شرلوک هولمز
نویسنده: کریس ساساکی
مترجم: محمد قصاع
انتشارات: انتشارات شهر قلم
یک نقلقول جالب از مارک تواین (نویسندهی آمریکایی) وجود دارد که میگوید «وقت نداشتم برایت نامهی کوتاهی بنویسم، به همیندلیل برایت یک نامهی بلند نوشتم!». مقصود این است که نوشتن یک متن کوتاه تمام عیار و ارزنده، همیشه سختتر و زمانبرتر از نوشتن یک متنبلند با همان میزان ارزش است! در این یادداشت از وبلاگ طاقچه به سراغ داستانهای کوتاه برتر جهان میرویم، یک لیست صدتایی از ارزندهترین و پرطرفدارترین داستانهای کوتاه دنیای ارائه میدهیم و در پایان ۱۸ داستان کوتاه از بهترین داستانهای ایران و جهان را معرفی میکنیم.
فهرست صدتایی داستان کوتاه جهان شامل داستانهایی است که کمتر از ۲۰ هزار کلمه هستند یا کمتر از سیصد صفحه دارند، علاوه بر پرکشش و مهیج بودن، توانستهاند نظر مثبت خوانندگان در گودریدز و همچنین منتقدان ادبی را هم جلب کنند.
ویلیام فاکنر عقیده داشت که هر نویسندهای در ابتدا آرزو داشته شاعر شود و چون نتوانسته به داستان کوتاه پناه آورده. اگر از پس داستان کوتاه هم برنیامده باشد، به نوشتن داستان بلند رو آورده! منظور فاکنر از این جملات این است که هر چه قالب متن کوتاهتر و مختصرتر باشد، نوشتن آن هم سختتر خواهد بود. در این بخش ۱۸ داستان کوتاه خارجی و ایرانی را معرفی میکنیم که مشهور، ارزشمند، خوشخوان و زیر ۳۰۰ صفحه هستند.
شرلوک هولمز
نویسنده: کریس ساساکی
مترجم: محمد قصاع
انتشارات: انتشارات شهر قلم
وقتی که سر آرتور کانن دویل در اواخر قرن نوزدهم میلادی شخصیت شرلوک هولمز و ماجراهایش را خلق میکرد، حتی خیال این که شرلوک تبدیل به شخصیتی ماندگار و نماد تجسس و داستانهای کارآگاهی خواهد شد را در سر نداشت!
این نویسندهی اسکاتلندی حتی برای انتشار داستانهای شرلوک هولمز با سختی زیادی مواجه شد، چرا که ناشران بسیاری دست رد به سینهی او زدند. تا این که مجبور شد داستانهایش را در ستونهایی مهجور در روزنامههای کمتر شناختهشدهای چاپ کند. بعد از مدتی ستارهی بخت و اقبال نه تنها به کانن دویل و شرلوک، بلکه به همان روزنامههای مهجور هم رو کرد و مخاطبان شیفتهی هولمز و شیوهی جالبش برای کشف حقیقت شدند!
یکی از منابع الهام آرتور برای خلق شخصیت شرلوک، یکی از اساتیدش در دانشگاه پزشکی ادینبرو به نام پروفسور جوزف بل بود که شیوهای استثنایی در مشاهده، استنتاج و حل مساله داشت. او از این شیوه الهام گرفت و روش منحصر به فرد شرلوک و همکارش واتسون در جمعآوری اطلاعات، کنار هم چیدن قطعات و حلکردن مسالههای جنایی را خلق کرد. حاصل کار او در سالهای ۱۸۸۷ تا ۱۹۲۷ شصت و دو داستان کوتاه و بلند است که در دنیای ادبیات داستانی جهان ماندگار شدهاند.
شش داستان رسوایی در بوهمیا، انجمن مو قرمزها، ماجرای جواهر آبی، ماجرای ریسمان خالدار، مترجم یونانی، ماجرای شش ناپلئون در مجموعهی شرلوک هولمز از انتشارات شهر قلم منتشر شدهاند که از بهترین و مهیجترین داستانهای شرلوک هستند.
بنجامین باتن موردی استثنائی
نویسنده: اسکات فیتز جرالد
مترجم: مرضیه فولادی
انتشارات: انتشارات آرنا
اسکات فیتزجرالد نویسندهی کمنظیر آمریکایی است که داستانهای حیرتانگیز و ماندگار بسیاری را نوشته و بنجامین باتن موردی استثنایی یکی از آثار به یادماندنی او است. این داستان در سال ۱۹۲۲ منتشر شد. داستان در دستهی داستانهای کوتاه نمادین میگنجد که مسخ اثر تحسینشده و مسحورکنندهی کافکا هم در آن جای دارد.
ماجرای عجیب بنجامین باتن در سال ۱۸۶۰ میگذرد، یعنی وقتی که مادر و پدر بنجامین تصمیم میگیرند پسرشان در بیمارستان و زیر نظر پزشک متولد شود. والدین بنجامین تحصیلکرده، سرشناس و متمول هستند و این تصمیم حداقل پنجاه سال از زمانه جلوتر است. وقتی نوزاد به دنیا میآید، همه را شگفتزده میکند. چرا که نوزاد یک پیرمرد تازه متولد شده است با موهای کمپشت سفید و ریشی جوگندمی.
داستان کتاب یک داستان پیشرو و پرمعنا است که در عین سادگی بسیار عمیق نوشته شده. نویسنده در عمیقترین لایههای داستان نگونبختیهای بنجامین و ماهیتش را با کمدی ظریفی میبیند و بیآنکه قوانین دنیای عادی را دستکاری کند تنها با استفاده از خرق عادت یک ماجرای جالب توجه را در دنیای عادی ما انسانها خلق میکند.
مسخ
نویسنده: فرانتس کافکا
مترجم: صادق هدایت
انتشارات: طاقچه
نه تنها ناشران آلمان بلکه حتی نویسندهی مسخ هم گمان نمیبُرد که این داستان روزی در میان مردم دنیا شهرت و محبوبیت پیدا کند. این داستان بنا به وصیت کافکا قرار بود سوزانده شود، اما با نافرمانی دوستش از این وصیت تبدیل به یکی از شاهکارهای قرن بیستمی شد و حتی اصطلاح کافکایی را وارد دنیای ادبیات کرد که به دنیای نمادین، کابوسوار و گیجکنندهی داستانهای کافکا اشاره دارد.
گرگور سامسا شخصیت اصلی داستان است که اجبارا کارمند شده تا بدهی خانوادهاش را بپردازد. او با روزمرگی دستوپنجه نرم میکند و یک روز صبح که از خواب بیدار میشود میفهمد دنیایش برای همیشه زیر و رو شده. گرگور تبدیل به یک سوسک شده و باید دنیا و آدمهایش را از دریچهی نگاه یک سوسک کشف کند.
نمادها و معنای متفاوت آنها مسخ را تبدیل به یک اثر درخشان و بیهمتا میکند و البته باعث میشود که بعد از گذشت صد سال از عمر داستان نه تنها ارزش آن کمرنگ نشود، بلکه روز به روز به اهمیت و ارزشش اضافه شود. به علاوهی این موضوع که کافکا خود کارمند ادارهی بیمه بوده و خیلی زود به علت ابتلا به بیماری سل بازنشسته میشود و در سن ۴۱ سالگی از دنیا میرود.
گربه سیاه
نویسنده: ادگار آلنپو
مترجم: شهاب حبیبی
انتشارات: انتشارات چلچله
ادگار آلنپو پدر داستانهای کارآگاهی مدرن است. مشخصهی اصلی داستانها و اشعار او خلاقیت، درد و رنج، بیمرزی بین وهم و واقعیت و البته رازآلود بودن آنهاست. نویسندگان مشهور بسیاری مثل ریموند چندلر، آگاتا کریستی و آرتور کانن دویل خود را مدیون داستانهای کوتاه و حیرتآور آلنپو دانستهاند. داستانهای او برای نویسندگان و هنرمندان منبع الهام محسوب میشد؛ چرا که فقط او بود که میتوانست در مدت زمانی کوتاه دنیایی مالیخولیایی و داستانی محیرالعقول را پیش روی خواننده بگذارد.
گربه سیاه در نهایت اعجاز و کوتاهی پیش میرود و خواننده را در طول داستان یک جنایت خونبار از شکلگیری تا پایان با خود همراه نگه میدارد. گربه سیاه و قلب رازگو از مشهورترین داستانهای آلنپو هستند. انتشارات چلچله مجموعهای از بهترین و موحشترین داستانهای کوتاه آلنپو (شامل گربه سیاه، قلب رازگو، چاه و آونگ، حقیقت آقای والدمار و…) را گردآوری و منتشر کرده است.
بهترین داستان های کوتاه چخوف
نویسنده: آنتوان چخوف
مترجم: احمد گلشیری
انتشارات: انتشارات نگاه
آنتون چخوف پزشک و نویسندهی روسی به جز نمایشنامه و اشعار خارقالعادهاش، چیزی حدود ۵۴۷ داستان کوتاه ارزشمند نوشت. چخوف با دقت و حساسیت بسیاری کلمات را انتخاب میکرد و جملات داستانهای او کاملا کوتاه هستند و هر یک داستان را به پیش میبرند.
چخوف در نوشتن داستانهای کوتاهش تکنیکهایی را به کار برده و خلق کرده که داستانهایش به نوعی یک بازتعریف قالبی به نام داستان کوتاه است و البته یک کلاس درس بینظیر برای آموزش سرعت، تکنیکهای روایی و انتخاب کلمات برای نویسندگان جوان به حساب میآید.
در داستانهای کوتاه آنتون چخوف شخصیتها با انواع و اقسام رویاهای از دست رفته، توقعات خرد شده، امیدواری کورکورانه نسبت به آینده و فروپاشی روانی دست به گریبانند و البته نویسنده زندگی را با دقتی ریزبینانه و درکی عمیق واکاوی میکند و مفاهیمی پراهمیت را در برابر چشمهای خوانندگان قرار میدهد.
گردنبند ملکه
نویسنده: جین ریس
مترجم: سمانه جعفریپور
انتشارات: نشر روزگار نو
ایتالو کالوینی نویسندهی قرن بیستمی است که داستانهای فراموشنشدنی او سرشار هستند از لحظات تلخ و شیرین، تراژدی، کمدی و البته تلفیق زندگی در قرون جدید با قصههای جن و پری ایتالیایی و اسطورههای قرون وسطی! البته نباید نادیده گرفت که او علاوه بر داستان کوتاه، داستانهای بلند، مقاله و رسالههای ادبی هم نوشته است.
کتاب گردنبند ملکه یک مجموعه شامل چهار داستان از کالوینی است. داستان گردنبند ملکه پس از جنگجهانی اول در یک دهکدهی کوچک میگذرد و از جایی شروع میشود که دو کارگر فقیر و ناشنوا که دائما با هم جر و بحث میکنند، در مسیر بازگشت از کارخانه یک گردنبند قیمتی پیدا میکنند و هوس تملک آن به جانشان میافتد و ماجراهای بعدی را برایشان رقم میزند.
یادداشت های یک پزشک جوان
نویسنده: میخائیل بولگاکف
مترجم: آبتین گلکار
انتشارات: نشر ماهی
میخاییل بولگاکف نویسندهی روسی است که حرفهی اصلی او پزشکی بود و در این کتاب کوتاه داستانی را به رشتهی تحریر درآورده که شخصیت اصلی آن یک پزشک است و برای گذراندن طرح خود از مسکو راهی یک دهکدهی دور میشود. او در موقعیتهایی دشوار و متفاوت با کتابهای درسی دانشگاه قرار میگیرد و نسبت به زندگی، آینده و خودش دچار تردیدهایی جانفرسا میشود.
نشریهی تایمز کتاب یادداشتهای یک پزشک جوان را از شاخصترین و ارزشمندترین آثار کلاسیک در ادبیات پزشکی میداند و مخاطبان کتاب در گودریدز آن را نشانهای واضح از رشد شخصیتی یک پزشک و رماننویس معرفی کردهاند.
فروپاشی خانمان آشر
نویسنده: ادگار آلنپو
مترجم: فاطمه کاملان
انتشارات: نشر لگا
فروپاشی خانمان آشر یک داستان ترسناک و پرهیجان است که تمام ویژگیهای بهترین داستانهای ژانر وحشت (از ورود راوی بیخبر از همه جا به یک عمارت در حال ریزش گوتیک گرفته تا روایت زنده دفن کردن و…) را یکجا دارد! ماجرا از جایی شروع میشود که راوی داستان پس از سالها به خانهی یک دوست قدیمی به نام آشر سرمیزند. آشر بیمار و فرتوت شده و خودش هم میداند که چیزی به پایان عمرش باقی نمانده، اما از دیدن دوبارهی دوستش خوشحال است. در عینحال که همهچیز عادی است، تا این که مهمان با چیزهای عجیبی مواجه میشود که نشان میدهد نشانههای بیماری آشر در حال انتقال به او است.
یک داستان خیلی کوتاه از ارنست همینگوی که کاملا بر اساس گفتگو و دیالوگ خلق شده و ماجرای رابطهی یک دختر و پسر را روایت میکند که ناخواسته بچهدار شدهاند، پسر آمادگی پدر شدن ندارد و دختر ابدا نمیداند چه میخواهد. بیجهت نیست که همینگوی را پدر داستاننویسی مدرن میدانند، چرا که این داستان کوتاه به شکلی مختصر و مفید حرفهای مهم و عمیقی را به مخاطب انتقال میدهد.
گتسبی بزرگ
نویسنده: اسکات فیتز جرالد
مترجم: رضا رضایی
انتشارات: نشر ماهی
گتسبی بزرگ یکی از شاهکارهای عاشقانهی قرن بیستم آمریکایی و نوشتهی اسکات فیتزجرالد است که زندگی خانوادگی پرتلاطماش همیشه نُقل مجلات و رسانهها بود. فیتزجرالد در داستانی با درونمایههای عشق، سرخوردگی و خیانت، جامعهی آمریکا در قرن بیستم را با خلقکردن شخصیتهای مختلف از طبقات اجتماعی، سن، جنسیت، گروه و… به بوتهی نقد میکِشد.
راوی داستان مرد جوانی به نام نیک است که برای کار به محلهای اعیاننشین اما خیالی به نام وستاگ در نیویورک مهاجرت کرده و در خانهای اجارهای در همسایگی یک مرد جوان پرحاشیهی متمول به نام گتسبی ساکن شده. گتسبی هر شنبه در خانهی اعیانیاش مهمانی برگزار میکند و اشخاص ثروتمند و مشهور بسیاری در مهمانیهای او حاضر میشوند. پشتسر گتسبی و سرمایهاش شایعه زیاد است و نیک -راوی داستان- هم از او دل خوشی ندارد، تا این که با گتسبی صمیمی میشود و سر از عواطف او و راز پشت مهمانیهای هر شنبه درمیآورد و این تازه آغاز ماجراست.
اتاق قرمز
نویسنده: ادو گاوا رانپو
مترجم: محمود گودرزی
انتشارات: انتشارات چترنگ
نویسندهی این کتاب در قرن بیستم غول داستانهای کارآگاهی ژاپن و از طرفدارهای دوآتشهی ادگار آلنپو است. نام حقیقی او هیرائی تارو است، اما عشق و ارادتش به ادگار باعث شد تا ادو گاوا رامپو را به عنوان نام هنری خود انتخاب کند که یادآور اسم آلنپو است. داستانهای خونبار کارآگاهی که رامپو نوشته، پس از گذشت صد سال همچنان برای خوانندگان و طرفداران این ژانر جذاب و خواندنی است.
کتاب اتاق قرمز شامل شش داستان کارآگاهی و معمایی به نامهای کرم ابریشم، صندلی انسانی، دو زندگی پنهان، اتاق قرمز، پرتگاه و دوقلوها است. در داستان اتاق قرمز هرشب افرادی که یکدیگر را نمیشناسند در یک اتاق جمع میشوند و ماجراهای مهیج و سرگرمکنندهای را برای یکدیگر تعریف میکنند. تا این که سروکلهی مردی پیدا میشود که ماجرای ارتکاب به یک قتل فاجعهبار را با جزئیات برای دیگر افراد تعریف میکند.
نویسندهی این داستان زنی است پیشرو و یکهتاز که در زندگیاش داستانهای خارقالعادهای را به دنیای ادبیات هدیه داد و پس از اقدام به خودکشی، جهان را از آثار حیرتآور دیگرش محروم کرد. برعکس دیگر داستانهای ویرجینیا وولف، راوی این داستان یک مرد است که همسرش را به تازگی از دست داده و پس از مرگ خودخواستهی همسرش پی به این موضوع میبرد که هرگز او را آنطور که باید نشناخته. بنابراین دست به دامن یادداشتهای همسرش میشود و متوجه میشود همسرش بدون اطلاع او با فردی با نام اختصاری ب. م. قرارهای پنهانی داشته. در ادامهی داستان او درست مثل یک کارآگاه به دنبال تکههای مختلف این پازل میگردد.
بخشی از کتاب صوتی ارثیه را بشنوید.
ارثیه
نویسنده: ویرجینیا وولف
گوینده: علیرضا ناصحی
انتشارات: نوین کتاب گویا
مردان بدون زنان
نویسنده: ارنست همینگوی
مترجم: اسدالله امرایی
انتشارات: نشر افق
ارنست همینگوی به عنوان رماننویسی بیهمتا شناخته شده بود، اما در سال ۱۹۲۷ با نوشتن مجموعه داستان کوتاه مردان بدون زنان توانست چیرهدستی خود در داستانهای کوتاه را هم به رخ بکشد. او سعی کرد با نوشتن این داستانهای کوتاه دنیای مردان را نمایش دهد که با سرسختی و مقاومت گره خورده است. مردان در داستانهای او گاوباز، گانگستر، هفتتیرکش و… هستند و زنان زندگیشان را ترک کرده یا آنها را از دست دادهاند. همینگوی در این مجموعهی داستان تلاش کرده دنیای مردان بدون حضور زنان را به واضحترین شکل ممکن نشان دهد.
شیطان و تام واکر
نویسنده: واشینگتن ایروینگ
مترجم: یاسر پوراسماعیل
انتشارات: نشر لگا
شیطان و تام واکر شباهت بینظیری به نمایشنامهی فاوست اثر یوهان ولفگانگ گوته دارد. در این اثر که شانزده سال پس از اولین جلد فاوست منتشر شد، تام با فردی به نام اُلد اِسکرَچ ملاقات میکند. اُلد همان شیطان است که از هند فرار کرده و در کشور تام پنهان شده. او از تام میخواهد که روحش را در اِزای گنج پنهان کاپیتان کید به او واگذار کند. تام در ابتدا مخالفت میکند، اما در نهایت این شرط را میپذیرد و ماجرای شیطانی این دو شروع میشود.
گیلهمرد
نویسنده: بزرگ علوی
انتشارات: انتشارات نگاه
گیلهمرد یکی از داستانهای مشهور و خواندنی بزرگ علوی است که مدتها پس از نوشته شدن در سال ۱۳۷۶ منتشر شد. علوی در گیلهمرد داستان معترضی زندانی را روایت میکند که با دو مامور در ارتباط است. یکی از آنها گیلهمرد را آزار میدهد و دیگری با سکوتش در برابر این ظلم استخوان لای زخم گیلهمرد شده است. از طرفی دیگر گیلهمرد بعد از کشته شدن همسر نگران سرنوشت فرزندش است و باید هر طور شده خود را آزاد کند تا بتواند فرزندش را پیدا کند.
زنده به گور
نویسنده: صادق هدایت
انتشارات: انتشارات به سخن
زنده به گور اثر صادق هدایت است که در سال ۱۳۱۲ منتشر شد. این کتاب مجموعه داستانی است که ۹ داستان را در خود گنجانده و مهمترین داستان آن زنده به گور است. داستان زنده به گور درمورد مردی است که از زندگی متنفر است و میخواهد به هر شکلی که شده خودش را از بین ببرد، اما دست به هر کاری که میزند ناموفق از آب درمیآید. این داستان متشکل از یادداشتهای پراکندهی دیوانهواری از اوست پیش از این که بالاخره بتواند دخل خود را بیاورد!
فارسی شکر است
نویسنده: محمدعلی جمالزاده
انتشارات: طاقچه
همانطور که از اسم فارسی شکر است انتظار داریم، یک داستان در ستایش زبان فارسی است. البته طنازی محمدعلی جمالزاده و مختصر بودن کلام او باعث شده شیرینی این داستان از یاد هر کسی که آن را خوانده نرود و مزهی آن تا مدتها در دهانش باقی بماند.
ماهی سیاه کوچولو
نویسنده: صمد بهرنگی
انتشارات: طاقچه
کتاب ماهی سیاه کوچولو قصهای است که یک ماهی پیر برای دو هزار نوهی خود تعریف میکند و میگوید که چطور یک ماهی سیاه کوچک توانسته از محدودهی کوچکی که همهی اجدادش تصور میکردند یک ماهی نباید از آن فراتر برود، خارج شود! ماهی سیاه کوچولو از اولین آثار صمد بهرنگی است که توانسته نام او را در ادبیات ایران جاودان کند.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه