سفری به دنیای بهترین کتاب‌های علمی تخیلی برای نوجوانان

دنیایی که در آن خبری از مرگ نیست، باید جای جالبی برای زندگی کردن باشد. یک زندگی طولانی و همیشگی که هرگز به پایان نمی‌رسد. خب، شاید این اتفاق در آینده رخ بدهد… این همان داستانی است که ذهن خلاق نیل شوسترمن، به آن فکر کرده است: دنیایی که مرگ در آن جایی ندارد. اما دولت‌ها برای آنکه بتوانند جمعیت را کنترل کنند، برنامه‌هایی دارند. این برنامه‌ هم استخدام کارآموزانی است که داس به دست بگیرند و هنر گرفتن جان آدم‌ها را به حد اعلی نمایش دهند. اگر کسی نخواهد چنین کند؟ احتمالا داس دیگری سر می‌رسد و او را به پایان زندگی‌اش نزدیک می‌کند…

پیش از نیل شوسترمن در کتاب داس مرگ، ژوزه ساراماگو در داستان وقفه در مرگ به سراغ جهانی رفته است که مرگ از آن فراری است. شاید تفاوت دیدگاه دو نویسنده در این دو کتاب بتواند دو بعد مختلف از یک ماجرا و دو جنبه از کتاب های ژانر علمی تخیلی را به ما نشان دهد.

مرز میان واقعیت و بازی کجاست؟ چطور می‌توان تشخیص داد که در دنیای واقعی هستیم یا در یک فضای مجازی؟ این همان سوالی است که مایکل، قهرمان کتاب شکارچیان مجازی مجبور شده است از خودش بپرسد. او در گیرودار یک بازی مجازی بود که متوجه شد دختری به نام تانیا قصد دارد خودکشی کند. مایکل موفق شد او را از تصمیمش منصرف کند و امتیاز بگیرد. اما داستان این کتاب علمی تخیلی به همین‌جا ختم نشد. آشنایی با تانیا باعت شد تا مایکل حقیقت وحشتناک دیگری را بفهمد: مردی به نام کین، تانیا را زندانی کرده است و اجازه بازگشت او به دنیای واقعی را نمی‌دهد… حالا مایکل باید دست به یک ماجراجویی بزرگ بزند. پیدا کردن کین! او برای این کار به سراغ دوستان مجازی‌اش می‌رود و از آن‌ها قول کمک می‌گیرد….

 گاهی اوقات تصمیم گرفتن برای مسائل سخت و دشوار، فشار زیادی به آدم وارد می‌کند. اینطور وقت‌ها شاید به ذهنمان خطور کند ای کاش کسی بود که به جای ما تصمیم می‌گرفت. اما زندگی کردن در دنیایی که تمام تصمیمات برایمان از قبل گرفته شده است، چطور است؟ در چنین جهانی، از گرفتن تصمیمات سخت، معافیم اما این را هم باید بدانیم که در این جهان، آزادی تعریفی متفاوت دارد و انتخاب عملا معنایی ندارد. یوناس، کم‌کم از دنیایی که در آن زندگی می‌کند آگاه می‌شود و متوجه می‌شود حق انتخاب چقدر قدرتمند است. حالا یوناس باید تصمیم بگیرد که زندگی راحت و بی‌دغدغه را ادامه دهد یا به سراغ ناشناخته‌ها برود؟

بخشنده کتاب اول از چهارگانه‌ای است که لوئیس لوری در ژانر علمی تخیلی برای نوجوانان نوشته است. جلدهای دیگر این مجموعه‌، در جستجوی آبی‌ها، پیام‌رسان و پسر نام دارند و هرچند داستانشان از بخشنده مستقل است، اما در نهایت، همه به هم می‌رسند.

سنت شکن بودن زمانی یکی از ویژگی‌های منفی در افراد بود. بعد کم‌کم تبدیل به یک خصیصه مثبت شد و امروز، گویی هرکسی که دوست دارد از راه متفاوتی به موفقیت دست یابد، باید سنت شکن باشد. اما هنوز هم در بسیاری از جوامع، سنت شکن‌ها جایگاه خوبی ندارند. مثلا در شهری که بئاتریس در آن زندگی می‌کند و به عنوان یک سنت شکن شناخته شده است. این موضوع حتی می‌تواند زندگی او را هم به خطر بیندازد…

سنت شکن هم جلد اول از مجموعه سه جلدی است که ورونیکا راف نوشته است و علاوه بر آن، به فیلم‌های موفقی هم تبدیل شده‌اند. دو جلد دیگر کتاب با نام‌های شورشی و هم پیمان هم در ادامه این داستان نوشته شده‌اند.

کتاب دختری که به اعماق دریا افتاد نوشته‌ی اکسی اوه رمانی تخیلی درباره‌ی دختری به نام مینا و ماجراجویی او برای نجات جان برادرش است. داستان از این قرار است که طوفان‌های مرگبار سال‌هاست که سرزمین مادری مینا قهرمان داستان را ویران کرده است. سیل تمام روستاها را با خود می‌برد و جنگ‌های خونین بر سر منابع معدود باقی‌مانده به راه افتاده است. مردم سرزمین معتقدند که خدای دریا که زمانی محافظ آن‌ها بوده است، اکنون آن‌ها را با مرگ و ناامیدی نفرین می‌کند. به همین خاطر و در تلاش برای دلجویی از خدای دریا، هر سال یک دوشیزه زیبا به دریا می‌اندازند تا به‌عنوان عروس خدای دریا خدمت کند، به این امید که روزی «عروس واقعی» انتخاب شود و به این رنج پایان دهد.

همه ما آدم‌ها دوست داریم انتظار ناجی یا جهانی آرمانی را بکشیم. دوست داریم جایی باشد که در آن زندگی کنیم بدون اینکه مشکلات زندگی معمولمان را داشته باشیم. اما اگر دنیایی که در آن زندگی می‌کنیم همواره در معرض حمله‌های مختلف موجوداتی عجیب و ماورایی قرار بگیرد چطور؟ زندگی گریسی دقیقا در چنین دنیایی می‌گذرد و مردم سرزمینش، مدام باید مراقب حمله موجودات فرازمینی، هیولاها و … باشند. اما روزی که نماد شوم ابر سیاه و مرگبار بالای خانه آن‌ها ظاهر می‌شود، صبر کردن فایده‌ای ندارد. آن‌ها بار خود را می‌بندند تا به سوی دنیایی بروند که در آن همه چیز آرمانی است…

سفر به انتهای دنیا یکی دیگر از کتاب های علمی تخیلی برای نوجوانان است.

چه کسی است که از داشتن یک ویژگی یا توانایی خاص، بدش بیاید؟ احتمالا همه ما در زندگی خود، در لحظاتی خاص، چنین آرزویی داشتیم. مایکل وی، یکی از همین پسرها، با توانایی‌ها و ویژگی‌های خاص است. او می‌تواند با کمک دستانش، انرژی الکتریکی ساطع کند. هرچند دیگران تصور می‌کنند که او به یک سندروم مغزی نادر مبتلاست که باعث می‌شود کنترلی بر روی حرکات و صدایش نداشته باشد… به هرحال، چنین فردی با چنین ویژگی به زودی درگیر ماجراهای زیادی می‌شود؛ جنگیدن با سازمانی که می‌خواهد از قدرت‌های او سواستفاده کند، نجات دوستانش از چنگ دشمنان، مبارزه برای نجات دادن خانواده‌ها و فرار کردن از تله‌های مختلفی که سر راهش قرار دارند و …

این مجموعه هفت جلدی، می‌تواند برای تمام طرفداران کتاب های علمی تخیلی و ماجراجویانه، یک انتخاب عالی و لذت‌بخش باشد.

یکی دیگر از کتاب های علمی تخیلی برای نوجوانان که نباید از دستش بدهید، کتاب «خردم کن» است. شخصیت اصلی این کتاب، ژولیت، تک و تنها در سلولی زندانی شده است. دنیایی که در آن زندگی می‌کند در حال نابود شدن است. بیماری‌های وحشتناکی شیوع پیدا کرده‌اند و قحطی همه‌جا را گرفته است. در این دنیا کسی به فکر او نیست. دختر هفده ساله‌ای که مرگبار است. او ویژگی خاصی دارد. هرچند دلیلش هنوز مشخص نیست اما تماس‌های ژولیت مرگبارند. آخرین بار، او به طور ناخواسته باعث مرگ کسی شد و به جرم قتل زندانی شد. حالا کسی در تلاش است تا از او به عنوان یک سلاح استفاده کند… اما ژولیت نباید اجازه دهد که چنین وضعیتی تا ابد ادامه پیدا کند. او باید خودش را از مخمصه‌ای که در آن گرفتار شده است، نجات دهد…

 در دنیای کتاب های علمی تخیلی هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. استفاده کردن از ربات‌ها برای انجام دادن ماموریت‌های بین سیاره‌ای یکی از ساده‌ترین این کارها است. اما ربات‌ها باید به طور کامل تخت کنترل انسان‌ها باشند تا بتوانند ماموریت‌ها را به انجام برسانند. در این میان، یکی از ربات‌ها موفق می‌شود تا سیستمش را هک کند و کنترل خودش را به دست بگیرد. با اینکار نامش را به ربات آدم کش تغییر می‌دهد و تصمیم می‌گیرد از دنیای انسان‌ها فاصله بگیرد. اما هربار، اتفاق جدیدی باعث می‌شود تا او وارد ماجرای دیگری شود. ماجراهایی که می‌توانند برایش خطرآفرین باشند…

مارتا ولز در این مجموعه چهارجلدی، آینده‌ای را به تصویر کشیده است که چندان هم دور از انتظار نیست. آینده‌ای که همه چیز در آن به کمک ماشین‌ها ربات‌ها درمی‌آید. هرچند چنین چشم‌اندازی می‌تواند واقعا هیجان‌انگیز باشد، اما باید تمام جوانب را هم در نظر داشت. مثلا اگر یکی از ربات‌ها، کنترل خودش را به دست بگیرد….

آرمان‌شهرها و پادآرمان‌شهرها، همیشه اعضای ثابت و یکی از درونمایه‌های کتاب های علمی تخیلی به حساب می‌آیند. در چنین پادآرمانشهرهایی، زندگی با آنچه ما تصور می‌کنیم متفاوت است. ممکن است همه شاد و خوشحال به نظر برسند، اما حقیقت چیز دیگری است. در دنیای کتاب فارنهایت 451 هم همینطور است. آدم‌ها از آزادی ظاهری برخوردارند و به نظر می‌رسد همه از زندگی کردن در این دنیا خوشحالند. فقط آن‌هایی که کتاب می‌خوانند و کتاب دارند، از این چرخه حذف می‌شوند. آتشنشان‌هایی که در حقیقت کارشان آتش افروزی است، به دنبال کتاب‌ها می‌روند و آن‌ها را می‌سوزانند، آدم‌هایی که در خانه‌هایشان کتاب دارند، کارشان به میز محاکمه می‌کشد و… زندگی در چنین دیستوپیایی چطور است؟ چطور می‌توان به کار آتش‌افروزی مشغول بود و درعین حال، از زندگی لذت برد؟ چه چیزی در کتاب‌ها وجود دارد که آدم‌ها حاضرند به خاطرش خطر محاکمه را به جان بخرند؟