نویسنده: جمشید خانیان
انتشارات: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

انتخاب کتاب برای نوجوانان ۱۲ تا ۱۴ ساله بیشتر از اینکه یک «خرید فرهنگی» ساده باشد؛ تصمیمی است که میتواند مسیر علاقهمندی آنها به مطالعه را شکل دهد یا برای همیشه خاموش کند. در این سن، نوجوانان در حال عبور از دنیای کودکانه به دنیای پیچیدهتر بزرگسالیاند؛ ذهنشان پر از پرسش است و به دنبال روایتهایی میگردند که هم سرگرمشان کند و هم به آن پرسشها پاسخ بدهد.
پرسش بسیاری از والدین این است که چه کتابی برای سن ۱۲ سال مناسب است؟ برای پاسخ به این سوال باید گفت نوجوانان معمولا در این دوره به ابزار آموزش خشک علاقهای ندارند و از نصیحت مستقیم فراریاند. ارزش کتاب داستان برای سنین ۱۲ سال در این است که بتواند با تجربههای درونی نوجوان گفتوگو کند و احساساتی مثل هیجان، ترس، دوستی، هویت و حتی تنهایی را برایشان تداعی کند. چنین داستانهایی به جای آنکه «درس بدهد»، فرصت تجربه و کشف فراهم میکند.
در این یادداشت از بلاگ طاقچه، کتابهایی را معرفی میکنیم که هر کدام از زاویهای متفاوت به نیازهای مختلف نوجوانان پاسخ میدهند؛ از داستانهایی که با ریتم تند و ماجراجویانه نوجوان را درگیر میکنند، تا روایتهایی که او را به فکرکردن دربارهی خودش و جهان اطرافش دعوت میکنند. هدف ما این است که نشان دهیم کتاب میتواند نه یک تکلیف، بلکه یک همراه واقعی در مسیر رشد باشد.

یک داستان طولانی برای سنین ۱۲ سال نوشتهی جمشید خانیان و منتشرشده توسط کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، که داستان سارا و یونس را روایت میکند؛ دو نوجوانی که در دل جنگ ایران، میان ترس، مهاجرت و ازدستدادنها، نخستین جرقههای عشق و دلبستگی را تجربه میکنند. این رمان به نوجوانان نشان میدهد چگونه در شرایط سخت میتوان امید، دوستی و عشق را کشف کرد. پیام اصلی کتاب، ارزش همدلی و فداکاری در برابر بحران است. والدین و معلمان میتوانند از این رمان در ژانر عاشقانه و جنگی، برای گفتوگو دربارهی جنگ، هویت و احساسات نوجوانان بهره بگیرند.

کتاب زمانی که همسبیل دالی بودم نوشتهی محمدرضا مرزوقی و منتشرشده توسط انتشارات هوپا، جلد ششم از مجموعهی پرطرفدار بچهمحل نقاشها است. مجموعه بچهمحل نقاشها، روایتهایی داستانی از زندگی نقاشان بزرگ جهان است. نویسنده ماجراهایی نوشته که در آنها شخصیت اصلی، با سفر در زمان به روزگار نقاشان مشهور میرود. اگر به دنبال یک رمان برای کودکان ۱۲ ساله هستید تا به وسیلهی آن از تاریخ و هنر مدرن با آنها صحبت کنید، این مجموعه برای شماست.
در این جلد، داییسامان با سفر در زمان به دنیای سورئال سالوادور دالی قدم میگذارد و نوجوانان را با زندگی و نگاه متفاوت این نقاش بزرگ آشنا میکند این رمان مناسب ۱۲ سال برای نوجوانان علاقهمند به هنر و تاریخ هنر شگفتانگیز است و به آنها کمک میکند خلاقیت، تخیل و نگاه نقادانهشان را پرورش دهند و در بیان فردیت جسارت داشته باشند.
کتاب ته خیار نوشتهی هوشنگ مرادی کرمانی، مجموعهای از ۳۰ داستان کوتاه طنزآمیز است که با نگاهی اجتماعی و فرهنگی به زندگی روزمره ایرانیان میپردازد. مرادی کرمانی با زبانی ساده و طنزی ظریف، نابرابریها، تفاوتهای طبقاتی و دغدغههای مردم را روایت میکند. این کتاب نوجوانان را با مسائل اجتماعی آشنا میکند و قدرت مشاهده و نقد اجتماعیشان را پرورش میدهد. والدین و معلمان میتوانند ته خیار را بهعنوان یک کتاب داستان برای سنین ۱۲ سال کوتاه معرفی کنند تا نوجوانان با مسائل اجتماعی آشنا شوند.
بخشی از کتاب صوتی ته خیار را بشنوید.

ته خیار
نویسنده: هوشنگ مرادی کرمانی
گوینده: منصور ضابطیان
انتشارات: نوین کتاب گویا

شاگرد ته کلاس کتاب داستان برای سنین 12 سال خارجی است و توسط نشر پرتقال ترجمه و چاپ شده است، داستان پسری پناهنده که پس از فرار از جنگ به مدرسهای جدید میآید؛ جایی که زبان نمیداند، دوستی ندارد و شایعههای زیادی دربارهاش ساخته میشود. این داستان از دستهی کتاب های مناسب سن ۱۲ سال است، زیرا مهارت درک تفاوتهای فردی را در آنها رشد میدهد. نوجوانان در این رمان پذیرش دیگری و مقابله با پیشداوری را یاد میگیرند.

کتاب داس مرگ نوشتهی نیل شوسترمن توسط انتشارات پرتقال منتشر شده و نخستین جلد از سهگانهای علمیتخیلی است. داستان در آیندهای رخ میدهد که مرگ و بیماری از میان رفتهاند و تنها گروهی به نام «داسها» وظیفه دارند برای کنترل جمعیت، مرگ را بازآفرینی کنند. دو نوجوان، سیترا و روآن، در مسیر آموزش این هنر قرار میگیرند و با چالشهای اخلاقی و انسانی روبهرو میشوند. این رمان برای سنین 13 سال است و به آنها کمک میکند دربارهی مسئولیتها و اهمیت اخلاق در قدرت بیندیشند.

نشر پرتقال کتاب من جوکم نوشتهی جیمز پترسون را منتشر کرده است. داستان دربارهی جیمی گریم، پسری روی صندلی چرخدار است که رویای استندآپ کمدین شدن دارد. او با وجود محدودیتهای جسمی و آزار دیگران، تصمیم میگیرد در مسابقهی بانمکترین بچهی سیاره شرکت کند و خودش را ثابت کند. این رمان در ژانر طنز اجتماعی نوجوان، کتاب مناسب ۱۲ سال است و مفاهیمی چون اعتمادبهنفس، امید و خودباوری، شجاعت و پذیرش تفاوتها را به شکلی سرگرمکننده آموزش میدهد.

نویسنده: الستر هامفریز
مترجم: لیدا هادی
انتشارات: نشر اطراف
نشر اطراف در دستهی کتاب برای ۱۲ سال، کتابی به نام پسری که دور دنیا را رکاب زد نوشتهی الستر هامفریز را عرضه کرده است، روایت سفر ماجراجویانهی تام با دوچرخه به اروپا و آفریقاست. این اثر برای نوجوانان ماجراجو و کنجکاو مناسب است و آنها را با شجاعت، استقلال و شناخت فرهنگهای گوناگون آشنا میکند. کتاب در راستای اهمیت تجربه، دوستی و کشف دنیاست. بزرگسالان میتوانند از این مجموعه برای گسترش جهان فکری نوجوانان استفاده کنند.
نشر ققنوس مجموعهی ۵جلدی کتابهای فروشگاه جادویی را منتشر کردهاست. مجموعهای از داستانهای فانتزی و طنز که در آن ورود به یک فروشگاه مرموز زندگی افراد را دگرگون میکند. هر داستان با چاشنی جادو، دوستی و انتخابهای دشوار همراه است و برای نوجوانان خیالپرداز و علاقهمند به ماجرا نوشته شده است. این کتاب برای سن ۱۲ سال میتواند منبعی جذاب برای گفتوگو و آموزش غیرمستقیم ارزشهای اخلاقی در خانه و کلاس باشد.
بخشی از کتاب صوتی ژولیت ملکه قلبها را بشنوید.

ژولیت ملکه قلبها
نویسنده: بروس کوویل
گوینده: مریم نوری درخشان
انتشارات: نوین کتاب گویا

کتاب میک هارته اینجا بود نوشتهی باربارا توسط نشر ماهی منتشر شده است، این کتاب روایت فیپ ۱۳ساله است که پس از مرگ ناگهانی برادرش میک، سوگواری میکند. این کتاب مناسب سن ۱۳ سال برای آشنایی و درک با فقدان و سوگواری است. این اثر کتابی مناسب برای مربیان و والدین است تا بهوسیلهی آن درباره مرگ و تابآوری با نوجوانان صحبت کنند.

کتاب پیپی جوراب بلند نوشتهی آسترید لیندگرن، نویسندهی برجسته سوئدی و برندهی مدال هانس کریستیان آندرسن، نخستین جلد از مجموعه ماجراهای پیپی است. داستان دختری شجاع و مستقل را روایت میکند که با نیروی خارقالعادهاش زندگی پرماجرایی دارد. والدین و معلمانی که کودکانی بسیار محتاط دارند یا رفتارهایشان محدود به چارچوبهای آشناست، از این کتاب میتوانند برای پرورش جسارت و تخیل استفاده کنند.

کتاب باغ مخفی نوشتهی فرانسیس هاجسن برنت و ترجمهی مهرداد مهدویان توسط انتشارات قدیانی منتشر شده است. داستان مری لنوکس، دختر بداخلاق و لوس دهسالهای است که پس از مرگ والدینش به عمارت عمویش میرود و با کشف باغی پنهان، کمکم رفتارش را تغییر میدهد. این کتاب برای ۱۲ سال مناسب است و به آنها امید، همدلی و ارزش طبیعت را نشان میدهد.

کتاب افسانه ایکاباگ نوشتهی جی.کی. رولینگ نویسندهی هریپاتر در انتشارات پرتقال منتشر شده است. این قصهی فانتزی، رمان برای سنین 13 سال است و ماجرای هیولایی افسانهای در سرزمین کورنوکوپیا را روایت میکند. کتاب برای نوجوانانی است که به داستانهای پرماجرا علاقه دارند و به آنها کمک میکند شجاعت، حقیقتجویی و مسئولیتپذیری را بیاموزند. والدین و معلمان میتوانند از این داستان فانتزی برای آموزش مقابله با ترس و دروغ بهره ببرند.

نشر افق سهگانهی بارتیمیوس نوشتهی جاناتان استرود را در دستهی داستان طولانی برای سنین 12 در ژانر فانتزی منتشر کرده است. این رمان فانتزی ماجرای بارتیمیوس، جن باستانی، و سرنوشت درهمتنیدهی او با ناتانیل و کیتی را روایت میکند. مناسب نوجوانانی است که به داستانهای پرکشش و پرماجرا علاقه دارند و به آنها کمک میکند مفهوم قدرت همراه با مسئولیت و ارزش همدلی را درک کنند.

کتاب باهوش اثر کیم اسلیتر، رمانی معمایی–پلیسی برای نوجوانان است. داستان دربارهی پسری متفاوت است که با نگاهی خاص به جهان، درگیر کشف رازی پیچیده میشود. اگر بهدنبال کتاب مناسب سن ۱۳ سال هستید این کتاب با روایتی جذاب و خواندنی انتخابی مناسب برای آموزش درک تفاوتهای فردی و تقویت اعتمادبهنفس است.

این اثر نوشتهی تری دیری، با زبانی ساده و همراه با تصویرسازی، روایتی از تلخترین و خونبارترین وقایع تاریخ را برای نوجوانان بازگو میکند. این کتاب برای ۱۲ سال بهویژه برای علاقهمندان به تاریخ جذاب است و یاریگر آنهاست تا گذشته را بهتر بشناسند و از تکرار اشتباهات تاریخی بپرهیزند. نویسنده در این کتاب، اهمیت یادگیری از تاریخ و ارزش صلح را یادآور میشود. والدین و معلمان میتوانند از این اثر برای قوامبخشیدن به اهمیت مفهوم صلح در ذهن نوجوانان بهره ببرند.

این مجموعهی ارزشمند نوشتهی آتوسا صالحی و منتشرشده توسط نشر افق، بازآفرینی ساده و جذاب داستانهای فردوسی برای نوجوانان است. این مجموعه برای نوجوانانی مناسب است که میخواهند با ریشههای فرهنگی و اسطورهای ایران آشنا شوند. نوجوانان با خواندن این کتاب پیوندی عمیق با میراث ادبی کهن ایجاد میکنند. حضور پررنگ شاهنامه در خانه و کلاس ضروری است، زیرا فردوسی نهتنها تاریخ و اسطورهها را زنده نگه داشته، بلکه الگویی از پایداری فرهنگی و اخلاقی به نوجوانان ارائه میدهد و راهی برای دوام و پاسداری از زبان فارسی است.

مجموعهی سه جلدی آکادمی شاهزادهخانمها را نشر افق عرضه کرده است، داستان دختری به نام میری است که همراه دیگر دختران برای آموزش در آکادمی سلطنتی انتخاب میشود و میان رقابت، دوستی و کشف تواناییهایش رشد میکند. این مجموعه رمان مناسب ۱۲ سال، برای نوجوانانی است که به فانتزی و ماجراجویی علاقه دارند.

کتاب جنگی که نجاتم داد نوشتهی کیمبرلی بروبیکر بردلی از سوی انتشارات پرتقال روانهی بازار شده است. کتاب زندگی آدا، دختری معلول در بحبوحهی جنگ جهانی دوم را روایت میکند. مادر آدا قبل از جنگ او را در خانه حبس کرده بود چون دوست نداشت کسی دختر معلولش را ببیند اما با شروع جنگ او و برادرش مسیر تازهای پیش رو دارند و راهی سفر میشوند. این رمان برای کودکان ۱۲ ساله و حتی بزرگسالان مناسب است و به آنها کمک میکند مفهوم پذیرش، امید، مقاومت و رهایی از محدودیتها را درک کنند.

نشر پرتقال مجموعهی مدرسه جاسوسی را منتشر کرده است. داستان پسری ۱۲ ساله به نام بن ریپلی است که به آکادمی مخفی جاسوسی دعوت میشود و درگیر ماجراجوییهای پرهیجان علیه سازمانهای تبهکار میگردد. این مجموعه از کتاب های مناسب سن ۱۲ سال است که به ماجراجویی، معما و طنز علاقهمندند. آنها با مطالعهی این مجموعه مفاهیمی چون اعتمادبهنفس، شجاعت و کار گروهی را کشف میکنند. مطالعهی این مجموعه فرصتی برای مربیان و والدین است تا در خلال داستانهای هیجانانگیز اثر جادویی ترکیب هوش و پشتکار را به نوجوانان نشان دهند.

رمان باغبان شب نوشتهی جاناتان آکسییر از نشر پیدایش، داستان خانهای رازآلود و درختی پنهان را روایت میکند. اگر سوال شما این است که چه کتابی برای سن ۱۲ سال مناسب است؟ این اثر در ژانر فانتزی-ترسناک برای نوجوانان علاقهمند به ماجراجویی و دنیای جادو انتخاب خوبی است.

رمان معمای چشم لندن نوشتهی شیوان داود از نشر پیدایش، داستان ناپدیدشدن ناگهانی پسری به نام سلیم را روایت میکند که پس از سوارشدن بر یکی از کپسولهای بستهی چرخوفلک لندن دیگر دیده نمیشود. حل این معما بر عهدهی تد، پسرعموی اوست که با وجود داشتن سندرم آسپرگر، با دقت و نگاه متفاوتش سرنخها را کنار هم میچیند.
سندرم آسپرگر نوعی اختلال طیف اوتیسم است که فرد را در برقراری ارتباط اجتماعی و درک نشانههای غیرکلامی با چالش روبهرو میکند، اما در عوض اغلب با تواناییهای ویژهای مانند تمرکز بالا، دقت به جزئیات و تفکر منطقی همراه است. همین ویژگیها در تد به نقطهقوت بدل میشود و او را قادر میسازد معمایی را حل کند که برای دیگران غیرممکن به نظر میرسد.
این کتاب مناسب ۱۲ سال علاوه بر جذابیت معمایی و هیجان داستان، به نوجوانان میآموزد که تفاوتها میتوانند سرچشمهی توانایی باشند.

کتاب پرواز اسپرانسا نوشتهی پم مونیس رایان با ترجمهی شیدا رنجبر به همت نشر پیدایش عرضه شده است. این کتاب مناسب سن ۱۲ سال، داستان دختری نوجوان در مکزیک است که پس از مرگ پدر و فروپاشی زندگی مرفهاش، باید شجاعت و تواناییهای پنهان خود را برای بقا و حمایت از خانواده کشف کند. نویسنده در این کتاب تابآوری و ارزش تلاش را به نوجوانان رهنمون میشود.

این کتاب نوشتهی کریستوفر اج با ترجمهی گلبرگ برزین توسط نشر هفت و نیم منتشر شده است. داستان سه نوجوان است که در جنگلی اسرارآمیز گم شده و با معماهایی دربارهی زمان، طبیعت و دوستی روبهرو میشوند. این رمان در ژانر علمی-تخیلی و آمیخته با عناصر ماجراجویانه نوجوانان را به شجاعت، تفکر تحلیلی و همکاری دعوت میکند.
در انتخاب کتاب داستان برای سنین ۱۲ سال، باید به این نکته توجه کرد که نوجوانان این گروه سنی در مرحلهای از رشد هستند که نه کاملاً کودکاند و نه بزرگسال. آنها به دنبال داستانهاییاند که بتوانند با قهرمانش همذاتپنداری کنند و تجربههایی تازه به دست آورند. چه بخواهید یک داستان طولانی برای سنین ۱۲ سال انتخاب کنید یا یک کتاب داستان برای سنین ۱۲ سال کوتاه، مهم این است که اثر بتواند تخیل و احساسات نوجوان را درگیر کند. در نهایت، پاسخ این پرسش که چه کتابی برای سن ۱۲ سال مناسب است، در درک علایق و روحیات هر نوجوان نهفته است؛ کتابی که او را به فکر، احساس و خیالپردازی دعوت کند.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه