بهترین داستان‌ها و رمان‌های دهه ۹۰ ایران

کتاب اندوه مونالیزا دنباله‌ای بر کتاب «مونالیزای منتشر» است و داستان آن در ایران و در قرن بیستم می‌گذرد. نثر داستان بسیار ساده و روان است و جذابیت قصه می‌تواند مخاطب را تا انتهای کتاب با خود همراه نگه دارد. 

دوستی‌ها و به‌انتهارسیدن دوستی‌ها و روابط یکی از تم‌های مهم این داستان هستند، اما نکته‌ای که داستان اندوه مونالیزا را تبدیل به یک داستان خاص ایرانی می‌کند طرز تفکر سنتی است که در گوشه‌گوشه‌ی داستان به چشم می‌خورد و نقدی است که به آن وارد می‌شود.

کتاب ابر صورتی از علیرضا محمودی ایرانمهر است و ۹ داستان ازیادنرفتنی را در خود گنجانده. داستان اولی که نام آن روی کتاب قرار گرفته، ماجرای یک سرباز است که ماجرای عاشقانه‌ی خود را تعریف می‌کند. اما این تمام ماجرا نیست. چراکه سرباز این داستان قرار است یک شوک و یک ضربه‌ی کاری را به مخاطب بزند که تا مدت‌ها از یاد او نمی‌رود! داستان دوم ماجرای گم‌شدن دخترکی است که روایت جالب و منحصربه‌فردی دارد و در ذهن خواننده باقی می‌ماند. داستان سوم اودیسه نام دارد و در روز تولد شخصیت اصلی می‌گذرد. داستان چهارمی موزه‌های قاضی است که داستانی نمادین است. پنج داستان بعدی به‌ترتیب یک جلد چنین گفت زرتشت با شمشیر سامورایی، بستنی شکلاتی، گربه‌های نیمه‌شب، سنجاقک، خواب فینگلوس نام دارد. 

لب‌خوانی اولین مجموعه‌ داستان از ابوذر قاسمیان است که مخاطبان پروپاقرص داستان ایرانی، داستان‌های او را در مجله‌ی همشهری داستان خوانده بودند. این مجموعه‌ی داستان سبک و سیاقی متفاوت دارد و نشر نگاه آن‌ها را منتشر کرده است. یکی از داستان‌های این مجموعه به نام «نسخه‌پیچ» در سال ۱۳۹۴ به عنوان سومین داستان برنده‌ی جایزه‌ی بهرام صادقی شناخته شد. 

علاوه بر آن در سال ۱۳۹۱ یک داستان کوتاه دیگر از قاسمیان به نام «پروانه‌ای در موهای توست» برنده‌ی جایزه‌ی ادبی تبریز شده بود. بنابراین، کتاب لب‌خوانی نویسنده‌ای جوان دارد که داستان‌نویس خوبی است و استفاده از ظرفیت‌های داستان را به‌خوبی می‌شناسد.

کتاب زن در پیاده رو راه می‌رود را قاسم کشکولی نوشته و نشر ثالث منتشر کرده. جالب است بدانیم او پیش از اینکه دست به نوشتن داستان ببرد، کارمند بانک بوده و اکنون بازنشسته شده است. این مجموعه ۷ داستان را در خود گنجانده که ایده‌ی اصلی تمام داستان‌های این کتاب از دل وقایعی به ظاهر ساده و معمولی بیرون آمده‌اند، اما شاعرانگی و دید یک هنرمند پست مدرن به این وقایع است که آن‌ها را تبدیل به داستان‌های قابل‌توجه و خواندنی کرده است. 

مثلا داستان اول که رجعت نام دارد، درمورد بازگشت به شهری است که شخصیت اصلی، آن را سال‌ها قبل ترک کرده و حالا دوباره به آن بازمی‌گردد. اما کسی در این شهر منتظر او نیست، چراکه اغلب آشنایان او از دنیا رفته‌اند. چنین داستانی به‌راحتی می‌تواند خسته‌کننده باشد، اما نویسنده طوری به چنین ماجرای ساده‌ای نگاه کرده که خواننده را با خود درگیر می‌کند.

کتاب «و حالا عصر است» شامل ۱۲ داستان کوتاه جذاب از طیبه گوهری است. این مجموعه داستان را که در سال ۱۳۸۹ از سوی هیئت داوران جایزه‌ی ادبی مهرگان ادب تحسین شد، نشر ثالث منتشر کرده است. 

داستانی که نام آن بر روی کتاب قرار گرفته، ماجرای یک خیانت است که در لایه‌های مختلف روایت پنهان شده و در نهایت ضربه‌ای سهمگین را به مخاطب وارد می‌کند. داستان‌های طیبه گوهری در عین سادگی، جذاب هستند و می‌توانند مخاطب را با جریان خود همراه کنند و تا پایان مشتاق نگه دارند. داستان‌هایی که در این کتاب آورده شده‌اند هزار و یک بار، آهه، لرزه‌های خیس، پل، چترباز، پلاتین، چشم‌های فرضی، مهمان آخر، اینجا همه خوابیده‌اند، نشان‌های مفرغی، حلقه‌ی داغ، و حالا عصر است نام دارند.

کتاب هتل مارکوپولو ده داستان کوتاه در خود دارد که همگی شخصیت‌های اصلی ایرانی دارند که خارج از ایران زندگی می‌کنند. یکی از نکات درخشان و پراهمیت در داستان‌های خسرو دوامی این است که موضوع مهاجرت در آن بسیار پررنگ است. کتاب حاضر هم از زوایای مختلف به زندگی مهاجران ایرانی پراکنده در دنیا می‌پردازد. 

خسرو دوامی سال‌هاست که در آمریکا زندگی می‌کند و به همین علت است که تم مهاجرت و موضوعات وابسته به آن در داستان‌های او تکرار می‌شود؛ بدون آنکه تکراری شود!

مجموعه داستان «بماند…» داستان‌هایی به‌یادماندنی را در خود گنجانده که از یک سو در ژانر رئالیسم جادویی جای دارند و از سوی دیگر ریشه‌هایی در دنیای فلسفه، روانشناسی و جامعه دارد. بادهایی که از هندوکش می‌وزند، سنگواره، انتخاب شیطان، مرده‌ها دروغ می‌گویند؟، حاشیه‌نشین، بوتیمار، زنی از جنس مس، کوررنگ، مادرم مرا خورده است نام‌های سحرکننده‌ای هستند که بهناز علی‌پور عسگری برای داستان‌های رمزآمیز خیال‌آلوده‌ی خود در این کتاب انتخاب کرده است. 

بعضی از داستان‌های کتاب بماند در ژانر جنایی می‌گنجند و مخاطب را به فضایی خونین و سرد می‌برند، اما همچنان جادو و خیال در آن‌ها پررنگ است. مثل داستان‌های مادرم مرا خورده است و مرده‌ها دروغ می‌گویند. متن در عین سادگی، سرگرم‌کننده و خیال‌بافانه است و ذهن مخاطب را به داستان طوری بند می‌کند که کنارگذاشتنش پیش از انتها غیرممکن است.

همانطور که از اسم کتاب رقص سالسای جاستین تیمبرلیک برمی‌آید با یک کتاب در ژانر کمدی مواجه هستیم که در خود پنج داستان و یک نمایشنامه‌ی طنزآلود را گنجانده است. 

بخش‌های این کتاب از نظر فرم و ساختار به‌ظاهر به هم بی‌ربط می‌آیند، اما وقتی که به محتوای داستان‌ها و نمایشنامه‌ی تک‌پرده‌ای نگاه می‌کنیم، تنش، اضطراب و شوخ‌طبعی چیزهایی هستند که در سراسر آن قابل مشاهده هستند. 

آذردخت بهرامی برای نوشتن این کتاب به زندگی روزمره نگاه عمیقی انداخته و ایده‌های داستان‌هایش را از جامعه بیرون آورده. همین موضوع باعث شده تا کتاب برای مخاطب قابل‌درک و شایسته‌ی تحسین باشد.

من مجردم خانوم نوشته‌ی مرتضی کربلائی‌لو است که بیشتر با مقالات فلسفی‌اش می‌شناسند. این کتاب را نشر ققنوس منتشر کرده و شامل هشت داستان جالب و روزمره است که من مجردم خانوم، تکون نخور! الان برق میاد، عاشق، خوبه که عرق نمی‌کنی، عقاب، آلبالوپلو، مگه این طرف‌ها روباه هم پیدا می‌شه نام دارند. 

نویسنده‌ی من مجردم خانوم برای کتاب‌های دیگری مثل مفید آقا مقام اول داستان اصفهان را در سال ۱۳۸۷ کسب کرد، برای داستان روباه جایزه‌ی روزی روزگاری را برنده شد و رمان قاراچوبان او داستان برگزیده‌ی جایزه‌ی هفت اقلیم هنر شد.

کتاب شرط‌‌بندی روی اسب مسابقه داستان یک معلم نقاشی است به نام شاهپور صبری که در ذهن خود ماجراهای عاطفی، بدبیاری و خوش‌شانسی‌هایی را می‌پروراند. این داستان را امیرحسن خورشیدفر نوشته که با داستان‌های درخشانش جوایز مختلفی مثل هوشنگ گلشیری، مهرگان ادب و روزی روزگاری را دریافت کرده است. 

کتاب شرط بندی روی اسب مسابقه هجده داستان کوتاه‌ را روایت می‌کند که همگی در ذهن شخصیت اصلی یعنی شاپور شکل گرفته و زبان داستان آنقدر صمیمانه و آلوده به طنز است که همین موضوع جذابیت و شیرینی نسخه‌ی صوتی را چندین برابر می‌کند. ریتم تند و حرف‌های جالب هر یک از داستان‌ها دلایل دیگری هستند که مخاطب را تا انتها با داستان شاپور همراه نگه می‌دارد.

کتاب خواب با چشمان باز ۱۴ داستان کوتاه را در خود گنجانده‌ که وجه مشترک همگی این داستان‌ها عالم خواب و رویا است. ندا کاووسی‌فر نویسنده‌ی این داستان است که توانسته مرز میان خواب و بیداری را در این داستان‌ها از میان بردارد و پای افراد شناخته‌شده در هر رشته‌ای را به داستان‌هایش باز کند. از دالی گرفته تا اساطیر یونانی در داستان‌های او حضور دارند و در فضاهای تاریک و وهم‌آلود حرکت می‌کنند. 

کتاب خواب با چشمان باز را نشر چشمه منتشر کرده و ایستگاه هشتم، بدیل، بستنی گل یخ، چهل ستون، خواب با چشمان باز، سبز نارنج، شصت دالی، فصل شکار، لاک پشت، محاق، نامت را به من بده، خوشبختی ذوزنقه‌ای، کلید و آکواریوم نام داستان‌های این کتاب هستند که داستان برگزیده‌ی مهرگان ادب در سال ۱۳۹۱ شد و برای جایزه‌ی هوشنگ گلشیری در همین سال تحسین شد.