دایی وانیا
نویسنده: آنتون چخوف
مترجم: هوشنگ پیرنظر
نشر قطره
نمایشنامهها دنیایی از هیجان، احساس و خلاقیت را به مخاطبین خود ارائه میدهند. در این دنیای جادویی، همهی عوامل دستبهدست هم میدهند تا به داستانهایی زندگی ببخشند که عمق انسانیت را به تماشاچیان و خوانندگان منتقل میکنند.
امروزه، نمایشنامههای کوتاه بهعنوان شاخهای مستقل در هنر تئاتر، مورد توجه بسیاری قرار گرفتهاند. این نمایشنامهها که در قالبی مختصر و شگفتانگیز میگنجند، موفق شدهاند که با قدرت نفوذ و خلاقیت خود، دنیایی از عواطف، دغدغهها و تصاویر زندگی را به تصویر بکشند.
هر نمایشنامهی کوتاه، داستان کوچک و مختصری دارد که سرشار از شخصیتهای فراموشنشدنی است. این شخصیتها در طول چند صحنه، تماشاچیان و خوانندگان را به سفری کوتاه دعوت میکنند. از شادی و خنده تا غم و اندوه، تمامی احساسات در این عرصههای کوتاه جا میگیرند.
در این یادداشت از وبلاگ طاقچه قصد داریم شماری از نمایشنامههای کوتاه معروف را به شما معرفی کنیم. از آثار کلاسیک و تاریخی گرفته تا نوآوریهای جدیدتر، این نمایشنامهها دربرگیرندهی تجربیات متنوعی هستند؛ بنابراین اگر از علاقهمندان به دنیای تئاتر و نمایشنامهها هستید، این مطلب را از دست ندهید!
دایی وانیا
نویسنده: آنتون چخوف
مترجم: هوشنگ پیرنظر
نشر قطره
دایی وانیا نمایشنامهای چهارپردهای اثر آنتون چخوف است که در سال 1897 با نام دیادیا وانیا منتشر شد و نخستینبار در سال 1899 در در تئاتر هنری مسکو به کارگردانی کنستانتین استانیسلاوسکی روی صحنه رفت.
این نمایشنامه را هوشنگ پیرنظر به فارسی برگردانده است و با کمک نشر قطره به انتشار درآمده است. این نمایشنامه که یکی از شاهکارهای تئاتری چخوف بهشمار میرود، محتوایی در باب بیهدفی و ناامیدی دارد.
در این نمایشنامه، ایوان وویچیتسکی که به او دایی وانیا میگویند، زمانی که متوجه میشود که زندگی خود را برای امور تجاری برادر زن سابقش، سربریاکوف، فدا و تلف کرده است، به شدت ناامید میشود و داستان نمایشنامه حول موضوعات مختلف ادامه پیدا میکند.
اگر از شنیدن نمایشنامه صوتی نیز لذت میبرید، پیشنهاد میکنیم نمایشنامه دایی وانیا را بشنوید.
بخشی از کتاب صوتی دایی وانیا را بشنوید.
دایی وانیا آنتوان چخوف
گوینده: گروه گویندگان
یرما
نویسنده: فدریکو گارسیا لورکا
مترجم: یدالله رویایی
انتشارات افراز
یرما نمایشنامهای اثر نمایشنامهنویس اسپانیایی، فدریکو گارسیا لورکا است. این نمایشنامه توسط یدالله رویایی به فارسی برگردانده شده و انتشارات افراز آن را منتشر کرده است.
این نمایشنامهی کوتاه در سال 1934 نوشته شد و نخستینبار نیز در همان سال اجرا شد. لورکا خود این نمایشنامه را بهعنوان شعری تراژیک توصیف میکند. این نمایشنامه داستان زنی بدون فرزند است که در مناطق روستایی اسپانیا زندگی میکند. میل ناامیدانهی او برای مادر شدن، به نوعی وسواس تبدیل میشود که در نهایت او را به ارتکاب جنایتی وحشتناک سوق میدهد. در جامعهی آن زمان، انتظار داشتن فرزند باعث میشود که یرما به سختی با چنین مسئلهای کنار بیاید و همین موضوع منجر میشود جنایتی هولناک از او سر بزند.
نمایشنامهی یرما نهتنها به مضامینی از جمله انزوا، اشتیاق و سرخوردگی میپردازد، بلکه به موضوعات زیربنایی دیگری از جمله طبیعت، ازدواج، حسادت و دوستی نیز میپردازد. قراردادهای اجتماعی دوران زندگی یرما نیز نقش زیادی در طرح نمایشنامه دارد.
قصههای درگوشی و رقص روی لیوان
نویسنده: امیررضا کوهستانی
نشر چشمه
قصههای در گوشی و رقص روی لیوان مجموعهای از دو نمایشنامه اثر امیررضا کوهستانی است که با کمک نشر چشمه منتشر شده است. قصههای در گوشی برای نخستینبار در نهمین جشنوارهی تئاتر استان فارس در سال ۱۳۷۸ در شیراز به روی صحنه رفت و نمایشنامهی رقص روی لیوان برای نخستینبار در ۵ آذر ۱۳۸۰ در جشنوارهی تئاتر استان فارس به اجرا درآمد.
هر دو نمایشنامه با مقدمهی به نسبت مفصلی از نویسنده جریان پیدا میکنند. کوهستانی در این مقدمه، عنوان میکند که به اعتقاد او، نمایشنامه برای اجرا نوشته میشود و به کمک دیالوگهایی که با لحن و اجرای بازیگران بیان میشوند و به مدد حرکات و بازیهای روی صحنه است که جان میگیرد و معنی پیدا میکند.
نمایشنامهای که چاپ میشود، نه تنها حرکت و حضور بازیگران در اجرای زندهی صحنه را از دست میدهد، بلکه حتی با صدای بلند نیز خوانده نمیشود و تنها با حرکت چشم است که دنبال میشود؛ در نتیجه حتی موجودیت صدا و لحن را نیز از دست میدهد، از هویت نمایشنامه بودن تهی میگردد و شاید تنها بتواند در کنار رمان، داستان کوتاه و شعر، به نوعی ضلع چهارم ادبیات محسوب شود. نویسنده با وجود تمام این کمبودها، دلایلی را ارائه میدهد که او را متقاعد کرده است تا در نهایت نمایشنامههایش را با افزودن توصیفاتی برای جبران کاستیهای مورد نظر، برای چاپ آماده کند. این مقدمهی مفصل، علاوهبر داشتن نقش پیرامتنی برای نمایشنامهها که در واقع بدنهی اصلی کتاب را تشکیل میدهند، خود بخشی خواندنی و مورد توجه در بدنهی کتاب هستند که آن را نهتنها برای علاقهمندان به ادبیات نمایشی و تئاتر، بلکه برای خوانندهی علاقهمند به ادبیات نیز جالبتوجه میگرداند.
تماشاچی محکوم به اعدام
نویسنده: ماتئی ویسنی یک
مترجم: تینوش نظم جو
نشر نی
نمایشنامهی تماشاچی محکوم به اعدام اثر ماتئی ویسنییک است. این نمایشنامه توسط تینوش نظمجو به زبان فارسی ترجمه شده و توسط نشر نی به انتشار درآمده است. این نمایشنامهی کوتاه پارودی تلخی از سیستم قضایی استالینیستی است که این سوال اساسی را که آیا متهم واقعا مجرم است یا خیر، به طور کامل نادیده میانگارد.
در این نمایشنامه، صحنهی دادگاهی به تصویر کشیده میشود که یکی از تماشاچیان آن به اعدام محکوم شده است. اگرچه تا انتهای نمایشنامه جرم او به درستی مشخص نمیشود، اما عوامل دادگاه او را بدون دلایل قانعکننده محکوم میکنند. فراخواندن شاهدها و شهادت نابهجای آنها نیز این روند را تسریع میکند. ماتئی، شاعر، روزنامهنگار و نمایشنامهنویس رومانیایی-فرانسوی، با نگارش این نمایشنامه، ارزشهای دگرگونشده در جامعهی خود را روایت کرده است.
خرده جنایت های زناشوهری
نویسنده: اریک امانوئل اشمیت
مترجم: شهلا حائری
نشر قطره
نمایشنامهی خردهجنایتهای زن و شوهری اثر اریک امانوئل اشمیت، نویسنده، نمایشنامهنویس، فیلسوف و کارگردان مشهور فرانسوی است. این نمایشنامهی کوتاه توسط شهلا حائری ترجمه شده و توسط انتشارات قطره به انتشار رسیده است.
در این نمایشنامه، اشمیت داستانی را روایت میکند که پیرامون روابط زندگی مشترک دو شریک زندگی میگذرد. ژول که پس از ضربهای که به سرش وارد میشود دچار فراموشی میشود، از بیمارستان بازمیگردد و همسرش لیز نیز سعی میکند به او کمک کند تا زندگی خود را به یاد بیاورد. با اینحال، آیا ژول واقعا دچار فراموشی شده است؟ در این بازی روانی حقیقت و دروغ، این دو نفر ۱۵ سال از ازدواج خود، عشق خود یا آنچه را که از آن باقی مانده، مرور میکنند. ژیل تلاش میکند خود و زندگی زناشوییاش را با اطلاعاتی که لیز به او میدهد، مجددا به خاطر آورد. با این حال، آیا ژیل میتواند مطمئن باشد که او همان مردی است که لیز توصیف میکند، و آیا او در واقع همسر اوست؟
این نمایشنامهی کوتاه یک تریلر هیجانانگیز دربارهی زن و شوهری است که در جستوجوی حقیقت هستند؛ یک کمدی سیاه و پر از غافلگیری است که مخاطبین را با جنگی تمامعیار مواجه میکند.
آوازخوان طاس/ صندلی ها
نویسنده: اوژن یونسکو
مترجم: سحر داوری
نشر بیدگل
نمایشنامه آوازخوان طاس / صندلیها، اثر اوژن یونسکو، نمایشنامهنویس رومانیایی-فرانسوی است. این کتاب را سحر داوری ترجمه و نشر بیدگل آن را منتشر کرده است.
آوازخوان طاس نخستین نمایشنامهای است که یونسکو نوشته است و عمدتا شامل گفتگوهایی بیمعنی میان دو زوج است. این نمایشنامه اولینبار توسط نیکلاس باتای در 11 می سال 1950 در تئاتر نوکتامبولز پاریس کارگردانی شد. این نمایشنامهی کوتاه دارای رکورد جهانی برای نمایشنامهای است که برای طولانیترین مدت، بهطور مداوم در همان تئاتر روی صحنه رفته است. اگرچه در ابتدا چندان مورد توجه واقع نشد، اما در نهایت توسط چندین نویسنده و منتقد معتبر مورد حمایت قرار گرفت و در نهایت نیز مورد تحسین منتقدان واقع شد. در دههی 1960، آوازخوان طاس به عنوان یک اثر کلاسیک مدرن و همچنین یک اثر مهم در تئاتر پوچگرایانه شناخته شده بود. این نمایشنامه با رکوردی در تعداد تفاسیر، به یکی از پر اجراترین نمایشنامهها در فرانسه تبدیل شده است.
نمایشنامهی صندلیها نیز یکی از محبوبترین نمایشنامههای یونسکو به شمار میرود. این نمایشنامه برای نخستینبار در پاریس در ۲۲ آوریل ۱۹۵۲ اجرا شد و سومین نمایشنامهی یونسکو بود که تولید میشد. در این نمایش، یک زن و شوهر سالخورده صندلیهایی برپا میکنند و به مهمانان نامرئی که برای شنیدن پیام پیرمرد به جهان آمدهاند، خوشآمد میگویند.
سه تک گویی
نویسنده: یوجین اونیل
مترجم: احمد پوری
نشر مشکی
کتاب سه تکگویی اثر هارولد پینتر، آگوست استریندبرگ و یوجین اونیل با ترجمهی احمد پوری توسط نشر مشکی به انتشار رسیده است. این کتاب گردآوری و مقایسهی سه تکگویی در کنار یکدیگر محسوب میشود که هر یک نزدیک به نیمقرن با هم فاصله دارند.
چیزی حدود ۱۲۰ سال پیش، استریندبرگ، نمایشنامهنویس مشهور سوئدی، مونولوگی تکپردهای نوشت که در آن از زبان یک زن به شرح ماجرای یک مثلث عشقی پرداخته بود. حدود نیمقرن پس از روی صحنه آمدن این نمایشنامه، اونیل، نمایشنامهنویس برجستهی آمریکایی، مونولوگی تکپردهای نوشت که او نیز در آن از زبان یک زن، به روایت ماجرای یک مثلث عشقی میان دو زن و یک مرد پرداخته بود. با گذشت چیزی نزدیک به ۴۰ سال از نوشته شدن نمایشنامهی اونیل،اینبار پینتر، نمایشنامهنویس انگلیسی که از شهرت و اعتبار بسیار زیادی برخوردار است، نمایشنامهی تکپردهای دیگری به نام مونولوگ را نوشت که در آن به شرح همان داستانهای قبلی پرداخته بود. سهتکگویی، مجموع این سه نمایشنامه است که برای مقایسه و بررسی یک موضوع با فاصلهی زمانی 90 ساله در یک جلد آمده است.
در نمایشنامهی مونولوگ پینتر، مردی با یک صندلی خالی صحبت میکند. نهایتا مشخص میشود که این صندلی برای او تصویر یک دوست قدیمی را دارد، دوستی که سالهاست ندیده است. این دو دوست پس از این که هر دو عاشق یک زن شدند، با هم درگیر شدند.
نمایشنامهی قویتر اثر استریندبرگ، از چند جهت غیرمعمول است. در این نمایشنامه، تنها یک شخصیت صحبت میکند، در حالی که دیگری گوش میدهد و به او واکنش نشان میدهد. شخصیت سخنگو، روایتی از وقایع را تعریف و تفسیر میکند.
نمایشنامهی کوتاه پیش از صبحانه اثر اونیل، زوج متاهلی را به تصویر میکشد که زندگی غمگینی را تجربه میکنند که در زمان ازدواج، هرگز تصورش را هم نمیکردند.
تشنگی و دو نمایشنامه دیگر
نویسنده: یوجین اونیل
مترجم: یدالله آقاعباسی
نشر بیدگل
کتاب تشنگی و دو نمایشنامهی دیگر، دربردارندهی سه نمایشنامهی تکپردهای اثر یوجین اونیل، نمایشنامهنویس برجستهی آمریکایی و برندهی جایزهی ادبی نوبل است. این نمایشنامهی کوتاه را یدالله آقاعباسی ترجمه و نشر بیدگل آن را منتشر کرده است. در مجموع، آنچه باعث شده این سه نمایشنامه به گونهای به یکدیگر ارتباط پیدا کنند، گرفتاری شخصیت اصلی آنها در موقعیتهایی بیهوده و بیحاصل است. این کتاب شامل نمایشنامههای تشنگی، بیپروایی و سقط جنین است.
نمایشنامهی تشنگی عنوان نمایشنامهای است که در پاییز ۱۹۱۳ نوشته شد. این نمایشنامه همزمان با دو نمایشنامهی دیگر در مورد کشتیهای غرقشده نوشته شد که تا حد خوبی از غرق شدن کشتی تایتانیک الهام گرفته شده بود.
در نمایشنامهی بیپروایی، زنی به اجبار خانوادهاش با معیار پول و ثروت ازدواج میکند و سپس در عطش دستیابی به ذرهای عشق و محبت، عشق را در آغوش مرد دیگری جستوجو میکند.
نمایشنامهی سقط جنین نیز داستان زندگی جک، قهرمان بیسبال دانشگاه است که به نامزد و عشق خود خیانت میکند و سرانجام باعث از دست رفتن فرزند متولد نشده و همچنین مادر فرزندش میشود.
پنج تکگویی برای زنان (۱*۵)
نویسنده: فریدالدین سلیمانی
چتر فیروزه
کتاب پنج تکگویی برای زنان، گردآوری پنج نمایشنامه اثر نمایشنامهنویسان: نیل لبیوت، بتی شامیه، آن وولر، آنا دیور اسمیت و نینا شنگولد است که هر یک با یک پرسوناژ زن اجرا میشوند. این کتاب را فریدالدین سلیمانی گردآوری کرده و انتشارات چتر فیروزه آن را منتشر کرده است. آثار نمایشی گردآوریشده در این کتاب به نوعی پنج بَرخوانی دربارهی زنان به شمار میروند و در نهایت این کتاب شامل نمایشنامههایی کوتاه اما اثرگذار از نویسندههایی گمنام و خوشقریحه با پسزمینهی اندوه، غربت، تنهایی، رنج و سرکوب اعمالشده بر زنها است.
۵×۲ پنج نمایشنامه دو شخصیتی برای دو بازیگر مرد
نویسنده: مجموعه نويسندگان
مترجم: فریدالدین سلیمانی
چتر فیروزه
کتاب پنج نمایشنامه دو شخصیتی برای دو بازیگر مرد شامل نمایشنامههایی از نویسندگانی چون: مارک ا دانل، دیوید آرونسون، ترزا ربک، دیوید اوبورن و مارک کریسلر و همچنین دومینجلد از مجموعهی دنیای مدرن است. همانطور که از نامش نیز پیداست، این کتاب شامل پنج نمایشنامهی کوتاه برای دو بازیگر مرد است. این کتاب نیز مانند کتاب پنج تکگویی برای زنان، توسط فریدالدین سلیمانی گردآوری شده و انتشارات چتر فیروزه آن را منتشر کرده است.
نمایشنامههای جایگرفته در این کتاب، از میان آثار نویسندگان مشهور و تاثیرگذار ادبیات نمایشی جهان و همچنین نویسندگانی گمنام اما خوشقریحه انتخاب شدهاند. این کتاب شامل یک پیشگفتار و در ادامهی نمایشنامههای «بذار ببینیم فردا چی میشه»، «قرارداد»، «مذاکره»، «میدونی دیگه از کی بدم میآد؟» و «نتیجه غیرمنتظره» است.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه