معرفی چند نمایشنامه برای نوجوانان

هری پاتر و فرزند نفرین‌شده نمایشنامه‌ای اثر جک تورن است که بر اساس داستانی به نویسندگی جی‌کی رولینگ، جان تیفانی و خود تورن نوشته شده است. داستان این نمایشنامه، ۱۹ سال پس از وقایع کتاب هری پاتر و یادگاران مرگ رخ می‌دهد. در این داستان، هری پاتر کارمندی در وزارت جادو است و پسرش آلبوس سوروس پاتر در آستانه‌ی ورود به اولین سال تحصیلی خود در مدرسه‌ی جادوگری هاگوارتز است. رولینگ از این نمایشنامه با عنوان هشتمین داستان هری پاتر یاد کرده است

باغ وحش شیشه‌ای نمایشنامه‌ای از تنسی ویلیامز است که در سال 1944 به نمایش درآمد و ویلیامز را از گمنامی به شهرت رساند. این نمایشنامه دارای عناصری برگرفته از زندگی خود تنسی ویلیامز است و در آن شاهد شخصیت‌هایی بر اساس شخصیت خود ویلیامز، مادرش و خواهرش که به لحاظ روانی شکننده بوده هستیم. ویلیامز پس از باغ وحش شیشه‌ای به یکی از معتبرترین نمایشنامه‌نویسان آمریکایی تبدیل شد.

در نمایشنامه‌ی باغ وحش شیشه‌ای با یک خانواده‌ی سطح پایین آمریکایی متشکل از یک مادر و پسر و دخترش مواجه هستیم که پدرشان آن‌ها را ترک کرده است. مادر و دو فرزندش هر یک در خیالات واهی و احساسات خود زندگی می‌کنند؛ مادر روز و شب از گذشته‌ی موفق خود تعریف می‌کند، پسر در رویای شعر و شاعری و سینماست و به شغل اصلی‌اش -کفاشی- بی‌توجه است و دختر خانواده که دارای نقص جسمی در پای راست خود است، به واسطه‌ی این نقص گوشه‌گیر شده و تعدادی مجسمه‌‌ی کوچک شیشه‌ای از حیوانات را جمع‌آوری کرده و در گوشه‌ی خانه برای خود یک باغ‌وحش شیشه‌ای درست کرده و با این حیوانات صحبت می‌کند. در نهایت روند معمول این خانواده با وارد شدن یکی از همکاران پسر خانواده به زندگی‌شان دستخوش تغییر می‌شود.

این نمایشنامه را حمید سمندریان، امیرمحمدجوادی و مرجان بخت‌مینو به فارسی برگردانده‌اند. فیلم ایرانی این‌جا بدون من به کارگردانی بهرام توکلی نیز اقتباسی از این نمایشنامه است.

کتاب تمام‌نخ با نام کامل تمام‌نخ؛ شانزده قطعه‌‌ی مفرح برای آدم‌بزرگ‌های وقیح اثر شل سیلورستاین، شاعر، نویسنده، کاریکاتوریست و خواننده‌ی آمریکایی و شامل شانزده نمایشنامه‌ی کوتاه تک‌پرده‌ای است. 

کتاب تمام‌نخ در وهله‌ی نخست ممکن است صرفا برای کودکان و نوجوانان به نظر برسد، با این حال بزرگسالان نیز می‌توانند از خواندن نمایشنامه‌های این کتاب لذت ببرند. یکی از نکات جالبی که در اکثر نمایشنامه‌های کتاب به چشم می‌آید، به وجود آوردن موقعیت‌های طنزآلود برای تولید سوءتفاهم و گاه حتی دعوایی جانانه سر مسئله‌ای پیش‌پاافتاده توسط نویسنده است که به جذابیت اثر افزوده است.

کتاب تمام‌نخ توسط بهرنگ رجبی به فارسی برگردانده شده و توسط نشر چشمه به انتشار رسیده است.

مراسم قطع دست در اسپوکن یک کمدی سیاه اثر مارتین مک‌دونا، نمایشنامه‌نویس و فیلم‌نامه‌نویس مشهور ایرلندی و محصول سال ۲۰۱۰ است. مراسم قطع دست در اسپوکن نخستین نمایشنامه‌ی مک‌دونا است که داستان آن در شهر خیالی تارلینگتون در اوهایو اتفاق می‌افتد.

در این نمایشنامه با مردی مرموز به نام کارمایکل مواجه می‌شویم که 27 سال است که به دنبال دست چپ قطع‌شده‌ی خود می‌گردد. توبی و مرلین نیز زوجی هستند که ادعا می‌کنند که دست قطع‌شده‌ی او را در اختیار دارند و به دنبال دریافت پاداشی هستند که کارمایکل برای بازگشت این دست به آن‌ها خواهد داد. در این میان، یک کارمند عجیب‌و‌غریب هتل به نام مروین، در وسط معامله قرار می‌گیرد و حضور او باعث خلل افتادن در این معامله می‌شود.

نمایشنامه‌ی مراسم قطع دست در اسپوکن با ترجمه‌ی بهرنگ رجبی توسط نشر بیدگل منتشر شده است.

باغ آلبالو آخرین اثر آنتون چخوف است که در سال ۱۹۰۳ نوشته شده و برای نخستین‌بار در سال ۱۹۰۴ در تئاتر هنری مسکو به کارگردانی کنستانتین استانیسلاوسکی به روی صحنه رفته ‌است. چخوف این نمایشنامه را یک اثر کمدی عنوان می‌کند، درحالی‌که استانیسلاوسکی این نمایش را به ‌عنوان یک اثر تراژدی کارگردانی کرده است.

این نمایشنامه داستان یک زن اشراف‌زاده‌ی روس و خانواده‌اش است که به دلیل قرض، رو به ورشکستگی هستند و باغ آلبالوی خاطره‌انگیز خانوادگی آن‌ها در گروی بانک است. در عین ‌حال، این خانواده هیچ کاری برای جلوگیری از فروش باغ آلبالو انجام نمی‌دهند و در پایان، این باغ آلبالو به یک دهقان‌زاده‌ی تازه‌به‌ثروت‌رسیده فروخته می‌شود و در نهایت نیز خانواده‌ی رانوسکی باغ را ترک می‌کنند، در حالی‌ که صدای تبری که درخت‌های باغ را قطع می‌کند شنیده می‌شود.

نمایشنامه‌ی باغ آلبالو توسط مترجمانی از جمله بزرگ علوی، سیمین دانشور، بهروز تورانی، ناهید کاشیچی و پرویز شهدی به فارسی برگردانده شده است.

رومئو و ژولیت احتمالا مشهورترین تراژدی و چه‌بسا مشهورترین اثر ویلیام شکسپیر، نمایشنامه‌نویس انگلیسی محسوب می‌شود که داستان کلاسیک و تراژیک دو عاشق به نام‌های رومئو و ژولیت را روایت می‌کند. این دو قهرمان نمایشنامه، دختر و پسری از دو خانواده‌ی رقیب و بزرگ در شهر ورونا هستند که با یکدیگر دشمنی و اختلاف دیرینه دارند، اما رومئو و ژولیت در نهایت عاشق یکدیگر می‌شوند. این نمایشنامه در ناخودآگاه فرهنگ عامه نفوذ کرده، به طوری که اگر بخواهیم کسی را رومانتیک توصیف کنیم، ممکن است او را «رومئو» بخوانیم.

دلیل اصلی محبوبیت رومئو و ژولیت مضامین همیشه تازه‌ی آن است؛ امروزه نیز هر کس در هر سنی می‌تواند با داستانی در مورد دو نفر با پیشینه‌های بسیار متفاوت که عاشق یکدیگر می‌شوند، ارتباط برقرار کند.

آی باکلاه، آی بی‌کلاه نمایشنامه‌ای مشهور اثر غلامحسین ساعدی، نمایشنامه‌نویس مشهور ایرانی است که در سال ۱۳۴۶ با بازی درخشان علی نصیریان و عزت‌الله انتظامی روی صحنه رفت و موفق شد تماشاچیان را بسیار تحت تاثیر قرار دهد.

این اثر که یکی از بهترین نمایشنامه‌های خلق‌شده توسط غلامحسین ساعدی (مشهور به گوهرمراد) است، مسائل عمده و مهمی را مورد توجه و دقت قرار داده که مستی و هشیاری، خرافات و حقیقت، حیات و مرگ و همچنین آگاهی و عدم آگاهی تنها بخش کوچکی از این مسائل به شمار می‌روند. در داستان آی باکلاه، آی بی‌کلاه مردم یک محله به دلیل سروصداهای دلهره‌آوری که از یک ساختمان بدون سکنه در محلشان بلند شده، دچار وحشت شده‌اند و پیرامون این اتفاق و مسائل مربوط به آن، با یکدیگر دچار بحث و جدل می‌شوند. 

۱۲ مرد خشمگین نمایشنامه‌ای اثر رجینالد رز است که از تله‌تئاتر او با همین عنوان در سال 1954 که برای مجموعه‌ی تلویزیونی آنتولوژی ساخته شده بود، اقتباس شده است. از این نمایشنامه اقتباس‌های متعددی صورت گرفته که مشهورترین آن‌ها، فیلم ۱۲ مرد خشمگین به کارگردانی سیدنی لومت در سال ۱۹۵۷ است.

این نمایشنامه هیئت‌منصفه‌ای را به تصویر می‌کشد که مجبور به بررسی یک محاکمه‌ی قتل شده‌اند. در آغاز، آن‌ها تقریبا به اتفاق آرا، تصمیم به مجرم بودن متهم گرفته‌اند، با یک مخالف که در طول نمایش بذر شکی منطقی را در دل اعضای هیئت‌منصفه می‌کارد. داستان پس از ارائه‌ی استدلال‌های پایانی در پرونده‌ی قتل آغاز می‌شود، همان‌طور که در اکثر پرونده‌های جنایی آمریکایی، ۱۲ مرد باید به اتفاق آرا در مورد حکم گناهکار یا بی‌گناه بودن متهم تصمیم بگیرند.

چندین نفر از اعضای هیئت‌منصفه دلایل متفاوتی برای تبعیض علیه متهم دارند، از جمله نژاد، پیشینه‌ی او و روابط آشفته‌ی یکی از اعضای هیئت‌منصفه و پسرش. یکی از مخالفان با زیر سوال بردن اعتبار مدارک ارائه‌شده در دادگاه و افشای تعصبات اعضای هیئت‌منصفه، به تدریج بر سایر اعضای هیئت‌منصفه تاثیر گذاشته و حکم بی‌گناهی متهم را صادر می‌کند.

در این نمایشنامه شخصیت‌ها بدون نام هستند. در طول بررسی آن‌ها، حتی یکی از اعضای هیئت‌منصفه دیگری را به نام صدا نمی‌زند و در نمایشنامه نیز این اعضا صرفا با شماره شناسایی می‌شوند.

مرگ فروشنده نمایشنامه‌ای است که در سال ۱۹۴۹ توسط آرتور میلر، نمایشنامه‌نویس آمریکایی نوشته شده است. این نمایشنامه در فوریه‌ی 1949 در برادوی اجرا شد و 742 اجرا داشت. این اثر یک تراژدی دو‌پرده‌ای است که داستان آن در اواخر دهه‌ی 1940 در بروکلین و از طریق مونتاژی از خاطرات، رویاها و بحث‌های قهرمان داستان، ویلی لومان، فروشنده‌ی دوره‌گردی که از زندگی خود ناامید شده است، روایت می‌شود. این نمایشنامه به موضوعات مختلفی مانند رویای آمریکایی می‌پردازد. مرگ فروشنده در سال 1949 برنده‌ی جایزه پولیتزر و جایزه‌ی تونی برای بهترین نمایشنامه شد.

در نمایشنامه‌ی مرگ فروشنده، با ویلی لومان مواجه می‌شویم، مردی که پس از سال‌ها سفر به عنوان یک فروشنده‌ی دوره‌گرد، متوجه می‌شود که به‌ عنوان یک پدر و یک شوهر شکست‌خورده است. پسران او، هپی و بیف، از نظر ویلی موفق نیستند. ویلی که خود در حال از دست دادن شغلش نیز هست، به خاطرات رویایی گذشته‌ای ایدئال می‌گریزد. در مجموع، به نظر می‌رسد که ویلی قدرت تفکیک زمان گذشته و حال را از دست داده و نمایشنامه به همین شکل به پیش می‌رود.

مرگ فروشنده داستان فاجعه‌ی زندگی مردی است که به گفته‌ی خود آرتور میلر، بر نیروهای زندگی، نظارت و اختیاری ندارد؛ مرگ فروشنده تاملی است بر زندگی انسان‌هایی که تنها هنگامی مطرح هستند که سودی می‌رسانند و سپس در خلا رها می‌شوند. خانه‌ی ویلی برای او شبیه به زندانی است که او در آن با تکیه بر خاطرات گذشته، سعی می‌کند ثابت کند که هنوز زنده است و وجود دارد، اما این خاطرات، تنها او را بیشتر و بیشتر در گذشته فرو می‌برند و باعث می‌شوند تا او در رویا فرو رود و بیهوده به دیگران دل ببندد.