معرفی رمان‌های عاشقانه تاریخی ایرانی

آی‌سودا رمانی تاریخی است که ماجرای آن در دوره‌ی رضاخان اتفاق می‌افتد. در آی‌سودا می‌بینیم که رضاخان رابطه‌ی بسیار بدی با قشقایی‌ها دارد و با آن‌ها درگیر است. در این میان یکی از قزاق‌ها که برای رضاخان کار می‌کند، عاشق دختری قشقایی می‌شود. نام این دختر آی سودا است.

این قزاق از رابطه‌ی بد رضاخان با قشقایی‌ها سواستفاده می‌کند و به خودش این اجازه را می‌دهد که به‌جای درخواست ازدواج از دختر، او را بدزد و به‌زور به تهران بیاورد. البته قزاق این را هم می‌دانسته که جز به دزدیدن نمی‌تواند آی‌سودا را به دست بیارود. پس از دزیده‌شدن آیدا، نامزدش برای نجات او و گرفتن انتقام راهی تهران می‌شود.

جالب است بدانید که ناهید گلکار، نویسنده‌ی کتاب، داستان این کتاب را بر اساس زندگی واقعی‌ نوه جانی‌خان قشقایی نوشته است. خواندن رمان تاریخی عاشقانه آی سودا هم ما را با روحیات زنان و مردان پهلوی آشنا می‌کند و هم با مصائبی که گاه تاریخ بر سر راه یک عشق می‌گذارد.

‌رمان تاریخی مهرگان اولین کتاب از سه‌گانه‌ی سرگذشت آب و آتش است. نویسنده‌ی کتاب در اولین مجموعه‌ی این سه‌گانه سعی کرده است زمینه‌ی داستان را پایه‌ریزی کند. در این جلد ما با شخصیت‌های داستان که معمولاً نام‌هایشان از نام‌های اصیل و قدیمی ایرانی گرفته شده است آشنا می‌شویم. از طرفی می‌فهمیم که داستان در چه دوره‌ای از تاریخ اتفاق می‌افتد.

این جلد از سه‌گانه‌ی سرگذشت آب و آتش بیشتر بر اطلاعات تاریخی نویسنده از متون تاریخی آن دوره نوشته شده است و درصد بسیار کمی از متن کتاب بر اساس تخیل نویسنده شکل گرفته است. درباره‌ی اسم کتاب هم باید گفت که مهرگان جشنی باستانی است که در روزهای اول پاییز برگزار می‌شود. زمانی که طبیعت در اعتدال پاییزی به سر می‌برد.

در آبانگان، دومین کتاب از سه‌گانه‌ی سرگذشت آب و آتش که ادامه‌ی کتاب مهرگان است، ما بیشتر وارد داستان زندگی یکی از شخصیت‌های اصلی داستان یعنی دایانا می‌شویم. دایانا نوه‌ی مرزبان ارمنستان است. او به‌تازگی از تیسفون به وطنش برگشته است. از آمدن دایانا زمان زیادی نمی‌گذرد که دایانا متوجه می‌شود باید مطابق رسم و رسوم با پسرعموی خود ازدواج کند. دایانا پسرعمویش را دوست ندارد اما این تنها دلیل او برای ناراحتی بیش از اندازه‌اش به‌خاطر ازدواج با پسرعمویش نیست. او عاشق مردی دیگر است.

دایانا عاشق یکی از شاهزادگان ایرانی به نام پوریاست. در کتاب آبانگان ما همچون دایانا بار عشقی مخفی را به دوش می‌کشیم و نگرانیم که سرنوشت این عشق به کجا می‌رسد.

در آذرگان، آخرین کتاب از مجموعه‌ی سه‌جلدی سرگذشت آب و آتش، پایان ماجراست. در این کتاب ما درباره‌ی پوریا و عشق او به دایانا و سرنوشتی که عشق آن‌ها پیدا خواهد کرد می‌خوانیم. ما که در تمام مسیر این عشق همراه این دو شخصیت بودیم، در کتاب آخر می‌توانیم بفهمیم دست تقدیر با این دو عاشق چه می‌کند و آن‌ها را به چه سمتی می‌برد.

کتاب آتوسا درباره‌ی زندگی یکی از تأثیرگزارترین زنان ایران در دوره‌ی هخامنشی است. این زن کسی نیست جز آتوسا دختر کوروش کبیر، همسر داریوش کبیر و مادر خشایارشاه.

در دوره‌ی هخامنشی هیچ زنی نمی‌توانست به مقام پادشاهی برسد، حتی رسیدن به مقامات بالا هم کار سختی بوده اما آتوسا اگرچه عنوان و منصب مشخصی را در اختیار نداشته اما بر بسیاری از امور مملکت نظارت می‌کرده. آتوسا تاثیرات بسیار مهمی بر شیوه‌ی حکومت‌داری هخامنشیان می‌گذارد که خواندن کتاب آتوسا می‌توند شما را با بخشی از این تاثیرات آشنا کند.

یکی از جذابیت‌های این رمان تاریخی، این است که هلن افشار، نویسنده‌ی کتاب، همواره در کنار روایت اتفاق‌های تاریخی دوره‌ی هخامنشی، از عشق آتوسا و داریوش می‌گوید. اتفاق‌های تاریخی دوره‌ی زندگی آتوسا پر از تنش است و عشق میان آتوسا و داریوش است که ادامه‌دادن را برای هر دوی آن‌ها آسان می‌کند.

اگر شعرهای حافظ را خوانده باشید حتما نام شاخه نبات در اشعار این شاعر به گوشتان خورده است:

این همه شهد و شکر از سخنم می‌ریزد/ اجر صبری است کز آن شاخ نباتم دادند

یا

حافظ چه طُرفه شاخ نباتیست کِلکِ تو/ کش میوه دلپذیرتر از شهد و شکر است

شاخه نبات به عقیده‌ی بسیاری معشوق حافظ است که هیچ‌وقت هم به او نمی‌رسد و بعد از ازدواج از شیراز به اصفهان می‌رود.

حمزه سردادور، یکی از پاورقی‌نویسان مشهور پارسی، در رمان تاریخی شاخه نبات، از زندگی معشوق افسانه‌ای حافظ می‌نویسد. خواندن کتاب شاخه نبات ما را به قرن هشتم ه.ش می‌برد تا همچون حافظ و شاخه نبات این دوره‌ی تاریخی را و البته عشق را تجربه کنیم. سردادور در نوشتن کتاب شاخه نبات؛ معشوق افسانه‌ای حافظ از منابع تاریخی بسیاری استفاده کرده است. اما این کتاب را نمی‌توان کتابی تاریخی و قابل استناد دانست چرا که آمیزه‌ای است از اطلاعات تاریخی و تخیلات نویسنده دربارهٔ‌ی زندگی و عشق شاخه نبات.

نویسندهی کتاب شمس و طغرا یکی از نوادگان فتحعلی قاجار است و این رمان از نظر بسیاری نخستین رمان تاریخی فارسی است. محمدباقر میرزا خسروی تا حد زیادی در شرح وقایع داستان شمس و طغرا از شیوه‌ی داستان‌های تاریخی فارسی قدیمی همچون امیرارسلان نامدار استفاده کرده است. از طرفی خسروی از آن‌جا که با ادبیات رمان‌های تاریخی غربی نیز آشنایی داشته به شیوه‌ی رمان‌های غربی به خلق کشمکش‌های داستانی پرداخته است.

شمس داستان خسروی یکی از شاهزادگان خاندان اتابکان فارس است که گرفتار عشقی ممنوعه می‌شود. دختری که شمس عاشق شده است دختر امیر مغول است و با توجه به سلطه‌ی مغول و مخالفت اتابکان با مغول‌ها با هم بودن شمس و طغرا امری محال به نظر می‌رسد، اما آن‌ها تلاش می‌کنند به آنچه خواسته‌ی دلشان است برسند.

علاوه بر ماجرای شمس و طغرا در این کتاب می‌توانیم با تاریخ بیست‌وچهارساله‌ی فارس در قرن هفتم نیز آشنا شویم. تاریخی که به دلیل حمله‌ی مغول و سلطه‌شان بر ایران بسیار مهم و البته دردناک است.

داستان این رمان تاریخی در سال‌های پیش از میلاد مسیح در ایران رخ می‌دهد. شخصیت اصلی داستان مهرداد، شاهزاده‌ای تورانی است که طبق رسم و رسوم شاهزادگان خیلی زود با دختری از توران ازدواج می‌کند. مهرداد از زندگی‌اش راضی نیست چرا که جای خالی عشق را در زندگی‌اش احساس می‌کند.

زندگی برای مهرداد با تلخی در حال گذر است تا اینکه او با میترا آشنا می‌شود. میترا دختر تاجری ایرانی است و برای تجارت به توران آمده است. شخصیت متفاوت میترا برای مهرداد بسیار جذاب است. میترا همچون سایر زنان اشرافی که مهرداد دیده اهل معاشرت با شاهزاده‌ها نیست و ترجیح می‌دهد این زمان را به تیراندازی یا دیدن مبارزه بگذراند. مهرداد می‌داند که بیشتر از هرکسی دوست دارد با میترا باشد اما این را هم می‌داند که برای پادشاه توران پذیرفته نیست که پسرش با دختری از ایران ازدواج کند. از طرفی میترا هم می‌داند که پدرش راضی به ازدواج با مردی از توران نیست چه برسد که این مرد پسر پادشاه توران باشد.