معرفی کتاب برای هدیه به مناسبت روز مادر و روز زن

ترسی که زنان از بالارفتن سن خود دارند ساخته‌ی آن‌ها نیست؛ بلکه ساخته‌ی جامعه است و چیزی است که یک نظام مردسالار از سنی کم به آن‌ها تحمیل کرده. اکثر زنان از بالا رفتن سن خود می‌ترسند؛ چراکه فکر می‌کنند قرار است زیبایی خود را از دست بدهند یا خیال می‌کنند که توانایی‌هایشان ممکن است کاهش پیدا کند. کتاب بهترین دوران زندگی زن به زنان ثابت می‌کند که سخت در اشتباه هستند. این کتاب شامل صحبت‌های گروهی از زنان است و آن‌ها درباره‌ی پا گذاشتن به دهه‌ی چهل‌سالگی و آرامش و ثباتی که این دوره با خود به همراه می‌آورد صحبت می‌کنند. در این کتاب با تجربیات مختلف زنان و ترس‌ها و نگرانی‌هایی که از سر گذرانده‌اند آشنا می‌شویم. 

بسیاری از مادران ما نیز همان ترس‌هایی را دارند که در این کتاب درباره‌ی آن‌ها صحبت شده است و به‌یقین خواندن حرف‌های زنانی که درست مثل خودشان هستند می‌تواند برای آن‌ها آرامش‌بخش باشد، به همین دلیل این کتاب هدیه‌ای عالی برای یک مادر است.

اروین د. یالوم یکی از مشهورترین روان‌پزشک‌ها و از پایه‌گذاران الگوی روان‌درمانی اگزیستانسیال است. یالوم در این کتاب به روایت ۶ داستان می‌پردازد که برخی از آن‌ها واقعی و برخی دیگر ساخته‌ی تخیل خود او هستند. در این کتاب ما با آدم‌هایی روبه‌رو می‌شویم که مثل ما گرفتار ترس‌ها و مشکلات مختلفی بوده‌اند، به طور مثال یکی از داستان‌ها درباره‌ی زنی است که همسر خود را از دست داده است و حال باید راهی برای کنار آمدن با این غم و فقدان بزرگ پیدا کند. یالوم با زبانی ساده و روان داستان آدم‌هایی را تعریف می‌کند که درون گذشته‌ی خود زندانی شده‌اند و قادر به حرکت به جلو نیستند یا بیماری دردناکی زندگی آن‌ها را متحول کرده است و حال باید به زندگی‌ای نو خو بگیرند. او درنهایت مثل آموزگاری صبور، مشکلات آن‌ها را تحلیل و بررسی می‌کند. 

این کتاب می‌تواند هدیه‌ای ارزشمند برای مادران باشد؛ چراکه فقط اثری روانشناسی نیست، بلکه اثری الهام‌بخش است که خوانندگان خود را تشویق می‌کند تا آگاهی خود را بالاتر ببرند و امید و معنا را در زندگی پیدا کنند. گذشته از این‌ها، این کتاب با یک روایت درباره‌ی رابطه‌ی یالوم با مادرش آغاز می‌شود و او به پیچیدگی روابط خانوادگی و چالش‌هایی می‌پردازد که در هر خانواده‌ای وجود دارد.

زن بودن زیباست؛ اما با خود رنج بزرگی به همراه می‌آورد که از آن فراری نیست. این رنج زمانی بزرگ‌تر می‌شود که یک زن به یک مادر تبدیل می‌شود. این کتاب نیز داستان زندگی مادری سنتی در چین قبل از انقلاب را بازگو می‌کند، داستان زن جوان و رعیتی که همسرش یک روز بدون هیچ اطلاع قبلی‌ای، خانه را ترک می‌کند و او را با فرزندان کوچک و مادر پیرش تنها می‌گذارد. این زن، برای حفظ آبرو در جامعه‌ی سنتی آن زمان مجبور می‌شود تظاهر کند که همسرش به مسافرت رفته و حتی از طرف او برای خودش نامه می‌نویسد تا دیگران شک نکنند. او سخت تلاش می‌کند تا برای فرزندانش مادر خوبی باشد، به‌تنهایی بر روی زمین کار می‌کند و از مادرشوهر سالخورده‌اش پرستاری می‌کند. این کتاب نقش بسیار مهم زن‌ها را در جامعه نشان می‌دهد و اراده‌ی آهنین مادری را به تصویر می‌کشد که برای مواظبت از خانه و فرزندان خود، با تمام توان تلاش می‌کند و سختی می‌کشد. 

تقریباً همه‌ی ما تصویری کلیشه‌ای از یک مادر در ذهن خود داریم: زنی دلسوز، مهربان و فداکار که تحت هر شرایطی باید همسر و فرزندانش را در اولویت قرار دهد و خود را قربانی آن‌ها کند. انگار فراموش کرده‌ایم که یک مادر، قبل از هر چیز زنی است که افکار، احساسات، آرزوها و ایده‌های خود را دارد و زندگی او نباید تنها در خانواده‌اش خلاصه شود. یک مادر هم حق دارد زمانی را به خودش اختصاص بدهد و به کارهای موردعلاقه‌اش بپردازد بدون آنکه نگران قضاوت دیگران باشد. چیزی که بیش از همه به ازبین‌بردن کلیشه‌ها کمک می‌کند، خواندن روایت‌های واقعی افرادی است که از زبان خودشان تجربیات مختلف خود را بیان می‌کنند. این کتاب مجموعه‌ای است از چند جستار درباره‌ی مادر بودن. زنان در این کتاب از آن بخش از تجربه‌ی شخصی‌شان صحبت می‌کنند که معمولاً کمتر شنیده شده یا سرکوب شده است. علاوه بر این، در این کتاب با مادران مختلفی روبه‌رو هستیم؛ سیاه‌پوست، مجرد، شاغل، مهاجر، بیمار و حتی مادر ناتنی. این زنان از پشت کلیشه‌ها بیرون می‌آیند و تجربیاتی را آشکار می‌کنند که تاکنون کم‌تر کسی به آن‌ها پرداخته است. 

واضح است که چنین کتابی یک هدیه‌ی عالی برای یک مادر است چراکه تصویری که از مادر بودن نشان می‌دهد واقعی و به‌دوراز دروغ‌های رسانه‌هاست.

این کتاب مجموعه‌ای است از پنج داستان کوتاه به قلم آلیس مونرو، نویسنده‌‌ای که تبحر خاصی در نوشتن راجع به آدم‌ها و زندگی‌هایی معمولی دارد. آدم‌های داستان‌های مونرو معمولاً با مشکلاتی سروکله می‌زنند که برای همه‌ی ما قابل درک است. داستان‌های این مجموعه حول مسائل انسانی و زندگی روزمره می‌گذرد و حضور زن‌هایی با شخصیت‌های پیچیده به این داستان‌ها جذابیت بیشتری بخشیده است. در تمامی این داستان‌ها با زن‌هایی از قشرهای مختلف جامعه آشنا می‌شویم، زن‌هایی که خدمتکار، دانشجو یا مادر هستند و از بیرون ساده به نظر می‌رسند؛ اما درون خود دنیایی پر از رمز و راز پنهان کرده‌اند. داستان اول این مجموعه از دید دختری نوشته شده است که اتفاقات را قبل از به‌دنیاآمدن و از زمانی که در شکم مادرش است تعریف می‌کند. آلیس مونرو در این داستان، به شیوه‌ای خلاقانه و از نگاهی نو ما را با مادر بودن و مشکلاتی که یک مادر در دوران بارداری از سر می‌گذراند آشنا می‌کند. 

زن‌های داستان‌های مونرو از پیچیدگی و لطافت خاصی برخوردار هستند و هر زنی می‌تواند بازتاب خود را در یکی از زن‌های نوشته‌ی مونرو پیدا کند. یک مادر به‌یقین از خواندن چنین مجموعه داستانی لذت خواهد برد.

زمانی که یک زن به یک مادر تبدیل می‌شود، وظیفه‌ی سنگینی بر عهده‌اش قرار می‌گیرد. او باید یک انسان دیگر را بزرگ کند و طوری او را تربیت کند که توانایی زندگی در جامعه را داشته باشد. مادر بودن همان‌قدر که فوق‌العاده است، سختی‌ها و مسئولیت‌های فراوانی با خود به همراه می‌آورد. خیلی از زنان می‌ترسند که از دشواری‌های مادر بودن بگویند، آن‌ها می‌ترسند که از سوی جامعه قضاوت شوند و در چشم دیگران بی‌کفایت به نظر برسند. هلن سیمپسون در این کتاب بدون هیچ شرم و ترسی مادر بودن را با تمام سختی‌ها و رنج‌ها و لذت‌هایش، یعنی همان‌طور که واقعاً هست، نشان داده است. کتاب مادری شامل پنج داستان کوتاه است و محور تمامی این داستان‌ها زنانی هستند که زندگی‌شان بعد از بچه‌دار شدن متحول شده است. ما در این کتاب با مادران مختلفی آشنا می‌شویم، مادرانی که ازته‌دل عاشق فرزندان خود هستند، مادرانی که دلتنگ روزها و اوقات فراغت قبل از بچه‌دار شدن هستند و حتی مادرانی که در ابتدا هیچ دلشان نمی‌خواسته است فرزندی داشته باشند. مادر بودن نعمت بزرگی است، اما بهتر است آن را همان‌طور که واقعاً هست ببینیم و قبول کنیم که یک زن به‌عنوان یک مادر مجبور به تحمل سختی‌های زیادی می‌شود. 

هر مادری می‌تواند با تجربیات واقعی زنانی که مادر بودن را تجربه کرده‌اند ارتباط برقرار کند و از همین رو، این کتاب هدیه‌ی مناسبی برای روز مادر به شمار می‌رود.

«من بچه و زندگی پنهان در پستوی خانه نمی‌خواستم. بچه‌‌ای نمی‌خواستم که از آدم‌ندیدگی خودش را پشت من قایم کند.»
مادر شدن، زندگی زنان را تغییر می‌دهد؛ کارهایی که سابقا به راحتی(مثل رانندگی) انجام می‌دادند، نیازمند دقت و مراعات بیشتری است. هفته چهل و چند، بیست روایت از زنانی تحصیل کرده است که مادر شده‌اند؛ این زنان اندیشه‌ و جهان‌بینی‌های متفاوتی دارند. در هفته چهل و چند، شیرینی‌، هراس و چالش‌های مادر شدن، در هم می‌آمیزند و این درهم‌آمیختگی جنبه واقعی‌تری به روایت‌ها می‌بخشد. عنوان فرعی «بیست روایت از مادری در همین روزها» بسیار دقیق انتخاب شده است؛ در این ۲۰ روایت، زنانی مستقل و امروزی، برداشت‌های خودشان از مادر شدن را به ما می‌گویند؛ به پیچیدگی‌های تربیت فرزند پی می‌برند و رفتار مادران دیگر برای قابل درک می‌شود.
«خیلی زود فهمیدم بچه قاعده و اصول سرش نمی‌شود. یک موجود مختار انتخاب‌گر است که حتی تو به شیوه دلخواهت هم نمی‌توانی سیرش کنی، چه رسد به این‌که بخواهی قوانین و اصولت را روی او پیاده کنی.»

زندگی ایده‌آل چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ شخصیت اول داستان دختر پنهانم، به دنبال پاسخ این سوال است. او زنی میانسال با تحصیلات بالاست. لدا از همسرش طلاق گرفته و دخترانش به کانادا رفته‌اند تا در کنار پدرشان باشند. لدا تصمیم می‌گیرد که مدتی استراحت کند؛ به همین خاطر با اجاره یک آپارتمان به شهری ساحلی می‌رود تا در آن‌جا به خواندن و نوشتن بپردازد؛ او در ابتدا حس می‌کند که به آرامش دست پیدا کرده؛ اما با گذر زمان در‌می‌یابد که از خاطرات گذشته‌اش رهایی ندارد و سرخوشی موقتی‌اش به پایان می‌رسد. این کتاب ساده و فراموش‌نشدنی، از ۲۵ بخش تشکیل شده است. دختر پنهانم نیز مانند هفته چهل و چند، آمیزه‌ای از منطق و احساس است.

عشق، فداکاری، رنج و غم، درون‌مایه رمان” پیش از آنکه مال شما باشیم” است؛ این رمان از اتفاقاتی واقعی اقتباس شده است و شخصیت‌های آن با اندکی تغییر در رمان قرار گرفته اند؛ در ایالات متحده دهه بیست تا پنجاه میلادی، ربودن کودکان تازه متولد شده و انتقال آن‌ها به یتیم‌خانه و نهایتا واگذاری‌شان به خانواده‌های متمول، امری پرتکرار بوده است. مادران مجرد، والدین تهیدست و زنان بارداری که در بخش‌های روانی بیمارستان‌ها بودند؛ قربانیان بالقوه ربودن فرزندشان به حساب ‌می‌آمدند. گاهی اوقات مادران را تحت تاثیر داروهای آرام‌بخش وادار به واگذاری حضانت کودکانشان می‌کردند؛ بهانه‌شان نیز تضمین رسیدگی پزشکی به کودکان بود.

پیش از آنکه مال شما باشیم؛ روایت دو زندگی متفاوت در دو جای مختلف دنیاست. یکی فرق در تجمل و رفاه و دیگری زندگی ساده‌ یک خانواده کشاورز. این دو زندگی با ربوده شدن فرزند کوئینی( مادر خانواده روستایی) به یک دیگر پیوند می‌خورند. کتاب پیش از آنکه مال شما باشیم، واقعیتی تلخ از تغییر سرنوشت کودکان و  غم خانواده‌هایی که فرزندانشان را از دست دادند و نتوانستند بزرگ‌شدن کودکانشان را ببینند به تصویر می‌کشد.‎‌

روان‌شناسی نوین بیشتر علمی مردانه است و نمی‌تواند آن‌طور که باید نیازهای زنان را برطرف کند. امروزه، زنان بیشتر از هر زمان دیگری از خلق‌وخوی حقیقی خود دور شده‌اند و نیازمند چیزی هستند که روح آن‌ها را درمان کند. کلاریسا پینکولا استس، نویسنده‌ی این کتاب، عقیده دارد که یک زن سالم درست شبیه به یک گرگ است. آن‌ها هر دو بر اساس غریزه‌ی خود عمل می‌کنند و قدرتمند، مصمم و وفادار هستند. نویسنده عقیده دارد که طبیعت وحشی و رام‌نشدنی زن، امروزه در حال انقراض است و در این کتاب ابتدا با بیان افسانه‌های کهن و داستان‌های قدیمی به تحلیل و تفسیر کهن‌الگوی زن می‌پردازد. قصد او از پرداختن به این اساطیر این است که به زنان نشان دهد چگونه دوباره می‌توانند روح خود را آزاد کنند و سرزنده و شاداب باشند. 

این کتاب به زنان کمک می‌کند تا خودشان را بهتر بشناسند و به آن‌ها یاد می‌دهد که انرژی‌هایی که درونشان پنهان شده است را آزاد کنند؛ ازاین‌رو خواندن این کتاب برای هر زنی ضروری است.

در زندگی، ارتباط با دیگران شخصیت ما را می‌سازد و به رشد سازنده‌ی ما کمک می‌کند. اگر گرفتار مشکلی هستیم، حرف زدن با دوستانمان یا حرف زدن با یک متخصص ما را آرام‌تر می‌کند و به ما احساس بهتری می‌دهد. لوری گاتلیب یک روان‌درمانگر است و این کتاب روایت جالبی است از صحبت‌های او با بیماران خودش و همچنین با روان‌درمانگری که خود به آن مراجعه می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، او در این کتاب هم نقش یک روان‌درمانگر را دارد و هم یک بیمار را. او مشکلاتی که خودش و همچنین بیمارانش پشت سر گذاشته‌اند را بیان می‌کند و نشان می‌دهد که روند درمان برای همه‌ی ما، حتی روان‌درمانگرها، یکسان است و همه نیاز داریم که صحبت کنیم و شنیده شویم. 

اگر دوستی دارید که زمان سختی را می‌گذراند، این کتاب می‌تواند برای او هدیه‌ی مفیدی باشد. ازآنجایی‌که روان‌درمانگر یک زن است و راجع به مشکلات خودش نیز صحبت می‌کند، زنان حتی بیشتر از دیگران می‌توانند با این اثر ارتباط برقرار کنند.

خواندن راجع به تجربیات واقعی زنان موفق همیشه الهام‌بخش و تأثیرگذار است. ملیندا گیتس که به‌عنوان یکی از قدرتمندترین زنان دنیا شناخته شده است، در این کتاب از خاطرات خود و کارهایی صحبت می‌کند که برای کمک به دیگر زنان و دختران جهان انجام داده است. او معتقد است که باید بین مردان و زنان دنیا برابری باشد و سعی دارد با روایت کردن تلاش‌های خود به مخاطب این پیغام را برساند که هر کس می‌تواند تغییری در اوضاع جهان ایجاد کند. خواندن این کتاب برای هر زنی آگاهی‌بخش و مفید است چراکه ملیندا گیتس درباره‌ی بسیاری از مشکلات زنان مثل داشتن حق انتخاب در بارداری، بهداشت زنان، اهمیت تحصیل دختران، کار خانگی و مسائلی ازاین‌قبیل صحبت کرده است. 

در طول تاریخ، نویسندگان زن همیشه سعی داشته‌اند در آثار خود تصویری روشن و به‌دوراز کلیشه از زن ارائه دهند. زویا پیرزاد در این کتاب زندگی روزمره‌ی زنی ارمنی به نام کلاریس را تعریف می‌کند که به همراه همسر و سه فرزندش در آبادان زندگی می‌کند. او زنی تحصیل‌کرده و خانه‌دار است که خود را به‌کلی وقف خانه‌داری و رسیدگی به امور خانواده‌اش کرده است. او که در تلاش است تا در ابتدا همسر و سپس مادر خوبی باشد، به‌کلی خود و آرزوها و خواسته‌هایش را فراموش کرده است و انگار دیگران نیز تصور نمی‌کنند که او ممکن است شخصیتی جدا از این دو نقش داشته باشد. ورود همسایه‌ای جدید به محله‌ی آن‌ها به‌مثابه‌ی تلنگر برای کلاریس است و او تازه متوجه می‌شود که چقدر خود را از یاد برده است و زندگی‌اش پوچ و بی‌معنی شده است.

راوی این کتاب زنی است خانه‌دار که به همراه دو فرزند خود در یکی از محله‌های پایین‌شهر تهران زندگی می‌کند. خانه‌ی آن‌ها کوچک و ارزان‌قیمت است و پس از مدت‌ها اجاره‌نشینی توانسته‌اند چنین خانه‌ای بخرند. شوهر زن که همیشه رویای مهاجرت به کانادا را داشته است، حالا موفق شده در کشور دیگری کار پیدا کند و قصد دارد همین خانه‌ی کوچک را هم بفروشد؛ اما زن دلش نمی‌خواهد دوباره تن به جابه‌جایی و رفتن بدهد و دوست دارد ثبات زندگی‌اش حفظ شود. او در طول کتاب خاطرات خود را مرور و گذشته‌اش را تحلیل می‌کند و سعی دارد بفهمد که جایگاه او به‌عنوان یک زن دقیقاً کجا قرار دارد. 

این کتاب احساسات فروخورده‌ی تمام زنانی را بیان می‌کند که بین سنت و مدرنیته قرار گرفتند، زنانی که همیشه در برابر نابرابری‌ها سکوت کردند و دردهای خود را پنهان. راوی کتاب مانند آینه‌ای است که هر زن یا دختری بازتاب خود را در او می‌یابد.

این کتاب داستان سه خواهر به نام‌های مایا، اسما و خوله را روایت می‌کند. آن‌ها در روستای العوافی در عمان زندگی می‌کنند. این کتاب برهه‌ای از تاریخ عمان را نشان می‌دهد که جامعه با تغییرات فرهنگی و سیاسی فراوان همراه بوده است و تمرکز اصلی بر روی زندگی زنان در نظامی مردسالار است. داستان شخصیت‌های فرعی و خرده‌روایت‌های بسیاری دارد، اما مرکز داستان مایا، اسما و خوله هستند که با انتخاب‌ها و دیدگاه‌های مختلفشان سرنوشت‌های متفاوتی برای خود رقم می‌زنند. در این کتاب ما با رنج‌ها و دل‌مشغولی‌های زنانی آشنا می‌شویم که آن‌سوی مرزوبوم ما زندگی می‌کنند، به دنیای درونی آن‌ها سرک می‌کشیم و اتفاقات سیاسی عمان را در طول یک قرن از دید آن‌ها دنبال می‌کنیم. خواندن این کتاب اطلاعات ما را درباره‌ی زندگی زنان در کشوری دیگر بالاتر می‌برد و ما را با ایده‌ها و تفکرات آن‌ها آشنا می‌کند. 

تصورمان این است که در قرن بیست ویکم آن‌هم در کشورهای پیشرفته، نگاه به زنان کاملا تغییر کرده باشد و به زنان به چشم جنس دوم نگاه نشود؛ اما در زنان نامرئی اثر کرولاین کریادو، می‌بینیم که علیرغم بهبود نسبی اوضاع، هنوز جای کار زیادی وجود دارد؛ این کتاب به جهت‌گیری داده‌ها و آمار، نسبت به زنان می‌پردازد؛ با خواندن زنان نامرئی در می‌باییم که گاهی اوقات به صورت سهوی یا عمدی، زنان نادیده گرفته می‌شوند. نام فرعی زنان نامرئی ” افشای سوگیری داده‌ها در دنیایی طراحی شده برای مردان” است.