معرفی بهترین کتاب‌های ادبیات هند

همنام یکی از کتاب‌های مشهور ادبیات هند است که توسط جومپا لاهیری، نویسنده‌ی هندی‌آمریکایی نوشته و در سال ۲۰۰۴ منتشر شده است. این کتاب نخست در نیویوکر به عنوان یک داستان کوتاه منتشر شد، اما لاهیری بعدها آن را گسترش داد و به صورت یک رمان کامل درآورد.

همنام دارای بسیاری از مفاهیم احساسی و فرهنگی مشترک با داستان کوتاه مترجم درد‌ها نوشته‌ی لاهیری است که لاهیری به واسطه‌ی آن، جایزه‌ی پولیتزر را دریافت کرد. وقایع این رمان در شهرهای کلکته، بوستون و نیویورک رخ می‌دهد و به بررسی تفاوت‌های ظریف مربوط به گرفتار شدن میان دو فرهنگ متضاد، از جمله تفاوت‌های مذهبی، اجتماعی و ایدئولوژیکی می‌پردازد. رمان همنام، داستان مهاجرت خانواده‌ی گانگولی از کلکته به آمریکا و به دنیا آمدن فرزندشان را روایت می‌کند.

ببر سفید، نخستین رمان نویسنده‌ی هندی‌استرالیایی یعنی آراویند آدیگا، یکی از کتاب‌های شناخته‌شده‌ی هندی محسوب می‌شود. رمان خیره‌کننده‌ی ببر سفید در سال ۲۰۰۸ به انتشار رسید و در همان سال نیز چهلمین جایزه‌ی من بوکر را از آن خود کرد. ببر سفید داستانی طنز و تلخ را از راننده‌ای بنگلوری روایت می‌کند که مشغول زندگی در فقر و فساد طبقاتی جامعه‌ی هند است. برخی از منتقدان، این کتاب را به «صدای معتبر جهان سوم» تعبیر کرده‌اند. فیلم ببر سفید نیز به نویسندگی و کارگردانی رامین بحرانی در سال ۲۰۲۱ با اقتباس از همین رمان ساخته شد.

ببر سفید در این رمان، پسری روستایی به نام بالرام هالوای است که جاه‌طلبی‌اش، او را به اوج فرهنگ تجارت هند، یعنی دنیای کارآفرین بنگلور رسانده است. به مناسبت سفر قریب‌الوقوع رئیس‌جمهور چین به بنگلور، بالرام نامه‌ای به او می‌نویسد و تحولات و تجربیات خود به عنوان یک راننده و خدمتکار در یک خانواده‌‌ی ثروتمند هندی، توصیف می‌کند که از نظر او، نمونه‌ای از تناقضات و پیچیدگی‌های جامعه‌ی هند است.

رمان وزارت والاترین سعادت، دومین رمان نویسنده‌ی مشهور ادبیات هند، ارونداتی روی است که ۲۰ سال پس از نوشته شدن نخستین رمانش به انتشار رسیده است. این رمان داستان‌های مردمی را که در برخی از تاریک‌ترین و خشن‌ترین قسمت‌های تاریخ مدرن زندگی می‌کنند، از اصلاحات ارضی که کشاورزان فقیر را خلع ید کرده تا فاجعه‌ی بوپال و شورش کشمیر را به تصویر کشیده است. شخصیت‌های این رمان، گستره‌ی وسیعی از جامعه‌ی هند را شامل می‌شوند و شامل یک زن میان‌جنسی، یک معمار سرکش و صاحب‌خانه‌اش که سرپرست یک سرویس اطلاعاتی است، می‌شود. روایت وزارت والاترین سعادت طی دهه‌ها و مکان‌های مختلفی رخ می‌دهد، اما عمدتا در دهلی و کشمیر به وقوع می‌پیوندد.

کشتی شکسته یکی از داستان‌های بلند شاعر، نمایش‌نامه‌نویس و داستان‌نویس هندی، رابیندرانات تاگور است که جایزه‌ی نوبل ادبیات را نیز از آن خود کرده است. این کتاب، داستان عشقی را میان پسری جوان که در کلکته حقوق می‌خواند و دختری که خواهر یکی از همکلاسی‌های او است، به تصویر می‌کشد. در کتاب کشتی شکسته شاهد درهم‌آمیختگی حکومت و سنت‌های کهن هندی با مقتضیات جهان مدرن و معاصر هستیم. کتاب کشتی شکسته ضمن داشتن داستانی لطیف و عاشقانه، خواننده را با بسیاری از مراسم و مناسک فرهنگی، هنری و اجتماعی کشور هند آشنا می‌کند.

کتاب میلیونر زاغه‌نشین که به نام سوال و جواب نیز شناخته می‌شود، نخستین رمان دیپلمات هندی، ویکاس سواروپ است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شده است. این کتاب داستان پسری به نام رام محمد توماس را روایت می‌کند؛ پیش‌خدمتی هندی که تبدیل به بزرگ‌ترین برنده‌ی مسابقات سوال و جواب در تاریخ می‌شود. این پسر به تمام سوالات مسابقه پاسخ درست می‌دهد و همین موضوع باعث می‌شود برگزارکنندگان مسابقه به او مشکوک شوند و این مسئله منجر به دستگیری و زندانی شدن رام محمد می‌شود. رام محمد در تلاش است که ثابت کند هیچ تقلبی در این مسابقه نکرده و برای اثبات این موضوع، شروع به تعریف کردن بخش‌های مختلفی از زندگی‌اش و سفرهایش به هند می‌کند؛ تعاریفی که توضیح می‌دهند رام محمد چگونه پاسخ تمام سوالات مسابقه را به درستی می‌دانست. 

کتاب میلیونر زاغه‌نشین در سال ۲۰۰۶ برنده‌ی جایزه‌ی بوکه در آفریقای جنوبی شد. این کتاب همچنین نامزد دریافت جایزه‌ی بهترین کتاب نخستین از طرف بنیاد نویسندگان مشترک‌المنافع شد و همچنین جایزه‌ی بزرگ عمومی جشنواره‌ی کتاب پاریس را در سال ۲۰۰۷ دریافت کرد.

تا به امروز، میلیونر زاغه‌نشین به ۴۳ زبان از جمله عربی، فرانسوی، آلمانی، ایتالیایی، اسپانیایی، یونانی، چینی، روسی و ایرانی ترجمه شده است. این کتاب همچنین در فیلمی به همین نام، محصول سال ۲۰۰۸، مورد اقتباس قرار گرفت و برنده‌ی ۸ جایزه‌ی اسکار شد.

غوغا در باغ گوا نوشته‌ی کیران دسای، نویسنده‌ی هندی‌امریکایی است که در سال ۱۹۹۸ منتشر شده است. این کتاب نخستین کتاب دسای بوده و در سال ۱۹۹۸ برنده‌ی جایزه‌ی ادبی بتی ترسک شده است. داستان این کتاب در روستای شاهکوت در شهرستان پنجاب هند رخ می‌دهد و حول شخصیتی به نام سامپات چاولا می‌گردد که قصد دارد از مسئولیت‌های زندگی بزرگسالانه فرار کند. سامپات که از زندگی در شاهکوت دلزده و سیر شده است، به باغ گوا می‌رود و درون درخت گوا مستقر می‌شود؛ جایی که در آن، با استفاده از شایعاتی که حین کار در اداره‌ی پست به ذهن سپرده است، سعی دارد مردم را متقاعد کند که بصیرت دارد و همین موضوع، در مدتی کوتاه او را به یک مرد مقدس محبوب تبدیل می‌کند. 

دسای این کتاب را براساس یک داستان واقعی که در آن مردی به نام کاپیلا پرادان به مدت ۱۵ سال در یک درخت زندگی کرده است، نوشته است. میان کتاب دسای و زندگی پرادان در آن درخت، اشتراکات زیادی وجود دارد.

عروس بیستم، اثر ایندو ساندارسان، کتابی است که داستان زندگی پرماجرای مهرالنساء، ملکه‌ی ایرانی هندوستان را روایت می‌کند. مهرالنسا سی‌وچهارساله بود که با جهانگیر، پادشاه هندوستان ازدواج کرد و تا پانزده سال پس از این ازدواج، به نام جهانگیر تمام کشور را اداره می‌کرد. مسافران اروپایی قرن هفدهم که در آن زمان به دربار پادشاه هند راه می‌یافتند، در گزارش‌هایشان به طور مکرر به مهرالنسا اشاره کرده‌اند، زیرا در همان زمان که مهرالنسا در اوج قدرت بود، هیچ‌یک از آن مردان نتوانسته بودند چهره‌ی او را به درستی ببینند. عروس بیستم، نخستین رمان ایندو ساندارسان است.

رانده و مانده اثر نویسنده و استاد دانشگاه هندی، آنیتا دسای است. دسای در موسوری هند از پدری بنگالی و مادری آلمانی چشم به جهان گشود و در کودکی زبان‌های آلمانی، بنگالی، اردو، هندی و انگلیسی را فرا گرفت. دسای از ابتدا نیز به نویسندگی علاقه‌مند بود و اولین داستانش را در نه سالگی به چاپ رساند.

دسای در بخش اول رانده و مانده، به توصیف خانواده‌ای هندی می‌پردازد که پسرشان برای تحصیل به آمریکا رفته است. در بخش دوم کتاب نیز با توصیف آمریکا از زبان پسر خانواده مواجه می‌شویم. دسای در این رمان همچنین به موضوعاتی از جمله تقابل تفکرات مدرن و سنتی در خانواده‌های هندی پرداخته است. رانده و مانده را شاید بتوان از آن دست کتاب‌هایی دانست که هر یک از شخصیت‌های آن، به نوعی نماینده‌ی نوعی طرز تفکر در جامعه‌ی چنددسته‌ی هندی هستند و به این دلیل می‌تواند یکی از جذاب‌ترین کتاب های ابدیات هند باشد که باید بخوانیم.

کتاب کارشناس، اثر ر. ک. نارایان، نویسنده‌ی هندی است که به واسطه‌ی نوشتن داستان‌هایش در شهر خیالی مالگودی، واقع در جنوب هند شناخته می‌شود. نارایان یکی از نویسندگان پیشتاز هندی بود که آثارش را به زبان انگلیسی می‌نوشت. نارایان در داستان‌هایش به بیان مفاهیم اجتماعی و زندگی هرروزه‌ی شخصیت‌های داستان در قالبی کمدی‌تراژیک می‌پرداخت و توسط برخی از منتقدین، به ویلیام فاکنر تشبیه شده است.

داستان کتاب کارشناس درباره‌ی یک حسابدار و کارشناس مالی به نام مارگایا است که در شهر مالگودی، همان شهر خیالی آثار نارایان زندگی می‌کند. نارایان در این داستان تلاش انسان برای رسیدن به جاه و مقام را در قبال از دست دادن آرامش فردی و در نهایت، رجوع او به‌ روش‌هایی که در گذشته برای بازگرداندن آرامش فکری و روحی استفاده می‌کرده، نشان می‌دهد.

آب در غربال، نخستین رمان کامالا مارکاندایا است که در سال ۱۹۵۴ منتشر شده است. آب در غربال داستان‌هایی را حول تغییرات سریع کشور هند در اواسط قرن بیستم روایت می‌کند که از زبان زنی هندی که از قضا در فقر زیست می‌کند، نقل می‌شود. آب در غربال را می‌توان در دسته‌ی آن رمان‌ها و کتاب های ادبیات هند قرار داد که طیفی گسترده از موضوعات و درون‌مایه‌های مختلف یک جامعه را بازگو می‌کنند و نثری منحصربه‌فرد نیز دارند.

کامالا مارکاندایا نویسنده و روزنامه‌نگار هندی‌انگلیسی بود که پس از استقلال هندوستان به بریتانیا مهاجرت کرد، اما تا آخرین لحظه‌ی زندگی خود بر اصالت هندی خود پایبند بود. آثار مارکاندایا غالبا درباره‌ی شکاف فرهنگی جامعه‌ی شهرنشین و روستانشین هندوستان هستند.

میراث ازدست‌رفته (که به نام میراث سراب و میراث گمشدگی نیز شناخته می‌شود) دومین اثر کیران دسای، یکی دیگر از کتاب‌های مشهور ادبیات هند است که برای نخستین بار در سال ۲۰۰۶ به انتشار رسید و در همان سال برنده‌ی جایزه‌ی بوکر شد. این کتاب سعی در به تصویر کشیدن جابه‌جایی‌های فرهنگی که توسط یک خانواده‌ی هندی تجربه می‌شود دارد.

کتاب میراث ازدست‌رفته به ظاهر بر سرنوشت چند فرد هندی متمرکز است، اما با روایت کردن داستان همین افراد، بر بسیاری از موضوعات از جمله جهانی شدن، چندفرهنگ‌گرایی، نابرابری اقتصادی و خشونت‌های تروریستی می‌پردازد.

میراث ازدست‌رفته درباره‌ی زندگی یک قاضی، نوه‌اش و آشپزشان است. در این رمان با تصویرسازی‌های متنوع و شخصیت‌پردازی‌های دقیق و مفصلی روبه‌رو هستیم که در دسای در میان آن‌ها، شرح کاملی از زندگی مردم هند را نیز ارائه می‌دهد. میراث ازدست‌رفته در واقع بر محوریت استعمار انگلستان و تاراج منابع طبیعی و هویتی کشور هند و همچنین با الهام از وقایع سال‌های ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۶ نوشته شده است.