معرفی بهترین کتاب‌ها برای درمان افسردگی

حال عالی اثری است از دکتر دیوید برنز، روان‌درمانگر آمریکایی که این کتاب را بر اساس تحقیقات ۴۰ساله‌ی علمی و ۴۰هزار ساعت تجربه‌ در اتاق درمان نوشته است. چیزی حدود ۵میلیون نسخه از این کتاب فروش رفته که برای یک کتاب روانشناسی غیرزرد رقمی بسیار جالب توجه است. 

دیوید برنز در کتاب حال عالی به دنبال این نیست که ثابت کند حال مردم خوب نیست؛ چون چیزی در آن‌ها درست کار نمی‌کند! او در این کتاب به مخاطبش آموزش می‌دهد که حال او خوب نیست؛ چون اتفاقا چیزی در درون او کاملا درست کار می‌کند! 

کتاب حال عالی به خواننده کمک می‌کند تا بالاخره نسبت به افسردگی، افکار منفی و صداهای سرکوب‌شده‌ی درونی خود شنوا باشد و درک کند که این صداها و افکار دقیقا چه تغییراتی را از او توقع دارند. بنابراین اگر با احساساتی نظیر ناراحتی شدید، افسردگی، ناامیدی، فشار، وحشت‌زدگی، پریشانی و اضطراب دست به گریبان هستید، کتاب حال خوب به شما کمک چشمگیری در تغییر احساساتتان می‌کند.

کتاب درمان افسردگی یک راهنمای روانشناسانه است که به افزایش تاب‌آوری، غلبه بر مشکلات احساسی و توسعه‌ی فردی منجر می‌شود. نویسندگان این کتاب از تجربه‌ی درمان افسردگی در طول صد سال استفاده کردند تا یک راهنمای جامع و کامل را برای شناختن عواطف خود و بهبودی پیداکردن از سرماخوردگی روانی (افسردگی) طراحی کنند. 

بخش اول کتاب به مخاطب کمک می‌کند با خودش آشنایی پیدا کند و سیستم ارزشی خود را بنا کند. بناکردن سیستم ارزشی به معنای این است که فرد اولویت‌های خود را تعریف می‌کند و اصولی که برایش ارزشمند است را می‌شناسد. در این بخش علاوه بر مباحث نظری، یک مجموعه‌‌تمرین برای مهربانی و پذیرش سالم هم ارائه شده است. این تمرین‌ها به افراد کمک می‌کند تا روابط بهتری ایجاد کرده و اعتماد به نفس خود را احیا کنند. 

بخش دوم کتابْ تمرین‌های عملی و متدهایی برای مواجه‌شدن بالغانه با دنیا ارائه می‌دهد و فرد را به سمت فردیت‌یافتگی و مسئولیت‌پذیری سوق می‌دهد. تمرین‌های این بخش عادت‌های مفید و سازنده‌ای مثل مدیریت زمان، اهمیت‌دادن به سلامت جسمی، افزایش شادی و خلاقیت و زندگی سالم و همچنین ساختن رابطه‌ی عاطفی دلچسب را آموزش می‌دهد.

بخش سوم کتاب تکنیک‌های آزموده‌شده‌ای را آموزش می‌دهد تا مخاطب بتواند از سختی‌های احساسی مثل نگرانی، وحشت‌زدگی، کج‌خلقی، خشم و اعتیاد عبور کند.

کتاب کاربرد توجه‌آگاهی در درمان افسردگی به افرادی که افسردگی را از سر گذرانده‌اند، قوت قلب می‌دهد تا برای بازسازی تعادل هیجانی خود تلاش کنند. 

ذهن‌آگاهی یا توجه‌آگاهی تکنیک ساده‌ای است که هنوز هم برای درنظرگرفتن احساسات منفی و همچنین غرق‌شدن در لحظات معمولی زندگی، کارکردی خیره‌کننده دارد. این کتاب تلاش می‌کند به کمک این تکنیک‌های به ظاهر ساده، به مخاطب نشان دهد فرار از احساسات منفی یا نادیده‌گرفتن آن‌ها یا حتی سرگرم‌کردن خود با چیزهای شادی‌آور موقتی، به‌راحتی ما را به اعماق چاه افسردگی هول می‌دهد. 

نویسندگان کتابْ تئوری‌های روانشناسی شناختی و تکنیک‌های تن‌آرامی و تمرکز شرقی را با هم ترکیب کرده‌اند و در نهایت در این کتاب، یک پکیج عالی برای بالابردن امیدواری و بهبودی از افسردگی را خلق می‌کنند. 

این کتاب را روانشناسان سرشناسی مثل دانیل گلدمن و مارشال لینهام تحسین کرده‌اند و برای خلاصی یافتن از غمگینی مزمن و دردهای عاطفی مفید دانسته‌اند.

یکی از راه‌هایی که می‌توانیم از پس بسیاری از مشکلات روحی برآییم این است که از ته قلب مطمئن شویم حس و حالی که ما داریم، حس و حالی است که خیلی‌ها تجربه‌اش کرده‌اند وتوانسته‌اند به مرور با آن کنار بیایند و در نهایت از پس شرایطشان برایند.

یکی از بهترین کتاب‌هایی که با این مضمون می‌توان پیدا کرد، کتاب ظلمت آشکار است. ویلیام استایرن نویسنده کتاب انتخاب سوفی است که پس از تجربه اوج شهرت و محبوبیت، درگیر بیماری افسردگی شد. او در این مدت خاطره خودش را از افسردگی نوشته است. کتاب ظلمت آشکار یکی از بهترین نمونه‌ها برای درک شرایط افراد مبتلا به افسردگی است.

مجموعه کتاب‌های به زبان آدمیزاد معمولا به حل مشکل‌های ما کمک می‌کنند، مگر اینکه خلافش ثابت شود. از اشپزی و بورس گرفته تا درمان اضطراب و افسردگی. در این مجموعه، یک یا چند متخصص مشکل را توضیح می‌دهند و راه‌حل‌هایی ساده و سرراست درباره آن می‌دهند.

در کتاب اضطراب و افسردگی به زبان آدمیزاد چارلز الیوت و همکارش سعی کرده ریشه‌های اضطراب و افسردگی را برای ما شرح دهد و در ادامه انواع روش های درمان افسردگی را توضیح دداده است. در نهایت یکی از موثرترین روش‌ها را شرح داده و راهکارهایش را با تفصیل بیشتری بیان کرده است. برای رهایی از افسردگی خواندن این کتاب کافی نیست. بلکه باید فعالانه در جهت استفاده از راهکارها حرکت کرد.

این کتاب کمی نسبت به دیگر کتاب‌هایی که تا اینجای یادداشت معرفی کرده‌ایم، تخصصی‌تر است. در این کتاب پرفوسور بک و جفری یانگ و دیگر همکارانش، سعی کرده به صورت دقیق طرحواره‌ای برای درمان افسردگی ارائه دهد. با اینکه مخاطب کتاب بیشتر متخصصین حوزه روانشناسی است، اما شاید برای کسانی که درگیر این بیماری هستند، موشکافی این پدیده مفید باشد. هر چقدر بیشتر با مشکلاتمان آشنا شویم، راحت‌تر می‌توانیم راه حلی برای آن‌ها پیدا کنیم.

از جفری یانگ کتاب معروف زندگی خود را دوباره بیافرینید را هم می‌توانید بخوانیدو این کتاب به ایجاد تغییر و تحول در زندگی می‌تواند کمک بسیاری کند. البته اگر به راهکارهای آن عمل کنیم.

کتاب افسردگی نهفته به افرادی کمک می‌کند که در محیط‌های آشفته رشد کرده‌اند یا تجربه‌ی عواطف دردناک باعث شده تا برچسب ضعیف بر آن‌ها بخورد یا حتی آسیب‌پذیر بودن برای آن‌ها با یادآوری تجربیات دردناک و احساس ناامنی همراه است. چراکه این افراد احتمالا به‌خوبی توانسته‌اند چهره‌ی اندوهگین افسردگی مزمن را بیارایند و نقاب فردی شاد را به صورتشان بزنند. 

افرادی که روی افسردگی نهفته نقاب می‌زنند اغلب از بیرون بی‌عیب‌ونقص، موفق، دست‌نیافتنی و درخشان به نظر می‌رسند، غافل از اینکه افسردگی در اعماق به زندگی خود ادامه می‌دهد. 

این افراد از بیرون موجه و موفق هستند، اما مسئله اینجاست که در درون پر از احساس شرم، خشم و خودانتقادی هستند. آن‌ها نمی‌توانند احساساتی نظیر ترس، خشم و ازدست‌دادن را تجربه کنند. اغلب حس می‌کنند که چیزی درست کار نمی‌کند یا احساس می‌کنند در چیزی گیر افتاده‌اند و البته تنهایی عمیقی آن‌ها را می‌آزارد. 

کتابی که مارگارت رابینسون نوشته است تکنیک‌ها و تمرین‌های ملموسی را ارائه می‌دهد تا افراد بتوانند در مرحله‌ی اول افسردگی و کمال‌طلبی بزک‌شده‌شان را به رسمیت بشناسند و بعد بتوانند بر آن غلبه کنند.

جولی اسمیت نویسنده‌ی کتاب «چرا کسی تا به حال اینها را به من نگفته بود؟» بعد از سال‌ها تجربه‌ی کار در اتاق درمان سال ۲۰۲۲ تصمیم گرفت کتابی صمیمانه بنویسد تا در آن گویی فرد مبتلا به افسردگی یک دوست آگاه تراپیست پیدا کرده که موضوعات مهمی درخصوص زندگی و اندوه را برای او واکاوی می‌کند. 

کتاب هشت بخش را شامل می‌شود و به موضوعاتی مثل خُلق، انگیزه، رنج عاطفی، سوگ، تردید به خود، ترس، اضطراب و معنای زندگی می‌پردازد. یکی از مهم‌ترین موضوعات مطرح‌شده در این کتاب پس‌گرفتن قدرت از افکار منفی و احساس پوچی است. دکتر جولی اسمیت به مخاطب خود این آگاهی را می‌دهد تا درمورد سوگیری‌های ذهنی‌اش دوباره فکر کند، ذهن‌آگاهی را تمرین کند، افکارش را بازسازی کرده و قدردانی را تمرین کند. 

نویسنده در قدم‌های بعدی روی عواملی کار می‌کند که باعث احساس نقص و شرم در افراد می‌شود، بعد روی ترس‌ها متمرکز می‌شود تا به مخاطب در بازسازی اعتماد به نفس و عبور از افسردگی کمک کند.

کتاب رهایی از افسردگی به روش ذهن‌آگاهی از ذهن، جسم و هیجان شروع می‌شود. یعنی جایی که اغلب ما احساس می‌کنیم از یکدیگر جدا هستند یا اینکه فقط یکی از آن‌ها را در طول شبانه‌روز درک می‌کنیم. نویسندگان کتاب با تمرین‌هایی که از آداب و رسوم آسیای شرقی گرفته شده‌ و همچنین روان‌درمانی شناختی تلاش کرده‌اند این سه را دوباره به هم پیوند بزنند. منفعت دیگری که این روش دارد این است که به افراد کمک می‌کند تا لحظات باکیفیتی را تجربه کنند و از افسردگی به زندگی بازگردند. 

یکی از مهم‌ترین دریافت‌های مخاطب از این کتاب این است که با تمرین‌های عملی یاد می‌گیرد اندوه را پس نزند، آن را دریافت کند و ماهیت آن را تغییر دهد. این کار به معنی بازیابی و بازسازی زندگی افراد خواهد بود و خیلی زود رنج افسردگی از زندگی آن‌ها رخت بر خواهد بست.

کتاب دستنامه‌ی افسردگی اثری از دو روان‌پزشک زبده‌ی آمریکایی است که افسردگی را برای کارآموزان و دانشجویان روانشناسی و روان‌پزشکی و البته درمانگران شرح داده‌اند. بنابراین برای مخاطب معمولی که سررشته‌ای از اصطلاحات روانشناسی و روان‌پزشکی ندارد به نسبت دانشجویان و کارورزان این رشته، کمتر کاربردی خواهد بود.

انواع مختلف افسردگی، علل و دلایل ابتلا به افسردگی، بررسی افسردگی در کودکان، بیماران جسمی، سالمندان و زنان،  علائم افسردگی، تشخیص افسردگی، معاینه و مصاحبه با بیمار، داروهای افسردگی، درمان‌ها و عدم پاسخ بیمار به درمان از جمله موضوعات پراهمیتی است که در این کتاب مطرح شده‌اند و یک مرجع کامل و در دسترس برای فارغ‌التحصیلانی است که به‌تازگی کار حرفه‌ای خود را شروع کرده‌اند.

«خانم دالاوی» مهم‌ترین رمان ویرجینیا وولف نویسنده‌ی صاحب‌سبک انگلیسی است. در این کتاب، زمان نمودی پُررنگ دارد. وولف که می‌خواست شکل تازه‌ای از رمان را ارائه دهد، در سال ۱۹۲۵ با نوشتن رمان خانم دالاوی برای اولین بار الگوی زمان را برهم زد و با جسارت طرح داستان را به یک روز واحد، یک منطقه (شهر لندن) و یک شخصیت واحد در مرکز داستان محدود کرد.

وولف این کتاب را به شیوه‌ی سیال‌ذهن نوشت. داستانِ کتاب پیوسته بین زمان حال و گذشته‌ی شخصیت‌ها حرکت می‌کند و روند ماجراها خطی نیستند. داستان از زبان کلاریسا دالاوی، روایت می‌شود. با خواندنِ این کتاب احساس می‌کنید که پابه‌پای راوی در خیابان‌های لندن قدم می‌زنید. آدم‌ها و محله‌های شهر را ار نگاه کلاریسا می‌بیند و با افکار و احساساتش آشنا می‌شوید.

کتاب الکترونیکی و کتاب صوتی خانم دالاوی را می‌توانید با ترجمه‌ی خجسته کیهان بخوانید و بشنوید.

«در جست‌وجوی آلاسکا» اولین رمان نویسنده‌ی موفق و محبوب آمریکایی، جان گرین است که در سال ۲۰۰۵ منتشر شد. داستان کتاب در فضای مدرسه می‌گذرد و از عشق‌های نوجوانانه می‌گوید.

مایلز هالتر زندگی بی‌ماجرایی را می‌گذراند. او تصمیم می‌گیرد به مدرسه‌ای شبانه‌روزی کلور کریک در فلوریدا برود. تنها سرگرمی و علاقه‌ی مایلز خواندن آخرین جملات نویسنده‌ها و انسان‌های بزرگ است. جمله‌ای از فرانسوا رابله در کتاب زندگی‌نامه‌ی او توجه مایلز را جلب کرده است: «من به جست‌وجوی شایدِ بزرگ می‌روم.» و این‌جا است که مایلز تصمیم می‌گیرد در جست‌وجوی «شایدِ بزرگ خود باشد. در شبانه‌روزی او با دختری به نام «آلاسکا یانگ» آشنا می‌شود. دختری زیبا، جذاب، باهوش و بامزه که ذهن پیچیده‌ای دارد. دختری حیرت‌انگیز که وجودش به‌خودی خود نوعی رخداد است. او مایلز را به دنیای خودش می‌برد و راه رسیدن به «شایدِ بزرگ» را برایش هموار می‌کند و البته چیزی را از او می‌گیرد. قلبش را.

ورونیکا دختر جوانی است که با وجود داشتن زندگی خوب، به پوچی می‌رسد و می‌خواهد به زندگی‌اش خاتمه دهد. او هر چه دنبال یک بهانه برای خودکشی می‌گردد، چیزی پیدا نمی‌کند. نه در عشق شکست خورده و نه فقر به او فشار آورده است. خانواده و تحصیلات خوب و حتی دوستی با مردانی جذّاب هم مانع تصمیم او برای به پایان رساندن زندگی‌اش نمی‌شوند.

ورونیکا از تکراری بودن زندگی خسته شده است. در نهایت با خوردن قرص، خواسته‌اش را عملی می‌کند، ولی دوباره چشم‌هایش باز می‌شوند. آن هم در شرایطی که دستانش را بسته‌اند و سیم‌های زیادی به او متّصل است. وقتی هوشیاری‌اش را به‌دست می‌آورد، می‌فهمد که در یک بیمارستان روانی بستری شده است. پزشک به او خبر می‌دهد که در اثر خوردن قرص‌ها، به یک عارضه‌ی قلبی دچار شده و بیش‌تر از یک هفته زنده نخواهد ماند.

ورونیکا از شنیدن این خبر، خوشحال می‌شود. در یک هفته‌ای که بین مرگ و زندگی سرگردان است، در بیمارستان با پسر جوانی به نام ادوارد آشنا می‌شود که زندگی و باورهای او را دگرگون می‌کند. ورونیکا همراه با ادوارد به شهر می‌گریزد؛ چون حس می‌کند دلش برای شهر تنگ شده و می‌خواهد در میان مردم شهر، از دنیا برود ورونیکا همراه ادوارد، هر جای شهر را که دوست داشت، می‌گردد. در آخرین شب از فرصت باقی مانده برای زنده ماندن، در کوه‌پایه خوابش می‌بَرَد…

این کتاب اثر نویسنده‌ی نامدار برزیلی پائولو کوئلیو است که با کتاب کیمیاگر به شهرت جهانی رسید. کتاب صوتی ورونیکا تصمیم می‌گیرد بمیرد را با ترجمه‌ی آرش حجازی و صدای نیکی کریمی بشنوید.

کتاب بهتره با یکی حرف بزنی تجربه‌ای طنزآمیز و دلنشینی است که یک تراپیست آن را نوشته. نویسنده‌ی کتاب خود یک درمانگر مشهور است و یک مطب شیک و مجهز در لس‌آنجلس دارد، اما از جایی به بعد احساس می‌کند که خودش باید با یک تراپیست دیگر مشورت کند. 

خواندن این کتاب یک تجربه‌ی خوش‌آیند و زیبا است که باعث می‌شود سرسخت‌ترین افراد که در برابر مشاوره‌رفتن مقاومت می‌کنند هم با اتاق درمان آشتی کنند. خواندن این کتاب یک تجربه‌ی تاثیرگذار برای درک این است که انسان بودن به معنای بی‌نقص بودن نیست. 

نویسنده از دردها و رنج‌ها می‌گوید، از خوشی‌ها و خوشبختی‌ها صحبت می‌کند و زندگی را واضح‌ بیان می‌کند. یکی از معجزات لوری گاتلیب در این کتاب این است که توانسته تغییر دردها به شیرینی‌ها را نشان دهد. تمام ماجرایی که لوری تعریف می‌کند در یک سال اتفاق می‌افتد، او جدایی عاطفی، فروپاشی روانی و افسردگی عمیقی را تجربه می‌کند و تجربه‌ی او از این‌ها و اتاق درمان از او یک فرد جسورتر، زیباتر و رشدیافته‌تر می‌سازد.

نقل محافل این روزهای ما این است که حتما باید زندگی شاد و بی‌نقصی داشته باشیم. زندگی شاد و موفقیت هیچ ایرادی ندارند، اما مشکل از جایی شروع می‌شود که عده‌ای از افراد تحت القای فرهنگ و جامعه تصور می‌کنند هرگز نباید دچار افسردگی و ناخوشی شوند یا حتی حال نه‌چندان شاد را علامتی از یک مشکل جدی می‌دانند. به همین علت، افرادی که داغ‌دار هستند، به‌راحتی می‌توانند دلسرد شوند یا احساس کنند که درست درک نشده‌اند. 

نویسنده‌ی کتاب عیبی ندارد اگر حالت خوش نیست یک روان‌درمانگر حرفه‌ای بود، اما ده سال قبل از نوشتن این کتاب یار خود را از دست داد و تبدیل به فردی داغ‌دار و افسرده شد. او با تجربه‌ای که از این دوران به دست آورد، کتابی با محوریت افراد داغ‌دیده نوشت که با غم و اندوه آن‌ها همدلی می‌کرد، آن‌ها را به جای هول‌دادن به سمت زندگی شاد، به سمت درک اندوه و زخم قلبی‌شان سوق می‌داد. 

این کتاب هم مناسب افراد داغ‌دیده است و هم به افرادی که به آن‌ها علاقه‌مند هستند کمک شایانی خواهد کرد تا درک کامل و همدلانه‌تری نسبت به آن‌ها پیدا کنند.

کتاب دلسوزی درمورد اشتباهاتی است که یک فرد افسرده و نزدیکان او می‌توانند در ارتباط با یکدیگر مرتکب شوند. یک فرد افسرده ممکن است توقع لطف و مهربانی بیش از حد داشته باشد و یا حتی کمترین نامهربانی را تاب نیاورد. 

در بخش اول کتاب درمورد این صحبت می‌شود که فرد باید از دلسوزی برای خودش یا بازی‌کردن نقش قربانی دست بردارد. در فصل‌های بعدی کتاب از پایان‌دادن به احساسات آشفته و شوریدگی، مهربانی با خود، انگیزه برای رشد، والدی‌کردن برای خود، عشق و از راه رسیدن پروانه صحبت می‌شود. 

این کتاب هم برای افرادی مناسب است که عادت کرده‌اند چشم به محبت دیگران داشته باشند و هم اطرافیانشان که احتمالا از بازی دلسوزانه خسته شده‌اند.

کتاب کمک پریان برای غلبه بر افسردگی یک کتاب مصور کودکانه است که خرد ناب و زیرکانه‌ای را به مخاطب آموزش می‌دهد. در این کتاب سی و هشت نکته به دو زبان انگلیسی و فارسی آورده شده‌ و به خواننده کمک می‌کند تا آرامش را جست‌وجو و سپس آن را پیدا کند. 
هر کسی با دیدن این کتاب نگاهی تازه نسبت به افسردگی و غم و رنج پیدا می‌کند و روحش تلطیف می‌شود. این کتاب هم برای کودکان و نوجوانان مناسب است و هم بزرگسالان.