این رمان‌های کوتاه را یک‌هفته‌ای بخوانید!

این کتاب نوشته‌ی کامیلو خوسه سِلاست که بسیاری نوشته‌های او را هم‌تراز نوشته‌های سلین می‌دانند. رمان خانواده‌ی پاسکوآل دوآرته همزمان با بیگانه منتشر شد و در بسیاری مواقع نیز با بیگانه مقایسه می‌شود. شخصیت اصلی داستان پاسکوآل دوآرته، به دلیل قتل‌هایی که انجام داده در زندان است و در انتظار اجرای حکم اعدام خود است که برای ما روایت زندگی‌اش را می‌گوید. پاسکوآل دوآرته در خانواده‌ای بسیار فقیر بزرگ شده و محبت آخرین چیزی بوده که از اعضای خانواده‌اش دریافت کرده است.

هرچه داستان این زندانی محکوم به اعدام پیش می‌رود، ما بیشتر متوجه این می‌شویم که پاسکوآل ذات خوبی دارد و این جامعه بوده که او را به سوی قتل‌های متعدد پیش برده است. نگاه پاسکوآل به جهان اطراف بسیار کودکانه و معصومانه است و باعث می‌شود، در انتهای رمان برای خواننده به یک قاتل دوست‌داشتنی، مثل شخصیت اصلی فیلم سینمایی لئون حرفه‌ای تبدیل شود.

پیرمرد و دریا آخرین کتاب ارنست همینگوی، نویسنده‌ی مشهور آمریکایی است. همینگوی دو سال پس از نوشتن این کتاب توانست جایزه‌ی نوبل را دریافت کند و این نشان می‌دهد، پیرمرد و دریا یکی از دلایل دریافت این جایزه بوده است.

داستان این کتاب مشهور درباره‌ی چیست؟ ماجرای اصلی داستان در جمله‌ی ابتدایی کتاب آمده است: «پیرمردی بود که تنها در قایقی در گلف‌استریم ماهی می‌گرفت و حالا هشتاد و چهار روز بود که هیچ ماهی نگرفته بود.»

بداقبالی پیرمرد در گرفتن ماهی باعث شده تا خانواده‌ی یکی از شاگردان ماهی‌گیری او از او بخواهند با ماهی‌گیر دیگری برای صید برود. پیرمرد که روزگاری ماهی‌گیر به‌نامی بوده و تحمل این اتفاق‌ها برایش بسیار سخت است، تصمیم می‌گیرد برای آخرین بار به دل دریا، دوست دیرینه‌اش، بزند و آخرین صید زندگی‌اش را تجربه کند. در پیرمرد و دریا ما در صید آخر این پیرمرد همراه او می‌شویم.

رمان اگنس با جمله‌ای بسیار شوکه‌کننده و در عین حال ترغیب‌کننده شروع می‌شود: «اگنس مرده است، داستانی او را کشت، از اگنس جز این داستان چیزی نمانده.»

اگنس زنی است که نویسنده‌ی داستان با او در یک کتابخانه آشنا می‌شود. اگنس از نویسنده می‌خواهد داستانی درباره‌ی او و خودش بنویسد. نویسنده شروع به نوشتن داستان می‌کند. درست مثل وقتی که مدلی نقاشی در مقابل یک نقاش می‌نشیند و نقاش شروع به نقاشی‌کردن بر اساس مدلش می‌کند. ابتدا یک پای همه‌ی اتفاق‌هایی که مرد نویسنده‌ی داستان اگنس درباره‌ی خودش و اگنس می‌نویسد در واقعیت است. اما از جایی به بعد مرد نویسنده که می‌بیند ماجرای این دو در واقعیت سخت پیش می‌رود، از تخیلش برای پیشبرد داستان استفاده می‌کند. بسیاری معتقدند که کتاب اگنس یکی از جذاب‌ترین و تکان‌دهنده‌ترین رمان‌های عاشقانه‌ی معاصر است و از نظر خلاقیت در روایت داستانی عاشقانه آن را با رنج‌های ورتر جوان اثر ولفگانگ فون گوته مقایسه می‌کنند.

راهنمای مردن با گیاهان دارویی یک رمان کوتاه فارسی است به قلم عطیه عطارزاده. عطارزاده در این کتاب داستان دختری هفده‌ساله را روایت می‌کند که همراه با مادرش در خانه کار می‌کند. این دختر نابیناست و درک و تصور او از جهان بسیار متفاوت از سایر راویانی است که در ادبیات سراغ داریم.

در این رمان ما مانند شخصیت اصلی داستان راهنمای مردن با گیاهان دارویی چشم‌هایمان را می‌بندیم و با حواس دیگر دنیا را از نظر می‌گذرانیم. دختر داستان عطارزاده همراه مادرش در خانه گیاهان دارویی را تهیه و بسته‌بندی می‌کند اما همین شغل نیز برای او یک شغل عجیب به حساب می‌آید چرا که او در کودکی بر اثر برخورد گیاهی سمی با چشمانش بینایی‌اش را از دست داده است. همه‌‌ی زندگی این دختر در چهاردیواری خانه می‌گذرد تا اینکه به مهمانی‌ای دعوت می‌شود که همه‌چیز را در نظرش تغییر می‌دهد.

نویسنده‌ی این رمان کوتاه بهومیل هرابال است، کسی که میلان کوندرای بزرگ او را بزرگ‌ترین نویسنده‌ی چک می‌داند و بسیاری معتقدند نوشته‌هایش توانسته انقلابی در ادبیات چک به ارمغان بیاورد.

تنهایی پرهیاهو درباره‌ی کارگری به نام هانتا است که مسئولیتش خمیرکردن کتاب، گل و… است. کتاب‌هایی که به دست این کارگر پرس می‌رسند کتاب‌هایی هستند که توسط اداره‌ی سانسور، تایید نشده‌اند. هانتا مانند باقی کارگرانی که چنین مسئولیتی دارند، نیست. او عاشق کتاب‌ها و کلمات است و در میان کتاب‌هایی که باید خمیر کند اگر کتابی برایش جذاب باشد، آن را به خانه می‌برد. همین هم باعث می‌شود دنیا را به‌گونه‌ای ببیند که سایرین از دیدنش محروم شده‌اند.

هانتا در کتاب تنهایی پرهیاهو راوی قصه‌ی خودش و کلمه‌ها و کتاب‌های ممنوعه می‌شود. او در ابتدای داستان از انسی که با کتاب‌ها و کلمات دارد می‌گوید اما چیزی نمی‌گذرد که می‌فهمد بعد سی‌وپنج سال زندگی در میان کتاب‌ها، به دلیل پیشرفت تکنولوژی باید تغییر شغل بدهد.

کتاب مغازه خودکشی نوشته‌ی ژان تولی، یک کمدی سیاه است. تولی در این کتاب ماجرای خانواده‌ای را روایت می‌کند که یک مغازه‌ی خودکشی دارند. آن‌ها در این مغازه ابزارهای مختلفی که می‌تواند آدم‌ها را به مرگ دلخواهشان برساند، می‌فروشند و اطمینان می‌دهند که با این ابزار و مواد مرگ آنها حتمی خواهد بود.

اعضای این خانواده علاقه‌ی خاصی به زندگی ندارند و خندیدن برایشان یک کار غیرعادی است. اما به‌زودی مادر خانواده فرزندی را به دنیا می‌آورد که برعکس سایر فرزندان همواره در حال خندیدن است و شور و اشتیاق عجیبی برای زندگی کردن دارد. این فرزند که به دلیل همین رفتارها فرزند محبوبی هم نیست، تلاش می‌کند تا خانواده را هم مثل خودش کند. اما این کار تغییر برای خانواده‌ای که شغلشان فروش مرگی قطعی و خوشایند به آدم‌های ناامید است، نه‌تنها کار سختی است بلکه هیچ لزومی هم ندارد.

انیمیشنی نیز بر اساس این کتاب ساخته شده است که دیدن آن می‌تواند جالب باشد، چون در برخی موارد با کتاب تفاوت‌هایی دارد. گفتنی است نسخه صوتی این رمان کوتاه جذاب با صدای هوتن شکیبا منشتر شده است.

اگر اهل دیدن فیلم‌های خارجی باشید، به احتمال زیاد نام سه‌گانه‌ی آپارتمان رومن پولانسکی به گوشتان خورده است. انزجار، بچه‌ی رزماری و مستاجر سه فیلم این سه‌گانه هستند که همگی در فضای آپارتمانی اتفاق می‌افتند. هر سه فیلم هم فضایی وهم‌آلود دارند. پولانسکی فیلم مستاجر را بر اساس کتاب مستأجر نوشته است و به عقیده‌ی بسیاری با وجود اینکه فیلم مستاجر بهترین فیلم سه‌گانه‌ی پولانسکی است همچنان از رمان عقب‌تر است.

رمان کوتاه مستاجر ماجرای مرد مستأجری است به نام ترلکوفسکی. ترلکوفسکی از ابتدای ورودش به خانه‌ی جدید، علاوه بر قوانین سخت آپارتمان، متوجه رفتارهای مشکوکی هم از سوی همسایه‌ها می‌شود اما اهمیتی نمی‌دهد، چون با پولی که او داشته این آپارتمان بهترین جایی است که می‌تواند داشته باشد. اما به مرور ترلکوفسکی داستان مستأجر با واقعیت‌های پنهان آپارتمانی که در آن زندگی می‌کند مواجه می‌شود. این ماجراها چنان عجیب است که ترلکوفسکی را هم وادار به نشان‌دادن عکس‌العملی عجیب می‌کند، عکس‌العملی که باورش برای خودش هم سخت است.

شب‌های روشن یکی از عاشقانه‌ترین کتاب‌های داستایفسکی، نویسنده‌ی بزرگ روسی، است. این رمان کوتاه ماجرای جوانی خیال‌پرداز است. این مرد جوان تنهاست و تنهایی‌اش را با خانه‌ها و درخت‌های شهر پر می‌کند. او ساعت‌ها در شهر قدم می‌زند و در میان خانه‌های قدیمی شهر برای خودش رویا می‌بافد.

در یکی از شب‌هایی که او مشغول پیاده‌روی است با دختری ملاقات می‌کند. این دختر که به دنبال معشوق خود به شهر آمده، در چند شب بعد با مرد داستان همراه می‌شود. این دو هر شب با هم از گذشته و آرزوهایشان می‌گویند و تا جایی پیش می‌روند که صمیمیتی را با هم تجربه می‌کنند که هرگز پیش از این با دیگران احساس نکرده‌اند. اما آن‌ها در همه‌ی گفت‌وگوها باید قولی را به یاد بیاورند که در اولین شب دختر از پسر گرفته است: نباید عاشقم شوی!

فیلم‌های زیادی نیز با اقتباس از این کتاب داستایفسکی ساخته شده است و یکی از بهترین‌ آن‌ها فیلمی است که فرزاد مؤتمن آن را ساخته است.

بوف کور معروف‌ترین اثر صادق هدایت و یکی از مهم‌ترین رمان‌های کوتاه ادبیات فارسی معاصر است. کتابی که گویی کابوسی پر از ماجراست.

بوف کور داستان مرد روشنفکر و جامع گریزی است که در تنهایی زندگی می‌کند. او روزی از سوراخ پستوی خانه‌اش به بیرون نگاه می‌کند و صحنه‌ای را می‌بیند که شروع ماجرای عجیب اوست. راوی کتاب بوف کور نیز مثل داستان سه‌قطره خود صادق هدایت، یک راوی غیرقابل اعتماد است. یعنی این راوی ویژگی‌هایی روان‌پریشانه از خود نشان می‌دهد و در روایتش هم نکاتی وجود دارد که خواننده را در باورکردن تمام روایت‌های آن دچار تردید می‌کند. وقتی یک راوی غیرقابل اعتماد روایتی را بیان می‌کند، خواننده نمی‌تواند مطمئن باشد که آنچه تعریف کرده دقیقا به همین صورت برایش اتفاق افتاده یا همه یا بخشی از ماجرا حاصل توهم اوست.

اگر دوست دارید یکی از بهترین کتاب‌های فارسی معاصر را بخوانید و از طرفی از خواندن کتاب‌های متفاوت لذت می‌برید، بوف کور بهترین انتخاب است.

‌کتاب بیگانه یکی از مهم‌ترین رمان‌های معاصر است. این کتاب را آلبر کامو، نویسنده‌ی فرانسوی‌ و برنده‌ی جایزه نوبل، نوشته است. رمان کامو درباره‌ی شخصی به نام مورسو است. مورسو بیش از اینکه یک قهرمان باشد، یک ضدقهرمان است. چرا که او ارزش‌های معمول قهرمانان را ندارد، نه از خودگذشته است، نه هدف خاصی در زندگی دارد که برایش تلاش کند و نه زندگی برایش مهم است. این ویژگی‌های مورسو از همان جملات اول کتاب خواننده را متعجب می‌کند: «امروز مامان مُرد. شاید هم دیروز. نمی‌دانم. تلگرامی از خانه‌ٔ سالمندان به دستم رسید: «مادر درگذشت. مراسم تدفین فردا. با احترام.» این چیزی را نمی‌رساند. شاید هم دیروز بوده است.»

هرچه بیشتر با مورسو آشنا می‌شویم و در روزهای پس از مرگ مادرش رفتارهای او را می‌بینیم، بیشتر متوجه می‌شویم که شخصیت اصلی داستان آلبر کامو از تمام آنچه دنیای مدرن از انسان‌ها می‌خواهد سر باز می‌زند. نه موفقیت در نظرش چیز ارزشمندی است و نه آدم‌ها برایش مهم‌اند. در مواقعی ما به مورسو شبیه می‌شویم و گاهی خود را چنان دور از او می‌بینیم که برایمان قابل باور نیست چنین آدمی، بخواهد دست به قتل بزند و…