سگ ولگرد
نویسنده: صادق هدایت
انتشارات: انتشارات گیوا
ادبیات داستانی ایران در طول تاریخش، میزبان نامهای بزرگ و مهمی بوده است. نویسندگانی که هر کدام جهان داستانی خود را داشتند و به ادبیات داستانی ایران افزودند و مسیر ادبیات ایران را تغییر دادند. در این یادداشت از وبلاگ طاقچه، به سراغ آندسته از نویسندگان ایرانی رفتهایم که با آثار و رد پایشان در تاریخ ادبیات و حافظهی مخاطب ایرانی ماندگار شدهاند، آثارشان از سد زمان عبور کرده و هنوز از ستونهای ادبیات ایران به شمار میروند.
سگ ولگرد
نویسنده: صادق هدایت
انتشارات: انتشارات گیوا
نمیشود از ادبیات داستانی ایران گفت و نامی از صادق هدایت نبرد. او بدون شک یکی از روشنترین و درخشانترین ستارهای آسمان ادبیات داستانی است.
روز ۲۸ بهمن سال ۱۲۸۱، نوادهی رضاقلیخان هدایت، شاعر و تاریخشناس مهم ایران به دنیا آمد. صادق هدایت در خانوادهای مهم، متمول و مشهور متولد شد و در مدرسهی دارالفنون و مدرسهای فرانسوی تحصیل کرد. او بعدها برای تحصیل به اروپا رفت و همین دریچهای شد برای آشنایی با دنیای شگفتانگیز ادبیات. هدایت در طول اقامتش در اروپا، شناخت خوب و عمیقی از ادبیات جهان کسب کرد و شیفتهی نویسندگان چون کافکا، آلنپو، موپاسان و… شد. او بعدها تصمیم گرفت شوق این آثار را با دیگران هم قسمت کند و دست به ترجمهی آثار مهم و بزرگ بهترین نویسندههای دنیا زد.
هدایت بعد از بازگشت به تهران، همراه با «مجتبی مینوی»، «مسعود فرزاد» و «بزرگ علوی» گروه ربعه را تشکیل داد و فعالیتهای ادبیاش را بهصورت جدی از سر گرفت. هدایت همراه با نویسندگان دوست و همنسلش، داستان ایرانی را به سمت مدرنتر شدن سوق دادند و واسط شکلگیری جریانی جدید شدند.
آثار صادق هدایت را دوست داشته باشیم یا نه، از طرفداران او باشیم یا نه، نمیتوانیم انکار کنیم که هدایت یکی از ساختارشکنترین و بیپرواترین نویسندگان ایرانی است. مردی که باورها و کلیشهها را به سخره میگرفت و نگاه منحصربهفرد خودش را به جهان و وقایع آن داشت.
هدایت جان بیقراری داشت و شیفتهی ادبیات بود. او در عمر کوتاهش در آسمان ادبیات بسیار خوش درخشید و آثار مهمی بر جای گذاشت که هنوز هویت و اعتبار ادبیات داستانی ایران محسوب میشوند.
بوف کور مشهورترین اثر صادق هدایت و رمانی قدرتمند است که به زبانهای زیادی سراسر جهان ترجمه شده. بسیاری بوفکور را بهترین اثر داستانی ادبیات ایران میدانند و این رمان را در کنار شاهکارهای جهان قرار میدهند. بوف کور داستان مردی هنرمند و روشنفکر است که از جامعه کناره گرفته و به دلیل تلاطمهای درونی و مصرف مواد مخدر، دیگر نمیتواند واقعیت را از خیال تمیز دهد. بوف کور روایتی از آشفتگی و جنون و سرشار از نمادها و تعبیرهاست. اثر هدایت، بهقدری قوی و چندلایه است که هنوز شاهد تعبیرهای جدیدی از آن هستیم.
سگ ولگرد از آخرین آثار هدایت و از درخشانترین آنهاست. هدایت با همان مهر و دلسوزی همیشگیاش نسبت به حیوانات، در این رمان دنیا را از نگاه یک سگ ولگرد روایت میکند. رمان بهقدری قدرتمند از نگاه یک حیوان نوشته شده که خواننده نمیتواند با رنجهای بیشمار سگ همذاتپنداری نکند!
بخشی از کتاب صوتی بوف کور را بشنوید.
بوف کور
نویسنده: صادق هدایت
گوینده: بهروز رضوی
انتشارات: واوخوان
احمد محمود از دیگر نامهایی است که ادبیات داستانی ایران بخشی از هویتش را از او دارد. محمود به معنای واقعی کلمه نویسنده بود؛ بیپروا از رنج مردمش مینوشت و در داستانهایش دردها و رویاها را بازتاب میداد. رمانهای احمد محمود نهتنها از نظر روایت بخشی از تاریخ و جامعه ایران، بلکه از نظر غنای داستانی، زبان و نوع نگاه نیز شاهکارهایی بیبدیلاند.
احمد اعطا چهارم دی ماه سال ۱۳۱۰ به دنیا آمد. او بعدها با نام احمد محمود به بخشی از هویت شهر اهواز و ادبیات داستانی ایران تبدیل شد و جهانی از داستان ساخت که هنوز خوانندگان را مبهوت و مسحور میکند. محمود در اهواز درس خواند و بعدها به دانشکده افسری رفت. او در جریان کودتا دستگیر شد و به زندان افتاد و همین تجربهی سخت و دشوار، دستمایهای شد تا بعدها داستانهای صریح و زندهاش را خلق کند.
داستانهای احمد محمود اغلب رئالیستیاند و به جزئیات زندگی، رنجها و مصائب مردم فرودست میپردازند. محمود همیشه به رسالت نوشتن متعهد بود و هرگز در سختترین لحظات هم دست از واقعگویی و فریادزدن رنجهای مردم برنداشت. در ضمن محمود فارغ از دغدغههای والایش، نویسندهای ماهر، حرفهای و خوشذوق بود که با تعبیرهایش خواننده را مدتها پای کتاب میخکوب میکرد.
کمتر کتابی در تاریخ ادبیات ایران به قدرت و اعجاب همسایهها رسیده است. در حدی که بعضی از نویسندگان و منتقدان، همسایهها را بهترین کتاب قرن خواندهاند. احمد محمود در همسایهها درخشان ظاهر شده است. او در این کتاب داستان پسری به نام خالد را در دههی ۲۰ و ۳۰ شمسی روایت میکند. خالد از خانوادهای فرودست است و در شهر اهواز زندگی میکند. او در ابتدای رمان نوجوان است اما کمکم وارد گروههای سیاسی میشود و برای ملیشدن صنعت نفت مبارزه میکند. محمود در این رمان درخشانش راوی بخش مهمی از تاریخ شده و روزها و اتفاقات و دورهی تاریخی مهمی را از گزند فراموشی نجات داده است.
مدار صفر درجه از دیگر آثار مهم و خواندنی احمد محمود است که به سیاق اکثر آثار او در سبک رئالیسم نوشته شده و صدای بخشی از تاریخ و جزئیات زندگی مردم آن زمانه است. این رمان رویدادهای قبل از انقلاب اسلامی را روایت میکند و از نظر داستانی در سطح بسیار قابلتحسینی قرار دارد.
بخشی از کتاب صوتی مدار صفر درجه (مجموعه سه جلدی) را بشنوید.
مدار صفر درجه (مجموعه سه جلدی)
نویسنده: احمد محمود
گوینده: رضا عمرانی
انتشارات: انتشارات ماه آوا
محمود دولتآبادی از نویسندگان بزرگ و مشهور ایرانی و خالق آثاری به یادماندنی است. دولتآبادی ۱۰ مرداد سال ۱۳۱۹ در سبزوار متولد شد. او کودکی آسانی نداشت و از همان سالها در مزرعه کار میکرد. بااینحال، عشق به ادبیات خیلی زود در دل او خانه کرد و از همان کودکی پا به این دنیای جادویی گذاشت. دولتآبادی در سالهای جوانی کارهای زیادی را تجربه کرد؛ از تئاتر گرفته تا کفاشی، آرایشگری، مسئول کنترل بلیت سینما و… تا اینکه حوالی سال ۱۳۴۱، رسما نوشتن را شروع کرد و این شروعی بود برای خلق آثاری بزرگ و بینظیر.
داستانهای دولتآبادی اغلب رئالاند و سرشار از جزئیات و توصیفهایی که به یک داستان خاصیت نمایشی میبخشند و آن را مثل فیلمی جلوی چشم مخاطب تصویر میکنند. همچنین داستانهای دولتآبادی از نثر و لحن خاصی برخوردارند که آنها را از سایر آثار متمایز کرده است.
کلیدر از مشهورترین رمانهای ایرانی و یکی از سرمایههای ادبیات ماست. دومین رمان بلند جهان با ۱۰ جلد و اثری سرشار از جزئیات و بهنوعی ادای دین دولتآبادی به زندگی و آینده. در این رمان به روستایی حوالی سبزوار سفر میکنیم. جایی که در آن جوانی به نام گلمحمد به مارال دلباخته است. این عشق و ازدواج به تنش بین طایفهها میانجامد و سلسلهای از حوادث اتفاق میافتد تا گلمحمد وارد حزب توده شود.
کلیدر فرصتی ناب است برای همراهشدن با آن بخش از تاریخ و جغرافیای ایران که در دل داستان دولتآبادی کامل منعکس شده است. کلیدر در واقع بازتابی است از زندگی مردمان ایران در زمانی دور.
جای خالی سلوچ را هم باید در زمرهی بهترین و خوشخوانترین رمانهای ایرانی قرار داد. داستانی بلند که در روستایی کویری و خیالی در خوزستان میگذرد. این رمان روایت جای خالی سلوچ است. مردی از اهالی روستا که ناگهان رفته و همسرش، مرگان را با دنیایی از مصائب و مشکلات تنها گذاشته است. جای خالی سلوچ رمانی قدرتمند، درخشان و خواندنی است که از ریتم نمیافتد و بهخوبی مشکلات مردم فرودست را بازتاب میدهد. دولتآبادی در این رمان در اوج خودش ایستاده و با توصیفات شگفتانگیزش، صدای مردمش شده است.
درّ یتیم از جدیدترین آثار محمود دولتآبادی است که در آن به روزهای آخر زندگی صادق هدایت میپردازد و نشان میدهد این در یتیم ادبیات ایران چگونه آخرین داستانهایش را قبل از مرگ نابود میکند.
بخشی از کتاب صوتی در یتیم را بشنوید.
در یتیم
نویسنده: محمود دولتآبادی
گوینده: محمود دولتآبادی
انتشارات: رادیو گوشه
انتری که لوطیاش مرده بود
نویسنده: صادق چوبک
انتشارات: انتشارات نگاه
در داستاننویسی نوین و مدرن ایرانی، یکی از نامهای مهم بیشک صادق چوبک است. مردی که با آثار کمتعدادش بر قلههای ادبیات ایران ایستاده است. صادق چوبک در سال ۱۲۹۵ در بوشهر متولد شد. بعدها به تهران آمد و در کالجی آمریکایی تحصیل کرد. او خیلی زود دل به دنیای ادبیات داد و شروع به نوشتن و ترجمه کرد. چوبک در کنار هدایت، علوی و دیگران، نقش مهمی در شکلدادن به ادبیات داستانی ایران داشت و داستان کوتاه فارسی را نیز تعریف دوبارهای بخشید. صادق چوبک نویسندهای صریح، باهوش و دقیق است که میداند چطور از زاویهای متفاوت به سوژههایش نگاه کند و ریزترین جزئیات را به تصویر بکشد.
آثار صادق چوبک با گذشت سالها هنوز آثاری ساختارشکن و خواندنی هستند و هنوز مورد بحث و بررسی قرار میگیرند. چوبک اگرچه در بین مردم چندان که شایستهی نبوغش بود شناخته نشد، بااینحال سایهی قلم جسور و ریزبینش تا همیشه بر ادبیات داستانی ایران دیده میشود. او با خلق داستانهایی در سبکهای رئالیسم (واقعگرایی)، ناتورالیسم (طبیعتگرایی) و مدرنیسم و ساختارشکنیهایی مثل تغییر زاویهدید و… روی بسیاری از نویسندگان بعد از خودش تاثیر گذاشت و آثاری مهم و ماندگار خلق کرد.
تنگسیر رمانی پرشور، زنده و بسیار قدرتمند از صادق چوبک است. رمانی بر اساس داستانی واقعی و قهرمانی. زائرمحمد پهلوانی نجیب، آرام و مهربان است که با زن و دو فرزندش زندگی خوبی دارد. داستان اما از جایی شروع میشود که تمام سرمایهاش و حاصل کارش برای انگلیسیهای بندر را با حیله از دستش درمیآورند. زائرمحمد تصمیم میگیرد یک بار هم که شده در زندگی حقش را بگیرد و این حقخواهی پرشور، از او قهرمانی محبوب میسازد و زائرمحمد را تبدیل به شیرمحمد میکند. چوبک این داستان را بهقدری ماهرانه خلق کرده که شما ناگهان در مسیر حقخواهی شیرمحمد با او پیش میروید و به ایران گذشته با تمام فرهنگ و آداب و رسوم و رنجهایش سفر میکنید.
انتری که لوطیاش مرده بود هفتاد سال پس از متولد شدنش همچنان اثری سرپا، مهم و قابلتحسین است. این اثر از سه داستان کوتاه و یک نمایشنامه تشکیل شده به نامهای «چرا دریا توفانی شده بود»، «قفس»، «انتری که لوطیاش مرده بود» و «توپ لاستیکی». شخصیتهای داستانهای چوبک، همگی از دل مردم کوچه و بازار جان گرفتهاند و دغدغههایش نیز از جنس دغدغههای مردم است. او در این داستانها فقر، رنج و تیرگی را بازتاب میدهد و تصویری میسازد برای آیندگان. در دو داستان حیوانات شخصیتهای اصلی هستند و در تمام داستانها شاهد جزئیاتی هوشمندانه و بیتکرار هستیم.
بخشی از کتاب صوتی تنگسیر را بشنوید.
تنگسیر
نویسنده: صادق چوبک
گوینده: علی دنیوی ساروی
انتشارات: آوانامه
یکی از نامهایی که به ادبیات ایران اعتبار میبخشد، بدون شک نام بزرگ هوشنگ گلشیری است. یکی از بزرگترین نویسندگان و روشنفکران ایرانی که قدمهای بسیاری برای ادبیات داستانی ایران برداشت و پشت سرش آثار میراث گرانقدری بر جای گذاشت. هوشنگ گلشیری ۲۵ اسفند سال ۱۳۱۶ در اصفهان متولد شد. پدرش کارگر شرکت نفت بود و همین باعث مهاجرت به آبادان شد. گلشیری در دانشگاه اصفهان درس خواند و کارهای متنوعی مثل تدریس، قنادی و کارگری را تجربه کرد. گلشیری بعدها پا به دنیای نوشتن گذاشت و به همه نشان داد به معنای واقعی کلمه یک داستاننویس است. داستاننویسی که مدام آزمون و خطا میکرد تا در فرم و محتوا نوآوری کند و از خطهای تعریف شده بیرون بزند. آثار گلشیری متفاوت، درخشان و گیرا هستند و بزنگاهی برای ادبیات داستانی ایران به شمار میآیند.
گلشیری تنها بیستوهشت سال داشت که شازده احتجاب را نوشت. اثری کوتاه که هنوز رمزگشایی میشود و یکی از محکمترین و بهترین آثار ایرانی به شمار میرود. فعالیتهای گلشیری البته تنها در نوشتن خلاصه نمیشد؛ او با برگزاری جلسات نویسندگی نسلی از نویسندگان ایران را پرورش داد که همگی بعدها تبدیل به نامهایی مهم و تاثیرگذار شدند. او همچنین با کمک همدورهها و دوستهایش کانون نویسندگان ایران را تاسیس کرد و چنان رد پایی در دنیای ادبیات ایران بر جای گذاشت که تا همیشه در حافظهی تاریخ ماندگار شد.
نیمهی تاریک ماه، آینههای دردار، شازده احتجاب و هر کدام از آثار گلشیری، فرصتی ناباند برای غرق شدن در دنیای ادبیات و روبهرو شدن با اثری جسور و زنده.
شازده احتجاب رمانی شگفتانگیز است که هنوز از دلش مفاهیم تازهای بیرون کشیده میشود. گلشیری برای نوشتن این اثر که در مورد بازماندهای از خانوادهای اشرافی در دوران قاجار است، اکثر کتابهای مربوط به دوران قاجار را مطالعه کرد. شازده احتجاب به لحاظ فرم، فضاسازی و پرداخت اثر متفاوتی است. داستان در فضایی مالیخولیایی و در مرزی مبهم از واقعیت و خیال میگذرد. زاویهدید مدام تغییر میکند و پریشانی چه در داستان و چه در لحن و ساختار پیداست. شکی نیست که شازده احتجاب را باید از قلههای بلند ادبیات ایران بدانیم.
عزاداران بیل
نویسنده: غلامحسین ساعدی
انتشارات: انتشارات نگاه
غلامحسین ساعدی از دیگر نویسندگان مهم و تاثیرگذار ادبیات داستانی ماست. پزشکی که به دنیای ادبیات راه یافت و در آن اتفاقهای مهمی را رقم زد.
ساعدی در ۲۴ دی ماه سال ۱۳۱۴ در تبریز متولد شد. کودکی آرامی داشت و به محض ورود به دوران دبیرستان، قلم در دست گرفت. او همزمان با ورود به رشتهی پزشکی، اولین نمایشنامهها و داستانهایش را با نام گوهر مراد نوشت. مهاجرت ساعدی به تهران، باب آشنایی او با روشنفکران و نویسندگان را باز کرد و شروع فعالیت در نشریات بود. ساعدی نویسندهای صاحب سبک است و جهان داستانی خاص خودش را دارد؛ اغلب داستانهای او به سبک رئالیسم جادویی نوشته شدهاند و به رنجها، ترسها و وهمهای انسان میپردازند. در اکثر داستانهای ساعدی مرز بین حقیقت و وهم پیدا نیست و شخصیتها عجیب، آشفته و متفاوتاند. ساعدی به سبب روانپزشک بودن، شخصیتهایی را ساخت و پرداخت که بهشدت ملموس و نمایندهای از رنجهای انسان بودند. او نهتنها در داستاننویسی بلکه در نمایشنامهنویسی هم درخشید و مسائل سیاسی، اجتماعی و دغدغههای مهم عصر خود را بازتاب داشت.
ساعدی در دوران پر التهاب و پرحادثهای زیست و مدتی را هم در زندان و زیر شکنجه ساواک گذراند. او در پایان هم مجبور شد به فرانسه بگریزد و فعالیتهای ادبیاش را آنجا دنبال کند. با این حال ساعدی با ردپاهایی مثل عزاداران بیل، چوب به دستهای ورزیل و… تا همیشه در تاریخ ادبیات ایران ماندنی شده است.
عزاداران بیل مجموعهای از هشت داستان مستقل ولی مرتبط است. این داستانها در روستایی به نام بیل میگذرند و به خرافهها، باورها و اعتقادات پوسیده میپردازند. در بیشتر داستانهای این مجموعه مرز بین خیال و واقعیت مهآلود است و با فضایی وهمآلود روبهروییم. ساعدی در این کتاب اوج قدرتش در پرداختن به روان و درون انسان و توصیفات ناب را به تصویر کشیده است. بدون شک عزاداران بیل از بهترین آثار ایرانی است.
بخشی از کتاب صوتی عزاداران بیل را بشنوید.
عزاداران بیل
نویسنده: غلامحسین ساعدی
گوینده: علی دنیوی ساروی
انتشارات: آوانامه
سووشون
نویسنده: سیمین دانشور
انتشارات: انتشارات خوارزمی
سیمین دانشور نویسندهی زن ایرانی و یکی از مهمترین چهرههای ادبیات کشور است. رمان مشهور او، «سووشون» به زبانهای بسیاری ترجمه شده و یکی از آثار گرانقدر فارسی به شمار میرود. سیمین دانشور هشت اردیبهشت سال ۱۳۰۰ در شیراز و در خانوادهای فرهنگی و اهل هنر متولد شد. او کودکی آرام و خوبی را گذراند و در کتابخانهی پدربزرگش، با جادوی ادبیات آشنا شد. سیمین بعدها در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران قبول شد و به این شهر آمد. او کمکم وارد فضای نشریات شد و کمی بعد اولین مجموعهداستانش با نام «آتش خاموش» را منتشر کرد. سیمین بعدها با جلال آلاحمد ازدواج کرد و برای تحصیل به آمریکا رفت.
داستانهای دانشور، زنده، گرم و برآمده از دل جامعهاند. او نثری ساده و صمیمی دارد و میتواند به بهترین شکل ممکن جامعهاش را در داستانهایش بازتاب دهد. شخصیتهای دانشور از مردم واقعی جان گرفتهاند و در دل داستانهایش میشود شناخت خوبی از مردم و باورهایشان به دست آورد. خدمتی که سیمین دانشور به ادبیات فارسی کرد فراموشناشدنی است. در واقع او از اولین زنان نویسنده بود و در داستانهایش سعی کرد برای اولین بار دغدغههای زنانه را روایت کند.
سووشون یکی از قویترین رمانهای فارسی است که در دوران جنگ جهانی دوم روایت میشود. در این داستان ما با زری و یوسف همراهیم. یوسف اربابی آگاه و دلسوز است و زری زنی جسور و شجاع. یوسف دیگر نمیتواند زور و ظلم به مردم را تاب بیاورد و علیه حاکم میشورد. زری که در ابتدا محافظهکاری در پیش گرفته، کمکم پا جا پای یوسف میگذارد و حماسهای رقم میزند. سووشون داستان بسیار زیبا و روانی است که از دل دورهی تاریخی و جغرافیایی خاصی بیرون آمده و بازتاب دهنده اوضاع زمان خود است.
سال بلوا
نویسنده: عباس معروفی
انتشارات: گروه انتشاراتی ققنوس
عباس معروفی با همان قلم منحصربهفرد و لطیف و خلاقانهاش، با همان نگاه خاصش به دنیا، بیشک از بهترین نویسندگان ایرانی است. او بیستوهفت اردیبهشت سال ۱۳۳۶ در تهران متولد شد. ابتدا در رشتهی ریاضی تحصیل کرد ولی بعدها پا به دنیای داستان گذاشت و اولین اثرش یعنی «روبهروی آفتاب» را منتشر کرد. بااینحال قلهی رفیع زندگی هنری معروفی، رمان مشهور «سمفونی مردگان» بود که در سال ۱۳۵۹ منتشر شد. عباس معروفی به جز داستان در زمینهی موسیقی و مطبوعات هم فعالیت داشت و بعد از مهاجرتش هم در برلین کتابفروشی خانهی هدایت را راهاندازی کرد.
داستانهای معروفی معمولاً از دل فرهنگ و جامعه ایران گرفته شدهاند و از لحاظ زبانی بهشدت غنی و متفاوت هستند. معروفی زبان فارسی را بهخوبی میشناخت و در داستانهایش نثری زنده، پرشور و زیبا را پیاده میکرد.
سمفونی مردگان اثر درخشان معروفی است که جوایز مختلفی را به خود اختصاص داده. این رمان داستان خانوادهای سنتی در اردبیل را روایت میکند و فرهنگ سنتی و کهن ایرانی را بهخوبی به تصویر میکشد. آیدین یکی از فرزندان این خانواده و مردی روشنفکر است که علیه ساختمان فکری پدر میشورد. فضای رمان تیرهوتار است و بهخوبی جو حاکم بر شهر و تاثیرات جنگ جهانی را به تصویر میکشد.
سال بلوا رمانی عاشقانه اجتماعی است که رنج زنان در جامعه ایرانی را به تصویر میکشد. نوشافرین، دختر سرهنگ نیلوفری در دام عشق میافتد و باید حوادث ریز و درشتی را پشت سر بگذارد. معروفی در این رمان به عشق ممنوعه، رنجهای زنانه و جامعه سنتی ایرانی پرداخته است.
بخشی از کتاب صوتی سمفونی مردگان (اجرای جدید) را بشنوید.
سمفونی مردگان (اجرای جدید)
نویسنده: عباس معروفی
گوینده: جمعی از گویندگان
انتشارات: آوانامه
ابراهیم گلستان، نویسنده، کارگردان و روشنفکر مطرح ایرانی است. او سال ۱۳۰۱ در شیراز متولد شد و در خانوادهای فرهنگی رشد کرد. گلستان در دوران دانشجویی به ادبیات روی آورد و بعدها خالق چند اثر مهم و مطرح ایرانی مثل خروس، مد و مه و آذر ماه آخر پاییز شد. گلستان در کنار داستان نوشتن به ترجمه و کار در مطبوعات هم مشغول بود و استودیوی سینمایی گلستان را هم تاسیس کرد. فیلمهای داستانی و مستند گلستان در دوران خود ساختارشکن و جسورانه بودند. گلستان در داستانهایش هم شجاع و جسور ظاهر شد. او به مسائلی مثل فقر، بیعدالتی و رنج پرداخت و از نظر زبانی و نثری نیز نوآوریهایی داشت.
آثار باقیمانده از گلستان از نقاط قوت داستان فارسیاند. او با نگاه انتقادیاش به جامعه و زمانهی خود آدمهای واقعی کوچه و بازار را در داستانهایش جاودانه کرد و میراث ارزشمندی برای آینده بر جای گذاشت.
آذر، ماه آخر پاییز مجموعهداستانی قدرتمند از ابراهیم گلستان است. داستانهای این مجموعه مستقلاند ولی با نخی به هم وصل شدهاند. داستان آذر ماه آخر پاییز داستان مردی است که خبر اعدام دوستش را میشنود و به خاطرات زندگیاش برمیگردد. داستانهای این مجموعه تکاندهنده، صریح و خواندنیاند و قدرت قلم گلستان را نمایش میدهند.
بخشی از کتاب صوتی ماهی و جفتش را بشنوید.
ماهی و جفتش
نویسنده: ابراهیم گلستان
گوینده: میلاد اردوبادی
انتشارات: انتشارات ماه آوا
خانه ادریسیها
نویسنده: غزاله علیزاده
انتشارات: انتشارات توس
غزاله علیزاده نویسندهی زن معاصر و از نویسندگان خوشفکر و خوشقلم است. قلم علیزاده زنانه، سرکش و منحصر به خود بود و از زندگی ملتهب و پرفرازوفرودش جان میگفت. غزاله علیزاده ۲۷ بهمن سال ۱۳۲۷ در مشهد متولد شد. از کودکی به ادبیات دل بست و این راه را تا بزرگسالی ادامه داد. او بعدها برای تحصیل در رشتهی فلسفه به فرانسه رفت و بعد از فوت پدرش به ایران بازگشت. علیزاده داستانهایش را در نشریههای مختلف به انتشار میرساند و فعالیتهای ادبی متنوعی داشت. او مدتی با بیژن الهی شاعر مطرح ایرانی ازدواج کرد ولی این ازدواج به جدایی منجر شد.
بیماری به علیزاده امان نداد در دنیای ادبیات پیشتر برود. سرطان در جانش ریشه دوانده بود و در نهایت او را واداشت که در جادهی سبز جواهرده به زندگی خودش پایان دهد. بااینحال آثار مانده از علیزاده جز آثار مهم و خواندنی ادبیات ایران هستند و جهان زنانه و خاص خود را دارند.
رمان خانه ادریسیها روایتی از یک خانهی اشرافی در شهری به نام عشقآباد است. ساکنان این خانه در گذشته زندگی میکنند و ارتباطی با واقعیت ندارند. ناگهان گروهی به این خانه هجوم میآورند. گروهی انقلابی که میخواهند حق ستمدیدگان را پس بگیرند. خانه ادریسیها چه از لحاظ محتوا و بستر تاریخی و چه از لحاظ نثر و شیوه پرداخت به داستان، اثر مهمی به شمار میآید.
بخشی از کتاب صوتی خانه ادریسی ها را بشنوید.
خانه ادریسی ها
نویسنده: غزاله علیزاده
گوینده: سلمی الهی
انتشارات: رادیو گوشه
چراغ ها را من خاموش می کنم
نویسنده: زویا پیرزاد
انتشارات: نشر مرکز
زویا پیرزاد نویسندهی زن ایرانی، سال ۱۳۳۱ در آبادان متولد شد. جهان داستانی او جهانی زنانه است؛ پیرزاد در داستانهایش سعی کرده دغدغهها، محدودیتها و رنجهای زنان را بازتاب دهد و این کار را به بهترین شکل ممکن انجام داده است. طعم گس خرمالو، مثل همه عصرها، چراغها را من خاموش میکنم و سایر آثار پیرزاد، هر کدام به شکلی همذاتپنداری مخاطب را برمیانگیزند و دریچهای به درون انسان هستند.
چراغها را من خاموش میکنم، رمان مشهور زویا پیرزاد، در سال ۱۳۸۰ منتشر شد و نظر مخاطبان را جلب کرد. این رمان به زندگی خانوادهای در آبادان دههی ۴۰ و ۵۰ میپردازد. کلاریس مادری خانهدار است که ظاهرا زندگی آرامی دارد ولی در درونش طوفانهای بسیاری برپا هستند. پیرزاد در این کتاب به قعر احساسات زنانه سفر کرده و روزمرگی را به تصویر کشیده است.
بخشی از کتاب صوتی چراغها را من خاموش میکنم را بشنوید.
چراغها را من خاموش میکنم
نویسنده: زویا پیرزاد
گوینده: شبنم مقدمی
انتشارات: نوین کتاب گویا
همنوایی شبانه ارکستر چوب ها
نویسنده: رضا قاسمی
انتشارات: انتشارات نیلوفر
رضا قاسمی، نویسنده و آهنگساز خوشذوق و بزرگ معاصر است. او به واسطه زندگی پر فراز و نشیب و روح سرکش و ماجراجویش در هنر، چه در تئاتر، چه موسیقی و چه ادبیات، خوش درخشید و آثار مهمی خلق کرد. قاسمی در بین مخاطبان ادبیات جایگاه ویژهای دارد و این به سبب داستانهای متفاوت، عمیق و چندلایهاش است که نشان میدهد با نویسندهای صاحب سبک و بزرگ روبهروییم.
رضا قاسمی سال ۱۳۲۸ در اصفهان متولد شد؛ اما شش ماه بعد با پدر و مادرش به بندر ماهشهر نقل مکان کرد. دوران کودکی او در خانههای سازمانی شرکت نفت گذشت. او پدری به شدت سختگیر داشت و در خانهی پدری آنقدر محدود بود که بعد از دیپلم برای همیشه از خانهی پدری فرار کرد. رضا قاسمی برای گذران زندگی شغلهای بسیاری را تجربه کرد تا اینکه در رشتهی تئاتر پذیرفته شد و این شروعی بود برای یک زندگی هنری غنی و ارزشمند.
رضا قاسمی در نمایشنامهها و داستانهای مختلف مثل کسوف، چاه بابل، همنوایی شبانه ارکستر چوبها و…، از تجربهی زیستهی متنوعش بهره میگیرد و با شناختش روی سنتها، اساطیر و فرهنگ ایرانی، شخصیتهایی عمیق خلق میکند. داستانهای رضا قاسمی تا مدتها در ذهن خواننده میمانند و چه از نظر داستانی و چه از نظر فرم و شیوه نوشتاری، اتفاقهایی تازه و ویژه در ادبیات داستانی ما هستند.
همنوایی شبانه ارکستر چوبها از موفقترین رمانهای ایرانی است. رمانی در مورد مهاجرت و هویت. داستان در آپارتمانی در فرانسه میگذرد. یدالله مردی چهل ساله است که در اتاق زیر شیروانی زندگی میکند. او دچار تلاطمها و بیماریهای مختلفی است و با همسایههایش چالشهای عجیبی دارد. در این رمان مرز واقعیت و خیال و وهم پنهان است و مخاطب وارد جهانی یگانه میشود که هر چیز میتواند یک نماد باشد.
بخشی از کتاب صوتی همنوایی شبانه ارکستر چوب ها را بشنوید.
همنوایی شبانه ارکستر چوب ها
نویسنده: رضا قاسمی
گوینده: مانی حقیقی
انتشارات: رادیو گوشه
دو دنیا
نویسنده: گلی ترقی
انتشارات: انتشارات نیلوفر
گلی ترقی، نویسندهی زن ایرانی در سال ۱۳۱۸ در شمیران متولد شد. پدرش سردبیر نشریهی ترقی بود و گلی از کودکی با دنیای کلمات آشنا شد. او بعد از دبیرستان به آمریکا مهاجرت کرد و بعدها به ایران بازگشت. داستانهای ترقی به دغدغههای انسان، مهاجرت و خاطرات گذشته اشاره دارند. نثر ترقی روان، ساده و گرم است و فضای دلنشینی دارد. در کتابهای او مثل خاطرات پراکنده، اتفاق، بازگشت، دو دنیا و… مخاطب غرق داستان میشود و میتواند بخشی از دغدغههای خودش را در این داستانها ببیند.
دو دنیا مجموعهای از هفت داستان کوتاه است. در تمام داستانها ردپای گذشته و خاطرات نویسنده دیده میشود و درواقع این اثر را میتوان چکیدهی احساسات و تجربههای زیستهی او دانست. داستانهای این مجموعه روان و ساده نوشته شدهاند و فضاسازی واقعی و قدرتمندی دارند.
بخشی از کتاب صوتی دو دنیا را بشنوید.
دو دنیا
نویسنده: گلی ترقی
گوینده: بهناز بستاندوست
انتشارات: انتشارات ماه آوا
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه