معرفی بهترین کتاب‌های آلن دوباتن

اولین کتاب آلن دوباتن در سال ۱۹۹۳ زمانی که او ۲۴ سال داشت، منتشر شد. کتابی که خیلی زود در لیست کتاب‌های پر فروش قرار گرفت و بیش از دو میلیون نسخه از آن به فروش رفت.

اولین سوالی که با دیدن عنوان کتاب ممکن است پیش بیاید این است که جُستار یعنی چه؟ جستار روایت شخصی نویسنده است از هرآنچه که آموخته یا تجربه کرده‌است. تفاوت جستار و مقاله در این است که نویسنده در جستار نویسی تلاشی برای اثبات نظرات خود با دلایل منطقی یا آماری نمی‌کند، بلکه صرفا دیدگاه‌های خود را بیان می‌کند و بینشی تازه  را ارائه می‌دهد.

با این توضیحات درمی‌یابیم کتاب «جستارهایی در باب عشق» جایی است که نویسنده در بستر یک داستان عاشقانه، دیدگاه‌های فلسفی خود را درباره عشق و رابطه عاشقانه بیان می‌کند.

ماجرای این کتاب درباره زن و مردی است که به طور اتفاقی در پروازی کنار هم نشسته‌اند و صحبت‌های عادی میان آن دو شکل می‌گیرد. کم کم توجه و علاقه‌شان به هم بیشتر می‌شود و وارد یک رابطه عاطفی می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که یکدیگر را دوباره ملاقات کنند.

در ابتدا ممکن است تصور کنید در حال مطالعه یک رمان هستید اما در واقع کتاب تلفیقی از داستان و فلسفه است و آلن دوباتن به فراز و نشیب‌های یک رابطه عاشقانه با نگاهی فلسفی پرداخته‌است.

سیر عشق دومین رمان آلن دوباتن است که آن را با فاصله بیست سال از رمان اولش، «جستارهایی در باب عشق» نوشته است. این فاصله زمانی و گذر سال‌ها در متن کتاب نیز پیداست و پختگی نویسنده به خوبی حس می‌شود.

آلن دوباتن می‌گوید تنها آغاز عشق نیست که اهمیت دارد، بلکه چگونگی ادامه آن است که حائز اهمیت است. با همین جمله موضوع اصلی کتاب مشخص می‌شود. کتاب داستان یک ازدواج است، شور و اشتیاق آتشین روزهای نخست، دعوا و اختلاف نظر بر سر مسائل عادی، چالش های فرزند آوری و والدگری. آلن دوباتن تلاش نمی‌کند یک رابطه ایده‌آل عاشقانه را به تصویر بکشد، بلکه می‌کوشد با نشان دادن زیر‌و بم های یک رابطه طولانی مدت، مسیری که عشق در گذر زمان طی می‌کند را به تصویر بکشد.

شیوه نگارش کتاب  همانند کتاب «جستار‌هایی در باب عشق» به گونه‌ایست که نویسنده پس از روایت کردن واقعه مهمی که در رابطه زن و مرد رخ داده، تحلیل خود را ارائه می‌دهد. از این جهت نه تنها یک رمان جذاب و خواندنی‌ست بلکه پر از آموزه‌های فلسفی و روانشناسی‌ست، پر از اتفاق‌هایی که هر کدام از ما بارها با آن روبرو شده‌ایم و به راحتی می‌توانیم با شخصیت‌ها همذات پنداری کنیم.

با وجود جایگاه ویژه و ارزش والایی که برای هنر در نظر گرفته می‌شود، اکثر مردم نمی‌توانند با آن به خوبی ارتباط برقرار کنند. ارزش‌گذاری هنگفت آثار هنری عجیب به نظر می‌رسد اما پرسیدن هر سوالی درباره علت ارزشمندی اثر یا هدف آن نابه‌جا تلقی می‌شود.

آلن دوباتن  در کتاب می‌کوشد با پاسخ دادن به این پرسش مهم که «هدف هنر چیست؟» و دعوت کردن مخاطب به جهان هنر، شیوه‌های مختلف خوانش اثر هنری را بیان کند و بینشی تازه ارائه دهد.

در فصل اول کتاب با عنوان روش شناسی می‌خوانیم که هنر شبیه به ابزاری است که قادر است توانایی های ما را گسترش دهد. ابزار وسیله‌ای است که به دلیل داشتن یک نقص، برای برآورده کردن یک آرزو، به آن احتیاج داریم. پس می‌توانیم اهداف هنر را در نیازهایی که در برآورده کردنشان ناتوان هستیم، پیدا کنیم. به این ترتیب به یاد آوردن، امید، اندوه، ایجاد توازن، خودشناسی، رشد و قدردانی به عنوان هفت کارکرد اصلی هنر معرفی می‌شوند.

در ادامه به هنر در زمینه‌های عشق، طبیعت، پول و سیاست در فصل‌های جداگانه پرداخته می‌شود.

آلن دوباتن و همکارش در این کتاب می‌کوشند مخاطب را تشویق کنند با بینشی نو به هنر نگاه کند، آن را وارد زندگی روزمره خود کند و از مزایای آن بهره ببرد. آن‌ها عقیده دارند هنر رسانه درمانی است که می‌تواند به هدایت و ترغیب و تسلی مخاطبانش کمک کند و آن‌ها را قادر سازد نسخه بهتری از خودشان باشند.

آلن دوباتن همواره در تلاش برای کاربردی کردن فلسفه در زندگی است و درکتاب «تسلی بخشی‌های فلسفه» هم همین هدف را دنبال کرده‌است. این کتاب از شش بخش تشکیل شده که در هر بخش با روبروی هم قرار دادن زندگی و دیدگاه فلسفی یک فیلسوف، هم ما را با فلسفه او آشنا می‌کند و هم نشان می‌دهد که چطور می‌شود با کمک فلسفه با مشکلات زندگی مقابله کرد. سقراط، اپیکور، سنگا، مونتنی، شوپنهاور و نیچه شش فیلسوفی هستند که در این کتاب با فلسفه آن‌ها به زبان ساده آشنا می‌شویم.

آلن دوباتن، فیلسوف و نویسنده معاصر انگلیسی، در این اثر خود که مورد تحسین بسیاری از صاحب‌نظران، نویسندگان قرار گرفته‌، درباره اضطراب موقعیت، علل و راه‌حل‌های آن سخن گفته است. فقدان عشق، انتظارات ما از زندگی، وابستگی‌ها و… که می‌توانند از علت‌های به‌وجودآوردن اضطراب موقعیت باشند در این اثر بررسی شده‌اند. دوباتن راه حل فرونشاندن اضطراب موقعیت را در چهار بستر فلسفه، هنر، سیاست و دین جسته و آنها را در این کتاب تشریح و طبقه‌بندی کرده است.

اکثر ما در همان سطح از اعتماد به نفسی که در زندگی داشته‌ایم باقی می‌مانیم و داشتن اعتماد به نفس زیاد را خوش شانسی تلقی می‌کنیم. اما در حقیقت اعتماد به نفس مهارتی کسب کردنی است، برپایه تصور ما از جایگاهی که در جهان داریم. در این کتاب با اصلی‌ترین موانعی آشنا می‌شویم که‌ مانع از این می‌شوند که بهترینِ خودمان باشیم. با شناخت این موانع و پشت‌سر گذاشتن آن‌ها می‌توانیم از پتانسیل‌های خود به بهترین شکل بهره ببریم.

این کتاب می‌خواهد به ما کمک کند انسانی خوب‌تر باشیم و تاثیر مثبت بر جامعه داشته باشیم، به بیان نویسنده خوب‌تر شامل مواردی است از جمله: زودرنج نبودن، صبور بودن، آمادگی بیشتر برای شنیدن داشتن وصمیمی بودن. در ساده‌ترین تعریف کتاب فهرستی از خوبی‌هاست که هر کس باید در زندگی روزمره همراه خود داشته باشد تا در ارتباطش با دیگران آن‌ها را فراموش نکند. به عقیده دوباتن خوب بودن در مقابل قدرتمند بودن قرار نمی‌گیرد، برای خوب‌‌تر بودن باید فضیلت‌هایمان را پرورش دهیم و از بدی‌های اخلاقی دوری کنیم، فلسفه ای بسیار ساده که کلید شادکامی است.

در دنیای مدرن شغل تنها منبع درآمد به حساب نمی‌آید، بلکه درست یا غلط، ما چیزهای بیشتری از یک شغل انتظار داریم. می‌خواهیم عاشق شغلمان باشیم و همواره به دنبال شغل مورد علاقه‌مان ‌می‌گردیم، فکر می‌کنیم یک رسالت شخصی داریم و اگر در همین لحظه آن را پیدا نکرده‌ایم خود را سرزنش می‌کنیم.

آلن دوباتن در این کتاب ما را با اصلی‌ترین موانع هدفمند بودن آشنا می‌کند و راهکارهایی ارائه می‌دهد که بتوانیم استعدادهای خود را کشف کنیم و رسالت و هدف خود را مشخص کنیم. همچنین ۱۲جنبه از شغل که می‌تواند  لذت‌بخش باشد مثل لذت پول درآوردن، لذت خلاقیت و لذت فهم را لیست می‌کند و درباره هر کدام توضیحاتی می‌دهد.

آخرین فصل که تسلی بخشی‌ها نام دارد تخصص اصلی دوباتن است و عبارات تاثیرگذاری دارد. او در مقابل «شغل ایده‌آل»، «شغل به قدر کافی خوب» را معرفی می‌کند و تاکید دارد که انتظارات زیاد ما از خودمان باعث می‌شود به خودمان سخت بگیریم و از زندگی لذت نبریم.

وقتی به دنبال کار می‌گردیم و یا به تازگی در جایی مشغول به کار شده‌ایم، تنها جنبه‌های لذت‌بخش کار را می‌بینیم. اما مدتی بعد مصیبت‌های شاغل بودن خودشان را نشان می‌دهند!

به عنوان یک فرد شاغل با چالش‌هایی روبرو می‌شویم که ما را دچار سردرگمی و ناامیدی می‌کنند و کار را، که قرار بود برایمان منبع خلاقیت و هدف باشد، به مساله‌ای عذاب‌آور تبدیل می‌کند.

بعد از مدتی می‌فهمیم که با وجود علائق متعددی که داریم فقط وقت می‌کنیم که به یکی بپردازیم و باید در یک زمینه متخصص شویم. هر چقدر هم از رقابت بیزار باشیم به اجبار وارد فضای رقابتی می‌شویم و تحت تاثیر آن قرار می‌گیریم.جنبه‌های روانی شغلمان فقط به محیط کار محدود نمی‌شود، بلکه در شخصیت ما تاثیر می‌گذارد و در تمام زندگیمان نمود پیدا می‌کند.

آلن دوباتن در هر بخش از کتاب چالش‌های از این دست را بیان می‌کند و درباره آن‌ها توضیح می‌دهد. نویسنده به دنبال دادن یک پاسخ مشخص نیست، بلکه به ما بینشی تازه درباره مسائل شغلی می‌دهد که در موقعیت‌های پیچیده و دشوار به ما کمک می‌کند تا بهتر و درست‌تر تصمیم بگیریم.

«تا سی بشمار، سه تا نفس عمیق بکش، دمنوش آرامش بخش بنوش،…»

این‌ها را هم اگر انجام دهیم باز هم گاهی آرامش خود را از دست می‌دهیم و آشفته و عصبانی می‌شویم و دقیقا بدترین تصمیم‌ها را در همین لحظات می‌گیریم.

برای آرام ماندن باید به آن فکر‌کرد. این چیزی است که نویسنده می‌کوشد در کتاب آرامش به ما بگوید، با صبر و حوصله علل اصلی استرس‌هایمان را بیان می‌کند و ما را مجهز به ابزارهایی می‌کند که با استفاده از آنها بتوانیم در شرایط سخت آرامشمان را حفظ کنیم.

از سقراط خواستند تا فلسفه را در یک جمله خلاصه کند، او گفت:«خودت را بشناس.»

خودشناسی از چنین اهمیت بالای برخوردار است. کتاب «خودشناسی» ما را به سفری درونی می‌برد تا به گوشه‌های پنهان وجودمان سرک بکشیم. به عقیده دو باتن فقط با شناخت خود است که می‌توانیم تصمیم‌های قابل اطمینانی در زندگی بگیریم و به آن‌ها پایبند باشیم. با راهکارهایی که در کتاب ارائه می‌شود می‌توانیم به شناخت عمیق‌تری نسبت به خود دست  پیدا کنیم و با آگاهی بیشتری در زندگی پیش برویم.

بسیاری از ما با این پرسش روبرو شده‌ایم که رواندرمانی چیست؟ و چه کمکی می‌تواند به انسان‌ها بکند؟

یک دوره رواندرمانی می‌تواند قدری از خشم، خود‌مغلوب‌انگاری، بی‌اعتمادی و سرگشتگی انسان را کاهش دهد و به طور کلی علاجی بر مشکلات کوچک و بزرگ روانی باشد. آلن دو باتن که استاد بیان کردن مفاهیم پیچیده به زبان ساده است، در این کتاب به بسیاری از پرسش‌هایمان درباره رواندرمانی پاسخ می‌دهد.