بهترین داستان‌ها و رمان‌های دهه‌ ۸۰ ایران

زویا پیرزاد، نویسنده‌ی ایرانی ارمنی که با روایت و نگاه متفاوتش به دنیای زنان، توانست قلب مخاطبانش را لمس کند، در سال ۱۳۳۱ در آبادان به‌دنیا آمد. شهر زیبایی که منزلگاه قصه‌ی زیبای چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، شد. زویا پیرزاد در آبادان درس خواند. برای ازدواج به تهران آمد و در حال حاضر در آلمان زندگی می‌کند. دو پسر به نام‌های ساشا و شروین دارد و پیش از اینکه قلم به دست بگیرد تا روایتگر داستان‌های خودش باشد، ترجمه می‌کرد. کتاب آلیس در سرزمین عجایب یکی از ترجمه‌‌های اوست که در سال ۱۳۷۵ برای نخستین بار منتشر شد. 

زویا پیرزاد در دهه‌ی ۷۰ شمسی، داستان‌های کوتاه و بلندی را که نوشته بود منتشر کرد، اما با انتشار کتاب چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم، در سال ۱۳۸۰ بود که نامش بر سر زبان‌ها افتاد. این کتاب برای او افتخارات زیادی به‌ارمغان آورد: عنوان بهترین رمان سال پکا، بهترین رمان سال جایزه‌ی هوشنگ گلشیری و کتاب سال و همچنین لوح تقدیر جایزه‌ی ادبی یلدا. کتاب‌های او به زبان‌های مختلفی از جمله فرانسوی، انگلیسی، آلمانی، ترکی، چینی و … ترجمه شده است.

کورش اسدی در سال ۱۳۴۳ در آبادان به‌دنیا آمد. نوشتن را از همان نوجوانی آغاز کرد اما تا سال ۱۳۵۹ و زمانی که همراه با خانواده به تهران مهاجرت کرد، نوشتن برایش یک کار شخصی بود. زندگی در تهران به آشنایی او با افرادی مانند هوشنگ گلشیری منجر شد و سبب شد تا در مسیر نوشتن به شکل حرفه‌ای قدم بگذارد. او با حاضرشدن در جلسات داستان‌خوانی پنجشنبه‌ها با نویسندگان دیگر که اهل جنوب ایران بودند، آشنا شد؛ آشنایی که تأثیر بسیاری بر او داشت و در طرز تفکر و سبک نوشتاری‌اش هم مشهود است. 

کورش اسدی در داستان‌هایش همواره شخصیتی را می‌آفریند که به جست‌وجوی پاسخی برای رازی است و این گشتن و کشف گمشده‌ها محور اصلی در داستان‌های اوست. آثاری که افتخارآفرین بوده‌اند و جوایزی مانند جایزه‌ی گلشیری برای کتاب باغ ملی، نامزد دریافت جایزه‌ی ادبی هفت اقلیم، عنوان رمان برگزیده و اثر تحسین‌شده‌ی جایزه‌ی ادبی مهرگان را از آن خود کرده‌اند. او همچنین چندسالی را به برگزاری دوره‌های آموزشی داستان‌نویسی و نوشتن نقدهای ادبی پرداخت. اسدی در ۱۳۹۶ به زندگی‌اش پایان داد.

مصطفی مستور در سال ۱۳۴۳ در اهواز به‌دنیا آمد. در رشته‌ی عمران درس خواند؛ اما چاره‌ی زندگی‌کردن را در ادبیات و کلمه‌ها دید. کارشناسی ارشدش را در رشته‌ی زبان و ادبیات فارسی گرفت و از آن روز به بعد، داستان‌ها همراه او و او همراه داستان‌ها است. اولین داستانش را در نشریه‌ی ادبی کیان منتشر کرد و پس از آن به انتشار داستان‌هایش مشغول است. 

مصطفی مستور با نوشتن کتاب روی ماه خداوند را ببوس، شناخته شد و جایزه‌ی ادبی قلم زرین را هم از آن خود کرد. اما ویژگی مشترک آثار مستور، سوالاتی است که در کتاب مطرح می‌کند. همچین سادگی کلام و شخصیت‌های باورپذیری که در هر شهر و روستایی چشم بگردانی، می‌توانی ببینی. همه‌ی این‌ها باعث شده تا آثارش در دسته‌بندی کتاب‌های محبوب و ساده‌خوان قرار بگیرد. آثار او جوایز دیگری مانند لوح تقدیر جایزه‌ی ادبی صادق هدایت، عنوان بهترین کتاب سال و نامزدی جایزه‌ی هنری ادبی دفاع مقدس را هم از آن خود کرده است.

یعقوب یادعلی، نویسنده‌ای با عمری کوتاه و آثاری انگشت‌شمار اما ارزشمند، در سال ۱۳۴۹ در اصفهان به دنیا آمد. در دانشگاه در رشته‌ی صداوسیما تحصیل کرد و مدتی را هم به عنوان کارگردان در صداوسیمای یاسوج مشغول به کار بود. اولین کتابش، حالت‌ها در حیاط را در سال ۱۳۷۷ منتشر کرد اما انتشار رمان آداب بی‌قراری در سال ۱۳۸۳ بود که او را به‌عنوان نویسنده‌ای صاحب‌نام به مردم شناساند و همچنین دردسرهایی برایش آفرید. 

یعقوب یادعلی بعد از انتشار این کتاب، جایزه‌ی ادبی هوشنگ گلشیری را از آن خود کرد. اما شیرینی دریافت جایزه چندان طول نکشید. کمی بعد به دلیل واهی توهین به قوم لر بازداشت شد. چندسالی با مشکلات دستگیری و شکایت سپری کرد. کانون نویسندگان ایران و انجمن جهانی قلم به دفاع از او پرداختند تا نویسنده را به جای شخصیت کتابش، محکوم نکنند! تا اینکه در نهایت، بعد از گذشت ۸ سال از اتهاماتش تبرئه شد. پس از این ماجرا راهی بوستون آمریکا شد و در سال ۱۴۰۰ به دلیل حمله‌ی قلبی از دنیا رفت.

رضا جولایی، نویسنده‌ای که همواره شخصیت‌های خیالی و تاریخی را در داستان‌هایش در کنار هم قرار می‌دهد، در سال ۱۳۲۹ به‌دنیا آمد. دوران کودکی و نوجوانی‌اش به خواندن آثار ادبی بزرگان جهان گذشت و نوشتن را هم از همان ایام شروع کرد؛ درست مانند حالا، در آن روزگار هم تاریخ معاصر و نزدیک ایران برایش جذابیت داشت و قصه‌هایش در دوران سلطنت قاجار و پهلوی رخ می‌داد. کتاب‌هایی مانند جنگ و صلح و شازده احتجاب از کتاب‌های محبوبش در دوران کودکی بود. او در دانشگاه در رشته‌ی پزشکی درس خواند که البته نیمه‌تمام ماند و به سراغ اقتصاد رفت. 

رضا جولایی اولین کتابش به نام، حکایت سلسله‌ی پشت‌کمانان را در سال ۱۳۶۲ منتشر کرد و پس از آن، مجموعه داستان‌ها و رمان‌هایی با درونمایه‌ی تاریخی منتشر کرده است. آثارش جوایزی مانند جایزه‌ی احمد محمود، جایزه‌ی ادبی یلدا و جایزه‌ی ادبی اصفهان را برایش به‌ارمغان آورده‌اند. سوءقصد به ذات همایویی، ماه غمگین، ماه سرخ، شکوفه‌های عناب و نسترن‌های صورتی از مشهورترین کتاب‌های اوست.

رضا قاسمی نویسنده‌ای که علاوه بر نوشتن، آهنگسازی و کارگردانی هم می‌کند، در سال ۱۳۲۸ به‌دنیا آمد. در دانشگاه در رشته‌ی تئاتر درس خواند و در همان دوران هم علاقه‌اش به نمایشنامه‌ نوشتن و اجراکردن را به‌طور جدی پیگیری کرد. نمایش‌هایش مانند کسوف، آمدورفت و نامه‌هایی بدون تاریخ از من به خانواده‌ام و بالعکس را روی صحنه برد. 

رضا قاسمی نویسندگی و کارگردانی را دوست داشت اما پس از انقلاب شرایط کار در ایران برای او سخت شد. بنابراین راهی فرانسه شد. نوشتن کتاب همنوایی شبانه‌ی ارکستر چوب‌ها و انتشار آن در آمریکا و ایران، نامش را بر سر زبان‌ها انداخت. این کتاب جایزه‌ی رمان اول از بنیاد گلشیری، عنوان رمان برگزیده‌ی نویسندگان و منتقدان مطبوعات و تندیس ویژه‌ی رمان تحسین‌شده‌ی جایزه‌ی ادبی مهرگان را از آن خود کرد.

شهرام رحیمیان، نویسنده‌ی کتاب کوتاهی که حسابی سروصدا به پا کرد، در سال ۱۳۳۸ به‌دنیا آمد. در سال ۱۳۵۶ به آلمان مهاجرت کرد و از همان زمان در هامبورگ زندگی می‌کند. آثار دیگر او مانند ممد دیوونه، مردی در حاشیه و بویی که سرهنگ را دلباخته کرد در خارج از ایران منتشر شد. اما کتاب دکتر نون زنش را بیشتر از مصدق دوست دارد، در ایران هم چاپ شد و به عنوان کتاب شایسته‌ی تقدیر جایزه‌ی ادبی مهرگان شناخته شد. 

فریبا وفی، نویسنده‌ای که توجه شگفت‌انگیزی به جزئیات ریز زندگی می‌کند و روایت‌هایی ساده و صمیمی با نثری روان می‌آفریند، در سال ۱۳۴۱ در تبریز به دنیا آمد. نوشتن را از نوجوانی جدی گرفت. داستان‌هایش را در نشریات مختلف منتشر می‌کرد و چند مجموعه داستان و چند رمان از او چاپ شده است. موضوعات داستان‌ها و کتاب‌های او عموماً درباره‌ی زنان است. دقت او به مسائلی که زنان در جامعه با آن درگیر هستند و متن ساده و سرراست سبب شده تا آثارش همیشه محبوب و پرطرفدار باشد. 

فریبا وفی با نوشتن داستان بلند پرنده‌ی من، جوایز مختلفی مانند جایزه‌ی هوشنگ گلشیری و جایزه‌ی ادبی یلدا را از آن خود کرد. کتاب‌ دیگرش، ترلان، نیز افتخاراتی مانند تقدیرشده‌‌ی بنیاد ادبی مهرگان و جایزه‌ی ادبی لیتپروم آلمان را برنده شده است. جایزه‌ی ادبی احمد محمود، جایزه‌ی بنیاد گلشیری و عنوان برگزیده‌ی بهترین کتاب سال تبریز از جمله افتخارات دیگر اوست. کتاب‌های فریبا وفی به زبان‌های مختلفی از جمله انگلیسی، ایتالیایی، اسپانیایی، ترکی، فرانسوی، نروژی و … ترجمه شده است.

فرشته مولوی، نویسنده، پژوهشگر و جستارنویس در سال ۱۳۲۲ به‌دنیا آمد. تا سال ۱۳۷۷ در کتابخانه‌ی ملی مشغول تحقیق بود و پس از بیست‌ودو سال کار پژوهشی به کانادا مهاجرت کرد. در دانشگاه‌های تورنتو، یورک و کالج سنکا زبان و ادبیات فارسی و جستارنویسی درس داد و چند سالی را هم در کتابخانه‌ی استرلینگ دانشگاه ییل، به عنوان کتابدار و کتابشناس فعالیت کرد. 

از میان فعالیت‌های دیگر فرشته مولوی می‌توان به انتشار مقالات در نشریات مختلف و همچنین راه‌اندازی برنامه‌ی فرهنگی کتاب ماه تهرانتو اشاره کرد. نتیجه‌ی فعالیت این برنامه، نقد و بررسی آثار برجسته‌ی ادبیات فارسی بوده است.