معرفی بهترین کتاب‌‌های جنایی ژاپنی

این پرونده‌ی پلیسی و معمایی به قلم کیگو هیگاشینو را نشر قطره با ترجمه‌ی خندان حسینی‌نیا منتشر کرده است؛ البته نسخه‌ی فارسی، برگردانی از نسخه فرانسوی این کتاب است؛ کتابی که هیگاشینو جایزه‌ی رمان پلیسی پری پولار سال ۲۰۱۲ را برای آن به خانه برد؛ اما ماجرای این پرونده چیست؟

ماجرا درباره‌ی دختری با نام ساکایاست که یک سالی است پدرش را از دست داده است. او در پی التیام زخم‌های کودکی به خانه برمی‌گردد؛ اما انگار رازهای زندگی پدر مرموزش حتی بعد از مرگ او هم تمامی ندارد. ساکایا در بین وسایل پدر، کلید و نقشه‌ای پیدا می‌کند و امیدوار می‌شود که حداقل یکی از رازهای پدرش را کشف کند. برای این کار از چه کسی کمک می‌خواهد؟ آخرین کسی که ممکن است به ذهن هرکسی برسد؛ عاشق دوران دبیرستان ساکایا که دختر، او را برای ازدواج با مردی ثروتمند پشت سرش رها کرد. حالا همین مرد است که ماجرای بازگشت معشوق و درخواست کمکش را با جزئیات خاص خودش برای ما تعریف می‌کند؛ پس ما در تمام داستان پای صحبت‌های او خواهیم نشست.

این بار نشر چترنگ است که به سراغ یکی از کتاب‌های کیگو هیگاشینو رفته است. چترنگْ کتاب رژه خاموش را با ترجمه‌ی محمد عباس‌آبادی برای دوستداران ادبیات داستانی معاصر ژاپن منتشر کرد؛ اما این کتاب ما را به چه ماجرایی می‌برد؟

داستان درباره‌ی شخصی به نام کانیچی هاسونوماست که برنده‌ی دادگاهی است که در آن به اتهام دو قتل محاکمه می‌شد. قاضی به‌خاطر سکوت او در دادگاه و قانون مرور زمان پرونده را مختومه اعلام کرده است؛ اما هاسوناما دستگاه قضا را رها نمی‌کند و پرونده‌ی اعاده‌ی حیثیتش را علیه خانواده‌ی یکی از مقتولان به جریان می‌اندازد. این مقتول، سائوری نامیکی است که بقایای جسدش را از آتش‌سوزی خانه‌ی رهاشده‌ی مادر هاسونوما بیرون کشیده‌اند؛ اما مقتول سه سال پیش مفقود شده بود. در گیرودار این پرونده، زمان رژه‌ی سالانه‌ی کیکونو فرا می‌رسد و ورق در داستان برمی‌گردد.

نشر چترنگ به پرونده‌های جنایی کیگو هیگاشینو علاقه‌مند است؛ پس روی سومین کتاب کشوی ادبیات جنایی ژاپن باز هم نام همین نشر را می‌بینیم. چترنگ رستگاری یک قدیسه را هم با ترجمه‌ی محمد عباس‌آبادی منتشر کرده است. این کتاب دومین کتاب از سری کتاب‌های کارآگاه گالیله است؛ فیزیکدانی که به دعوت دوستان کارآگاهش وارد پرونده‌ها می‌شود و موشکافانه دنبال ردپایی از قاتل می‌گردد؛ اما او قرار است در این پرونده چه ماجرایی را دنبال کند؟

ماشیبا با این شرط با آیانه ازدواج کرده است که زن در مدت یک سال برایش فرزندی به دنیا بیاورد. حالا یک سال گذشته است و خبری از فرزند نیست و مرد هم علاقه‌ای به ادامه‌ی زندگی با آیانه ندارد. دختر بخت‌برگشته در آخرین روزهای زندگی مشترکش به خانه‌ی پدری می‌رود که کیلومترها از خانه‌ی همسرش دور است؛ اما وقتی دوباره به خانه برمی‌گردد با جسد شوهرش روبه‌رو می‌شود. عجیب نیست که دو کارگاه مسئول پرونده به او مظنون‌اند؛ اما سؤال این است که اگر آیانه قاتل است، چطور این قتل را از کیلومترها آن‌طرف‌تر انجام داده است؟ همین سؤال پای دوست دو کارآگاه اصلی را به میان می‌کشد؛ یعنی گره این پرونده به دست کارآگاه گالیله باز می‌شود؟

روی این پرونده هم نام انتشارات چترنگ به چشم می‌خورد؛ اما چترنگ این بار به سراغ پدر هانکاکو و «اسطوره ادبیات جنایی نامتعارف» ادو گاوا رانپو رفته است. این ناشر، کتاب مارمولک سیاه اثر جنایی‌نویس خلاق ژاپن را با ترجمه‌ی محمود گودرزی منتشر کرده است. این اثر آن‌قدر محبوب است که یوکیومیشیما نمایشنامه‌ای اقتباسی از روی آن نوشت. حتی اقتباس از این کتاب آنقدر خوب از آب درآمد که کینجی فوکاساکو بر اساس آن فیلمی ساخت؛ اما رانپو در این کتاب با تعبیرهای جالبش چه سرنخ‌هایی برای حل معما به ما داده است؟

شب کریسمس است و در یکی از مکان‌های بدنام شهر، زن جوانی با خالکوبی مارمولکی سیاه، اغواگرانه در میان مردان می‌رقصد. همه‌چیز برای جشن مهیاست؛ اما زن بنا دارد به اتاقش برگردد. جلوی در اتاق مردی منتظر اوست. او کارآگاه آکچی کاگورو است که برای حل پرونده‌ی گم‌شدن سانائه، دختر معروف‌ترین جواهرفروش اساکا، تعطیلات نمی‌شناسد. کارآگاه در تحقیقات خود به ردپای سارقی با لقب مارمولک سیاه رسیده است. حالا هر دو، کارآگاه و متهم اینجا هستند… .

این کتاب کم‌حجم هم قلم‌رنج ادو گاوا رانپو است. انتشارات چترنگ شکار و تاریکی را با ترجمه‌ی محمود گودرزی به بازر عرضه کرده است. در این پرونده، خود رانپو در مقام نویسنده یه یکی از شخصیت‌ها بدل می‌شود و به داخل داستان می‌رود. این کتاب چه ماجرایی دارد که نویسنده را هم می‌بلعد؟

راوی که در این داستان خود رانپو است، نویسنده‌ای است که دل‌باخته‌ی زنی به نام شیزوکو می‌شود؛ اما شیزوکو تمایلات عجیبی دارد و اجازه می‌دهد او را آزار بدهند و شلاق بزنند. در این میان، او با راز قتل نویسنده‌ای دیگر مواجه می‌شود که بی‌ربط به رابطه‌ی خودش نیست؛ پس تصمیم می‌گیرد این معما را حل کند و با جزئیات آن کتابی بنویسد. حالا شما مخاطب کدام کتاب هستید؟ آنی که در دست خواهید گرفت یا آنی که قرار است در همین کتاب در دستتان منتشر شود.

پرونده‌ها را که در کشو پس‌وپیش کنیم، به کتاب قتل‌های هونجین می‌رسیم. کتابسرای تندیس این کتاب را برای انتشار انتخاب کرده است. مترجم کتاب را هم کم‌وبیش می‌شناسیم، محمد عباس‌آبادی این بار کتابسرای تندیس را برای همکاری انتخاب کرده است؛ اما نویسنده‌ی این کتاب سیشی یوکومیزو است که به‌افتخارش یکی از گران‌ترین جوایز ادبی جهان را به نامش نام‌گذاری کرده‌اند. به نظرتان یوکومیزو در این معما چه در چنته دارد؟

زن و مرد جوانی به‌طرز مشکوکی مرده‌اند. زن، نامزد مرد دیگری از تباری سرشناس به نام کنزو بوده است؛ اما بنا داشته است تا نامزدی‌اش را به هم بزند. شهر پر از شایعاتی درباره‌ی گناه زن است و عوام خودکشی رمئو و ژولیت‌وار زن‌ومرد جوان را رد می‌کنند. نگاه‌ها به سمت کنزو است. پدر و عموی او هم در طغیان ناگهانی و کنترل‌نشدنی خشم سابقه داشته‌اند. افکار عمومی انتظار دارد که او برای اعاده‌ی حیثت هم که شده کاری کرده باشد؛ پس… .

پرونده‌ی بعدی دوجلدی و اثر یوکیتو آیاتسوچی است. دیگری را انتشارات آوند دانش با ترجمه‌ی ارنواز صفدری منتشر کرده است. اگر نام نویسنده را به فارسی جست‌وجو کنید، متوجه می‌شوید که از او فقط همین کتاب را به فارسی برگردانده‌اند؛ با این حال کتاب اصلی را انتشارات کادوکاوا شوتن به بازار عرضه کرده است. از دل این کتاب، مجموعه‌ی مانگا، انیمه‌ای سریالی و لایواکشن بیرون کشیده‌اند؛ پس می‌توان روی جذابیت آن حساب کرد؛ اما این کتاب چه ماجرایی دارد که مخاطب رسانه‌های مختلف مشتاق آن هستند؟

بیست‌وشش سال پیش دانش‌آموزی در مدرسه‌ی یومی‌یاما مرده است؛ اما دانش‌آموزان مدرسه مرگ او را باور نکردند. همکلاسی آن‌ها برایشان زنده بود و همه‌جا برایش یک صندلی خالی کنار می‌گذاشتند؛ اما عجیب این بود که این دانش‌آموز بعد از مرگش در عکس دسته‌جمعی جشن فارغ‌التحصیلی هم حضور داشت. از آن سال، هرساله یکی از دانش‌آموزان این مدرسه می‌میرد؛ مگر اینکه همه به اتفاق هم یک نفر را در مدرسه نادیده بگیرند. این رویه‌ای است که همه به آن عادت کرده‌اند؛ اما این رفتار برای دانش‌آموز جدید، کویچی، عجیب است؛ یعنی واقعاً نفرین مرگ وجود دارد؟

کتاب پرونده شب توت‌فرنگی به قلم تتسویا هوندا را انتشارات کوله‌پشتی با ترجمه‌ی سارا پورحسنی به چاپ رسانده است. نه؛ پرونده را در کشوی دیگری نگذارید، این کتاب متعلق به کشوی ادبیات جنایی ژاپن است. نگذارید اسم آن گولتان بزند. برخلاف ملیح‌بودن نام این داستان، محتوای آن پر از خشونت خانگی و تعبیرهایی حال‌به‌هم‌زن است؛ اما چه ماجرایی پشت این رمان دردناک و ترسناک وجود دارد؟

ماجرا با پیداشدن جسدی شروع می‌شود و ستوان ریکو هیمه کاوا پی آن را می‌گیرد. با اینکه قربانی سلاخی شده است، همه‌چیز ساده به نظر می‌آید؛ اما کم‌کم سرنخ‌هایی از قاتلی روانی به دست می‌آید و رقبای هیمه کاوا هم برای سرکوب او وارد عمل می‌شوند. این ستوان چقدر می‌تواند در برابر فشارها دوام بیاورد و پرونده‌ی پیچیده‌اش را پیش ببرد؟ قاتل روانی چقدر دور یا چقدر نزدیک است؟

پرونده‌ی بعدی را هم کوله‌پشتی منتشر کرده و مترجم آن نسرین حیدری است. حالا دیگر نام نویسنده‌ی بدخواهی، کیگو هیگاشینو، کم‌وبیش برایتان آشناست. شاید هیچ‌چیز در این اثر به‌اندازه‌ی شخصیت قاتل اهمیت ندارد؛ چون هیگاشینو این کتاب را بر اساس روانشناسی قتل نوشته است. بیایید پرونده را ورقی بزنیم.

دو دوست با آرزوی مشترک نویسنده‌شدن، بعد از سال‌ها دوباره همدیگر را می‌بینند. یکی از آن‌ها نویسنده‌ای موفق است و دیگری معلمی که هنوز بارِ نرسیدن به آرزویش را به دوش می‌کشد. نویسنده‌ی معروف که قصد داشت با همسرش به کانادا مهاجرت کند، شبانه در محل کارش به قتل می‌رسد. او در شب قتل سعی داشت فصل آخر جدیدترین رمانش را به پایان برساند. حالا قرار است انگیزه‌ها، نیت‌ها و بدخواهی‌ها برملا شود. چه کسی و چرا نویسنده را کشته است؟

اگر این پرونده را کمی جابه‌جا کنید، اسم هاروکی موراکامی را روی آن می‌بینید. کتاب تعقیب گوسفند وحشی را انتشارات نیکونشر با ترجمه‌ی مهدی غبرایی منتشر کرده است. نویسنده‌ی کتاب برای ایرانیان بسیار نام‌آشناست؛ پس احتمالاً با نثر روان و شوخی‌های خاص او آشنا هستید و می‌دانید شخصیت‌های اصلی کتاب‌هایش چندان هم معمولی نیستند. شاید موراکامی را با سبک‌های دیگر شناخته باشید؛ اما این پرونده همان‌طور که آن را در کشوی درستی گذاشته‌ایم، به ادبیات جنایی ژاپن تعلق دارد؛ هرچند که تأثیر ادبیات انگلیسی و آمریکایی در آن مشهود است. به نظرتان موراکامی در تعقیب گوسفند وحشی دنیای جنایتش را با چه سرنخ‌هایی خلق کرده است؟

ماجرا از یک افسانه شروع می‌شود. گوسفندی وحشی و افسانه‌ای در جسم انسان‌های مختلف حلول می‌کند. حالا تصویری از گوسفندهای معمولی که راوی در روزنامه‌ها منتشر کرده، باعث دردسر او شده است؛ چون گوسفند وحشی بنا به دلایل نامعلومی یکی از آن گوسفندها را می‌خواهد و از همینجاست که ماجرا پیچیده می‌شود. فکر می‌کنید روح شیطانی بخواهد گوسفند را حیوان خانگی خودش کند؟

بیایید باهم به آخرین پرونده‌ای که در این کشو جا گرفته است، نگاهی بیندازیم. قتل اتسویا اثر جونیچیرو تانیزاکی است که آن را انتشارات نام‌آشنای چترنگ با ترجمه‌ی محمود گودرزی روانه‌ی بازار کرده است. ماجرای این کتاب از عشقی آتشین شروع می‌شود و کار را به سمت جنونی دیوانه‌وار می‌کشاند؛ پس بیایید به داخل این پرونده هم سرکی بکشیم.

اتسویا زنی است که نه‌تنها عشوه‌های زنانه می‌داند؛ بلکه آن‌ها را به‌خوبی هم به کار می‌گیرد و حالا مردی جوان به نام شینسوکه فریفته‌ی او شده است. در ابتدا به نظر می‌رسد که عشق او تب تندی است که زود به عرق می‌نشیند؛ اما ماجرا فراتر از این‌ها می‌رود و اتسویا کشته می‌شود. حالا طبق معمول اولین مظنون چه کسی است؟ به نظر شما چند درصد احتمال دارد اولین مظنون همان قاتل باشد؟

پرونده‌های این کشو تمام شد؛ اما جذابیت‌های ادبیات جنایی ژاپن تمامی ندارد. کشو را ببندید و راحت‌تر روی صندلی‌تان بنشینید. جرعه‌ای چای یا قهوه بنوشید و به اتفاقات این کتاب‌ها فکر کنید. دوست دارید کدام پرونده را به دست بگیرید و سرنخ‌های آن را دنبال کنید؟ حتماً هرکدامشان جذابیت‌های خاص خودش را دارد که جنایی‌خوان‌های حرفه‌ای را به وجد می‌آورد.