معرفی ۹ کتاب برای شروع روانشناسی

در این کتاب جفری یانگ و همکارانش تجربیات خود از کلینیک روانکاوی را با مخاطبان به اشتراک گذاشته‌اند. جفری یانگ در این کتاب اعتقاد دارد که بخشی از مشکلات ما در زندگی به دلیل تجربیاتی است که از دوران کودکی همراه ما بوده. در واقع یانگ با تکیه بر آرای فروید، باور دارد که ما باید برای ایجاد تغییرات بنیادی در وجودمان، کودک درونمان را به خوبی بشناسیم.
در این راستا در ابتدای کتاب مجموعه سوال‌هایی می‌پرسد که نشان می‌دهد هر کدام از ما درگیر کدام تله زندگی هستیم. پس از اینکه متوجه شدیم از میان این ۱۱ تله اصلی، درگیر کدامیک هستیم، به ما با ذکر مثال‌هایی واقعی نشان می‌دهد چه باید کرد و چگونه باید این تله‌ها را از سر راهمان برداریم.

این کتاب با زبانی ساده و سرراست می‌تواند به هر کدام از ما کمک کند در جهت رشد شخصیت و داشتن تعامل بهتر با اطرافیانمان قدم برداریم.

کتاب روانشناسی «وضعیت آخر» نوشته تامس ای. هریس روان‌پزشک معروف آمریکایی است که عنوانش در زبان‌ انگلیسی «من خوب هستم، شما خوبی هستید» می‌باشد. نویسنده در این کتاب به زبان ساده رویکرد «تحلیل رفتار متقابل» را معرفی کرده‌است.
«تحلیل رفتار متقابل» روشی واقع‌بینانه است و شخص را با این واقعیت روبرو می‌کند که صرف‌نظر از آنچه که در گذشته رخ داده، او مسئول تصمیمات خود و آنچه در آینده رخ می‌دهد است. آگاهی از این مساله قدرت و امید به آینده را به همراه دارد.

کتاب وضعیت آخر در دسته کتاب‌های خودیاری قرار می‌گیرد و توضیح می‌دهد که روان انسان از سه بخش کودک، والد و بالغ تشکیل شده‌است. کودک یعنی مفهوم احساس شده زندگی، والد یعنی مفهوم یادداده شده زندگی و بالغ یعنی مفهوم فکر شده زندگی. این یعنی ما یک نفر نیستیم، بلکه سه نفریم!

در این جمله کوتاه معنای بسیاری نهفته است، از ذهنت بیرون بیا و زندگی کن. آیا بیرون آمدن از دام‌های ذهنی و قدم گذاشتن به زندگی کار لذت‌بخشی نیست؟

«از ذهنت بیرون بیا و زندگی کن» عنوان کتابی نوشته استیون هیز، بنیان‌گذار رویکرد موسوم به «پذیرش و تعهد» است. این کتاب به خوبی بیان می‌کند که رنج مسئله‌ای طبیعی است و ما فقط باید بیاموزیم که چگونه با آن کنار بیاییم و به آغوش زندگی برگردیم. روش‌های مفید و تمرین‌های کاربردی ارائه شده در کتاب به ما کمک می‌کند تا در مسیر رسیدن به اهداف با آگاهی و شناخت و انتخاب درست، از بند دام‌ها و موانع ذهن و رنج‌های حاصل از آن رها شویم و زندگی پرنشاط و سرزندگی را تجربه کنیم.

کتاب «هنر عشق ورزیدن» یکی از معروف‌ترین کتاب‌های اریک فروم، روانشناس و روانکاو و جامعه شناس آلمانی‌تبار است. اریک فروم در پیشگفتار تاکید می‌کند که این کتاب یک دستورالعمل ساده برای عشق ورزیدن نیست، بلکه عشق‌ورزی یک هنر است که فراگرفتن آن مانند بقیه هنرها به تلاش و تمرین نیاز دارد. به عقیده نویسنده عشق احساسی نیست که فرد بتواند به آسانی به آن دست پیدا کند، برای رسیدن به عشق واقعی درجه‌ای از بلوغ شخصیتی‌ لازم است و اگر فرد در مسیر رشد و توسعه شخصیت خود نباشد تمام تلاش‌هایی که برای رسیدن به عشق می‌کند بی‌ثمر می‌ماند.

او علاوه بر بررسی عشق رمانتیک و هاله‌هایی از مفاهیم غلط که آن را فراگرفته، عشق بین والدین و فرزندان، عشق برادرانه، عشق مادرانه، عشق جنسی، عشق به خویشتن و‌عشق به خدا را نیز بررسی می‌کند.

کتاب فروم سرشار از عقاید و افکاری است که حقایق جامعه معاصر را به صورتی بی‌سایقه نشان می‌دهد و موانعی را که مانع دستیابی انسان‌ها به عشق می‌شود مورد بررسی قرار می‌دهد.

کتاب «آسیب‌شناسی روانی زندگی روزمره» نوشته زیگموند فروید روانشناس اتریشی است. این کتاب اولین بار در سال ۱۹۰۱ منتشر شد و فروید در طی سال‌های بعد تا سال ۱۹۲۴ مثال‌های متنوعی به آن اضافه کرد و آن را کامل‌تر کرد. او در این کتاب تلاش کرده با ذکر مثال‌هایی قابل فهم و عینی نظریات روانکاوی را برای مخاطب تبیین کند.

فروید در این کتاب با بررسی موارد مختلف «کنش‌پریشی» ما را با بخش ناخودآگاه روان آدمی آشنا می‌کند. منظور از کنش‌پریشی همان اشتباهاتی است که در زندگی روزمره مرتکب می‌شویم و به سادگی آن‌ها را به حواس‌پرتی و اتفاق نسبت می‌دهیم، مواردی مثل فراموشی نام‌ها، لغزش‌های زبان، خطاهای خواندن و نوشتن، گم کردن یا شکستن اشیا. به عقیده فروید این موارد اشتباه و خطا نیستند بلکه اجرای صحیح دستورات ناخودآگاه هستند. او می‌گوید هیچ‌کدام از این کنش‌پریشی‌ها اتفاقی نیستند و در پشت آن‌ها انگیزه‌ای روانی وجود دارد.

اگر کمی، فقط کمی، درباره روانشناسی مطالعه کرده باشید نام زیگموند فروید را شنیده‌اید. اما آیا با نظریه‌های او آشنایی دارید؟ فروید یکی از روانشناسانی است که خیلی زیاد قربانی کج‌فهمی و تحلیل‌های نادرست شده‌. کالوین اس‌. هال، نویسنده کتاب «مقدمات روان‌شناسی فروید» است. او در این کتاب نظریات زیگموند فروید را به گونه‌ای روشن، موجز و نظام‌یافته معرفی کرده است.

هال برای نوشتن این کتاب از نوشته‌های خود فروید استفاده کرده و به سراغ منابع ثانویه و متون تحلیلی نرفته‌است. کتاب زبانی روایی دارد و بدون نقد و بررسی نظریات فروید و مقایسه آن‌ها با نظریات سایر روانشناسان، تنها به بیان آن‌ها پرداخته‌است.

در یادداشت پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «کتاب حاضر از این نظر منحصر به فرد است که خدمات ارزنده زیگموند فروید را به عنوان یک روانشناس توصیف می‌کند.»

فریدا فوردهام پژوهشگر آثار یونگ است. کتاب «مقدمه‌ای بر روانشناسی یونگ» حاصل مطالعه تمام آثار یونگ است که در زمان حیات او و با پیشگفتاری از خودش منتشر شده‌است. کارل گوستاو یونگ روانپزشک و متفکر سوئیسی است که به خاطر فعالیت‌هایش در روانشناسی و ارائه نظریاتی تحت عنوان روانشناسی تحلیلی معروف است. یونگ را به همراه فروید از بنیان‌گذاران دانش روانکاوی معرفی می‌کنند. به گفته فریدا فوردهام: «هرچه فروید ناگفته گذاشته یونگ تکمیل کرده‌است».

کتاب «مقدمه‌ای بر روانشناسی یونگ» با خلاصه‌ای از زندگی یونگ آغاز می‌شود و در ادامه در هفت فصل به تبین نظریات یونگ در روانشناسی می‌پردازد.

کتاب «مکاتب روانشناسی» کتابی است نوشته حمیدرضا بلوچ که در آن زندگی‌نامه روانشناسان برتر از ابتدای شکل‌گیری این علم تا امروز را می‌خوانیم. هدف از نوشتن این کتاب آشنایی کلی با روانشناسان مطرح دنیا و نظریات آن‌هاست، کسانی که با پژوهش‌های خود گوشه تاریک‌ و ناشناخته‌ای از روان آدمی را روشن کرده‌اند. در این کتاب زندگی‌نامه مختصری از روانشناسانی چون ویلیام جیمز، ژان پیاژه، ملانی کلاین، کارل راجرز، آبراهام مزلو، کارن هورنای، ایوان پاولف، کارل یونگ و اریک اریکسون را می‌خوانیم.

کتاب «غول‌های کلاسیک روانشناسی» نوشته تام باتلر-بودن، با بررسی ۵۰ کتاب برتر روانشناسی ایده‌ها و نظرات نویسندگان و متخصصان بزرگ روانشناسی را مطرح می‌کند، بزرگانی چون فروید، آدلر، یونگ و پیاژه و همچنین از نویسندگانی از دوران اخیر مانند گاردنر، گیلبرت، گلمن و بسیاری دیگر. در نگارش این کتاب «روانشناسی برای غیرروانشناسان» در نظر گرفته شده است و مطالب کتاب به گونه‌ای است که افراد غیر متخصص می‌توانند آن‌ها را بخوانند و درک کنند. هدف این کتاب ارائه راه‌های درمانی نیست، بلکه به جای آن موضوعات مختلف روانشناسی را معرفی می‌کند. موضوعات و سوالاتی از قبیل چگونه احساس و عمل می‌کنیم، مغزمان چگونه کار می‌کند، از چه انگیزه می‌گیریم و چگونه خودمان را می‌شناسیم.

در مقدمه کتاب می‌خوانیم: «آگاهی عمیق‌تر در این زمینه‌‌ها به خودشناسی، درک بهتر طبیعت انسانی، بهبود روابط و افزایش اثربخشی منجر می‌شود. این کتابی است که خواندن آن تغییری اساسی در زندگی شما ایجاد می‌کند.»

 واعظان و سخنرانان، چهره‌های مشهور، پدر و مادر و دوستان همیشه توصیه‌هایی برای جنبه‌های مختلف زندگی اجتماعی‌مان دارند. همه جا پر از پند و اندرز است، اما روانشناسی اجتماعی و کتاب «روانشناسی اجتماعی به زبان آدمیزاد» چیزی فراتر از پند و اندرز ارائه می‌دهد و آن چیز بینش است. این کتاب برای درک علت رفتارهای مردم از ابزار علمی استفاده می‌کند. این که چرا مردم از بعضی آدم‌ها خوششان می‌آید از برخی دیگر نه؟ پیش داوری از کجا سرچشمه می‌گیرد و چه اثری روی رفتارهای ما دارد؟

دنیل ریچاردسون، نویسنده، ما را با کاربرد روش‌های تجربی برای پرده برداری از ساز‌وکار‌های این پدیده‌های روان‌شناختی آشنا می‌کند.

«روان‌شناسی اجتماعی به زبان آدمیزاد» تمامی موضوعات یک دوره درسی دانشگاهی را دربر دارد، ولی تلاش شده تا در آن از اصطلاحات فنی و تخصصی زیاد استفاده نشود تا فهم مطالب برا مخاطب غیرروانشناس هم دشوار نباشد.