روز مادر چه روزی است؟

محمدمهدی صارمی

18,944 بازدید

احترام به جایگاه مادران، در همه فرهنگ‌ها و مذاهب جهان وجود دارد؛ جوامع و ملت‌های مختلف زمان‌های متفاوتی را برای گرامیداشت مقام مادران، اختصاص داده‌اند و روز مادر را به شیوه‌های گوناگون جشن می‌گیرند. با همه این‌ها، دومین یکشنبه ماه می( ۹ می ۲۰۲۱، معادل ۱۹ اردیبهشت سال ۱۴۰۰)، فراگیرترین تاریخ برای جشن روز مادر، به حساب می‌آید و در تقویم بسیاری از کشور‌ها، تعطیل رسمی است.

در این یادداشت می‌خواهیم پس از اشاره مختصر به تاریخچه روز مادر، کتاب‌هایی را که برای هدیه دادن به مادرمان مناسب هستند؛ معرفی کنیم.

پیش‌زمینه روز مادر در جهان

حتما ماجرای جنگ داخلی ایالات متحده بر سر لغو برده‌داری به گوشتان رسیده است. در همان زمان گروهی از زنان آمریکایی، انجمن‌هایی را شکل دادند تا مجروحان هر دو طرف درگیری را مداوا کنند. پس از پایان جنگ نیز فعالیت این انجمن‌ها ادامه پیدا کرد؛ اعضای برخی از خانواده‌های آمریکایی، به دو جبهه مخالف یکدیگر گرایش داشتند؛ به همین خاطر این انجمن‌ها به دنبال ترویج صلح و آشتی درون خانواده‌ها بودند و تلاش می‌کردند که جنگ و درگیری، دیگر صورت نگیرد. یکی از افراد تاثیرگذار این انجمن‌ها، آن جارویس نام داشت. او برای گسترش صلح‌طلبی در ایالات متحده و جلوگیری از جنگ در جهان تلاش بسیاری به خرج داد، آن جارویس در تاریخ ۹ می ۱۹۰۵ درگذشت.

اولین روز مادر در تاریخ معاصر

اولین روز مادر در تاریخ معاصر به ابتکار آنا جارویس( دختر آن) واقع در کلیسای سنت آندرو ویرجینا در تاریخ ۱۰ می سال ۱۹۰۸ برگزار شد.آن جارویس روزهای یکشنبه در این کلیسا تدریس می‌کرد و از طرفی تاریخ درگذشت او در دومین یکشنبه ماه می قرار گرفته بود، به همین خاطر آنا جارویس و حامیانش( تعدادی از تجار سرشناس و اعضای انجمن‌های حامی صلح) دومین یکشنبه ماه می را به یاد آن جارویس به عنوان روز مادر انتخاب می‌کنند.

در تاریخ ۸ می 1914( 9 سال پس از درگذشت مادر آنا)، دومین یکشنبه ماه می توسط کنگره آمریکا و با امضای رئیس‌جمهور وقت به عنوان روز مادر نامگذاری شد؛ به تدریج و با توجه به افزایش اثرگذاری آمریکا در مناسبات جهانی، بسیاری از کشورها نیز روز مادر را دومین یکشنبه ماه می، در نظر گرفتند. در حال حاضر نزدیک به ۱۰۰ کشور جهان نظیر استرالیا، اتریش، کانادا، اوکراین، یونان، هند و بنگلادش دومین یکشنبه ماه می به عنوان روز مادر گرامی داشته می‌شود.

تجاری شدن روز مادر

جالب است که آنا جارویس از افزایش فروش گل و کارت پستال برای هدیه دادن به مادران، غمگین بود؛ هدف او از تعیین کردن روزی برای گرامیداشت مادران این بود که به مادرانمان بیشتر توجه کنیم ،بابت زحماتشان قدردان باشیم و محبت‌هایشان را فراموش نکنیم.

روز مادر در کشورهای دیگر جهان

همان‌طور که گفتیم، کشورهای مختلف تاریخ‌های متفاوتی را برای روز مادر، در نظر گرفته‌اند ؛ در عموم کشورهای عربی، روز مادر همزمان با آغاز بهار در نیمکره شمالی( ۲۱ مارس معادل ۱ فروردین) است. داستان گرامیداشت روز مادر کشورهای عربی به مصر بازمی‌گردد؛ در سال ۱۹۴۳ روزنامه‌نگار و نویسنده مشهور مصری، مصطفی امین، تحت تاثیر داستان غمناکی از مادری بیوه قرار می‌گیرد که با سختی فراوان فرزندش را بزرگ می‌کند و آن فرزند، پزشک می‌شود اما مادرش را از یاد می‌برد. مصطفی امین تصمیم می‌گیرد که برای ثبت روز مادر در تقویم مصر، تلاش کند و با تحمل سختی‌های فراوان و حتی مورد تمسخر واقع شدن، نهایتا جمال عبدالناصر، رئیس‌جمهور مصر با قرار گرفتن ۲۱ مارس به عنوان روز مادر موافقت می‌کند؛ پس از این رویداد، بسیاری از کشورهای عربی خاورمیانه و شمال آفریقا نظیر عراق، سوریه، عربستان سعودی، قطر، اردن و لبنان ۲۱ مارس را به عنوان روز مادر در تقویم‌هایشان قرار می‌دهند.

در کشورهایی که اکثر مردم پیروی کلیسای کاتولیک هستند؛ روز مریم مقدس در تقویم کلیسای کاتولیک را به عنوان روز مادر جشن گرفته می‌شود.

در اکثر جمهوری‌های استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای حوزه بالکان، روز زن و روز مادر به طور همزمان برگزار می‌شود؛ در روسیه، ازبکستان، تاجیکستان، بوسنی و هرزگوین، قزاقستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و.. ۸ مارس به عنوان روز مادر، گرامی داشته می‌شود.

پیشینه روز مادر در ایران

در ۲۵ آذر ۱۳۱۹ انجمن حمایت مادران و نوزادان به پشتیبانی پهلوی اول تشکیل شد؛ بیست سال پس از شکل‌گیری این بنیاد در سال ۱۳۳۹، اعضای انجمن از محمدرضا پهلوی درخواست می‌کنند که تاریخ تاسیس انجمن، به عنوان روز مادر گرامی داشته شود که با موافقت پهلوی دوم، ۲۵ آذر به عنوان روز مادر در تقویم کشورمان ثبت می‌شود.

با پیروزی انقلاب اسلامی، روز ولادت حضرت فاطمه زهرا، دختر پیامبر اسلام و همسر امام اول شیعیان، به عنوان روز مادر انتخاب می‌شود.

در ادامه تصمیم داریم تعدادی از کتاب‌هایی را که می‌توانیم به مادرهایمان هدیه دهیم؛ به طور مختصر معرفی کنیم. بعضی از این کتاب‌ها روایتی از مادر بودن هستند و برخی دیگر به مشکلات، رنج‌ها و تبعیض‌هایی که زنان به طور عام و مادران به طور خاص با آن‌ها دست به گریبان اند؛ می‌پردازند.

هفته‌ چهل و چند

نویسنده: فاطمه حجوانی

نشر اطراف

اطلاعات بیشتر و خرید

” من بچه و زندگی پنهان در پستوی خانه نمی‌خواستم. بچه‌‌ای نمی‌خواستم که از آدم‌ندیدگی خودش را پشت من قایم کند. “
مادر شدن، زندگی زنان را تغییر می‌دهد؛ کارهایی که سابقا به راحتی(مثل رانندگی) انجام می‌دادند، نیازمند دقت و مراعات بیشتری است. هفته چهل و چند، بیست روایت از زنانی تحصیل کرده است که مادر شده‌اند؛ این زنان اندیشه‌ و جهان‌بینی‌های متفاوتی دارند. در هفته چهل و چند، شیرینی‌، هراس و چالش‌های مادر شدن، در هم می‌آمیزند و این درهم‌آمیختگی جنبه واقعی‌تری به روایت‌ها می‌بخشد. عنوان فرعی ” بیست روایت از مادری در همین روزها ” بسیار دقیق انتخاب شده است؛ در این ۲۰ روایت، زنانی مستقل و امروزی، برداشت‌های خودشان از مادر شدن را به ما می‌گویند؛ به پیچیدگی‌های تربیت فرزند پی می‌برند و رفتار مادران دیگر برای قابل درک می‌شود.
” خیلی زود فهمیدم بچه قاعده و اصول سرش نمی‌شود. یک موجود مختار انتخاب‌گر است که حتی تو به شیوه دلخواهت هم نمی‌توانی سیرش کنی، چه رسد به این‌که بخواهی قوانین و اصولت را روی او پیاده کنی. “

دختر پنهانم

نویسنده: اِلنا فرانته

مترجم: سارا عصاره

آوانامه

اطلاعات بیشتر و خرید

زندگی ایده‌آل چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ شخصیت اول داستان دختر پنهانم، به دنبال پاسخ این سوال است. او زنی میانسال با تحصیلات بالاست. لدا از همسرش طلاق گرفته و دخترانش به کانادا رفته‌اند تا در کنار پدرشان باشند. لدا تصمیم می‌گیرد که مدتی استراحت کند؛ به همین خاطر با اجاره یک آپارتمان به شهری ساحلی می‌رود تا در آن‌جا به خواندن و نوشتن بپردازد؛ او در ابتدا حس می‌کند که به آرامش دست پیدا کرده؛ اما با گذر زمان در‌می‌یابد که از خاطرات گذشته‌اش رهایی ندارد و سرخوشی موقتی‌اش به پایان می‌رسد. این کتاب ساده و فراموش‌نشدنی، از ۲۵ بخش تشکیل شده است. دختر پنهانم نیز مانند هفته چهل و چند، آمیزه‌ای از منطق و احساس است.

پیش از آنکه مال شما باشیم

نویسنده: لیسا وینگیت

مترجم: شیرین احمدی

انتشارات علمی

اطلاعات بیشتر و خرید

عشق، فداکاری، رنج و غم، درون‌مایه رمان” پیش از آنکه مال شما باشیم” است؛ این رمان از اتفاقاتی واقعی اقتباس شده است و شخصیت‌های آن با اندکی تغییر در رمان قرار گرفته اند؛ در ایالات متحده دهه بیست تا پنجاه میلادی، ربودن کودکان تازه متولد شده و انتقال آن‌ها به یتیم‌خانه و نهایتا واگذاری‌شان به خانواده‌های متمول، امری پرتکرار بوده است. مادران مجرد، والدین تهیدست و زنان بارداری که در بخش‌های روانی بیمارستان‌ها بودند؛ قربانیان بالقوه ربودن فرزندشان به حساب ‌می‌آمدند. گاهی اوقات مادران را تحت تاثیر داروهای آرام‌بخش وادار به واگذاری حضانت کودکانشان می‌کردند؛ بهانه‌شان نیز تضمین رسیدگی پزشکی به کودکان بود.

پیش از آنکه مال شما باشیم؛ روایت دو زندگی متفاوت در دو جای مختلف دنیاست. یکی فرق در تجمل و رفاه و دیگری زندگی ساده‌ یک خانواده کشاورز. این دو زندگی با ربوده شدن فرزند کوئینی( مادر خانواده روستایی) به یک دیگر پیوند می‌خورند. کتاب پیش از آنکه مال شما باشیم، واقعیتی تلخ از تغییر سرنوشت کودکان و غم خانواده‌هایی که فرزندانشان را از دست دادند و نتوانستند بزرگ‌شدن کودکانشان را ببینند به تصویر می‌کشد.‎‌

زنان نامرئی

نویسنده: کرولاین کریادو پرز

مترجم: نرگس حسن‌لی

نشر برج

اطلاعات بیشتر و خرید

تصورمان این است که در قرن بیست ویکم آن‌هم در کشورهای پیشرفته، نگاه به زنان کاملا تغییر کرده باشد و به زنان به چشم جنس دوم نگاه نشود؛ اما در زنان نامرئی اثر کرولاین کریادو، می‌بینیم که علیرغم بهبود نسبی اوضاع، هنوز جای کار زیادی وجود دارد؛ این کتاب به جهت‌گیری داده‌ها و آمار، نسبت به زنان می‌پردازد؛ با خواندن زنان نامرئی در می‌باییم که گاهی اوقات به صورت سهوی یا عمدی، زنان نادیده گرفته می‌شوند. نام فرعی زنان نامرئی ” افشای سوگیری داده‌ها در دنیایی طراحی شده برای مردان” است.

فصل اول این کتاب، مگر می‌شود برف‌روبی هم جنسیت زده باشد؛ نام‌گذاری شده است. در این فصل با دقت بیشتر در آمار و ارقام درمی‌یابیم که الگوی سفرهای درون‌شهری زنان و مردان با یک‌دیگر فرق دارد و استفاده زنان از حمل و نقل عمومی و پیاده‌روی نسبت به مردان بیشتر است. با این وجود، اختصاص بودجه به ساخت بزرگراه‌ها، در ذهن سیاست‌گذاران، اولویت بیشتری دارد؛ از طرفی در نهادهای تصمیم‌گیر در حوزه راه و حمل و نقل، حضور مردان به مراتب بیشتر از زنان است و همین مسئله باعث سوگیری در سیاست‌گذاری به نفع مردان شده است.

کتاب زنان نامرئی به تبعیض، سوءگیری و نادیده‌انگاری زنان در شش بخش می‌پردازد.

۱٫زندگی روزمره

۲٫محل کار

۳٫طراحی

۴٫ مراجعه به پزشک

۵٫زیست عمومی

۶٫ وقتی اوضاع خراب می‌شود.

اگر سه کتاب دختر پنهانم، پیش از آنکه مال شما باشیم و هفته چهل و چند، بر روایت مادران استوار شده باشند؛ کتاب زنان نامرئی، به تمام زنان می‌پردازد؛ این کتاب به افرادی‌که به مطالعات برابری جنسیتی علاقه‌مند هستند؛ توصیه می‌شود

18,944 بازدید

برچسب ها