آشنایی با بهترین رمان‌های فرانسوی

مادام بواری، یکی از مهم‌ترین کتاب‌های گوستاوو فلوبر است که نوشتن آن به مدت پنج سال طول کشید. ماجرایی که پشت نوشته‌شدن این کتاب است، ماجرایی جالب است: زمانی که فلوبر داستانی به نام وسوسه سن آنتوان را نوشته بود، آن را برای دوتن از دوستانش خواند. آن‌ها داستان را نپسندیدند و به او پیشنهاد کردند داستانی براساس شخصیتی بنویسد که در واقع او را می‌شناختند. به این ترتیب کتاب مادام بواری خلق شد. فلوبر در این کتاب، ماجرای زن جوانی را روایت می‌کند که اشتهای سیری‌ناپذیری برای زندگی دارد و در زندگی به دنبال عشق، ثروت، ارتباطات با سطح بالای جامعه است و برای این کار، از چیزی دریغ نمی‌کند. تمام پول‌هایش برای لباس و وسایل خانه خرج می‌شود و خودش هم به سوی دو عشق پنهانی می‌رود.

داستان مادام بواری، در فهرست بهترین کتاب‌های ادبیات جهان به انتخاب انجمن کتاب نروژ قرار دارد و بارها مورد اقتباس‌های سینمایی و تئاتری قرار گرفته است. شاید دلیلش این باشد که گوستاو فلوبر، به شدت با شخصیت این داستان، همذات‌پنداری می‌کرد، و وقت زیادی برای نوشتنش صرف کرده است تا به اثرش غنای بسیاری ببخشد.

نشریه لوموند، کتاب بیگانه را در فهرست صد کتاب برتر قرن بیستم قرار داده است. این کتاب که یکی از کتاب‌های سه‌گانه‌ آلبر کامو است، درباره بی‌تفاوتی و پوچ‌گرایی نوشته شده است. کتاب‌های دیگر این سه‌گانه افسانه سیزیف و نمایشنامه کالیگولا هستند. داستان درباره مردی به نام مورسو است که در مراسم به خاک سپاری مادرش شرکت می‌کند، بدون اینکه کوچک‌ترین اندوهی از خود نشان دهد. چیزی که تعجب همه حاضران را برمی‌انگیزد. کمی بعد کسی را می‌کشد و به همین دلیل به زندان می‌افتد و انتظار اجرا شدن حکم اعدامش را می‌کشد. داستان به دو بخش تقسیم می‌شود: قبل و بعد از قتل.

هرچند بیگانه را نمادی از پوچ‌گرایی و اگزیستانسیالیسم کامو می‌دانند اما خودش با بخش دوم موافق نیست. به هرحال، او در تلاش بوده تا نگاهی خاص را به زندگی در این اثر نشان دهد و البته در این امر هم موفق شده است. جالب است بدانید که این کتاب، ازجمله بهترین رمان های فرانسوی است و بارها و بارها به دست مترجمان مختلفی به فارسی ترجمه شده است و همین موضوع نیز، نشانی از اهمیت این کتاب است.

جنس دوم را شاید بتوانیم معروف‌ترین و مشهورترین اثر سیمون دوبوار، فیلسوف اگزیستانسیالیست فرانسوی و یکی از بهترین رمان‌های فرانسوی دانست. این کتاب جنجالی، زمانی که منتشر شد، غوغای زیادی به پا کرد. بسیاری از کلیساها خواندن آن را ممنوع اعلام کردند، نویسندگانی مانند آلبر کامو و فرانسوا ماریاک به این کتاب واکنش شدیدی نشان دادند و زنان به سرعت تبدیل به خوانندگان پروپاقرص این کتاب شدند. اما دلیل این همه واکنش چه بود؟

سیمون دوبوار در این اثر به بررسی زن و مسئله زنانگی می‌پردازد و این پدیده را از منظر تاریخی، اجتماعی، فلسفی و روانی بررسی کرده است. او در جلد اول این کتاب، مسئله زنان را از منظر تاریخ و اسطوره‌شناسی بررسی کرده است و نگاه همه‌جانبه او به موضوع و همچنین صحبت کردن درباره موضوعی که حتی امروز هم در بسیاری مناطق و طرز تفکرها به‌عنوان تابو شناخته می‌شود، از دلایل محبوبیت و همچنین جنجالی شدن این کتاب است.

سایه‌های شب، داستان هفدهم از مجموعه بیست جلدی خانواده روگون ماکار، نوشته امیل زولا و یکی دیگر از بهترین رمان های فرانسوی است. این داستان، با نام دیو درون هم شناخته می‌شود. ماجرا در خط راه‌آهن بین پاریس و لوهاور می‌گذرد و روایت زندگی لوکوموتیورانی است که جنونش بر زندگی، عقل و منطقش می‌چربد. زولا در کنار روایت کردن داستان زندگی مردی که به جنون مبتلاست و برای غرایز حیوانی‌اش ارزشی بیش از حد قائل است، از فساد آشکار در جامعه و همچنین دستگاه قضایی فرانسه می‌گوید. گویی همه آن‌ها با هم کنترل زندگی‌شان را به دست دیو درونشان داده‌اند و به این ترتیب زندگی را برای خود و دیگران تلخ کرده‌اند.

بینوایان، یکی از مهم‌ترین آثار کلاسیک ادبی جهان و ادبیات فرانسه است. اثری که ویکتور هوگو در طول مدت سی سال آفرید و تمام آنچه را که از ادبیات، ذوق و شاعرانگی در وجودش داشت، در این کتاب نهاد و آن را به داستانی بدل کرد که بارها و بارها مورد اقتباس‌های سینمایی، تلویزیونی، انیمیشن و تئاتری قرار گرفت.

این اثر، ماجرای زندگی ژان والژان است. مردی که به دلیل دزدیدن یک قرص نان به مدت نوزده سال به زندان افتاد و بعد، بر اثر برخورد با کشیشی در یک کلیسا، قدم گذاشتن در راه رستگاری را آغاز کرد. بینوایان و دیگر آثار ویکتور هوگو مانند گوژپشت نوتردام، همگی در اعتراض به فساد حکومتی نوشته شده است و بیانگر بخش مهمی از تاریخ فرانسه است. این اعتراض خودش را به شکل زندگی ژان والژان، زندگی زنی به نام فانتین و دخترش کوزت، و زندگی جوانی انقلابی به نام ماریوس نشان داده است. سختی‌هایی که هر یک در زندگی تحمل کردند و نقدهای کوبنده ویکتور هوگو به فساد و بی‌عدالتی و دستگاه حکومتی. او بنا به گفته خودش، این داستان را برای تمام آزادی‌خواهان جهان نوشته است. و البته که مجموعه تلاش‌های او در زندگی و آفریدن آثارش، هوگو را به یکی از قهرمانان ملی فرانسه بدل کرده است.

اگر بهدنبال بهترین رمان های فرانسوی هستید، خداحافظ گاری کوپر را فراموش نکنید. این کتاب، اثری مشهور از رومن گاری است؛ نویسنده‌ای که دوبار موفق به دریافت جایزه کونگور شد؛ به این دلیل که با اسم مستعار می‌نوشت. این داستان درباره زندگی نسلی است که در جنگ و خونریزی به دنیا آمده و بزرگ شده‌اند. آمریکا در دوره حساس جنگ ویتنام قرار دارد و لنی، برای فرار از جنگ، به خانه دوستش در ارتفاعات آلپ می‌رود. آنجا درست مانند پاتوقی برای تمام کسانی شده است که از جنگ فراری‌اند و دوست ندارند کارشان به آنجا بکشد. لنی برای گذراندن زندگی، گهگاهی به مردم اسکی می‌آموزد اما به طور کلی، دوست ندارد با آدم‌ها دمخور باشد. به هرحال، لحظاتی در زندگی‌اش پیش می‌آید که مجبور به حشر و نشر با آدم‌ها و ارتباط برقرار کردن با آن‌ها است. همین لحظات و بیان افکاری که او در سر دارد، زیباترین بخش‌های این کتاب را تشکیل می‌دهند. لنی هم عکسی از گاری کوپر دارد. هرچند زندگی در ارتفاعات برایش مقدس است، اما گاری کوپر را ارزشمند و تنها یادگاری دوست‌داشتنی‌اش از زندگی در آمریکا می‌داند.

رمان منگی خوانشی مدرن و شاید حتی پست‌‌مدرن از جهان امروز است. داستان از زبان مردی جوان و مجرد روایت می‌‌شود که نویسنده، نامی برای این شخصیت در رمان قرار نداده است. جوان همراه مادربزرگش زندگی می‌‌کند. او در کشتارگاهی در فرانسه کار می‌‌کند. مکان کشتارگاه خود گواهی از اتفاقات عجیب این رمان است. کشتارگاه مابین سوپرمارکت و فرودگاه قرار گرفته است. شخصیت جوانِ رمانِ ژوئل اگلوف، آرزوهای خود و زندگی واقعی‌‌اش را در یک ترازو مقابل هم قرار می‌‌دهد و می‌‌بیند کار و زندگی‌‌اش اصلا به آرزوهایش نزدیک نیستند. پس همین می‌‌شود که از کار خود ناراضی می‌‌گردد…