معرفی بهترین داستان‌های کوتاه ادبیات فارسی

آغاز داستان کوتاه فارسی را، آن‌هم به شکل و شمایلی که امروز می‌خوانیم، مدیون محمدعلی جمالزاده هستیم. نویسنده‌ای که موفق شد با نوشتن داستان فارسی شکر است، خطی میان داستان کوتاه مدرن و داستان‌های قدیمی فارسی مانند حکایت‌ها و افسانه‌های فارسی بکشد. خاطره‌ جالبی هم پشت این داستان نهفته است. او این داستان را اولین بار در حضور محمد قزوینی می‌خواند و نگران واکنش این ادیب بزرگ به نوشته‌اش است. اما تشویق‌ها و دلگرمی‌های علاوه قزوینی سبب می‌شود جمالزاده از مسیری که در آن قدم گذاشته است، اطمینان بیشتری پیدا کند. حالا داستان‌های او مانند کباب غاز راهشان را به کتاب‌های درسی هم باز کرده‌اند.

فریبا وفی، از آن نویسنده‌هایی است که هم در نوشتن داستان کوتاه و هم در نوشتن داستان بلند، خوب عمل کرده است. حس خواندن داستان‌های کوتاه فریبا وفی، درست شبیه این است که آدم، همراه با مادر یا دوستان نزدیکش، دور میز آشپزخانه نشسته باشد، لیوان چای گرم در دستش باشد و غرق در گفتگویی دلچسب شده باشد. داستان غشای نازک که در کتاب بی‌باد، بی‌پارو منتشر شده است و نمونه‌ خوبی برای آشنایی با نثر روان و شیرین فریبا وفی به حساب می‌آید.

گلی ترقی آنقدر نویسنده توانایی است که نیاز به معرفی نداشته باشد. او یکی از نویسندگان قدرتمندی است که با ترکیب روایت داستانی و خاطره، آثاری ارزشمند خلق کرده است. آثاری که زندگی واقعی را به تصویر کشیده‌اند. اناربانو و پسرهایش، یکی از همین داستان‌های کوتاه است که روایتی قدرتمند و خواندنی دارد و در نهایت، با عنصر غافلگیری، خواننده‌اش را میخکوب می‌کند. داستان پیرزنی که از یزد سفرش را آغاز کرده تا به سوئد برسد و پسرهایش را ببیند. اما آشنا نبودن با روند فرودگاه، بلد نبودن زبان خارجی و… برایش مشکل‌آفرین می‌شود.

پاییز ۳۲ مجموعه داستان کوتاهی از رضا جولایی، نویسنده معاصر ایرانی است. داستان‌های پاییز‌۳۲ همگی در سال‌های پس از جنگ جهانی دوم تا کودتای ۲۸ مرداد اتفاق می‌افتند. جولایی در این کتاب داستان آدم‌هایی را تعریف می‌کند که گمنام و زخم‌خورده‌اند. او در این داستان‌ها ناگفته‌هایی از زندگی مردم عادی را روایت می‌کند. ناگفته‌هایی که در تاریخ به فراموشی سپرده‌شده و به حاشیه رانده شده‌اند و او رسالت هنرمند را بیرون کشیدن و نمایان کردن این ناگفته‌ها می‌داند. آدم‌های داستان‌های جولایی درگیر تقدیر و سیاست هستند و هر چه می‌کوشند سرنوشت خود را به دست بگیرند و به زندگی عادی برگردند انگار یک نفر دوباره به حاشیه هلشان می‌دهد و نادیده‌شان می‌گیرد.

آبشوران ۱۲ داستان کوتاه از داستان‌های علی‌اشرف درویشیان، نویسنده صاحب‌سبک، پژوهشگر و فعال سیاسی ایرانی است. درویشیان در داستان‌هایش به حال و روز مردم پایین‌دست جامعه و فقر و سختی‌های زندگی آنها می‌پردازد. خانه ما، دو ماهی در نقلدان، بیالون، ماهی‌ها و غازها، باغچهٔ کوچک، بی، ننه جان چه شده؟، عمو بزرگه، بیماری، حمام، صلح و آب‌پاش نام داستان‌های این مجموعه‌اند. این داستان‌ها درواقع خاطراتی از نویسنده‌اند که در لباس داستان برای ما خواندنی‌تر شده‌اند. داستان‌هایی از دوران کودکی و نوجوانی درویشیان که همه در کرمانشاه و محله آبشوران می‌گذرند.

چشم سگ مجموعه داستان کوتاه نوشته عالیه عطایی، نویسنده افغانستانی ایرانی است. این داستان‌ها که عموما با موضوع مهاجرت و مهاجران نوشته شده‌اند،جوایزی را هم نصیب نویسنده کرده‌اند. 

کتاب چشم سگ شامل هفت داستان کوتاه با نام‌های شبیه گالیله، پسخانه، شب سمرقند، ختم عمه هما، سی کیلومتر، اثر فوری پروانه و فیل بلخی است. داستان‌ها درباره مردمان مهاجری است که عموما بین ایران و اقغانستان در رفت و آمدند و فضای واقع‌گرایانه دارند. اضطرابی که در داستان‌ها موج می‌زند نشان از درد مهاجرت دارد. هرچند برخی از مهاجران این داستان‌ها، وضع مالی خوبی دارند و به نظر از زندگی که ساخته‌اند راضی هستند. اما مهاجرت برای برخی دیگر، جز درد و اندوه چیزی نداشته است.

کتاب دریاروندگان جزیره آبی تر، یک مجموعه داستان کوتاه از عباس معروفی است که از ۴ بخش تشکیل شده است؛ هر بخش، دربردارندهٔ چند داستان کوتاه است و کل کتاب ۳۳ داستان را شامل می‌شود.
«عطر یاس»، «آخرین نسل برتر»، «برش‌های کوچک» و «چند داستان دیگر» نام‌های این بخش‌ها هستند. دو بخش نخست، پیش‌ازاین، به‌صورت کتاب‌های جداگانه‌ای منتشر شده بودند.

قناری‌باز مجموعه داستانی نوشته حامد اسماعیلیون، نویسنده معاصر ایرانی است. این مجموعه که اولین‌بار در سال ۱۳۸۹ منتشر شد، ۸ داستان کوتاه دارد که قناری‌باز یکی از آنها است.

اسماعیلیون در این داستان‌ها بیشتر با احساسات شما سروکار دارد. توصیف‌های زیبا و پر از جزئیات و لطیف این کتاب با داستان‌های عاطفی‌اش تمام احساس خواننده را به بازی می‌گیرد.

درون‌مایه غالب این مجموعه داستان حسرت است و پر است از فلاش‌بک و گریز به گذشته. ارتباطی هم بین داستان‌ها نیست و هرکدام راوی و ماجرای خود را دارند. در این داستان‌ها ما شاهد حسرت انسان‌ها بر چیزهای از دست رفته‌شان هستیم. چیزهای عزیزی مثل انسانی دیگر، عمر و یا یک حس دوست داشتنی.

داستان قناری‌باز این مجموعه هم ماجرای پدربزرگی است که خاطرات روزهای جوانی و علاقه‌اش به جمع‌آوری پرنده را برای نوه‌اش می‌گوید؛ در حالی که در آستانه مرگ است و قرار است خانه‌ای پر از پرنده را برای دیگران باقی بگذارد.

کتاب رژ قرمز نوشته سیامک گلشیری است که نشر چشمه آن را منتشر کرده است. این کتاب روایت آدم ها و گذشته‌ها و خاطراتشون است. این مجموعه ۲۲ داستان کوتاه فارسی دارد.

این کتاب تلفیقی از مرور خاطرات و وهم و ترس و اندوه و تنش میان انسان‌هاست. سیامک گلشیری در آثارش زبانی سالم و قوی دارد و برای تمام کسانی که قصد دارند داستان خوب بخوانند و داستان خوب بنویسند یک راهنمای خوب است.

نویسندۀ این مجموعه، مسعود شامحمدی، کارگردان و فیلم­نامه‌­نویس نام‌آشنای ایرانی است. کتاب شامل ۷ داستان کوتاه فارسی است و با مقدمه­‌ای جذاب با عنوان یک قاشق چای­خوری دلیل آغاز می‌­شود که نویسنده در آن به بیان این مسئله می‌­پردازد که نام­‌ها نمی‌­توانند نمایندۀ مناسبی برای محتوای هرچیزی -به‌­ویژه کتاب‌ها- باشند؛ ازاین­‌رو انتخاب عنوان این کتاب را می‌­توان طغیانی دانست علیه نام‌­گذاری­‌های مرسوم. این گریز از معمولی بودن را در کل مجموعه و در قالب ویژگی‌­هایی مانند تغییر مداوم زوایای دید، ترکیب دیالوگ‌­ها و مونولوگ‌­ها، آمیختگی حواس و غرایض شخصیت‌­ها و فضای سرد و تاریک داستان­‌ها نیز می­‌توان احساس کرد.

کتاب «بازار خوبان» نخستین اثر منتشرشده از آرش صادق‌­بیگی است که انتشار آن دو جایزۀ ادبی «جلال آل احمد» و «کتاب سال ایران» را برای این نویسندۀ جوان به ارمغان آورده است. این مجموعه شامل ۸ داستان کوتاه فارسی با محوریت مشاغل است که در ظاهر مستقل از یکدیگرند، اما در نگاهی کلی‌تر از وجوه مشترکی برخوردارند. داستان­‌ها مضمونی اخلاق‌گرا دارند و درنهایت مخاطب را به‌نوعی نتیجه‌گیری اخلاقی راهنمایی می‌کنند. شیرینی زبان، گستردگی دامنۀ واژگان و به‌­کارگیری استعاره‌­ها، کنایه­‌ها و ضرب­‌المثل‌ها از دیگر ویژگی‌هایی است که تقریباً در تمام داستان‌های این مجموعه دیده می‌شود و بر ملاحت و کشش داستان‌­ها افزوده است.

این کتاب در واقع مجموعه خاطراتی است از دوران نوجوانی نویسنده که از ۹ داستان مرتبط و درعین حال  مستقل تشکیل شده است.

غلام­رضا رمضانی در این کتاب با لحنی شیرین ماجرای علاقه­‌مندی­‌اش به نوشتن، کتاب خواندن، نمایش­نامه­‌نویسی و بازیگری را روایت می‌­کند. متن کتاب ساده و روان است و می‌­تواند ­خواننده را برای ساعتی از دغدغه‌های روزمره دور کند. خواندن این کتاب نوجوانان امروز را با شرایط زندگی نسل­‌های پیشین آشنا می­‌کند و برای نوجوانان دیروز جنبۀ نوستالژیک خواهد داشت.

بیژن نجدی در این کتاب ۱۰ داستان کوتاه ادبی درباره مرگ نوشته است. داستان‌هایی که هر کدام با احساسی لطیف و کلماتی شعرگونه نوشته شد‌اند و هر خواننده و البته شنونده‌ای را به وادی خیال می‌کشاند.

این ۱۰ داستان کوتاه مجزا و در عین حال در هم تنیده‌اند. علاوه بر این در این کتاب بیژن نجدی با جملاتش به اشیا بی‌جان جان بخشیده و آن‌ها را به عنصری پویا در داستان‌هایش تبدیل کرده است. این کتاب را پیام دهکردی با صدای شیرینش خوانده است. پویام دهکردی که با خوانش کتاب صوتی یک عاشقانه آرام ثابت کرده که در انتقال حس و حال شاعرانه داستان‌ها استاد است، این کتاب را هم با همان کیفیت و شور خوانده است.

«در راه ویلا» روایت­گر برش­‌هایی از زندگی زنانی با موقعیت­‌ها و شرایط مختلف، در قالب ۹ داستان کوتاه فارسی است. نویسنده در این کتاب با قلم خود مجموعه­‌ای از احساسات عمیق زنانه را به­ تصویر کشیده است.
شخصیت‌های اصلی داستان‌ها به‌­رغم تفاوت در سن­‌وسال، موقعیت اجتماعی، وضعیت تأهل و … همگی یک وجه اشتراک دارند و آن زن بودن است. فریبا وفی را می­‌توان یک نویسندۀ واقع­‌گرا دانست که در داستان‌های «در راه ویلا» سعی دارد با زبانی ساده، مشکلات و رنجش‌های روحی زنانی را که به دلیل مواجهه با انواع مشکلات شخصی و خانوادگی، نمی‌توانند آن­طور که می‌خواهند زندگی کنند، نشان دهد.

بزرگ علوی از بزرگترین نویسندگان ایران در سال ۱۲۸۲ در تهران به دنیا آمد. او نوه‌ی حاج سید محمد صراف نمایندهٔ نخستین دوره مجلس شورای ملی بود. بزرگ علوی دوران دبیرستان را در آلمان سپری کرد این اولین آشنایی او با ادبیات روز جهان بود. در سال ۱۳۰۶ پدرش خودکشی کرد و یک سال پس از آن او به ایران بازگشت. مدت زیادی در مناطق مختلفی از ایران معلمی کرد و بعد‌ها در دیداری که با تقی ارانی داشت به حزب کمونیست پیوست و همراه ۵۲ نفر از اعضای حزب زندانی شد. پس از فرار شاه که همه زندانیان مشمول عفو عمومی شدند او هم آزاد شد. در این زمان دو کتاب “۵۳ نفر ” و “ورق پاره‌های زندان” را منتشر کرد. مجموعه داستان “چمدان” از مهمترین کتاب‌های علوی است. او در این کتاب تا حدی تحت تاثیر نثر هدایت و روانکاوی فروید است. قهرمانان او بیشتر انسان‌های ناکامی هستند که دور از وطن در غربت و آوارگی سر می‌کنند. در داستان «قربانی» خسرو در اثر بیماری سل بستری و محکوم به مرگ است.

این کتاب دربرگیرندۀ مجموعه نوشته‌­های کوتاه احمد شاملو، شاعر، نگارنده، فرهنگ‌­نویس، روزنامه‌­نگار، محقق و مترجم معاصر و پرآوازۀ ایرانی، است. با این­که کتاب در دستۀ مجموعه داستان­‌های کوتاه فارسی طبقه‌­بندی می‌شود، اما در واقع از یازده نوشتۀ آن، هفت عنوانِ «زن پشت در مفرغی‌»، «مردها و بوریا»‌، «گمشدۀ قرون»‌، «ریشه‌های حقیقی در چند افسانه‌»، «درها و دیوار بزرگ چین»‌، «بازگشته»‌ و «۳ ساعت و ۲۲ دقیقه به صبح» را می‌­توان داستان کوتاه و چهار نوشتۀ دیگر را شامل دو شرحِ حالِ داستان‌­گونه، یک نمایش­نامه و یک فیلم­نامه دانست.
براساس کتاب­‌شناسی تنظیم­‌شده توسط آیدا سرکیسیان که در انتهای کتاب آمده است، چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۵۲ توسط انتشارات کتاب نمونه منتشر شده است، اما خوش­بختانه گذشت زمان گزندی به متن‌­ها نرسانده و هنوز هم خواندنی است.

مردی که گورش گم شد مجموعه‌ی هفت داستان کوتاه ایرانی حافظ خیاوی است که به صورت خاطره گویی روایت می‌شود. نویسنده در سه داستان اول صادقانه و بی‌پروا به باورهای مذهبی می‌پردازد و چالش‌های یک ذهن نوجوان را در مواجهه با این مسائل در بستر فرهنگی سنتی بیان می‌کند. در چهار داستان بعدی با مسئله‌ی مرگ مواجه می‌شویم.

مکان روایت داستان‌ها، نشان دادن خشونت و واقعیت موجود در آن فضا و زمان، زبان و فرم روایی که نویسنده استفاده کرده، این کتاب را به مجموعه‌ای خواندنی تبدیل کرده است.

سه تار مجموعه ای از ۱۳ داستان کوتاه ادبی نوشته جلال آل احمد نویسنده معروف و سرشناس کشورمان است. نام کتاب برگرفته از داستان اول این مجموعه است که روایت گر زندگی مردی است که با پس انداز طولانی مدت خودش توانسته سه تار بخرد. مرد فکر می‌کند که با یادگرفتن سه تار می‌تواند به عروسی‌ها برود و با نواختن سه تار پولی به جیب بزند. اما در یک دعوا کسی سه تارش را می‌شکند و با این ماجرا همه آرزوهای مرد به باد می‌رود. بقیه داستان های این مجموعه هم مانند داستان اول به بیان مسائل اجتماعی می‌پردازند.

دزد مو وزوزی و انسان فرهیخته مجموعه داستان‌های کوتاهی است که در عین مستقل بودن از یک‌دیگر به هم پیوسته هم هستند. این مجموعه داستان‌های کوتاه با طنز و شوخی به موضوعات مختلف اجتماعی نقدی وارد می‌کند. نویسنده در این کتاب از همان ابتدا طنزش را آغاز می‌کند. همانجا که در مقدمه به جای اینکه ما را به خواندن و خریدن کتاب تشویق کند، نصیحت می‌کند که از خیر این کتاب بگذریم.

‌«ناصر ارمنی» عنوان نخستین داستان از تنها مجموعه داستان کوتاهی است که از رضا امیرخانی، خالق رمان‌­های منِ او، قیدار و رهش منتشر شده است. امیرخانی -مانند بسیاری از نویسندگان- سعی کرده این مجموعه داستان را در جمع‌­بندی آثار پیشین خود پدید آورد. این مجموعه شامل ۱۱ داستان کوتاه فارسی است که درون­مایۀ اجتماعی، سیاسی و گاه مذهبی دارند و از طنز تلخ جاری در دیگر آثار امیرخانی نیز بی‌­بهره نیستند. علاوه­‌بر جذابیت‌­های زبانی، هوشمندی در انتخاب سوژه، نوع نگاه و پایان‌بندی­های خاص و متفاوت را می‌­توان از دیگر ویژگی­‌های ناصر ارمنی دانست.

مصطفی مستور در این کتاب نیز مانند دیگر آثارش به مفاهیم عشق، زندگی و ارتباط با خداوند پرداخته است. در ۱۲ داستان کوتاه ادبی این کتاب، شخصیت‌های او به تدریج با عشق در مفهوم زمینی یا افلاطونی آشنا می‌شوند و این ارتباط با زبان خاص نویسنده به زیبایی روایت می‌شود. در هر داستان با آدم‌هایی مواجه می‌شویم که به مرور عاشق می‌شوند و ما را در مواجهه‌ی خود با تعلقات احساسی‌شان پیش می‌برند.

کتاب رؤیای تهران اثر شرمین نادری است. این کتاب در قالب ۱۴ داستان کوتاه فارسی و با لحنی طنزآمیز، بسیاری از مکان‌­های دیدنی و تاریخی تهران را به گونه‌­ای وصف می­‌کند که با خواندن آن­‌ها به‌­راحتی می­‌توان محله‌های قدیمی تهران و مناسبات موجود میان ساکنان آن را تصور کرد. «حمام چهل‌­کلید»، «خواب شمیران»، «پارک سنگی»، «خیابان پندآموز»، «روح تئاتر شهر» و «مقبرۀ پرتقالی» از جمله داستان‌­های این کتاب­‌اند که انتشارات شهر آن را منتشر کرده است.

کورش اسدی ۱۰ داستان کوتاه را در این مجموعه گردآورده است. داستان‌هایی که اغلب به مضمون جنگ گره خورده‌اند و استیصال مردم جنگ زده را در مواجهه با زندگی نشان می‌دهند. تمام این داستان‌ها حول محور مرگ اندیشی روایت شده‌اند. آدم‌هایی که در برابر وضعیت نابه‌سامان زندگی خود، در حالی‌که مرگ به سراغ‌شان نمی‌آید، به رویا پناه می‌برند. آن‌ها صدای محیط اطراف و لحظات واقعی را قطع می‌کنند و با گریختن به درون خود در خیال گذشته یا وهم آینده زندگی می‌گذرانند. نثر روان نویسنده‌ی این مجموعه که از گفت‌وگو پرهیز می‌کند و روایت را بیشتر با مونولوگ شخصیت‌ها پیش می‌برد، مجموعه‌ای بسیار خواندنی شکل داده است.

امیرحسن چهلتن، عضو کانون نویسندگان ایران است. او همواره دغدغه‌ی مسائل تاریخی را داشته و در این کتاب هم به شیوه‌ی خود آن را به چالش می‌کشد. این مجموعه شامل ۶ داستان کوتاه فارسی است که در ۴ داستان اول با نوع برخورد نویسنده با تاریخ آشنا می‌شویم. او در روندی بازیگوشانه با خلق یا تغییر واقعیت‌ها و مستندات تاریخی، به جست‌وجوی روندی متفاوت از تاریخ می‌پردازد.

در این کتاب با وضعیتی اسرارآمیز مواجه هستیم که ما را وارد پیچ و خم‌های ساخته شده و خیالی یا مستند تاریخی می‌کند.

در این کتاب ۶۲ داستان کوتاه فارسی راجع به آدم‌هایی می‌خوانیم که بسیار بسیار آشنا و نزدیک به نظر می‌رسند. هرکسی که این مجموعه‌ی احمد غلامی را بخواند، ممکن است تصور کند آدم‌های داستان‌هایش را دیده یا فکر کند غلامی هر روز جلوی خانه‌اش نشسته و مردم محله را تماشا کرده و شب زیباترین شکل روایت را از بخش جذاب زندگی آن‌ها روی کاغذ آورده است.

در هر داستان شخصیت به سرعت و با کوتاه‌ترین عبارات معرفی می‌شود. عنوان اغلب داستان‌ها، نام آدمی است که داستان زندگی او را می‌خوانیم و بلافاصله در همان ابتدا توصیف‌های مختصری راجع به وضعیت ظاهری یا خصوصیات اخلاقیش می‌بینیم. شخصیت‌هایی که اغلب با وجه قهرمانانه‌ای از آن‌ها مواجه نیستیم، بلکه به واسطه‌ی ترس‌ها و اضطراب‌هایشان در کنارشان قرار می‌گیریم. به علاوه، مکان‌هایی که اتفاق‌ها در آن‌جا شکل گرفته‌اند نیز بر این هم‌سویی مخاطب با شخصیت‌ها و اتفاق‌ها اثر گذار است.

تعدادی از داستان‌های این مجموعه پیش‌تر در روزنامه‌ی اعتماد چاپ شده بوده است. این کتاب شبیه به آلبوم خاطرات نویسنده است؛ پر از اسامی، تصویرها و موقعیت‌ها که آن را از هرکجا باز کنیم وضعیتی آشنا به خاطرمان می‌آید.

این مجموعه‌ی داستان‌های کوتاه مهدی ربی در جنوب روایت می‌شوند. قلم روان نویسنده و حال و هوای جغرافیایی داستان‌ها از نکات مثبت این کتاب هستند. مهدی ربی به دقت به توصیف آدم‌ها، مکان‌ها و اتفاق‌ها پرداخته است. کتاب او در سال ۱۳۸۶ جایزه‌ی ادبی «روزی روزگاری» را دریافت کرد.

احتمالا فیلم گاو را دیده‌اید. این فیلم از روی یکی از داستان‌های این مجموعه‌ی غلامحسین ساعدی ساخته شده است. در این کتاب هشت روایت از اهالی روستایی به نام بیل می‌خوانیم که در هر داستان گرفتاری و مشکلی برای آن‌ها پیش آمده و راه حل همیشگی آن‌ها برای حل مشکلات، عزاداری است.

فضای سیاه مرگ و جهل و خرافه و فلاکت حاکم بر داستان‌ها، ما را با شکل جدیدی از داستان گویی مواجه می‌کند که بسیار ساده روایت می‌شود. می‌توانیم منشأ کنش‌های شخصیت‌ها را در وضعیت روانی و بستر فرهنگی‌شان پیدا کنیم. می‌توانیم وضعیت حاکم بر روستای بیل و مردمانش را به یک جامعه بسط دهیم و آن را اثری بدون تاریخ انقضا بدانیم. عزاداران بیل تصویری از جامعه‌ای است که ناآشنا به نظر نمی‌رسد.

این کتاب ۳۷ داستان کوتاه فارسی از علی اشرف درویشیان است که در آن‌ها روایت‌هایی را از زندگی مردم غرب کشور می‌خوانیم. توصیف‌های درویشیان و شکل گزارشی داستان‌هایش، به صورت مستقیم به تأثیر فقر و نادانی بر زندگی و رفتار مردم آن منطقه، به خصوص کودکان می‌پردازد.

علی اشرف درویشیان سال‌ها در یکی از روستاهای کرمانشاه آموزگار بوده است و تجربیات و مشاهدات حاصل زیستن در کنار مردم آن منطقه، درون داستان‌هایش حضور دارد.

 «ادبیات کودکان باید پلى باشد بین دنیاى رنگین بى‌خبرى و در رؤیا و خیال‌هاى شیرین کودکى و دنیاى تاریک و آگاه غرقه در واقعیت‌هاى تلخ و دردآور و سرسخت محیط اجتماعى بزرگترها. کودک باید از این پل بگذرد و آگاهانه و مسلح و چراغ به دست به دنیاى تاریک بزرگترها برسد. در این صورت است که بچه مى‌تواند کمک و یار واقعى پدرش در زندگى باشد و عامل تغییردهنده‌ى مثبتى در اجتماع راکد و هر دم فرو رونده».

صمد بهرنگی در عمر کوتاه خود برای کودکان و نوجوانان نوشت. داستان‌های او از نصیحت کردن و مدارا با جهان گذر می‌کند و نوعی بی‌پروایی را در مواجهه با واقعیت زندگی به کودکان نشان می‌دهد. او با شخصیت‌های داستان‌هایش به خوانندگان راهی برای زندگی کردن نشان می‌دهد که در آن شجاعت و مقابله با ترس‌ها، زورگوها و دلخوشی‌های ساده لوحانه، ارزش بسیاری دارد.

خواندن قصه‌های صمد بهرنگی کودکان را با مسائل بزرگ و مهم زندگی و موقعیت‌های اجتماعی آشنا می‌کند و به آن‌ها انگیزه‌ی مبارزه با ناکامی‌ها و سختی‌ها می‌دهد.

آخرین کتابی که در این پست معرفی می‌کنیم، اگرچه دقیقا یک مجموعه داستان کوتاه فارسی نیست، اما به علت تجربه‌ی مشابه‌ای که برای خواننده ایجاد می‌کند، به سراغ آن رفته‌ایم.

«کآشوب (بیست‌­وسه روایت از روضه‌هایی که زندگی می‌کنیم)» اولین جلد از یک سه­‌گانۀ مذهبی است که به همت نفیسه مرشدزاده گردآوری شده و روایت‌­های شخصی و تجربۀ زیستۀ افراد را در نسبت با مجالس روضه­ بیان می‌کند. تعدد راویان در این مجموعه سبب شده است تا خواننده بتواند تجربۀ منحصربه‌­فرد مشاهدۀ آن­چه امروزه به عنوان عزاداری‌­های محرم شناخته می­‌شود را از دریچۀ دید افرادی با ویژگی‌­های سنی، جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی و اعتقادی گوناگون به دست آورد.