برای مدیریت زمان چه کتاب هایی باید خواند؟

کمی اگر دقت کنیم می‌بینیم باوجوداینکه هرکدام از ما آدم‌ها عادت‌های خاص به خود را داریم میان این عادت‌ها اشتراک‌هایی نیز پیدا می‌شود. عادت‌هایی ذهنی و یا رفتاری که روند زندگی ما بر پایه آنها شکل‌گرفته و موفقیت و یا شکست ما در هر کاری برخاسته از آنهاست و شانس و یا تصادف نقش چندانی در آن ندارند. «استفان کاوی» در کتاب هفت عادت مردمان موثر ماحصل سال‌ها بررسی و پژوهش خود را درزمینه عادت‌های رفتاری و ذهنی در اختیار ما می‌گذارد. او این ۷ عادت انسانی را در سه دسته گنجانده است. او در این تقسیم‌بندی سه عادت را در دسته‌ی «عادت‌های موثر در پیروزی شخصی»، سه عادت را در دسته‌ی «عادت‌های موثر در پیروزی عمومی» و یک عادت را هم تحت عنوان «عادت موثر در بازسازی» معرفی می‌کند. این کتاب چنان تاثیرگذار بوده که تاکنون به ۴۰ زبان ترجمه‌شده و برای مدت‌ها در صدر فروش قرار داشته است. این کتاب در مورد مدیریت زمان و تغییر عادت‌ها در رده‌بندی که مجله فوربس در سال ‌٢٠٠٢ تحت عنوان ۱۰ کتاب موثر مدیریتی قرن ۲۰ انجام داد، جای گرفت.

دانستن راهکارهایی که بتواند میزان کارایی و بهره‌وری ما را افزایش دهد از ملزومات زندگی مدرن امروزی است. زمان به‌سرعت در گذر است و انسان در پی رسیدن به آنچه او را راضی و خشنود نگه دارد در تلاشی روزافزون. «دیوید آلن» که نویسنده‌ای شناخته‌شده و یک متخصص در حوزه بهره‌وری شخصی و سازمانی است، در این کتاب خود با ارائه ۵۲ راهکار مختلف به خواننده‌ها، گامی موثر در این زمینه برداشته است. او این راهکارها را ورای تمرکز بر حیطه‌ای خاص و برای کار و زندگی شخصی ارائه داده است. او که سال‌ها درزمینه موفقیت و بهره‌وری فردی کار و پژوهش داشته در این کتاب تلاش کرده با ارائه راهکارهایی مفید ضمن بهبود تمرکز افراد، به ایجاد ساختارهای مناسب نیز بپردازد. تلفیقی معجزه‌وار که ناممکن‌ها را به دنیای «شدن» و «بودن» وارد می‌کند.

گاه این برخورد سرسری و عجله‌ای ما با امور و کارهاست که همچون موانعی سخت در مسیر پیروزی و موفقیت ما قرار دارند. تمایل بی‌حدوحصر ما برای به پایان رسانیدن امور، سبب شکست خوردن و یا کسب نتایجی ضعیف می‌شوند و این درحالی است که انرژی کمی نیز صرف نکرده‌ایم. «کال نیوپورت» در کتاب «کار عمیق» خود به قواعدی برای کسب موفقیت متمرکز در بحبوحه‌ی دنیای پر هرج‌ومرج امروزی پرداخته و تلاش کرده با تمرکز بر مفهومی چون تمرکز، رموز موفقیت در امور را به‌سادگی تشریح کند. او که تحصیلاتش درزمینه‌ی علوم کامپیوتر است در این کتاب به دنیای مجازی و نقش آن بر فعالیت‌های روزمره آدمی نیز توجه داشته و سعی کرده این روند را بهبود بخشد. پیشنهاد اصلی او کاهش زمان‌های هرز رفته‌ی روزانه و پرداختن با دقت و عمیق به کارهای مفید است. خواندن این کتاب بی‌شک کمکی در مورد مدیریت زمان و داشتن زندگی کاری و شخصی بهتر خواهد بود.

به دست گرفتن کنترل زندگی دانش و توانی می‌خواهد که گرچه در بن‌مایه هر انسان به‌صورت نهفته وجود دارد اما به عرصه فعل و عمل رسیدنش نیازمند تلاش و آموزش است. روندی که نه‌چندان دشوار که شدنی است. «چارلز داهینگ» که قانون طلایی «تغییر عادت» را موثرترین روش برای به وجود آوردن تغییر و درنتیجه کسب موفقیت می‌داند، در این کتاب در سه بخش جداگانه‌ی «عادت‌های اشخاص»، «عادت‌های سازمان‌های موفق» و «عادت‌های جوامع» به شرح و توضیح مبانی و اصول علمی درزمینه عادت‌ها به زبانی ساده و همه‌کس فهم پرداخته است. این کتاب در حوزه کسب‌وکار چنان تاثیرگذار بوده که باوجود گذشت زمان همچنان در رده کتاب‌های تاثیرگذار برای مدیران از دانشگاه هاروارد قرار دارد. می‌توان گفت دلیل اصلی این اتفاق پرداختن به چرایی کارهایی است که ما به‌صورت روزمره در کار و زندگی خویش انجام می‌دهیم. موضوعی که دانستن در مورد آن کمک بسیاری در آگاهی ما نسبت به نقاط ضعف و قوتمان خواهد بود.

داشتن فهرستی برای انجام دادن کارها چه کمکی به ما می‌کند؟ حتما همه‌مان تجربه‌ای در این زمینه داریم و اگر به‌درستی از آن فهرست استفاده کرده باشیم قطعا پاسخ‌هایی مشابه به این سوال خواهیم داشت. شاید نخستین فایده‌ی داشتن چنین فهرستی را بتوان پیش رو نگه‌داشتن تمامی مراحل و جزئیات مرتبط با کار دانست. اتفاقی که باعث می‌شود به تمامی مراحل کارمان، از ابتدا تا انتها، اشراف کامل داشته و هیچ مرحله و یا بخشی را از قلم نیندازیم. می‌توان گفت «چک‌لیست» تلاش دارد تا معنای درست انجام دادن کارها را برای ما باز کند. «آتول گاواندی» که پزشک جراح است از نویسندگان شناخته‌شده جهان به شمار می‌آید. او که برای نیویورکر نیز می‌نویسد و استادیار پزشکی دانشکده بهداشت عمومی هاروارد است در این کتاب از همین مسائل گفته است. از اتفاقی که به‌سادگی هرچه‌تمام‌تر می‌تواند کارها را روی روال انداخته و کمک‌حال ذهن گاه آشفته و فراموشکار ما شود.

«مارک منچینی» در این کتاب بر روی میزان زمانی که هر فرد در اختیار دارد دست گذاشته و مفهوم هدر‌رفت زمان و استفاده بهینه از وقت را به چالش کشیده است. او که معتقد است انسان‌ها از زمان در اختیار خود به‌هیچ‌عنوان استفاده درستی نمی‌کنند با ارائه و تعریف ۲۴ مرحله و گام برای استفاده بهینه و مدیریت زمان به خوانندگان کمک می‌کند تا به دور از فشارهای بیرونی و استرس‌های معمول کار و زندگی به‌تدریج زمان‌های ازدست‌رفته و مرده خود را زنده کرده و با بهره‌گیری از این زمان‌ها در راستای اهداف شخصی و شغلی خود به موفقیت‌های بیشتری دست یابند. درواقع تاکید نویسنده بر کیفیت استفاده از زمان است. خواندن این کتاب در مورد مدیریت زمان به ما کمک می‌کند تا نه‌تنها در شغل و حرفه خود که در زندگی شخصی نیز بهره بیشتری برده و راضی‌تر از گذشته باشیم، بی‌آنکه از استراحت و تفریح خویش بزنیم و یا فشار کاری خود را افزایش دهیم.

توانایی انسان در به سرانجام رسانیدن کارهایش، به ثمر نشاندن تلاش‌هایش و رسیدن به نتیجه مطلوب و از پیش تعیین‌شده مدیون امر مهمی چون برنامه‌ریزی است. اتفاقی که در نبود آن ممکن است گاه به نتیجه برسیم اما این اتفاق همیشگی نبوده و به‌شدت وابسته به احتمالات خواهد بود. «دیمون زاهاریادس» نویسنده کتاب «فرمول برنامه‌ریزی» در این کتاب به توصیه‌هایی عملی در این زمینه پرداخته است. توصیه‌هایی که همگی در راستای افزایش بازدهی و بهبود مدیریت زمان هستند. بهره‌گیری مناسب از این توصیه‌ها به ما کمک خواهد کرد تا زمان پیش روی خود در امور مختلف را به‌درستی مدیریت کرده و از نتایج حاصله رضایت کافی و وافی داشته باشیم. در توصیف قلم و شیوه بیان نویسنده همین بس که او صاحب چندین عنوان کتاب در فهرست پرفروش‌های کتاب آمازون است. اگر تصمیم دارید تغییری در روش کار و برنامه‌های خود ایجاد کنید این کتاب کمکی عملی برای پیشرفت شما خواهد بود.

نخستین سوال با دیدن عنوان کتاب این است که «بولت ژورنال» چیست؟ «بولت ژورنال» روشی است که با آن می‌توان برنامه‌ریزی مناسبی داشت، کنترل وقت و زمان و به‌تبع آن زندگی را به دست گرفت و به اهداف از پیش تعیین‌شده رسید. مزیت این روش برنامه‌ریزی با دیگر روش‌های موجود انعطاف‌پذیری آن است. این روش روشی کاملا شخصی و منحصر به افراد است که همین امر را می‌توان ازجمله عوامل موثر در نتیجه‌بخش بودن آن دانست. کتاب «برنامه‌ریزی به روش بولت ژورنال» را «رایدر کارول» در سال ۲۰۱۹ نگاشته و در آن به شرح و توضیح این روش برنامه‌ریزی پرداخته است. نویسنده در این کتاب تلاش کرده تا اصول و قواعد تدوین چنین برنامه‌ای را به خوانندگان آموزش دهد. خواننده ساختار اصلی را فراگرفته و در انتها برنامه‌ای برای خویش تدوین می‌کند؛ برنامه‌ای کاملا شخصی و منطبق با وضعیت و حالات خود.

در مواجهه با سوال‌هایی اساسی درزمینه نحوه زندگی و چگونگی دستیابی به سعادت و خوشبختی قطعا پاسخی یکسان و حتی مشخص وجود ندارد. چطور می‌توان به کسی راه‌های رسیدن به خوشبختی را نشان داد درحالی‌که حصول این امر، قطع به‌یقین وابسته به اموری نامشخص و غیرقابل‌اندازه‌گیری هستند؟ شاید بتوان یکی از این عوامل را «زمان» دانست. «کارلو روولی» در این کتاب ابتدا مفهوم زمان را برای خواننده باز می‌کند و از راز آن می‌گوید. او از «زمانی که با آن باور داریم» سخن می‌گوید، تلاش می‌کند «ساختار جهان بی‌زمان» را برایمان بشکافد و به ما کمک می‌کند تا جهانی را که می‌شناسیم با دنیای جدیدی که با آن آشنا شده‌ایم، تطبیق دهیم. مباحثی که گرچه فلسفی به نظر می‌رسند اما درک آنها با زبانی که نویسنده شرح می‌دهد، اصلا دشوار نیست.