خروس زری پیرهن پری
نویسنده: احمد شاملو
انتشارات: نشر چشمه
تصویرها در کتابهای کودک بهاندازهی متن و شاید حتی بیشتر مهم هستند. کودکان خردسالی که هنوز سواد خواندن ندارند، مواجههی اول آنها با تصاویر کتاب است. گویابودن، جذابیت و متناسببودن تصاویر بسیار به جذب کودک به کتاب و محتوای آن کمککننده خواهد بود. از این رو، انتخاب کتابهایی برای کودکان که تصاویر با کیفیتی دارند حساسیت زیادی دارد. تصاویر کتابهای کودک باید در عین داشتن ارزش هنری، متناسب با محتوا و سبک کتاب و تواناییهای درک کودک باشند. تصاویر باید قدرت و خلاقیت داشته باشند و خلاقیت کودک را نیز پرورش دهند. تصاویر گاه نقش گسترشدهنده و گاه نقش شفافکنندهی متن را دارند و باید به درک بهتر متن کمک کنند. لذتبخشی تصاویر از دیگر نکاتی است که باید هنگام انتخاب کتاب تصویری برای کودکان به آن توجه شود. در این یادداشت از بلاگ طاقچه، در دنیای سحرآمیز و خیالانگیز تصاویر کتابهای کودک قدم میگذاریم و بهترین تصویرسازیهای کتاب کودک را با یکدیگر مرور میکنیم و از این آثار هنری منحصربهفرد لذت میبریم.
خروس زری پیرهن پری
نویسنده: احمد شاملو
انتشارات: نشر چشمه
خروس زری پیرهن پری با دو دوست دیگرش گربه و طرقه در جنگل زندگی میکند، تا اینکه خاله روباهه همسایهی آنها میشود. خاله روباهه چشمش دنبال خروس زری پیرهن پری است تا یک لقمهی چپش کند. حیلههای زیادی به کار میگیرد؛ اما آیا موفق میشود؟ تصویرگری این کتاب را فرشید مثقالی، هنرمند نامآشنای ایران، انجام داده است. فرشید مثقالی از هنرمندانی است که پدیدههایی نو را به تصویرگری کتاب کودک وارد کرد. او در این کتاب از فرمهای ساده برای طراحی استفاده کرده است و تصاویر متناسب با محتوای کتاب هستند. از رنگهای شادی در تصاویر کرده است و حال و هوای داستان به خوبی منتقل میشود.
مهمانی به نام غصه
نویسنده: ایوا ایلند
مترجم: پیام ابراهیمی
انتشارات: انتشارات پرتقال
کودکان از ابتدا احساسات خود را نمیشناسند، بلکه با تجربیات مختلف کمکم به احساسات خود آگاه میشوند. کتاب مهمانی به نام غصه دربارهی غصه و چگونگی برخورد با آن، به کودکان میگوید. ایوا ایلند با تصویرگری خلاقانهی خود بهخوبی موضوع اصلی کتاب را در تصاویر نشان میدهد. اکثر تصاویر با خطوط سادهی مشکّلی کشیده شده است و در صفحات ابتدایی کتاب تنها شخصیت غم است که بزرگ و با رنگ متفاوتی کشیده شده است. هرچه جلوتر میرویم نمادهایی که میتوانند باعث خوشحالی شوند با رنگ قرمز کشیده شدهاند و فضا کمکم رنگ میگیرد. در صفحهی آخر که دیگر غم رفته، ما با یک صفحهی کاملا رنگی روبهرو هستیم. ایوا ایلند با تصویرگری خلاقانهی خود احساسات را به مخاطب منتقل میکند.
آبتین در یک خانوادهی ورزشکار به دنیا آمده است، خانوادهای که همگی یک خال بزرگ بالای لبشان دارند. آبتین نه خالی بالای لب دارد و نه دوست دارد ورزشکار شود. حالا انتخاب او چه خواهد بود؟ چگونه با خانوادهاش برخورد خواهد کرد؟ تصاویر این کتاب حرف میزنند. متن را میخوانید؛ اما تصاویر هم حرفی برای گفتن دارند و داستان را پیش میبرند. اولین چیزی که به چشم میآید ابعاد تصاویر است که انگار تصویرگر میخواهد قدرت کودک را در مقابل قدرت خانواده نشان دهد. اینکه آبتین راه سختی در پیش دارد. رضا دالوند تصویرگری این کتاب را انجام داده است. این کتاب را انتشارات فاطمی منتشر کرده است.
سال نوع مبارک
نویسنده: پیام ابراهیمی
انتشارات: انتشارات پرتقال
همه چیز از یک غلط املایی شروع میشود و جنگ و دعوایی کودکانه به جنگی بزرگ و مخرب تبدیل میشود. نویسنده از چیزهای خوب و مثبت میگوید؛ اما از یک جایی به بعد تصاویر دیگر همراهی نمیکنند. یکی از روشهای بسیار جذاب در خلق یک کتاب تصویری ناهماهنگی معنادار بین متن و تصویر است. متن چیزی میگوید و خواننده بین تصاویر واقعیت را کشف میکند. کتاب سال نوع مبارک درونمایهای طنز دارد و روسر ماتاس نادال با تصویرگریهای خود بسیار به این ویژگی کتاب کمک کرده است.
بچهها در مجموعه کودکان در دنیای ما دربارهی کودکانی میخوانند که با سختیهایی مواجه هستند. در این کتابها کودکان با زبان ساده با مسائل تلخی که در دنیا وجود دارد آشنا میشوند. حنانه کای تصویرگری این مجموعه کتاب را انجام داده است. زاویهی نگاهی که او در تصاویرش استفاده کرده است نگاه وسیعی به کودکان میبخشد. این مجموعه را انتشارات فاطمی منتشر کرده است.
آنتوانت پورتیس، نویسنده و تصویرگر، در این کتاب ماجرای پنگوئنی به نام ادنا را تعریف میکند. ادنا یک پنگوئن کاشف و ماجراجو است. او در جایی زندگی میکند که تنها سه رنگ سفید، سیاه و آبی وجود دارد و تصویرگر بهخوبی این موضوع را نشان میدهد. حالا ادنا میخواهد بداند آیا در دنیا رنگهای دیگری وجود دارد؟ تصاویر و متن بسیار درهمتنیده هستند و استفاده از خطور ساده تصاویر را برای کودکان بسیار دلنشین کرده است. این کتاب را انتشارات زعفران منتشر کرده است.
چه میشود اگر روزی از آسمان کلاه ببارد. این کتاب مجموعهای از بیست داستان است که داستانها پایانهای متفاوتی دارند. آنا لائورا کانتونه با تصویرسازیهای سوررئال خود به فضای داستانها بسیار کمک کرده است. شخصیتها در تصاویری که او خلق کرده است بسیار بامزه و متفاوت تصویر شدهاند. این کتاب را نشر هوپا منتشر کرده است.
خود دوست داشتنی من
نویسنده: فنی بریت
مترجم: مهناز بهرامی
انتشارات: انتشارات پرتقال
هلن دختری است که در مدرسه مسخره میشود؛ حرفهای زشتی دربارهی خودش میشنود و هیچ دوستی ندارد. او تنهاست و هیچ اعتمادبهنفسی ندارد. او فشار زیادی را با خود حمل میکند و برای تحمل آن به کتاب محبوبش جین ایر پناه میبرد؛ اما روزی در اردوی مدرسه اتفاقات جدیدی منتظر هلن است. ایزابل آرسنول تصاویر کتاب را با جزئیات طراحی کرده است. او از رنگهای کدر و دلمرده استفاده کرده است تا حس افسرده و غمگین هلن را به مخاطب منتقل کند. زمانی که هلن به دنیای کتاب جین ایر سفر میکند، سبک تصویرگری و رنگها متفاوت میشوند و این به خواننده کمک میکند تا این دو فضا را از یکدیگر تشخیص دهد. صفحات پایانی کتاب با تغییر رنگ تغییرات احساسی هلن را به خواننده منتقل میکند. کتاب خود دوستداشتنی من پر از احساسات است و تصویرگری کتاب بهخوبی در راستای این موضوع کار شده است.
آدم کوچولوی گرسنه صبح که بیدار میشود چیزی برای خوردن پیدا نمیکند. برای خرید نان پیش نانوا میرود؛ اما پولی برای پرداخت ندارد. پیش آسیابان میرود تا آرد بگیرد؛ اما باز پولی برای پرداخت ندارد. در این کتاب بچهها با شیوهی تهیهی نان آشنا میشوند. پیر دلی از افسانههای قدیمی برای نوشتن این داستان کمک گرفته تا به کودکان بگوید برای بهدستآوردن هر چیزی باید تلاش کنند و هر چیزی بهایی دارد. سیسیل هودریزیه از تکنیک کلاژ برای تصویرگری این کتاب استفاده کرده است. کلاژ یا تکهچسبانی تکنیکی است که تصویرگر در آن از کاغذ، مقوا یا دیگر اشیا استفاده میکند تا با چسباندن آنها تصویر جدیدی را خلق کند. این تکنیک بافت خاصی به تصویر میبخشد. رنگهای تصاویر این کتاب بسیار طبیعی بهنظر میرسد و اتفاقات طنزی در تصاویر رخ میدهد. این کتاب را کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر کرده است.
وسط این کتاب یک دیوار است
نویسنده: جان ایجی
مترجم: پیام ابراهیمی
انتشارات: انتشارات پرتقال
این کتاب از آن کتابهایی است که تصاویرش با خواننده حرف میزند. وسط کتاب یک دیوار وجود دارد و شخصیت اصلی یک طرف دیوار است و فکر میکند آنجا از طرف دیگر دیوار امنتر است. خواننده اما چیزهایی را میبیند که شخصیت اصلی از آنها آگاه نیست. این موضوع کودک را به وجد میآورد و باعث میشود هنگام خواندن کتاب تعامل داشته باشد. جان ایجی نویسنده و تصویرگر خلاق این کتاب است.
مرگ بالای درخت سیب داستان روباهی را روایت میکند که با راسوی جادوگر معامله میکند و از دست مرگ فرار میکند. این کتاب اهمیت مرگ و علت وجود آن را برای کودکان بیان میکند. تصاویر کتاب طبیعی طراحی شدهاند و بسیار شبیه شکل واقعی خود حیوانات هستند. این نکته برای کودکان باارزش است تا محیط اطراف خود را بهتر بشناسند و انتخاب این تصویرگری برای بیان یک موضوع جدی یعنی مرگ بسیار بهجا بوده است. این کتاب را انتشارات فاطمی منتشر کرده است.
خالی از سوگ میگوید. غمی که هنگام ازدستدادن عزیزی تمام وجود را دربر میگیرد. انگاری یک خالی بزرگ همیشه آدم را همراهی میکند؛ اما زندگی همچنان ادامه دارد. فضای تاریک و نور کم تصاویر منتقلکنندهی غم است. شخصیت خالی بدون روح و بزرگ کشیده شده است که بزرگی غم از دستدادن را نشان میدهد. مریم طهماسبی جزئیات اصلی کتاب را بهخوبی با خلاقیت به تصویر کشیده است. این کتاب را نشر هوپا منتشر کرده است.
مربع
نویسنده: مک بارنت
مترجم: ساناز اعتمادی
انتشارات: انتشارات پرتقال
مربع در یک غار تیره و تاریک زندگی میکند. او هر روز سنگهایی که شبیه خودش هستند را از غار بیرون میبرد و روی هم میچیند. دایره دوست مربع است و فکر میکند مربع مجسمهسازی میکند و به مربع میگوید یک مجسمه شبیه دایره درست کند. آیا مربع از پس این کار برمیآید؟ جان کلاسن تصویرگری است که در تصاویری که خلق میکند از تضاد رنگها بسیار بهره میبرد. استفاده از رنگهای تیره و روشن در این کتاب نظر کودکان را به موضوع اصلی و کاری که مربع انجام میدهد جلب میکند.
دایره
نویسنده: مک بارنت
مترجم: ساناز اعتمادی
انتشارات: انتشارات پرتقال
نویسنده در کتاب دایره از ترس صحبت میکند. به شکل خلاقانهای مواجهه با ترس را برای کودکان بیان میکند و در عین حال با اشکال هندسی نیز بازی میکند. او در انتها خلاقیت کودک را فرا میخواند تا حالا او اشکال هندسی متنوع را تصور کند. جان کلاسن در این کتاب هم زیاد از رنگهای متنوع استفاده نکرده تا حواس کودکان از موضوع پرت نشود. او بهخوبی تاریک و روشنشدن فضا را به تصویر کشیده است.
مثلث
نویسنده: مک بارنت
مترجم: ساناز اعتمادی
انتشارات: انتشارات پرتقال
این بار مثلث میخواهد سربهسر دوستش مربع بگذارد. به خانهاش میرود و صدای مار درمیآورد تا مربع بترسد و فکر میکنید مربع برای تلافی چه کاری میکند؟ مک بارنت بهعنوان نویسنده و جان کلاسن بهعنوان تصویرگر با همکاری یکدیگر یک داستان خلاق را آفریدهاند که جدای از فضای داستان اشکال هندسی را نیز به کودکان آموزش میدهد.
بلبلهگوش سگی است که در دنیا از همه بیشتر عاشق استخوان است. او استخوان را بهسختی بهدستمیآورد و دلش نمیخواهد به همین راحتی آن را از دست بدهد. آیا میتواند جایی را پیدا کند که استخوانش را پنهان کند؟ این کتاب از عشق و دوستی میگوید، از حس عمیقی که هنگام دوستداشتن چیزی تجربه میکنیم و دلمان نمیخواهد از چیزی که عاشقش هستیم جدا شویم. کتاب پر از رنگ است. رنگهای شاد و خیالانگیزی که کودکان را به وجد میآورد. علیرضا گلدوزیان دنیای عاشقانهی بلبلهگوش را به تصویر کشیده است. او معمولا در آثارش همچون این کتاب از رنگهای متضاد و درخشان استفاده میکند. این کتاب را انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان منتشر کرده است.
شنگال داستانی است دربارهی تفاوتهای فردی. شنگال نه قاشق است و نه چنگال. درواقع ترکیبی از هر دو است. او تلاش میکند تا خود را تغییر دهد اما این امکانپذیر نیست. آیا زمانی میرسد که او هم به کاری آید؟ ایزابل آرسنالت تصاویر بسیار بامزهای را برای کتاب شنگال طراحی کرده است که متناسب با محتوای کتاب است و برای فهم بهتر داستان به کودک کمک میکند. این کتاب را انتشارات فاطمی منتشر کرده است.
لطفا بگو لطفا!
نویسنده: مو ویلمز
مترجم: زهرا احمدی
انتشارات: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
مو ویلمز نویسنده و تصویرگری است که سادهترین موضوعات را به خلاقانهترین شکل بیان میکند. تصویرهایی که طراحی میکند نیز بسیار ساده هستند. از خطوط ساده و رنگهای ساده استفاده میکند. او از تصاویر ساده به درستترین شکل ممکن و در مناسبترین جا استفاده میکند. از کتابهای او میتوان به «لطفا بگو لطفا!»، «کبوتر باید حمام کند!» و «چرا به جوجه اردک کلوچه دادند؟» اشاره کرد.
قصه دخترای ننه دریا
نویسنده: احمد شاملو
انتشارات: نشر چشمه
احمد شاملو این شعر را برای دلتنگی پسرهای عمو صحرا برای دختران ننه دریا سروده است. در این داستان منظوم پسرهای عموصحرا بهدنبال دختران ننه دریا هستند و برای رسیدن به آنها تلاش میکنند. بعد هنری تصاویر این کتاب بسیار مشهود است و تا حدی از سبک سوررئالیسم برای تصاویر استفاده شده است. ضیاءالدین جاوید بهخوبی این سبک تصویرگری را برای این کتاب انتخاب کرده است تا فراواقعی بودن داستان بیشتر نمایان شود.
اردک، مرگ و گل لاله کتاب دیگری در موضوع مرگ است. اردک روزی اسکلتی را میبیند که دنبالش میکند، ابتدا تعجب میکند اما کمکم با هم دوست میشوند. این کتاب از ترسناکنبودن مرگ و حتی مهربانی او میگوید. تصویر اسکلت نیز که نماد مرگ است مهربان و دوستداشتنی کشیده شده است. رنگ لباسش گرم است و گل لاله در دست دارد که حس خوبی را به بیننده منتقل میکند. تصاویر کتاب کمی بیروح بهنظر میرسند که با موضوع کتاب همراستا است. این کتاب را نشر شهرتاش منتشر کرده است.
آوازی برای وطن
نویسنده: محمد گودرزیدهریزی
انتشارات: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
آوازی برای وطن داستان عشق به وطن است. زاغبور دلش برای وطنش میتپد و حسابی هوای رفتن به آنجا را دارد. آدمها و بقیه حیوانات از بیقراری او برای رفتن به وطن متعجب میشوند. آنها فکر میکنند که مگر وطن زاغبور چقدر زیباست؟ نرگس محمدی طبیعت را به معنای واقعی در این کتاب به تصویر کشیده است. از رنگهای بسیار جذابی استفاده کرده و حیوانات را بسیار شبیه خود واقعیشان کشیده است. او با هنر دست خود اثری بهیادماندنی را خلق کرده است.
ماتیلدا
نویسنده: رولد دال
مترجم: پروین علی پور
انتشارات: نشر افق
رولد دال خالق داستانهای شگفتانگیزی است که به آثاری ماندگار تبدیل شدهاند. همکاری او با کوانتین بلیک برای تصویرگری از اتفاقهای ناب تاریخ ادبیات کودک است. سبک تصویرگری بلیک بسیار بر کارهای رولد دال نشسته و ارزشی مضاعف به آنها داده است. این دو مرد بریتانیایی قلب کودکان بسیاری را در سراسر جهان تصاحب کردهاند. بلیک تصاویر را با خطهای ساده میکشد اما انگار همین خطوط ساده جان دارند. خود او معتقد است تصاویری که خلق میکند همواره کنش یا رخدادی را به تصویر میکشند و تصاویرش به نمایش شباهت دارند. شما در تصاویر بلیک احساسات را بهوضوح حس میکنید و او بهخوبی موفق شده تا طنز پنهان در آثار رولد دال را در تصاویرش منعکس کند.
آقای باکلاه و آقای بیکلاه
نویسنده: شل سیلوراستاین
مترجم: رضی هیرمندی
انتشارات: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان
شل سیلور استاین تصویرگر آثار خود است. او در قسمتهایی از کتابهایش بیان احساسات و کنشها را به تصاویر واگذار میکند. او از خطوط ساده برای خلق تصاویرش استفاده میکند؛ اما بهوضوح احساسات شخصیتها، حالات بدن و چهره و طنز داستان را بهخوبی منتقل میکند. بهخاطر همین است که کتابهای سیلور استاین مملو از احساس هستند. در بیشتر کتابهای او تصاویر نقش کاملکننده یا تقویتکننده دارند و بدون تصاویر داستان پیش نمیرود.
خرگوش گوش داد!
نویسنده: کوری دورفِلد
مترجم: رضی هیرمندی
انتشارات: انتشارات پرتقال
کوری دورفلد در کتاب خرگوش گوش داد از اهمیت گوشدادن میگوید. اینکه گاهی لازم نیست حتما حرفی زده شود. آدمها گاهی تنها نیاز دارند که شنیده شوند. در تصویرگری کوری دورفلد در این کتاب نکتهای که به چشم میآید خطور پررنگی است که دور تصاویر استفاده کرده است. این خطوط تصاویر او را به نقاشیهای کودکان بسیار شبیه کرده است و در عین حال فهم تصاویر را برای کودکان آسانتر میکند.
یک گرگ، یک اردک، یک موش
نویسنده: مک بارنت
مترجم: آناهیتا حضرتی کیاوندانی
انتشارات: انتشارات پرتقال
روزی موش سروکارش به داخل شکم گرگ میافتد. آنجا اردکی را میبیند که مدتها پیش توسط گرگ خورده شده است. اتفاقی برای گرگ میافتد. آیا موش و اردک از شکم گرگ خلاصی پیدا میکنند؟ جان کلاسن سبک خاص خود را در تصویرگری دارد. انگار استفاده از رنگهای تیره و روشن منحصربهفرد، امضای مخصوص او در کار تصویرگری است. او برخلاف دیگر آثارش تصاویر شلوغتری را در این کتاب به کار برده است که به نظر میرسد متناسب با محتوای کتاب این انتخاب را داشته است.
خرس کوچولو
نویسنده: دیان نام
مترجم: امیر لعلی
انتشارات: انتشارات سیمای شرق
تصاویر خرس کوچولو با تصویرگری لیزا مککوئی از نقاط قوت این کتاب است. تصاویر پررنگ و لعاب و شاد این کتاب برای کودکان بسیار چشمنواز خواهد بود. ماجرا از جایی شروع میشود که خرس کوچولو همراه مادرش به فروشگاه میرود اما مسئله این است که او خیلی چیزها را دوست ندارد.
بچه گروفالو و موش ناقلا
نویسنده: جولیا دانلدسون
مترجم: شبنم حیدریپور
انتشارات: انتشارات پرتقال
دو کتاب «بچه گروفالو و موش ناقلا» و «گروفالو و موش ناقلا» از ترسها میگویند. ترسهای ناشناختهای که شاید آنچنان که فکر میکنیم ترسناک نباشند. اکسل شفلر تصویرگر آلمانی مجموعه گروفالو است. گروفالو و تصاویرش برای بچهها بسیار محبوب و دوستداشتنی هستند. شفلر در تصاویری که خلق کرده است کودکان را کمکم با خود همراه میکند. او از رنگهای شاد و طبیعی برای خلق تصاویرش استفاده کرده است.
خانم حنا به گردش می رود
نویسنده: پت هاچینز
مترجم: طاهره آدینه پور
انتشارات: انتشارات علمی و فرهنگی
خانم حنا به گردش میرود از آن کتابهاست که متن در تقابل با تصویر قرار دارد. متن ماجرای یک روز گردش خانم حنا را روایت میکند اما تصویر چیز دیگری را نشان میدهد. در این کتاب تصاویر بار اصلی را بر دوش دارند و لحظات ناب و طنزی را برای خواننده خلق میکنند. تصاویر بسیار گویا هستند و در آن از رنگهای بسیار شاد و پررنگ استفاده شده است.
این مجموعه ماجراهای خرس کوچولو و خرس بزرگ را دنبال میکند. در هر کتاب از این مجموعه به یک موضوع مربوط به کودکان مثل مشکل خواب آنها و روابط والدین با کودکان پرداخته شده است. باربارا فرت تصاویر کتابها را بسیار با دقت و با جزئیات طراحی کرده است. تصاویر کاملا مناسب فضای قصهگوی کتابها هستند. باربارا فرت در هر صحنه همچون یک کارگردان خبره زاویهی دوربین را جوری میچرخاند که انگار خواننده درون قصه است و باید دید خوبی به تمام ماجرا داشته باشد. تصاویر همچون داستان درون کتابها بسیار دلنشین و آرامشبخش هستند. این کتاب را نشر افق منتشکر کرده است.
پینوشت: در نوشتن این یادداشت از دو کتاب «ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن» اثر ثریا قزلایاغ و «تصویرگری کتابهای کودکان» اثر زهره قایینی بهره گرفته شده است.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه