معرفی بهترین داستان‌ها و رمان‌های مذهبی

واقعه‌ی عاشورا یکی از رخدادهای مهم، اساسی و جریان‌ساز تاریخ اسلام است که هنوز و از پس هزاران سال کماکان زنده و تپنده به حیات اثرگذار خود ادامه می‌دهد و کتاب‌های مذهبی معروف زیادی به توضیح و تشریح زوایای متعدد آن پرداخته‌اند. داوود غفارزادگان در کتاب فراموشان و با برگزیدن قالب داستان کوشیده از زبان ۶ تن از سپاهیان دشمن به روایت رخداد عاشورا و شرح وقایع کربلای سال ۶۱ هجری بپردازد و دوربین روایت را روی شانه‌های کسانی بگذارد که نامشان در غبار زمان محو و خاموش شده و حالا در این کتاب به زبان آمده‌اند. پیشینه‌ی معلمی غفارزادگان و آشنایی با ذهن و زبان مخاطب نوجوان منجر به نگارش فراموشان با نثری روان و موجز و خوش‌خوان شده است و به‌همین‌دلیل این کتاب، پیشنهادی مناسب برای شروع خواندن رمان مذهبی به نوجوانان و تمام کسانی‌ است که مشتاق آشنایی بیشتر با ابعاد قیام عاشورا و توجه به مفاهیمی چون شجاعت، قدرت انتخاب و مسئولیت فردی‌اند.

رمان‌های مذهبی بیش از هر چیز شخصیت‌های مذهبی مثل اهل‌بیت و امامان معصوم (سلام‌الله علیهم) و یا علما و مراجع‌ تقلید را یادآوری می‌کنند. اما امیرحسین معتمد در کتاب یحیا، راوی داستان طلبه‌ی جوانی‌ است که از دیار پدری و بنا به نذر پدرش عازم قم می‌شود تا تحصیلات حوزوی را آغاز کند. کتاب یحیا از زاویه‌ی اول‌شخص و در قالب روزنوشت‌های یحیا، طلبه‌ی جوان، روایت می‌شود و با خلق فضایی صمیمی، مخاطب را با چالش‌ها و روزمرگی‌های زندگی طلاب آشنا می‌کند.

در شرح احوالات و زندگی حضرت فاطمه (س) پیش از این پژوهش‌های بسیاری صورت گرفته که نتایج آن به‌صورت آثار داستانی و غیرداستانی منتشر شده‌اند. این‌بار لیلا مهدوی کوشیده با تکیه بر منابع تاریخی معتبر و موثق نزد اهل تسنن و تشیع و در قالب داستان به زبانی شیوا و همراهی‌برانگیز راوی زندگی این بانوی عالی‌مقام باشد. شرح الف خمیده، در سه فصل و از زبان حضرت خدیجه (س)، خود حضرت و اسما بنت عُمَیس از صحابه نزدیک امام‌علی (ع) به روایت زندگی دختر گرامی پیامبر از تولد تا شهادت پرداخته و منبع مناسبی برای شروع مطالعه درباره‌ی زیست و سلوک حضرت و تشویق به ادامه‌ی مطالعات بیشتر و عمیق‌تر در آینده است.

بخش عمده‌ای از کتاب‌های رمان مذهبی شرح زندگی و زمانه‌ی شخصیت‌های کلیدی و مهم مذهبی و به‌طور ویژه تاریخ اسلام است. یکی از این افراد شاخص و شایان توجه، سلمان فارسی، صحابه‌‌‌ی ایرانی پیامبر (ص) است که این‌بار کتاب رویای یک دیدار به‌قلم سیدناصر هاشم‌زاده در فرم داستانی، راوی زندگی سلمان، چگونگی تحول روحی و معنوی و تغییر آئین و مسلک اوست و می‌تواند برای علاقه‌مندان به آشنایی با سلمان جذاب و خواندنی باشد.

نمی‌توان به معرفی رمان مذهبی پرداخت و به نام سیدمهدی شجاعی در قامت نویسنده‌ برجسته‌‌ی این حوزه اشاره نکرد. از دیار حبیب در دنباله‌‌‌ی دیگر نوشته‌های شجاعی و با پشتوانه پژوهش در اسناد مرجع و موثق تاریخی، داستان زندگی دو تن از یاران و صحابه‌‌ی امام‌حسین (ع)، حبیب‌بن‌مظاهر و میثم تمار است که با زبان و قلم ادیبانه در قلب و ذهن خواننده خوش می‌نشیند و از منظر شرح زندگی این دو عاشق دل‌سوخته و عارف و ازجان‌گذشته راوی رخدادهای پیش از دعوت امام‌حسین (ع) و واقعه‌ی عاشوراست. نسخه‌ی صوتی این کتاب هم با صدای خود نویسنده در طاقچه قابل شنیدن است.

سیدعلی شجاعی فرزند سیدمهدی شجاعی و از نویسندگان جوان و خوش‌قلمی‌ است که در کنار نمایشنامه‌نویسی و فعالیت در حوزه‌ی ادبیات کودک، رمان‌های مذهبی گیرا و تأثیرگذاری به مخاطبان علاقه‌مند این حوزه عرضه کرده است. او در کتاب موسی‌ترین به طور و طی شش فصل به روایت روزگار پس از شهادت امام جعفر صادق (ع) و دوران امامت امام موسی کاظم (ع) در عصر حکومت عباسیان می‌پردازد. در آن دوره، حکومت عباسی برای نظارت همه‌جانبه بر اوضاع جامعه و زیر نظر گرفتن فعالیت‌های امامان معصوم، جاسوسانی در شهرهای مختلف داشت که تنها شخص پادشاه آن‌ها را می‌شناخت و خودشان هم از هویت یکدیگر مطلع نبودند. شجاعی با درایت و خلاقیت هر فصل این کتاب را از زبان یکی از این جاسوسان و از زاویه‌ی اول‌شخص روایت می‌کند و آئینه‌ای از وضعیت سیاسی و اجتماعی عصر عباسی پیش روی خواننده می‌گذارد. نسخه‌ی صوتی این کتاب نیز موجود و در دسترس است.

قیام عاشورا با دو وجه توأمان حماسی و حزن‌انگیزش، زمانی بیشتر ماندگار و حامل پیام جهانی مبارزه علیه ظلم و جور و فساد شد که حضرت زینب کبری (س)، خواهر شجاع و صبور و مقاوم امام‌حسین (ع) راوی و حامی مفاهیم ژرف آن شد. سیدمهدی شجاعی در کتاب آفتاب در حجاب و در قالب داستان به روایت زندگی این بانوی والا‌گوهر از هنگام تولد تا لحظه‌ی وفات و تفصیل دردها و مصائب و استقامت ایشان طی رخداد عاشورا و پس از آن می‌پردازد و با لحن و زبانی نافذ و شیوا پیوندی عمیق با روح و جان خواننده برقرار می‌کند.

عاشورا و کربلا از حافظه‌‌ی تاریخی مسلمانان و در سال‌های اخیر، آزادگان جهان پاک‌شدنی نیست و هر نفس سلیم و عقل حکیمی به‌واقع، عمق معنا و هدف این قیام تاریخ‌ساز را درک می‌کند و قلم‌ها پابه‌رکاب نوشتن از این حماسه‌‌ی انسان‌سازند. فصل شکوفه‌‌های نخل به‌قلم محدثه دلنواز راوی زندگی آل حسین (ع) در روزهای پس از عاشورا از منظر و کلام یکی از سربازان مردد و شکاک سپاه دشمن است؛ کسی که مقابل فرزندان رسول خدا (ص) ایستاده و اکنون به درستی راهش شک کرده است. نویسنده با انتخاب خلاقانه زاویه‌ی روایت از میان لشکر دشمن، این فرصت را به خواننده می‌دهد تا از کلیشه‌های رایج و تک‌صدایی در خوانش عاشورا فاصله بگیرد و این‌بار از بُعدی متفاوت شاهد و ناظر واقعه‌ی مهم سال ۶۱ هجری باشد.

امام‌حسین (ع) و خاندان مطهر و محترمشان، نقطه‌ی کانونی و محوری واقعه‌ی عاشورا و موردتوجه اغلب نویسندگان و شعرا و اصحاب فکر و قلم در طول تاریخ بوده‌اند و کمتر کسی به‌صورت مجزا به بازخوانی نقش خانواده‌ی برادر بزرگ‌تر ایشان، امام حسن (ع) در حمایت از قیام عاشورا پرداخته است. لیلا مهدوی در رمان مذهبی‌ و تاریخی نشان حُسن با بهره از پشتوانه پژوهشی و نیز توجه به فراز‌هایی از دعای عرفه و توسل به شعر، در قالب داستان به معرفی خانواده‌‌‌ی امام‌حسن (ع) و تبیین نقش فرزندان ایشان در همراهی با واقعه‌‌ی کربلا پرداخته است.

نسبت امام‌رضا (َع) با پیامبر (ص) و وجود بارگاه شریف ایشان در ایران، چنان بذر علاقه و ارادت به آن حضرت را در دل ایرانیان کاشته که قرن‌هاست سبز و پاینده‌ در وجودشان می‌بالد و ریشه می‌دواند. برای افزایش عمق معرفت به مقام امام بزرگوار علاوه‌بر کتاب‌های مذهبی معروف حدیث و روایت و زندگی‌نامه می‌توان به‌سراغ رمان‌های مذهبی رفت که به بلندای آن ردا نوشته سیدعلی شجاعی یکی از آن‌هاست. شجاعی در این کتاب و در چارچوب رمانی تاریخی و از زبان مأمون، به شرح ماجرای ورود حضرت به ایران و پذیرش ولایت‌عهدی در توس می‌پردازد. نویسنده با زبانی رسا و پخته و درعین‌حال همه‌فهم و با رفت‌وبرگشت‌های زمانی به‌جا و منطقی، داستانی خوش‌ریتم نوشته که شخصیت امام‌رضا (ع) را برای خواننده ملموس‌تر و میل او برای بیشتر خواندن از امام را افزایش می‌دهد؛ شنیدن نسخه‌‌ی صوتی این کتاب هم خالی از لطف نیست.

زندگی ائمه به‌دلیل فشارهای حاکمان وقت بر ایشان و خانواده و یارانشان همواره با دشواری و چالش‌های بسیاری روبه‌رو بوده است که امام‌حسن عسکری (ع)، پدر امام عصر (عج) نیز از آن مستثنی نبوده‌اند. مریم ولی در کتاب یک نفس تا نگاهت و با انتخاب قالب داستان به شرح زندگانی و احوالات شیعیان در دوران امامت امام‌حسن عسکری (َع) پرداخته است. داستان از زبان پسری جوان به نام هامون روایت می‌شود. هامون پسر یحیای عطار است که با راهنمایی‌ پدرش با شخصیت حضرت آشنا شده و امین و رابط امام با شیعیان ایران می‌شود و طی ماجراهایی به کاخ خلیفه در سامرا راه می‌یابد. شرح داستان از زبان و نگاه هامون به دل‌نشینی و نفوذ داستان کمک و این کتاب را خواندنی‌تر کرده است.

معنا و مفهوم بعضی سخنان و پیامی که در آن‌ها نهفته است به‌قدری نافذ و جهان‌‌شمول و انسانی است که از مرزهای دین و آئینی خاص می‌گذرد و جان‌های تشنه و دل‌های آماده را در هر زمان و مکانی آگاه و با خود همراه و اسباب تغییر و تحول بنیادین روحی و معنوی را فراهم می‌کند. ابراهیم حسن‌بیگی در کتاب ناقوس‌ها به صدا درمی‌آیند داستان کشیش روسی به نام میخائیل ایوانف را روایت می‌کند که عاشق خرید و گردآوری نسخ خطی است و روزی از طریق مردی ترکمن به نسخه‌ای از نهج‌البلاغه‌‌ی امام‌علی (ع) دست می‌یابد که او را شیفته‌‌ی کلام امام‌علی (ع) می‌کند. در ادامه، عده‌ای که دنبال به‌دست‌آوردن این نسخه‌ی خطی هستند، مرد ترکمن را می‌کشند و باعث بروز دردسرها و چالش‌هایی می‌شوند که درگیری با آن‌ها کشیش را بیشتر از قبل به فهم عمق کلام امیر‌المؤمنین و پی بردن به سر نهفته در گفته‌های ایشان نزدیک می‌کند. نسخه‌ی صوتی این کتاب نیز در طاقچه شنیدنی است.

یکی از سؤالات مهم پس از هر رخداد تاریخی، چرایی وقوع آن است و یکی از این وقایع غیر‌قابل‌انکار، قیام عاشوراست. قیامی که در آن گروهی از مسلمانان، مسلمانان دیگر ازجمله نوه‌‌ی رسول‌ خدا (ص) را به مسلخ بردند و از هیچ ‌اهانت و تحقیری نسبت به اهل‌بیت ایشان فروگذار نکردند. اما به راستی چرا این‌گونه شد؟ سلمان کدیور در کتاب پس از بیست سال، مخاطب را به کوچه‌های شام در عصر اموی و زمان زمام‌داری معاویه می‌برد و از تغییر ارزش‌هایی می‌‌گوید که پیامبر یک عمر برای تثبیتشان کوشید و بنی‌امیه با زر و زور نقش‌برآبشان کرد. سپس با چرخشی زمانی به ظهر عاشورا می‌رود و آدم‌هایی را پیش روی خواننده می‌گذارد که باید تصمیم بگیرند در کدام سمت تاریخ بایستند. او در این کتاب مواجهه‌ی دو نسل از دو خانواده با قیام عاشورا را نشان می‌دهد تا مخاطب را به سمت درک علل زمینه‌ساز واقعه‌‌ی عاشورا سوق دهد و ضرورت تصمیم‌گیری و کنشگری به‌موقع در بزنگاه‌های حساس تاریخی را نشان دهد. این کتاب به‌صورت صوتی هم قابل دریافت و شنیدن است.

همواره می‌توان به زوایای گوناگون واقعه‌‌ی عاشورا پرداخت و هر بار به نکته و روایتی جدید رسید. مجید قیصری در کتاب شماس شامی تلاش کرده تا از دریچه‌ی نگاه یک راوی‌ بی‌طرف و غیرمسلمان به شرح وقایع بعد از قیام عاشورا و ماجراهای دربار بنی‌امیه بپردازد. شماس در این کتاب خادم و ملازم جالوت است و جالوت از نوادگان حضرت داوود؛ جالوت که پس از واقعه‌‌ی عاشورا به دربار یزید دعوت شده و هنوز از رخداد کربلا و خونریزی‌ها و بی‌عدالتی‌های یزید اطلاعی ندارد، پس از آگاهی تصمیم می‌گیرد تا به مخالفت با یزید بپردازد: مخالفتی که چالش و تنش زیادی برایش پیش می‌آورد. این رمان مذهبی در دو نسخه‌ی الکترونیک و صوتی در طاقچه موجود است. قیصری در کتاب دیگرش، سه کاهن، به ماجرای یک روز از کودکی پیامبر (ص) می‌پردازد. ماجرا از زمانی شروع می‌شود که سه کاهن پس از شناسایی پیامبر درصدد برمی‌آیند تا او را در همان کودکی از میان بردارند اما حلیمه، دایه‌ی پیامبر، تلاش می‌کند او را از دست کاهنان نجات دهد. قیصری در این کتاب می‌کوشد تا قصه را نه از زبان پیامبر بلکه از نگاه اطرافیان وی روایت کند و بخش‌های کمتردیده‌شده از زندگی ایشان را به خواننده نشان دهد. شنیدن نسخه‌ی صوتی این کتاب‌ هم به علاقه‌مندان کتاب‌های صوتی مذهبی پیشنهاد می‌شود.

عروس قریش در چهارده فصل به بازگویی روایت‌های تاریخی درباره‌ی حضرت آمنه، مادر پیامبر (ص)، می‌پردازد. این روایت‌ها هرچند به گفته‌ی نویسنده، از منابع تاریخی استخراج شده‌اند اما خالی از تخیل هم نیستند و در قالب رمان مذهبی‌تاریخی زندگینامه‌ای امکان آشنایی و نزدیکی بیشتر خواننده به وجوه شخصیتی و زندگی مادر بزرگوار پیامبر (ص) را مهیا می‌کنند و عروس قریش را درمجموع به انتخابی مناسب برای شناخت حضرت آمنه و مطالعات تخصصی‌تر در آینده بدل می‌کند.

نامیرا روایتی است از ماندن بر سر دوراهی حق‌ و باطل، شک‌ و یقین و خیر و شر، داستانی که مخاطب را به سال ۶۱ هجری و زمینه‌های وقوع قیام عاشورا می‌برد و با بهره‌گیری از روایات و اسناد معتبر تاریخی و در بستر ماجرای دل‌بستگی دو جوان به نام‌های ربیع و سلیمه از تردید‌ها و سردرگمی‌هایی می‌گوید که درباره‌ی حقانیت امام‌حسین (ع) و یزید در بین عوام و خواص شهر کوفه وجود دارد. صادق کرمیار، نویسنده و کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس ایرانی کوشیده در این اثر با نگاهی تازه به تحلیل رخدادهای زمینه‌ساز قیام عاشورا و تأثیر کنش‌گری به‌موقع در تغییر سیر وقوع حوادث تاریخی بپردازد و مخاطب را از دریچه‌ای نو به فهم و درک ابعاد متنوع واقعه‌ی عاشورا نزدیک‌تر کند. این کتاب که موفق به کسب جایزه‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و نیز جایزه‌ی ادبی جلال آل‌احمد شده است در دو نسخه‌ی الکترونیک و صوتی در طاقچه موجود است.

نخل و نارنج ازجمله کتاب‌های رمان مذهبی زندگینامه‌ای است که به داستان زندگی شیخ مرتضی انصاری از مراجع تقلید شیعه می‌‌پردازد. وحید یامین‌پور در این کتاب علاوه‌بر روایت زندگی این عالم با اشاره‌هایی به جنگ‌های ایران و روس، حضور انگلستان در ایران و دوران امپراتوری عثمانی باعث شده این اثر برای مخاطبان رمان‌های تاریخی و مذهبی و مشتاقان آشنایی با زندگی علمای شهیر اسلام خواندنی‌تر شود.

قرن‌هاست که مسلمانان در انتظار ظهور امام غایب، آخرین فرزند از سُلاله‌ی پاک پیامبر اکرم (ص)، حضرت مهدی (عج) هستند و در میان ادعیه و اظهار نیازشان به درگاه حضرت حق، تعجیل در فرج این امام بزرگوار را می‌طلبند. اما به‌راستی چه میزان از این خواسته‌ها ازته‌دل و از سر اعتقادی راسخ است؟ سیدمهدی شجاعی در کتاب کمی دیرتر، با روایت داستانی که از جشن مولودی نیمه‌ی شعبان آغاز می‌شود، وضعیت فرهنگ مهدوی و جامعه‌ی منتظران را به چالش می‌کشد و سعی دارد ویژگی‌های انتظار اصیل و منتظر تراز را به مخاطب نشان دهد. جریان از این قرار است که وقتی همه باهم ندای «مهدی بیا» سر می‌دهند، جوانی بلند و رسا می‌گوید «مهدی نیا» و این نقطه‌ی شروع چالش و شرح دغدغه‌ی نویسنده در انتقاد از ناهماهنگی کلام و عمل در جامعه‌ی مدعی انتظار ظهور است که نقد اجتماعی را با رمان تلفیق و به تأثیرگذاری داستان کمک شایانی کرده است.
نسخه‌ی صوتی و الکترونیکی این کتاب و دیگر نوشته‌های سیدمهدی شجاعی که بیشتر در حوزه‌ی چالش‌های دینی و اعتقادی و معرفی خاندان اهل‌بیت است در طاقچه در دسترس‌اند که ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به سقای آب و ادب (درباره‌ی زندگی حضرت عباس (ع))، کشتی پهلو‌گرفته (زندگانی و مصائب حضرت فاطمه (س))، پدر، عشق و پسر (زندگانی و شهادت حضرت علی‌اکبر (ع)) اشاره کرد.

زنده‌یاد ابوالفضل زروئی نصرآباد را بیشتر با آثار طنز و سابقه‌ی روزنامه‌نگاری‌اش در مجله‌ی معروف گل‌آقا می‌شناسند. اما او پژوهشگر و محقق ادبی هم بود و در این اثر متفاوت و پراحساس پس از تحقیقات و فیش‌برداری‌های متعدد و مفصل از منابع تاریخی موجود به معرفی شئون گوناگون شخصیت و زندگانی قمر بنی‌هاشم، حضرت عباس (ع) پرداخته است. این کتاب شامل ۱۲ فصل است که در هر کدام از زبان راویان متفاوتی مثل مسلم‌بن‌عقیل، حضرت زینب (س) و امام‌حسین (ع) به جنبه‌های متفاوتی از زندگی و سیره‌ومنش حضرت عباس (ع)، اسوه‌ی جوان‌مردی، برادری و وفاداری پرداخته شده است. این کتاب در دو نسخه‌ی‌ الکترونیک و صوتی در طاقچه در دسترس است.

در تاریخ اسلام کم نبوده‌اند زنانی که نامشان در کنار نام مردان اثرگذار و تمدن‌ساز ثبت شده باشد و بی‌شک اولین و بارزترین آن‌ها حضرت خدیجه‌ی کبری (س)، همسر پیامبر (ص) است. زنی از تبار صاحب‌نامان متمول قریش که دل در گرو برترین خلق خدا، حضرت محمدمصطفی (ص) گذاشت و در راه عشق او و تقویت پایه‌های اسلام در سرزمینی که جز ثروت و انتساب به خاندانی اشرافی چیز دیگری مایه‌ی افتخار نبود، نوای بی‌نوایان شد و در ترویج دین اسلام کوشید. یوما به‌قلم مریم راهی، کوششی است در قالب داستان که با بیانی لطیف به معرفی این بانوی بزرگوار و شرح زندگی و روش‌ومنش ایشان پرداخته است.

مطالعه‌ی زندگی برخی شخصیت‌ها به‌دلیل نقش و اثری که در تاریخ داشته‌اند و ارزشی که آفریده‌اند بسیار الهام‌بخش و گاه واجد اثر تربیتی و معنوی والایی‌ است. ازجمله‌ی این شخصیت‌ها، امیرالمؤمنین، حضرت علی (ع)، یار همیشه همراه پیامبر (ص) و داماد ایشان است. آزاده اسکندری درکتاب حیدر و براساس تحقیق و جست‌وجو در بیش از صد منبع شیعی و سنی، در قالب داستان و از زاویه‌‌ی دید اول‌شخص (خود حضرت) به معرفی و مرور سیره‌وسلوک ایشان پرداخته‌ تا مخاطب علاقه‌مند به رمان‌های مذهبی و تاریخی را بیشتر به این شخصیت مهم و بزرگوار تاریخ اسلام نزدیک کند.

شناختن زنان خاندان پیامبر (ص) چه آن‌ها که قرابت نسبی و خونی با ایشان داشته‌اند و چه آن‌ها که به‌سبب ازدواج افتخار خویشاوندی با پیامبر را یافتند از این نظر اهمیت دارد که می‌تواند نقش و جایگاه زنان را در روایت‌های تاریخی برجسته‌تر کند و به عمق آگاهی مخاطبان از نقش‌آفرینی آنان بیفزاید. زنده‌یاد علی‌اصغر رحیم‌زاده صفوی کوشیده تا در این اثر و با ارجاعات تاریخی در قالب داستان به شرح زندگی شهربانو، دختر یزدگرد ساسانی بپردازد؛ دختری که مسلمانان او را پس از فتح ایران به مدینه آوردند و بعد از آزادی به عقد امام‌حسین (ع) درآمد و بنابه نقل برخی مورخین مادر امام‌سجاد(ع) است. مطالعه‌‌ی این کتاب برای علاقه‌مندان به رمان‌های مذهبی و دوستداران آشنایی با زندگی اهل‌بیت (ع) لذت‌بخش خواهد بود.

این کتاب داستان یونس، دانشجوی دکتری پژوهشگری علوم اجتماعی‌ را که مشغول کار روی پایان‌نامه‌اش با موضوع خودکشی است روایت می‌کند. یونس درحین تحقیق و مطالعه و نگارش پایان‌نامه از بیماری همسر دوستش باخبر می‌شود و این قضیه و دغدغه‌های زندگی شخصی و پرسش‌هایی که هنگام نوشتن پایان‌نامه برایش ایجاد می‌شود او را درباره‌ی اعتقاداتش به شک می‌اندازند. مصطفی مستور در روی ماه خداوند را ببوس از خواننده دعوت می‌کند خودش را به چالش بکشد و سعی کند به سؤالات و ابهامات یونس پاسخ بدهد. این رمان که در زمان انتشارش با استقبال خوبی از جامعه‌ی کتابخوان روبه‌رو شد، به‌خوبی رویارویی عقل و احساس را به تصویر می کشد و ازجمله رمان‌هایی‌ست که مخاطب را درباره‌ی نقش دیدگاه‌های مذهبی در زندگی و ضرورت بازنگری آن‌ها به فکر فرو می‌برد.