نویسنده: فئودور داستایفسکی
مترجم: جلال آل احمد
انتشارات: انتشارات جامی
بیشک نام فئودور داستایوفسکی بهعنوان نویسنده یک محرک عالی برای انتخاب آن کتاب برای خواندن است. از این نویسنده روس آثار بسیاری به جای مانده است و بسیاری از این آثار در رده بهترینهای ادبیات جهان قرار دارند. در این یادداشت سعی کردهایم به معرفی بهترین کتاب های داستایوفسکی بپردازیم.
آنچه بیش از همهچیز در داستان ها و رمان های داستایوفسکی به چشم میآید اهمیت داشتن اخلاق از نظر اوست. بسیاری از ماجراهایی که خلق کرده پیرامون همین اصل و اهمیت آن شکل گرفتهاند. او اخلاق را امری میدانسته که وابسته به شرایط و اوضاع حال نیست و آنچه اخلاقی است در تمام زمانها اخلاقی باقی میماند و ذات آن شرطپذیر نیست. به عقیده داستایوفسکی همین اصل آدمی را از انجام بسیاری کارها بازمیدارد و در تحمل مشکلات صبور میسازد.
مورد دیگری که در رمان های داستایوسکی به چشم میآید توجه به بعد روانشناسی ماجرا و حتی گاه تنه زدن به برخی اختلالهای روحی-روانی و پردازش شخصیتها بر اساس این دانش است. این امر نهتنها بر توانایی او در پردازش شخصیتهای مختلف صحه میگذارد که شخصیتهای آفریدهشده در بطن ماجراها را باورپذیر و حرکات، رفتار و عکسالعملهای آنها را در قبال اتفاقاتی که رخ میدهد، توجیهپذیر میکند. این نکته بهخصوص درباره بهترین کتاب های داستایوفسکی که به آنها خواهیم پرداخت، صدق میکند.
داستایوفسکی همچنین در آثارش به شرح و بیان مواردی چون دین، امید، عشق، نفرت و… میپردازد. گاه نگاهی داستانگونه به فلسفه این موضوعات دارد و گاه شخصیتها را در مواجهه با اتفاقهای گوناگون در میدان سنجش این موارد و تفکر پیرامون آنها قرار میدهد. همین چالشها و رفتوآمدهای مستمر قهرمانان داستانهایش به دنیای این حقایق خواننده را جذب کرده و او را همراه با خود نگه میدارد که تمامی این موضوعات مواردی هستند که تکتک انسانها در برهههای زمانی مختلف در زندگی خود با آنها روبهرو شده و سوالهایی در باب اصالت آنها برایشان پیش آمده است.
موارد یادشده داستان های داستایوفسکی را بریدههایی از زندگی عادی و در جریان آدمهای مختلف میکند. بعد از این مقدمه، وقت آن رسیده که به سراغ معرفی بهترین کتاب های داستایوفسکی برویم.
اگر دوست دارید تمام کتابهای فیودور داستایفسکی را بخوانید اما نمیدانید از کجا شروع کنید، پیشنهاد میکنیم به یادداشت «ترتیب خواندن کتابهای داستایفسکی» نگاهی بیندازید.
داستایوفسکی داستان قمارباز را زمانی نوشت که خود تجربهای سخت از فشار مالی و بدهکاری را پشت سر گذاشته بود. او در این کتاب به روایت ماجرای مردی پرداخته که در پی اعتماد بر شانس سرمایه خود را به باد داده و تنها روزنه امیدی که برایش باقی مانده ارثیه کلان خانوادگی است.
روایت این داستان از دید معلم سرخانه همین خانواده اشرافی است و ماجراها بهگونهای پیش میروند که حتی بزرگ خاندان نیز به دامن قمار میافتد و تلاش دارد تا با تکیه بر شانس خود این مسیر را نیز بیازماید. نویسنده با شخصیتپردازیهای دقیقی که انجام داده داستان را بهشدت باورپذیر ساخته و با پرداختن به موضوعی که در جامعه مثالهایی از آن موجود است تلاش کرده بخشی از همین زندگی را در قاب داستانی خویش بیافریند و به ولع پایانناپذیر انسان در کسب مادیات بپردازد.
اگر این کتاب را پیشتر خواندهاید، پیشنهاد میکنیم، یادداشت «نقد و نظرات درباره کتاب قمارباز» را نیز مطالعه کنید.
«ابله» را میتوان شرح پریشانی نوع بشر دانست. اویی که نمیداند خوبی چه تاوان سخت و سنگینی دارد. داستایوفسکی در این داستان چهره عریان دنیای بدون ترحم را برای ما به تصویر کشیده است. این کتاب پس از مرگ نویسنده اقبال همگانی یافت، منتقدان به آن پرداختند و مخاطبان در پی خواندن آن برآمدند. ایده اصلی این داستان را از زبان نویسنده «ارائه تصویر کامل از یک انسان زیبا» بیان کردهاند. ابله داستانی بهدوراز پیچیدگیهای خاص و سردرگمی است. این کتاب روایت سادهای از زندگی فردی است که با مشکلاتی روبهرو میشود که همگی برآمده از خوب بودن اوست. او در این داستان نیز به پیامدهای روانی این ویژگی در داستان و روند آن توجه داشته و بهنوعی ذهن خواننده را درگیر همین موضوع میکند. او در نگارش این کتاب نیز از تجربیات شخصی و زندگی خود استفاده کرده و همین موضوع داستان را باورپذیر ساخته است.
گفتنی است برای خرید نسخه الکترونیکی و صوتی کتابهای فئودور داستایفسکی میتوانید به سایت طاقچه مراجعه کنید.
نمیتوان درباره بهترین کتاب های داستایوفسکی صحبت کرد و از جنایات و مکافات نام نبرد. «جنایات و مکافات» حکایت مبارزه خیر و شر است. داستان کسی که تحتفشار فقر و از سر ناچاری و برای دستیابی به اهدافی که برای خود ترسیم کرده، دست به جنایت میزند. داستایوفسکی در روند داستان ما را تماما در جریان کشمکشهای درونی این فرد با خودش قرار میدهد. او عامدانه خواننده را در جریان گفتگوهای شخصی این فرد با خودش قرار میدهد و بهنوعی او را در مقام تفکر پیرامون ماجراها و حتی قضاوت در مورد آنها میگذارد. همین ترفند باعث میشود گاه همسو با قهرمان داستان باشیم و حق را به او بدهیم و گاه از سر سرزنش وارد شویم. همه اینها باعث میشود همزمان با خواندن داستان به موقعیتهایی در زندگی واقعی خود بیندیشیم که ناچار میان نفع شخصی خود و آنچه حقیقت و راستی است گرفتار ماندهایم و قدرت تصمیمگیری ما چالشی اساسی را از سر گذرانده است.
پیشنهاد میکنیم یادداشت «چرا باید کتاب جنایات و مکافات را بخوانیم؟» را هم بخوانید.
شیاطین که قطعا از بهترین کتاب های داستایوفسکی است، پیچیدهترین اثر او هم دانسته میشود. به نقل از «آندره ژید» نویسنده معروف فرانسوی در باب این کتاب آوردهاند «این کتاب شگفتانگیز، به عقیده من، بزرگترین رمان تاریخ است» و داستایوفسکی خود درباره آن گفته «هرگز هیچیک از آثارم تا این اندازه باعث درد و رنج من نشده است». این کتاب را که از آخرین آثار داستایوفسکی است مهمترین اثر سیاسی او نیز دانستهاند. نویسنده در این کتاب به روایت توطئهای در روسیه میپردازد. داستایوفسکی را بیشک قهرمان شخصیتپردازی میدانند. او در این کتاب نیز از این توانایی بالای خود استفاده کرده و رمانی پر شخصیت خلق کرده است. شخصیتها هرکدام در روند داستان باری بر دوش دارند و تا انتهای ماموریت خویش برای به انجام رسانیدن آن وظیفه حضوری بهجا در داستان دارند.
رمان «برادران کارامازوف» آخرین اثر داستایوفسکی است که مدتی پیش از مرگش به اتمام رسیده است. این اثر را از بهترین آثار نویسنده میدانند و منتقدان زیادی آن را تحسین کردهاند. داستان پیرامون یک پدر و چهار پسرش میگردد؛ مشکلاتی که پسری با پدرش دارد و تلاش دو تن دیگر از برادران برای رفع این مشکل. به نظر میرسد نویسنده در قالب این رمان سعی داشته به سوالهای بیشماری که در باب آزادی، مذهب و اخلاق وجود دارد بپردازد و بازخوردها نشان از موفقیت چنین طرح موضوعی خبر میدهند.
نویسنده سوالهای بسیاری پیرامون این مسائل طرح کرده و داستان را حول همین موارد پیش برده است. برخی منتقدان همچنین بر این باورند که نویسنده در خلق این داستان از مراحل مختلف زندگی خویش در قالب برادران داستان بهره گرفته است. او توانایی شخصیتپردازی خود را در قالب چنین الهامی گنجانده و برادرانی با شخصیتهای مختلف و با ویژگیهایی منحصر به خود آنها خلق کرده است.
بخشی از کتاب صوتی برادران کارامازوف (با صدای سه بعدی) را بشنوید.
برادران کارامازوف (با صدای سه بعدی)
نویسنده: فئودور داستایفسکی
گوینده: آرمان سلطانزاده
انتشارات: آوانامه
همزاد ما چه خصوصیاتی دارد؟ آیا همان چیزی است که خودمان هستیم یا اینکه متضاد ماست؟ داستایوفسکی در رمان «همزاد» قهرمان داستانش را با ویژگیهایی توصیف میکند که نقطه مقابل خصوصیات همزادش است؛ قهرمانی سادهدل، ابله و ضعیف و همزادی فرصتطلب و زرنگ و پستفطرت. نویسنده در وصف این اثر خود گفته «فکر آن نسبتاً زیبا بود. من هرگز در تمام دوران کار نویسندگیام مفاهیمی دشوارتر از اینها بیان نکردهام» که این وصف نهتنها بیان مزیت این اثر بر سایر آثار که اقرار به درجهبندی آثار خود و آگاهی از نقاط قوت و ضعف آنهاست. در حقیقت داستایوفسکی در خلال روایت داستان به بیان و شرح مسائل روانشناسی میپردازد. او مسئله هویت را سرلوحه این داستان خود قرار داده و تاثیر جامعه و دیگر افراد اجتماع بر شکلگیری این هویت و مواردی که از آن نشات خواهد گرفت را در خلال داستان به ما نشان میدهد. رمان همزاد نه تنها یکی از بهترین کتاب های داستایوفسکی است، بلکه آن را از شاهکارهای دوران کلاسیک دانستهاند.
اگرچه داستایوفسکی را به سبب آثار بلندی که خلقکرده میشناسیم اما از این نویسنده داستانهای کوتاهی نیز بر جا مانده است. در این بخش از یادداشت به معرفی برخی از این موارد میپردازیم.
«شبهای روشن» یکی از بهترین کتاب های داستایوفسکی ، یک داستان عاشقانه است؛ داستانی برآمده از شرح رویاپردازیهای یک جوان که جسارت در آن موج میزند. جوانی که در زندگی خود تجربه عاشقانهای نداشته در یکی از پرسهزنیهای شبانهاش با دختری مواجه میشود و همین ملاقات ناگهانی سبب آشنایی آنها میشود. این عاشقانه آرام چنان موافق طبع همه بوده که اساس کار سینماگران بسیاری از کشورهای مختلف برای پدید آوردن محصولی تصویری بوده است. رمان آنچنان قوی و تاثیرگذار است که این اقتباسها نیز با استقبال مخاطبان خود واقعشدهاند.
بیچارگان را میتوان صدای قشر فرودست جامعه دانست. داستانی که ساختار آن بر پایه نامههایی شکلگرفته که میان دو نفر ردوبدل میشوند. این دو در نوشتههای خود از غم و اندوه و از درماندگی ناشی از شرایطی که در آن قرار دارند میگویند. بیچارگان رمانی اجتماعی است که بستر داستان را برای بیان مشکلات، معضلات و گرفتاریها انتخاب کرده است. نویسنده با ترسیم موقعیتی که دو نفر در آن قرار گرفتهاند و معذوریتی که در دیدن همدیگر دارند نامهها را وسیلهای ارتباطی برای شرح اوضاع جامعه و گرفتاریهایی که افراد دارند، قرار داده است. بسیاری داستان کوتاه بیچارگان را یک شاهکار دانستهاند.
این اثر نیز در دسته بهترین کتاب های داستایوفسکی قرار دارد چنانکه مهرداد مهرین، در مقدمهای که بر ترجمه خود بر این کتاب نگاشته درباره جایگاه این اثر آورده است «کتابی که اینک در دسترس خوانندگان قرار داده میشود، یکی از آثار بزرگ داستایوفسکی است. برخی آن را شاهکار او میدانند ولی عدهای دیگر «برادران کارامازوف» را شاهکار میدانند. حق این است بگوییم اگر خاطرات خانه اموات شاهکار داستایوسکی نباشد در نوع خودش شاهکار است». برخی آثار داستایوفسکی را به پیش و پس از این اثر تقسیم میکنند. نویسنده در خلق این اثر تاثیر زیادی از دوران محبوس بودنش در زندان سیبری داشته است و آنچه از سر گذرانده و آنچه دیده و تجربه کرده هرکدام بهنوعی در این رمان بازتاب دارند.
این داستان به زیبایی، تضاد میان معصومیت دوران کودکی و پیچیدگیهای شور و گناه در دنیای بزرگسالان را توصیف میکند. روایت حول پسری نوجوان میگردد که با رابطه نامتعارف زنی متأهل و مردی عاشق مواجه میشود.
کتاب بانوی میزبان داستایوفسکی داستان عشق وسواسگونهی اردینُف، جوانی منزوی، به زنی به نام کاتریناست؛ روایتی پرابهام که مرز میان حقیقت و توهم را درهم میشکند. این رمان کوتاه از نخستین تجربههای نویسنده در پرداخت روانشناسانه به عشق، تنهایی و سلطهی قدرت است.
داستان رویای آدم مضحک که اثری تمثیلی است به روایت زندگی مردی میپردازد که در آستانه پایان دادن به زندگی خویش در رویایی خود را در سیارهای دیگر و در مواجهه با دنیایی عاری از گناه میبیند. این مواجهه با مدینهی فاضله او را آلودهی گناهان زمینی میکند.
کتاب نازنین داستانی از عشقی بیمارگونه از جانب مردی میانسال و تنها به دختری جوان و سادهدل به نام ناستازیا (نازنین) است.
داستان بازگشت قهرمان داستان به زادگاه و مواجهه با همسر سابق معشوقه فوتشدهاش را در کتاب شوهرباشی میخوانیم. نویسنده در قالب این روایت به بررسی پیچیدگیهای روانی حسادت، رقابت و تسلططلبی در مثلثی عشقی میپردازد.
بخشی از کتاب صوتی همیشه شوهر را بشنوید.
همیشه شوهر
نویسنده: فئودور داستایفسکی
گوینده: آرمان سلطانزاده
انتشارات: آوانامه
نیه توچکا نیزوانوا رمانی ناتمام از سال ۱۸۴۹ است که داستان زندگی دخترکی یتیم را روایت میکند. هرچند داستایوفسکی فرصت تکمیل آن را نیافت، همین بخشهای موجود نیز نگاه او به رنج، فقر و آرزوهای زنان در روسیهی آن دوران را نشان میدهد.
بخشی از کتاب صوتی نیه توچکا را بشنوید.
نیه توچکا
نویسنده: فیودور داستایفسکی
گوینده: سپیده مالمیر
انتشارات: انتشارات ماه آوا
این نوول طنزآلود (۱۸۵۹) روابط پیچیده و قدرتطلبیهای پنهان در یک خانوادهی بزرگ روستایی را به تصویر میکشد. داستایوفسکی در این داستان تضاد میان ظاهر دیندار و باطن فاسد بعضی شخصیتها را به نقد میکشد.
تمساح یک داستان کوتاه تمثیلی و طنز (۱۸۶۵) دربارهی مردی است که بهطور عجیب در شکم یک تمساح گرفتار میشود و از همانجا به انتقاد از مسائل اجتماعی و سیاسی میپردازد. این داستان بهشدت نمادین و کنایهآمیز است.
بخشی از کتاب صوتی تمساح را بشنوید.
تمساح
نویسنده: فیودور داستایفسکی
گوینده: تایماز رضوانی
انتشارات: رادیو گوشه
کتاب قلب ضعیف و بوبوک شامل دو داستان از داستایوفسکی است؛ «قلب ضعیف» (۱۸۴۸) روایتی از سقوط عاطفی و دیوانگی جوانی سادهدل است که خواننده را با شدت احساساتش همراه میسازد و «بوبوک» (۱۸۷۳) اثری سوررئالیستی و گروتسک است که از دل تجربههای تلخ نویسنده زاده شده و در قالب هجو و تکگوییهای جنونآمیز، مرز باریک واقعیت و توهم را به چالش میکشد. این دو داستان تصویری از آغاز و اوج پختگی هنری داستایوفسکی ارائه میدهند.
کتاب خواب عموجان (۱۸۵۹) اثری طنزآمیز و انتقادی از داستایوفسکی است که در آن زنی جاهطلب میکوشد دخترش را به پیرمردی ثروتمند اما رو به زوال عقل شوهر دهد. این رمان کوتاه طنزآمیز نقدی بر حرص، جاهطلبی و مناسبات اجتماعی زمانه را پیش میکشد.
برای شرح این پاسخ در ابتدا باید معیارهای مدنظر برای انتخاب «بهترین ترجمه» را در نظر گرفت. تسلط بر زبان روسی، وفاداری به متن اصلی، روانی نثر فارسی و درک فلسفه و روانشناسی آثار را میتوان از مهمترین این معیارها دانست. بر همین اساس، مترجمانی چون مهری آهی، پرویز شهدی، سروش حبیبی، اصغر رستگار، صالح حسینی، حمیدرضا آتشبرآب، احد علیقلیان، نسرین مجیدی و مشفق همدانی در ردهی بهترینها قرار میگیرند.
اگر بهدنبال ترجمهای هستید که بیشترین وفاداری را به متن اصلی حفظ کرده باشد، میتوانید سراغ ترجمههای مهری آهی، پرویز شهدی، احد علیقلیان و نسرین مجیدی بروید. کسانی که ترجیح میدهند نثر کتاب روان باشد، بهتر است داستایوفسکی را با ترجمههای سروش حبیبی بخوانند. اگر زبان امروزی و نزدیکتر به گفتار روزمره برایتان جذابتر است، ترجمهی اصغر رستگار میتواند گزینهی مناسبی باشد. برای خوانندگانی که به توضیحات تحلیلی، پاورقیها و مقدمههای مفصل علاقه دارند، آثار حمیدرضا آتشبرآب ارزشمند خواهد بود. در نهایت، اگر به نثری ادبی، فلسفی و پیچیده علاقهمندید و از چالشهای زبانی لذت میبرید، ترجمههای صالح حسینی بهترین انتخاب برای شما خواهند بود.
طاقچه پلی است به دنیای بیکران کتابهای الکترونیکی و صوتی؛ جایی که هر داستان، دری به جهانی تازه میگشاید. در فروشگاه کتاب طاقچه، با چند کلیک میتوانید بهترین کتاب های داستایوفسکی را بخرید و هر لحظه و هر کجا، از خواندن یا شنیدن آنها لذت ببرید.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه