کتاب‌هایی که سطح آگاهی‌تان را بالا میبرد

سوزان بلکمور پژوهشگر فراروان‌شناسی انگلیسی است که در کتاب آگاهی درباره‌ی مفهوم آگاهی از منظر زیست‌شناسی، عصب‌شناسی و روانشناسی، تحلیلی گسترده ارائه می‌دهد.

آیا نظریه‌ای وجود دارد که جوهر آگاهی را توضیح دهد؟ یا خود آگاهی فقط یک توهم است؟ آگاهی اکنون به‌سرعت در حال گسترش حوزه‌ی‌ مطالعه برای دانشجویان روانشناسی، فلسفه و علوم اعصاب است. در این کتاب می‌توانید تمام نظریه‌های اصلی مطالعات آگاهی را -از نظریه‌هایی که ریشه در فلسفه سنتی غرب دارند تا آن‌هایی که از علوم اعصاب، نظریه کوانتومی و فلسفه‌ی شرقی بیرون آمده‌اند- مطالعه کنید.

بیل برایسون با در نظر گرفتن بیگ بنگ تا ظهور تمدن، به دنبال این است که بفهمد چگونه ما از آن‌جا که اصلاً هیچ چیز نبودیم به جایگاه فعلی رسیدیم. او برای فهم این مطلب با مجموعه‌ای از باستان‌شناسان، انسان‌شناسان و ریاضی‌دانان جهان ارتباط ایجاد کرده است و به دفاتر، آزمایشگاه‌ها و اردوگاه‌های صحرایی آن‌ها سفر می‌کند. او کتاب‌های آن‌ها را خوانده و درنهایت یافته‌هایش را در کتاب تاریخچه تقریباً همه چیز به انتشار رسانده است. این کتاب یک ماجراجویی عمیق، گاهی طنز و سرگرم‌کننده در قلمرو دانش بشری است.

این کتاب که یکی از پرفروش‌‌ترین کتاب‌های نیویورک‌تایمز است، در تلاش است تا با ده دلیل نشان دهد که ما درباره‌ی جهان اشتباه فکر می‌کنیم. نویسندگان در این کتاب می‌گویند رسانه‌ها، تبلیغات و اخبار جعلی کمترین تاثیر را در قضاوت ما نسبت به جهان دارند و در ادامه از ده غریزه‌ی منفی‌گرایانه حرف می‌زنند که عاملان اصلی تفکر تراژیک و منفی‌ درباره دنیا هستند.

این کتاب فروپاشی امپراتوری عثمانی و شکل‌گیری خاورمیانه‌ی معاصر را روایت می‌کند. درواقع به روایت وقایعی می‌پردازد که در جنگ جهانی اول رخ داد و باعث ظهور تغییراتی بینادین در خاورمیانه شد. از نظر دیوید فرامکین، نویسنده‌ی این اثر، تغییرات به‌وجودآمده در خاورمیانه منجر به جنگی طولانی شد که هم‌چنان ادامه دارد. این اثر هم‌چنین به نقش اروپا در خاورمیانه اشاره‌ی مستقیم می‌کند.

روتخر برخمان که با نام روتگر برگمن هم شناخته می‌شود، نویسنده و تاریخ‌نگار هلندی است و تا به حال چهار کتاب با موضوعات تاریخ، فلسفه و اقتصاد نوشته.

روتخر برخمان در کتاب آدمی، ایده‌ی جدیدی را مطرح می‌کند و معتقد است که اغلب افراد، باطن نیکی دارند. او در این اثرش به ما نشان می‌دهد که انسان به مهر و نیک‌خواهی تمایل دارد و این تمایل و باور می‌تواند یک تفکر نوین را شکل دهد و مبنایی برای تغییرات حقیقی در جامعه باشد. برخمان این ایده را با تکیه بر نگاهی که به وقایع مختلف جهان دارد ثابت می‌کند. او در این مسیر پژوهش‌ها و دیدگاه‌های متفاوت را بیان می‌کند و نگاه شما را نسبت به آینده تغییر می‌دهد؛ تغییری که شاید روشن‌تر از تصور ما باشد. این کتاب در سال  ۲۰۲۰ به‌عنوان نامزد دریافت جایزه‎ی بهترین کتاب تاریخی گودریدز اعلام شد.

اولین بار از چه زمانی مردم شروع به استفاده از جواهرات یا موسیقی کردند؟ چه زمانی گاوها اهلی شدند و چرا شیر آنها را به فرزندانمان می‌دهیم؟ اولین شهرها کجا بودند و چه چیزی باعث موفقیت آن‌ها شد؟ چه کسی ریاضیات را توسعه داد یا پول را اختراع کرد؟

تاریخ بشریت تاریخ اختراع و نوآوری است، زیرا ما به‌طور مداوم چیزهای جدیدی را برای استفاده، تحسین‌کردن یا به جای گذاشتن اثر خود در جهان ایجاد کرده‌ایم. نیل مک گرگور در این کتاب برای ترسیم پرتره‌ای از تکامل بشر، با تمرکز بر مجموعه‌ای از نقاط عطف به اشیایی می‌پردازد که تمدن‌های قبلی پشت سر گذاشته‌اند. او در این کتاب ما را ترغیب می‌کند که تاریخ را به‌عنوان چیزی ببینیم که در حال تغییر، به‌هم‌پیوسته و دائماً شگفت‌انگیز است.

جرد دایموند در کتاب اسلحه، میکروب و فولاد به‌طور قانع‌کننده‌ای استدلال می‌آورد که عوامل جغرافیایی و محیطی جهان مدرن را شکل داده‌اند. این اثر که به‌عنوان یکی از بهترین کتاب‌های غیرداستانی تایم معرفی شده است، بخشی از سیر سرگذشت جوامع بشری از ابتدا تا سده‌های گذشته را روایت می‌کند. جرد دایموند هم‌چنین در تلاش است تا پاسخی برای سؤال تاریخی علل تسلط و استعمارگری اروپاییان و آسیاییان نسبت به سایر جوامع بیابد و ریشه‌های آن را در گذشته‌های دور جست‌وجو می‌کند. نویسنده در این اثر از علوم بسیاری از قبیل مردم‌شناسی، زیست‌شناسی، پرنده‌شناسی، بوم‌شناسی و تاریخ بهره گرفته است.

کتاب دنیای سوفی تاریخ فلسفه را در قالب یک داستان و به زبانی ساده توضیح می‌دهد. این کتاب به‌صورت ویژه برای گروه سنی نوجوانان نوشته شده اما خواندن این اثر برای بزرگسالان هم خالی از لطف نیست.  

نویسنده در این کتاب داستان دختری به نام سوفی را روایت می‌کند که در آستانه‌ی پانزده‌سالگی‌اش نامه‌ها و نوارهایی از شخصی به نام آلبرتو ناکس دریافت می‌کند که در آن‌ها سؤالات فلسفی جالبی مطرح شده است. این سؤالات برای سوفی آغاز راه شناخت تاریخ فلسفه است. در هر نامه، سوفی با بخشی از دنیای فلسفه آشنا می‌شود. پس از دریافت چند نامه، سوفی و آلبرتو یکدیگر را ملاقات می‌کنند. موضوع صحبت‌های آنان درباره‌ی نظریات فلاسفه‌ی یونان باستان، امپراتوری روم، قرون وسطی، رنسانس، عصر روشنگری و موضوعاتی چون انقلاب‌های بزرگ و مسائل امروز بشری است. شما با مطالعه‌ی این کتاب هم داستانی جذاب را می‌خوانید هم با مختصری از تاریخ فلسفه آشنا می‌شوید. 

پل استراترن نویسنده‌ی ساکن لندن در کتاب شش نظریه‌ای که جهان را تغییر داد با زبانی ساده به نظریه‌های علمی نیوتون برای جاذبه، اینشتین برای نسبیت، هاوکینگ برای سیاه‌چاله‌ها، کوری برای رادیواکتیویته، تورینگ برای کامپیوتر و کریک و واتسون برای نظریه دی‌ان‌ای می‌پردازد. 

او در ابتدای هر فصل زندگی‌نامه‌ی کوتاهی از هرکدام از این نوابغ بیان می‌کند و در تلاش است تا شما را با سفری که این دانشمندان برای کشف و اختراعات خود طی کرده‌اند همراه کند.

پیتر فرانکوپن در کتاب راه‌های ابریشم تاریخچه‌ای درمورد جاده‌های ابریشم در اختیار شما می‌گذارد. او در تلاش است که نشان دهد از کجا آمده‌ایم و به کجا می‌رویم. این کتاب، از خاورمیانه و بی‌ثباتی سیاسی حاکم بر آن تا چین و رشد اقتصادی‌اش سخن گفته است. پیتر فرانکوپن معتقد است که برای درک موقعیت تاریخی خود، ابتدا باید گذشته‌ی شگفت‌انگیز جغرافیایی خود را درک کنیم.

کتاب چیستی تکامل نوشته‌ی ارنست مایر، دانشمند شهیر آلمانی است. مایر این کتاب را با طرحی منسجم و در عین‌حال با زبانی ساده نوشته است. او در واقع کتابی عمومی تألیف کرده، بااین‌وجود اثر او قوی، خواندنی و قابل‌استناد است. جمع این ویژگی‌ها که در ظاهر دور از هم‌اند، از ذهن و قلم کم‌تر کسی برمی‌‌آید؛ مسئله‌ای که نشان از جایگاه ویژه‌ی ارنست مایر در دنیای علم زیست‌شناسی تکاملی دارد.

نظریه‌ی تکامل یکی از مهم‌ترین دستاوردهای علمی بشر و شاید گران‌سنگ‌ترین آن‌هاست. از میانه‌های قرن نوزدهم و انتشار کتاب منشأ انواع اثر داروین تا امروز، بحث‌ها و کشمکش‌های بسیاری حول این نظریه‌ ارائه شده است. لرزه‌ای که تکامل بر بنیان‌های قدیم علم و نظریات فلسفی و عقاید کهن‌سال انداخت، بالطبع نمی‌توانست با واکنش‌های تند مواجه نشود. این مجادلات البته به‌تدریج و با حصول نتایج تحقیقاتی که یکی از پس دیگری انجام شد، به‌نفع نظریه‌ی تکامل تغییر جهت داد. اما هنوز هم پذیرش این نظریه برای بسیاری سخت و ناممکن نموده است. کسانی که اتفاقا یک دسته از مخاطبان مایر، در کتاب چیستی تکامل هستند. مایر از مخالفان تکامل هم خواسته برای مخالفت با این نظریه بیشتر با آن آشنا شوند و کوشیده این آشنایی را با زبانی ساده و روان برای آن‌ها نیز میسر کند.

آیا تا به حال به تأثیر رنگ صورتی فکر کرده‌اید؟ با مطالعه‌ی کتاب بازداشتگاه صورتی می‌توانید از تأثیر رنگ صورتی و دیگر نیروهای پنهان بر طرز فکر، احساس و رفتار انسان‌ها آگاه شوید.

بسیاری از افراد گمان می‌کنند که انتخاب‌هایشان وابسته به اختیار خودشان است اما باید بدانیم که چنین نیست. بسیاری از تجربه‌هایی که در اطرافمان رخ می‌دهند در اینکه ما چگونه فکر و رفتار کنیم مؤثرند. برای مثال رنگ‌ها می‌توانند حالات روحی انسان را تغییر دهند. آدام آلتر در کتاب بازداشتگاه صورتی در تلاش است تا به شما نشان دهد که چگونه محیط اطرافتان و صدها عامل پنهان دیگر افکار و اعمالتان را بدون اینکه متوجه باشید، شکل می‌دهند. او برای اثبات حرف خود آزمایش‌های عجیبی انجام می‌دهد و آن‌ها را با زبانی ساده و گاهی طنزآمیز شرح می‌دهد. 

کتاب توهم آگاهی نوشته‌ی استیو اسلومن و فیلیپ فرنباخ است که به خطاهای انسانی در درک موقعیت‌ها و عملکردها می‌پردازد. این کتاب در تلاش است که فهمی نسبی از درک بشر نسبت به طبیعت، جهان و مناسبات علمی برای مخاطب ایجاد کند. در این راستا به سؤال مهمی پاسخ می‌دهد و آن سوال این است که چرا انسان گاهی همه را مبهوت نبوغ خود می‌کند و گاهی با ناآگاهی خود چنان دنیایی را ناامید می‌کند که گویی جهان به انتها رسیده است؟

وقتی بحث علم اقتصاد به میان می‌آید بسیاری از ما با ترسی فراوان از آن گذر می‌کنیم و ترجیح می‌دهیم خود را درگیر آمار و ارقام ریاضی و واژگان تخصصی این علم نکنیم. کتاب‌های اقتصاد برای خوانندگان غیرمتخصص معمولاً دشوار و کسالت‌آورند اما در کتاب اقتصاد به زبان ساده شما با متنی ساده روبه‌رو هستید که می‌تواند هم‌زمان که مبانی علم اقتصاد را توضیح می‌دهد، لذت‌بخش هم باشد. در این کتاب مفاهیمی مثل عرضه و تقاضا، تقسیم کار تخصصی و تجارت و تولید، مدیریت و تصمیم‌گیری در اقتصاد و موضوع جهانی‌شدن توضیح داده می‌شوند.