حصار و سگ های پدرم
نویسنده: شیرزاد حسن
مترجم: مریوان حلبچهای
انتشارات: نشر چشمه
ادبیات کرد قدمتی هزارساله دارد که بخش بزرگی از آن به ادبیات شفاهی اختصاص پیدا میکند. ادبیات معاصر کرد اما به دلیل شرایط سیاسی و اجتماعی خاص خود ویژگیهای منحصربهفردی پیدا کرده است. مقاومت و مبارزه برای عدالت و یافتن هویت به خورد تاروپود ادبیات صد سال اخیر این اقلیم رفته است. فرقی هم ندارد که نویسندگان معاصر کرد متولد کجا باشند. از شیرزاد حسن، بختیار علی و هیوا قادر که متولد عراق هستند گرفته تا جان دوست که متولد سوریه است یا حتی بهروز بوچانی که در ایران به دنیا آمده است، همگی به شکلی درگیر این موضوعات بودهاند و آنها را در آثارشان انعکاس دادهاند. آثار ماندگاری از این دوران تاریخ ادبیات کرد به جای مانده است. در این یادداشت از وبلاگ طاقچه، به معرفی بهترین و مشهورترین نویسندگان کرد میپردازیم.
حصار و سگ های پدرم
نویسنده: شیرزاد حسن
مترجم: مریوان حلبچهای
انتشارات: نشر چشمه
شیرزاد حسن نویسنده، مترجم و شاعر کرد است، کسی که زبان و زندگیاش در داستانهایش نهفته است. زبان و نگاه خاص شیرزاد حسن او را به نویسندهای منحصربهفرد در سطح جهان تبدیل کرده است. او متولد ۱۹۵۱ در اربیل عراق است. پدر شیرزاد حسن یک نظامی خشن و تندخو بود. او اجازه نمیداد هیچکس در خانواده عقیدهی خود را بیان کند و همچین پدری از شیرزاد حسن یک فرد خجالتی و درونگرا ساخت. شیرزاد حسن در سال ۱۹۷۵ مدرک لیسانس زبان انگلیسی خود را از دانشگاه المستنصریهی بغداد دریافت کرد و چند سال به تدریس زبان انگلیسی پرداخت.
عشق و علاقهی شیرزاد حسن به ادبیات از کودکی آغاز شد؛ یعنی زمانی که شعری از قانع، شاعر بزرگ کرد، به نام پتوی کهنه را خواند. این شعر حس همذاتپنداری را در او ایجاد کرد. شوری در دل او نشست و او را مصمم کرد تا قدم در راه نویسندگی بگذارد. شرایط کردستان از لحاظ سیاسی و اجتماعی شیرزاد حسن را در راه داستاننویسی قرار داد؛ چون داستان بیشتر از شعر تاثیرگذار بود.
شیرزاد حسن تمام آثار خود را به زبان کردی نوشت و در دنیای داستانهایش شخصیت کمرو و درونگرای خود را کنار گذاشت و به نقد فضای حاکم بر جامعه، خرافهپرستی و سنتگرایی پرداخت. او در زمینههای فرهنگی، آموزشی و حقوق زنان بسیار فعالیت کرده است و از طرفداران حقوق برابر بین زن و مرد است. فعالیتهای او در آثارش نیز بازتاب داشته است و مردم و جامعه ارکان اصلی داستانهایش را تشکیل میدهند. او تمام تلاش خود را کرده است تا دلایل عقبماندگی مردم، درماندگی آنان و مشکلاتی را که با آنها روبهرو هستند، آشکار سازد. این ویژگیها از او نویسندهای منحصربهفرد در جامعهی کرد ساخته است. او نخستین نویسندهی کرد است که به نشست نویسندگان اروپا دعوت شده است.
کتابهای شیرزاد حسن شناسنامههایی هستند برای شناخت او، ویژگیها و جایی که زندگی میکند. او شخصیت پدرش را در کتاب «حصار و سگهای پدرم» وارد میکند و تصویری از مردم خاورمیانه و زندگی آنها را به دست میدهد. داستان در خانهای محصور اتفاق میافتد. پدر خانواده مردی است سنگدل که همهی خانواده را زندانی کرده است و کسی حق ندارد خلاف نظر و فکر او کاری کند. تا اینکه پسر بزرگ خانواده از وضعیت خسته میشود.
در کتاب «خانهی عنکبوت» خواننده قدم در دنیای کابوس میگذارد. نویسنده گویی کابوسها و خوابهای خود را در این کتاب به شکل عجیبی روایت میکند؛ رویاها و کابوسهایی که شاید در خوابهای دیگران نیز پیدا شود.
بخشی از کتاب صوتی خداحافظ دلدادگی را بشنوید.
خداحافظ دلدادگی
نویسنده: شیرزاد حسن
گوینده: رویا فلاحی
انتشارات: رادیو گوشه
آخرین انار دنیا
نویسنده: بختیار علی
مترجم: مریوان حلبچهای
انتشارات: نشر ثالث
بختیار علی داستاننویس، منتقد ادبی، شاعر، روشنفکر و مقالهنویس کرد است. او بهعنوان یک شاعر و یک مقالهنویس کار خود را شروع کرد؛ اما از اواسط دههی ۱۹۹۰ در حوزهی داستاننویسی بسیار مطرح شد و برخی حتی او را حرفهایترین داستاننویس کرد میدانند.
بختیار علی در سال ۱۹۶۰ متولد شده است. دبستان شیخ سلام، دبیرستان ازمار و مدرسه مقدماتی هالکوت مدارسی بودند که او در آنها تحصیل کرد. در دانشگاه سلیمانیه رشتهی زمینشناسی را خواند و در دانشگاه صلاحالدین اربیل این رشته را ادامه داد. او از اواسط دههی ۱۹۹۰ به آلمان رفت و اکنون نیز در آنجا زندگی میکند.
کتاب «غزلنویس و باغهای خیال» اولین کتاب به زبان کردی است که به زبان انگلیسی ترجمه و منتشر شده است. او در آثارش به مسائل فلسفی بسیار پرداخته است و مفاهیم فلسفهی غرب را برای تفسیر موضوعات مختلف در جامعهی کرد به کار گرفته است. او این فلسفهها را مطابق شرایط تغییر میدهد یا سعی میکند آنها را با دنیای شرق تطبیق دهد. بختیار علی بههمراه چند نویسنده دیگر از جمله شیرزاد حسن جنبش فکری جدیدی را در کردستان آغاز کرد و نتیجهی کارهای آنها انتشار مجلهای با نام فلسفهی آزادی بود.
«آخرین انار دنیا» یک داستان عجیب و غریب را روایت میکند. مظفر صبحگاهی ۲۱ سال در بخش انفرادی زندان محبوس بوده است. حالا آزاد شده است؛ اما متوجه میشود تمام همرزمانش به قدرت رسیدهاند و فاسد شدهاند. او با دنیای جدید کاملاً بیگانه است و تنها امیدش پیداکردن تنها فرزندش است.
بختیار علی در کتاب «جمشیدخان عمویم، که باد همیشه او را با خود میبرد» یک داستان شگفتانگیز را برای بیان فلسفهای که در ذهنش دارد خلق کرده است. سالار خان در این کتاب ماجرای زندگی عمویش، جمشید خان را بیان میکند. جمشید خان که زمانی اسیر دست بعثیها بوده است آن چنان لاغر و نحیف شده است که باد میتواند او را با خود به هر جا ببرد. با هر بار جابهجایی افکار و روح جمشید خان نیز تغییر میکند.
بخشی از کتاب صوتی جمشید خان عمویم که باد همیشه او را با خود می برد را بشنوید.
جمشید خان عمویم که باد همیشه او را با خود می برد
نویسنده: بختیار علی
گوینده: مجید آقاکریمی
انتشارات: انتشارات ماه آوا
خانه گربه ها
نویسنده: هیوا قادر
مترجم: مریوان حلبچهای
انتشارات: نشر ثالث
هیوا قادر نویسندهی خجالتی کرد است که حتی خواهران و برادرانش از نوشتههای او خبر نداشتند؛ اما بالاخره روزی شجاعت انتشار آثارش را پیدا میکند و داستانهایش را در اختیار جهانیان میگذارد.
هیوا قادر، داستاننویس، مترجم و شاعر کرد زبان در سال ۱۹۶۴ در شهر سلیمانیهی عراق متولد شد. او خانوادهای سنتی و پدرسالار داشت. خانوادهی پرجمعیت آنها از یک روستا به شهر مهاجرت کرده بودند و به تجارت مشغول بودند. علاقهی پدر هیوا به شعر و ادبیات بستری فراهم کرد تا هیوا قادر با این دنیای پر از شگفتی آشنا شود.
علاقهی قادر به ادبیات او را به دبیرستان ادبی هلگورد کشاند. پس از دریافت مدرک دیپلم در مؤسسه مدیریت کرکوک پذیرفته شد؛ اما با شروع جنگ ایران و عراق مجبور شد بهعنوان سرباز فراری در سلیمانیه مخفی شود. وقتی جنگ تمام شد بار دیگر به دانشکده بازگشت و تحصیلات خود را در سال ۱۹۸۸ به پایان رساند.
قادر حدود بیست سال از عمر خود را در اروپا گذراند. در سال ۱۹۹۲ کردستان را ترک کرد و ساکن سوئد شد. او در این سالها به ترجمهی آثار به زبان کردی و نوشتن پرداخت و در سال ۲۰۱۲ به کردستان عراق بازگشت. سالهای دوری از وطن و حس غربت به درونمایهی برخی از آثارش تبدیل شده است.
«خانه گربهها» در سال ۲۰۱۸ منتشر شد. هیوا قادر در این کتاب ماجرای مردی را روایت میکند که دو هفته پیش از سال نو حکمی به دستش میرسد. این حکم میگوید باید یک ماه به زندان برود. وکیل به او میگوید که این حکم حتما به معنای رفتن به زندان نیست. گفتهی وکیل درست از آب درمیآید و حالا شخصیت اصلی داستان باید به مدت یک ماه و روزی هشت ساعت در خانه گربهها کار کند.
بخشی از کتاب صوتی خانه گربه ها را بشنوید.
خانه گربه ها
نویسنده: هیوا قادر
گوینده: اطهر کلانتری
انتشارات: رادیو گوشه
در چنگال کابوس
نویسنده: جان دوست
مترجم: فاروق نجمالدین
انتشارات: انتشارات نیستان هنر
جان دوست نویسنده، شاعر و مترجم کرد زبان است که در سال ۱۹۶۵ در کوبانی واقع در شمال سوریه متولد شده است. او از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۸۸ در حلب به تحصیل در رشتهی علوم طبیعی پرداخت؛ اما تحصیلات آکادمی را رها کرد و کار نویسندگی را شروع کرد و وارد دنیای ادبیات شد.
دوست در زمینهی ترجمه و نویسندگی داستان بسیار فعال بوده است و برخی او را پرکارترین نویسندهی کرد زبان میدانند. او رمانها، داستانهای کوتاه و اشعارش را به زبان کردی و عربی نوشته است و آثار کردی و فارسی را به زبان عربی ترجمه کرده است. «افسانهی مم و زین» مهمترین کار ترجمهی او به شمار میرود. این افسانه یک داستان عاشقانهی کلاسیک کردی اثر احمد خانی در قرن هفدهم است که حماسهی ملی مردم کرد نیز محسوب میشود.
تولد و زندگی در کشوری که اغلب در معرض جنگ و نابسامانی بوده است تفکر و نگاهی خاص به این نویسنده بخشیده است. جان دوست در آثارش بسیار روی مسئلهی هویت، موضوعی که یک ملت به دنبال آن هستند کار کرده است. او تلاش میکند با ادبیات در مبارزهی مردم شریک باشد و با آنها همراهی کند. جان دوست در چندین رمان خود به موضوع جنگ داخلی سوریه پرداخته است و اساساً معتقد است که ادبیات سوری به یک ادبیات جنگی تبدیل شده است. جان دوست از سال ۲۰۰۰ به آلمان رفت و در سال ۲۰۰۸ تابعیت این کشور را دریافت کرد و تا به امروز نیز در آنجا ساکن است.
جان دوست با شیوع بیماری کرونا به این باور رسید که این بیماری سبک زندگی را در جهان متحول خواهد کرد. این نگرش باعث شد تا به سمت ثبت وقایع روزانه سوق پیدا کند. او در کتاب «در چنگال کابوس» تمام اتفاقات هر روز خود را مینویسد و در پس این اتفاقات به واکاوی زندگی گذشتهی خود و در نتیجه زندگی مردم کردستان میپردازد.
حاشیهنشینهای اروپا
نویسنده: فرهاد پیربال
مترجم: مریوان حلبچهای
انتشارات: نشر ثالث
فرهاد پیربال که به یوسف کردستان شناخته میشود از کسانی است که برای تغییر ذهنیت مردم و سنتگرایی موجود در کردستان بسیار تلاش کرده است. او فیلسوف، نویسنده، خواننده، شاعر، نقاش و منتقد متولد شهر اربیل در جنوب کردستان در سال ۱۹۶۱ است.
فرهاد پیربال در دانشگاه رشتهی زبان و ادبیات کردی خواند و در سال ۱۹۸۶ راهی دانمارک شد و در نهایت به فرانسه رفت. او آنجا تحصیلات خود را در رشتهی ادبیات کردی در دانشگاه سوربن ادامه داد. در سال ۱۹۹۴ به کردستان بازگشت و مرکز فرهنگی شرفخان بدلیسی را راهاندازی کرد.
جنگ، آوارگی و مهاجرت از مضامینی است که بسیار در نوشتههای نویسندگان کرد دیده میشود. «مردی با کلاه مشکی، پالتوی مشکی و کفش آبی» از آثار مشهور فرهاد پیربال است که در آن چهرهی زشت جنگ را عریان میکند.
«حاشیهنشینهای اروپا» مجموعهی ۱۲ داستان کوتاه اثر فرهاد پیربال است. فرهاد پیربال در این داستانها به مفهوم هویت و درد و رنجی که یک مهاجر تجربه میکند میپردازد. در داستان حاشیهنشینهای اروپا او داستان مردی کرد را روایت میکند که به دانمارک رفته و آنجا به احساس خلأ و بیهویتی رسیده است. تجربههای او از سفر به اروپا و حس و حالی که تجربه کرده است در نوشتن این اثر نقش داشته است و زبان و سبک خاص و جنونآمیز او این داستانها را خواندنی کرده است.
همهی همسران اجنهی شیخمحمود
نویسنده: لطیف هلمت
مترجم: فریاد شیری
انتشارات: کتاب کوله پشتی
لطیف هلمت شاعر، نویسنده و روزنامهنگار مشهور کرد است که در سال ۱۹۴۷ در عراق به دنیا آمد. او یکی از پیشتازان شعر نو در دههی ۱۹۷۰ بوده است. او همچنین اولین شاعری است که به زبان کردی شعر سروده است.
تولد او در خانوادهای روشنفکر مزیتی بود که او را به سمت شعر و ادبیات سوق داد. او از هشتسالگی در مجالس پدرش شرکت میکرد. مجالسی که در آنها اشعاری از شاعران بزرگی چون خیام، حافظ، سعدی، فردوسی و عطار خوانده میشد و لطیف هلمت کوچک را شیفتهی این دنیای پر از شگفتی میکرد. بعدها به شعر نوی عربی و اروپایی علاقهمند شد. ناظم حکمت، محمود درویش، آدونیس و نزار قبانی از شاعران محبوب او بودند.
لطیف هلمت از سال ۱۹۶۳ سرودن شعر را آغاز کرد و بیست دیوان شعر به زبان کردی را از خود به یادگار گذاشت. او در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ بهعنوان روزنامهنگار فعالیت کرد و از سال ۱۹۷۹ فعالیت نویسندگی خود را در حوزهی ادبیات کودک و نوجوان آغاز کرد. ۱۷ کتاب برای کودکان از او منتشر شده است.
«همهی همسران اجنهی شیخ محمود» تنها رمان لطیف هلمت است. او در این کتاب افسانههای کهن را با سبک مدرن تلفیق کرده است. داستان دربارهی خانهای است که شایعات زیادی دربارهی آن وجود دارد. پیرزنی میگوید چهل شاهزاده در این خانه وجود دارد که هر کدام چهل زن دارند. مردمان دیگر نیز داستانهای ترسناکی دربارهی این خانه تعریف میکنند.
زبان لطیف هلمت ساده و به دور از پیچیدگی است. او در کتاب شعر «گیسوانت سیه چادر گرمسیر و سردسیر من» است به شکایت از سیاستمداران و دولتمردان پرداخته است. او با زبان طنز واقعیتهای تلخی را در اشعارش بیان کرده است. خشم و خستگی او نسبت به صاحبان قدرت در اشعارش به وضوح حس میشود.
چیزی در همین حدود
نویسنده: به روژ ئاکره ای
انتشارات: نشر چشمه
به روژ ئاکره یی شاعر، منتقد، مترجم و نویسندهی کرد است. او در سال ۱۹۶۳ در کردستان عراق متولد شد. در سال ۱۹۷۵ همراه خانواده به ایران مهاجرت کرد. شکست جنبش کردها دلیل اصلی اجبار آنها برای ترک کردستان بود. او پانزده سال در ایران زندگی کرد و در این سالها آثاری از بزرگان معاصر ایران را به زبان کردی ترجمه کرد. آثار گلشیری، شاملو و فرخزاد از جمله آثاری بودند که آنها را برای ترجمه انتخاب کرد. او در سالهای زندگی خود در ایران داستانهایی را نیز به زبان فارسی نوشت. او در حال حاضر در سوئد زندگی میکند.
«چیزی در همین حدود» مجموعه داستان کوتاه اثر به روژ ئاکره یی است. پنج داستان کوتاه در این کتاب وجود دارد که نویسنده در آنها بیشتر از دیالوگ برای روایت استفاده کرده است. در این داستانها نویسنده ماجرای آدمها و روابطی را روایت میکند که در خارج از ایران هستند. داستانها نشان میدهد که یاد و خاطرهی ایران با این آدمها همراه است.
شهر زنان بیوه
نویسنده: حیفا زنگنه
مترجم: لیلی فرهادپور
انتشارات: نشر ثالث
حیفا زنگنه در سال ۱۹۵۸ تنها هشت سال داشت که عراقیها برای جشنگرفتن آزادی از سلطهی استعمار بریتانیا به خیابانها آمدند و نوجوان بود که حزب بعث قدرت را در عراق به دست گرفت. او بانوی نویسنده و نقاش عراقی است که وضعیت و شرایط سیاسی عراق از او یک فعال سیاسی ساخت.
حیفا زنگنه در سال ۱۹۵۰ در بغداد متولد شد. پدر او اهل کردستان شمال و مادرش از اعراب کربلا بود. او تحصیلات آکادمیک خود را در دانشگاه بغداد و مدرسهی داروسازی گذراند و مدرک خود را در سال ۱۹۷۴ گرفت. او به عضویت حزب کمونیست عراق درآمد و در اوایل دههی ۱۹۷۰ به دلیل مخالفت با صدام حسین به زندان افتاد. او شش ماه در زندان ابوغریب ماند؛ اما توانست از اعدام بگریزد.
او پس از آزادی همچنان در فعالیتهای سیاسی شرکت میکرد و عضو سازمان آزادیبخش فلسطین شد. در سال ۱۹۷۶ به بریتانیا تبعید شد و در آنجا همچنان با آثارش به مبارزهی خود علیه خشونت و ظلم و تبعید ادامه داد. موضوعات آثار داستانی و غیر داستانی او بیشتر دربارهی رویدادهای سیاسی جاری مربوط به عراق و فلسطین است.
«شهر زنان بیوه» اثر حیفا زنگنه از چند جنبه حائز اهمیت است. از یک سو این اثر یک کتاب تاریخی محسوب میشود و داستان کشور عراق از زمان حملهی آمریکا و انگلیس را تا زمان خروج عراق از استعمار روایت میکند. از سوی دیگر میتوان این کتاب را یک زندگی خودنوشت دانست که زنگنه در آن از ماجراهایش هنگام پیوستن به نیروهای مسلح مقاومت و مخالفتش با صدام حسین میگوید و ماجراهایی که بر سر یک زن عراقی مبارز آمده است را بازگو میکند.
عطا محمد از نویسندگان کرد است که از سبک رئالیسم جادویی بسیار در آثارش استفاده کرده است. او در سال ۱۹۷۰ در شهر سلیمانیهی عراق متولد شد.
عطا محمد مدرک لیسانس حسابداری خود را از دانشگاه سلیمانیه دریافت کرد و از همان دوران نویسندگی را شروع کرد. جنگها و ناامنیهای عراق او را مجبور به مهاجرت و پناهندگی کرد. او در حال حاضر ساکن سوئد است.
او اولین داستان کوتاهش را در سال ۱۹۹۴ منتشر کرد. پناهندگی و مهاجرت او به اروپا به او دید وسیعی بخشیده و از این تجربیاتش در آثارش بهره برده است. بستر روایت داستانهای او محدود به کردستان و مردم کرد نیست. او شخصیتهای مختلفی را در داستانهایش خلق کرده است.
فلسفه، سختیهایی که مهاجران با آنها مواجه میشوند و مسائل روز جهان همچون افسردگی و فضای مجازی از موضوعاتی هستند که درونمایهی داستانهای عطا محمد را میسازند.
کتاب «تینا و داستانهای اندیشیده شده» از نخستین آثار عطا محمد است که در ایران ترجمه شده است. او در این کتاب داستانهایی را که هرکدام ربطی به او و زندگیاش دارد برای دخترش تینا بازگو میکند. «انار و فرشتهی مرگ» نیز جدیدترین اثر این نویسندهی کرد است که در ایران منتشر شده است. او در این کتاب سرنوشت شخصیتهای زیادی را تغییر میدهد و خیال و واقعیت را درهممیآمیزد.
هیچ دوستی به جز کوهستان
نویسنده: بهروز بوچانی
انتشارات: نشر چشمه
بهروز بوچانی نویسنده، روزنامهنگار، محقق و فیلمساز کرد است که کتاب دوستی به جز کوهستان باعث شهرت جهانی او شد. بهروز بوچانی متولد ۱ مرداد ۱۳۶۲ در شهر ایلام است. او فارغالتحصیل کارشناسی ارشد در رشتههای علوم سیاسی، جغرافیای سیاسی و ژئوپلیتیک از دانشگاههای خوارزمی و تربیت مدرس است. او کار روزنامهنگاری را از دوران دانشجویی شروع کرد یعنی زمانی که برای روزنامه دانشجویی دانشگاه تربیت مدرس مینوشت. او مدتی نیز بهعنوان روزنامهنگار آزاد در چند روزنامهی ایرانی مثل هفتهنامهی کسبوکار کار کرد.
زبان و فرهنگ کرد همیشه برای او حائز اهمیت بود و آن را تبلیغ میکرد. او روزنامهی کردی وریا (Werya) را تأسیس کرد. در سال ۲۰۱۳ بوچانی بهخاطر برخی از فعالیتهای سیاسی خود مجبور به ترک ایران به سمت اندونزی شد. او از اندونزی به سمت استرالیا حرکت کرد که توسط نیروی دریایی استرالیا دستگیر شد و به بازداشتگاه جزیرهی مانوس که مخصوص پناهجویان بود منتقل شد و هفت سال در بازداشتگاه به سر برد.
او در کتاب «هیچ دوستی به جز کوهستان» از خاطراتش در این هفت سال میگوید. بوچانی در این کتاب اتفاقاتی که پشت سر گذاشته است را همچون یک داستان بیان میکند و از رنجهای مردی میگوید که به امید داشتن یک زندگی بهتر راهی استرالیا میشود. بوچانی اکنون در نیوزلند زندگی میکند.
بخشی از کتاب صوتی هیچ دوستی به جز کوهستان را بشنوید.
هیچ دوستی به جز کوهستان
نویسنده: بهروز بوچانی
گوینده: نوید محمدزاده
انتشارات: رادیو گوشه
پریدگی
نویسنده: شیرکو بیکس
مترجم: محمد مهدی پور
انتشارات: انتشارات نصیرا
شیرکو بیکس از بنیانگذاران شعر معاصر کردی است و کسی است که بهعنوان بزرگترین شاعر ملی کرد در قرن بیستم شناخته میشود. بیکس در سال ۱۹۴۰ در جنوب کردستان یعنی شهر سلیمانیهی عراق متولد شد. پدر او، فیاک بیکس، از شاعران پیشکسوت بود و تأثیر عمیقی بر پسرش برای انتخابکردن راه شعر داشت. فیاک بیکس زمان که شیرکو هشتساله بود فوت کرد و شیرکو و خانوادهاش در فقر روزگار خود را سپری کردند؛ به طوریکه شیرکو دورهی دبیرستان را بهسختی تمام کرد.
او اولین شعر خود را در هفدهسالگی در روزنامهی ژین منتشر کرد. در سال ۱۹۷۱ بیکس سنت را هم در فرم و هم در محتوای شعر کردی شکست. او معتقد بود شعر میتواند دریچههایی از چشمهی زندگی را به روی شنونده باز کند و او را لحظهای از واقعیت تلخ زندگی فراری دهد. عشق، طبیعت و آزادی از مضامینی هستند که در اشعار او یافت میشوند؛ همچنین بیکس خود را بهعنوان شاعر مقاومت تثبیت کرد و چهرهی جنبش آزادیبخش نام گرفت. او در سال ۲۰۱۳ از دنیا رفت.
«پریدگی» مجموعه گزیده اشعار شیرکو بیکس است که در ایران منتشر شده است. شاعر در این اشعار احساسات و نگاهش نسبت به دنیا بیان کرده است.
آبشوران
نویسنده: علیاشرف درویشیان
انتشارات: نشر چشمه
علی اشرف درویشیان در سال ۱۳۲۰ در محله آبشوران شهر کرمانشاه به دنیا آمد. او نویسنده، پژوهشگر و فعال سیاسی ایران است. او در یک خانوادهی کارگری به دنیا آمد و زمانی که در سال ۱۳۳۷ دانشسرای مقدماتی را گذراند، بهعنوان معلم به روستاهای اطراف کرمانشاه رفت. در سال ۱۳۴۵ دوران دانشجویی خود را در دانشگاه تهران و در رشتهی ادبیات فارسی گذراند و پس از آن در دورهی ارشد روانشناسی تربیتی خواند.
همیشه زندگی مردم فرودست برای درویشیان مهم بوده است و شاید این موضوع از تجربهای که خودش پشت سر گذاشته است برمیخیزد. زندگی مردمان کمبرخوردار و فقیر موضوع اصلی بیشتر آثار درویشیان است و در داستانهایش از فقر و سختیهایی میگوید که این قشر از جامعهی ایران مجبور به تحمل آن هستند. از این رو آثار او بسیار به زندگی واقعی مردم نزدیک است.
«آبشوران» یکی از آثار معروف او شامل ۱۲ داستان کوتاه است. داستانها فضایی تلخ دارند و از روی خاطرات کودکی و نوجوانی نویسنده خلق شدهاند.
او ترجمهها و فرهنگ لغتهایی را به زبان کردی منتشر کرده است. صمد بهرنگی از نویسندگان و اشخاص محبوب او بوده است؛ حتی درویشیان بعد از فوت صمد بهرنگی تلاش کرده است تا راه او را ادامه دهد.
بخشی از کتاب صوتی آبشوران را بشنوید.
آبشوران
نویسنده: علیاشرف درویشیان
گوینده: علی دنیوی ساروی
انتشارات: آوانامه
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه