موش ها و آدم ها جان اشتاین‌بک
گوینده: مصطفی طالبیان مقدم
کتاب‌های صوتی ممنوعه رو در طاقچه بشنوید!
8,832 بازدید
در طول تاریخ، بسیاری از کتاب‌ها به دلایل مختلف ممنوع و سانسور شده‌اند. این کتاب‌ها که به‌طور عمده به‌دلیل محتوای اعتراض‌آمیز و انتقادی، سیاسی، مذهبی، جنسیتی، اخلاقی یا فرهنگی با چالش‌های مختلف ازجمله سانسور و یا ممنوعیت انتشار روبه‌رو می‌شوند، گاهی نقش مهمی در ایجاد بحث و تفکر انتقادی در جامعه ایفا می‌کنند.
تاریخچه‌ی ممنوعیت کتاب‌ها به سال‌ها قبل از اختراع چاپ برمی‌گردد، زمانی که کتاب‌ها به‌صورت دستی تکثیر می‌شدند. در آن زمان، حکومت‌ها، کلیساها و قدرت‌های سیاسی و مذهبی ممنوعیت را به‌عنوان یک ابزار برای کنترل اطلاعات، ایدئولوژی و مخاطبان خود به کار می‌بردند. امروزه نیز ممنوعیت کتاب‌ها بیشتر به‌دلیل محتوای چالش‌برانگیز، نگرش‌های سیاسی یا فرهنگی متفاوت و یا به‌دلیل حفظ اخلاق و ارزش‌های مسلط بر جامعه، اعمال می‌شود. اما اغلب این ممنوعیت‌ها باعث جلب توجه بیشتر به آن کتاب‌ها می‌شود و ممکن است به‌نوعی اعتبار و شهرت بیشتری به آن‌ها بخشیده شود و بعدها ممکن است آن کتابِ ممنوعه جزو آثار شاخص نویسنده به شمار آید. در این یادداشت از وبلاگ طاقچه، به برخی از کتاب‌های صوتی ممنوعه اشاره می‌کنیم تا چشم‌اندازی از تنوع و تاثیر ممنوعیت این کتاب‌ها بر استقبال عمومی‌شان ترسیم کنیم. هر یک از این آثار ممکن است به‌دلایل مختلف مورد سانسور یا ممنوعیت قرار گرفته باشند، اما ارزش‌های ادبی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی آن‌ها می‌تواند هنوز پابرجا باشد و بر جامعه‌ها تأثیر بگذارد. کتاب‌های صوتی ممنوعه‌ای که در ادامه معرفی می‌شوند، در بازه‌های مختلف ممنوع اعلام شده بوده‌اند و بعدتر با تغییر اوضاع سیاسی و اجتماعی جوامع مختلف مجدد منتشر شده‌اند. این کتاب‌های صوتی را می‌توانید در طاقچه بشنوید.
در یادداشت «کتاب‌های ممنوعه» به معرفی تعداد بیشتری از کتاب‌های ممنوعه و سانسورشده پرداختیم، اگر علاقه‌مند به خواندن و یا شنیدن این نوع کتاب‌ها هستید، خواندن این یادداشت را از دست ندهید.
موش‌ها و آدم‌ها
کتاب «موش‌ها و آدم‌ها» اثر جان اشتاین‌بک از جمله شاهکارهای ادبی جهان است که در سال ۱۹۳۷ برای اولین بار منتشر شد. اشتاین بک در این کتاب داستان دو کارگر بی‌خانمان به نام‌های جرج و لنی را روایت می‌کند که به‌دنبال ساختن آینده‌ای بهتر هستند. این کتاب به‌خاطر تصویرسازی کوبنده‌اش از طبیعت انسان و توانایی‌اش در برانگیختن همدلی در خوانندگان تحسین می‌شود. همچنین به‌دلیل اهمیت ادبی و بررسی مضامین جهانی به‌طور گسترده در مدارس و دانشگاه‌ها مورد مطالعه قرار گرفته است. موش‌ها و آدم‌ها اثری قدرتمند و تاثیرگذار در ادبیات آمریکا باقی می‌ماند و استعداد اشتاین‌بک را در به تصویر کشیدن ماهیت شرایط انسانی برجسته می‌کند. این رمان در عین اثرگذار بودن در زمان انتشار نقدهای منفی زیادی را نیز از آن خود کرد. این کتاب از سال ۱۹۵۳ به بعد در ایالات متحده‌ی آمریکا بارها ممنوع شده است. این داستان غم‌انگیز که به دلیل واقع‌گرایی‌اش مورد ستایش قرار گرفت و به‌دلیل توهین‌های نژادی، ناسزا، ابتذال و زبان توهین‌آمیز، در لیست کتاب‌های ممنوعه انجمن کتابخانه آمریکا قرار گرفته است.
بخشی از کتاب صوتی موش ها و آدم ها را بشنوید.
مسخ
کتاب «مسخ» از فرانسیس کافکا داستانی نمادین است که برای اولین بار در سال ۱۹۱۵ منتشر شد. داستان درباره‌ی اتفاق عجیبی است که برای شخصیت اول داستان، گرگور سامسا، رخ می‌دهد. روزی گرگور از خواب بیدار می‌شود و با این واقعیت روبه‌رو می‌شود که دیگر انسان نیست و به حشره‌ای عظیم‌الجثه تبدیل شده است. این اتفاق باعث می‌شود که گرگور مایه‌ی شرمساری خانواده‌اش شود. داستان کتاب به مسائلی مانند هویت، عزت نفس و روابط انسانی پرداخته و به‌طور نمادین غربت و عدم‌تطابق فرد با جامعه را به تصویر می‌کشد. این کتاب در رژیم‌های نازی و شوروی ممنوع شد. نازی‌ها آثار کافکا را منحط می‌دانستند. شوروی‌ها نیز این کتاب را «ناامیدکننده» نامیدند.
به‌دلیل علاقه‌ی کافکا به نوشتن به زبان آلمانی تمامی آثارش در سرزمین مادری‌اش، چکسلواکی، برای مدت بیش از بیست سال ممنوع بود.
بخشی از کتاب صوتی مسخ را بشنوید.
مسخ فرانتس کافکا
گوینده: آرمان سلطانزادهپیشنهاد می‌کنیم یادداشت «نقد کتاب مسخ» را هم بخوانید.
ناتوردشت
کتاب «ناتور دشت» ازجمله مهم‌ترین آثار جی. دی. سالینجر به شمار می‌آید. این رمان که در سال ۱۹۵۱ منتشر شد، داستان هولدن کالفیلد، یک نوجوان را روایت می‌کند که با بیگانگی و گذار به بزرگسالی دست‌و‌پنجه نرم می‌کند. علی‌رغم اهمیت ادبی این اثر، ناتور دشت با چالش‌های زیادی طی سالیان پس از انتشار روبه‌رو شد. هرچند این کتاب به‌طور گسترده با ممنوعیت روبه‌رو نشد اما از زیر تیغ سانسور و ممنوعیت برای سنین مختلف گذشته است. دلایل به چالش کشیده شدن و تلاش برای ممنوعیت این رمان متفاوت است، اما اغلب حول زبان صریح، محتوای جنسی و مضامین شورش و اضطراب نوجوانان می‌چرخد. برخی از منتقدان استدلال کرده‌اند که این رمان رفتارهای غیراخلاقی را ترویج می‌کند و یا حاوی مطالب نامناسب برای خوانندگان جوان است.
از این کتاب گویا در طاقچه دو نسخه با صدای مهدی پاکدل و با صدای عرفان ابراهیمی موجود است.
بخشی از کتاب صوتی ناتور دشت را بشنوید.
ناتور دشت جی. دی. سلینجر
گوینده: عرفان ابراهیمیپیشنهاد می‌کنیم اگر به این کتاب علاقه‌منید یادداشت «معرفی کتاب‌هایی برای دوستداران ناطور دشت» را هم بخوانید.
سالار مگس‌ها
کتاب «سالار مگس‌ها» از ویلیام گلدینگ نیز ازجمله آثاری است که علی‌رغم اهمیت ادبی آن، در سال‌های پس از انتشارش (این کتاب برای اولین بار در سال ۱۹۵۴ منتشر شده است) بارها با چالش‌هایی از جمله ممنوعیت مواجه شده است. این رمان داستان گروهی از پسران را روایت می‌کند که در جزیره‌ای متروک گیر افتاده‌اند و مضامینی از طبیعت انسان، تمدن، قدرت و تاریکی ذاتی درون افراد را بررسی می‌کند. برخی ایرادات به این کتاب ناشی از نمایش خشونت، وحشیگری و از دست دادن معصومیت است. چالش‌ها یا ممنوعیت‌های این کتاب عمدتاً در محیط‌های مدرسه اتفاق افتاده است، با نگرانی‌هایی که در مورد مناسب بودن سن یا محتوای رمان در تضاد با دستورالعمل‌ها یا ارزش‌های آموزشی خاص مطرح شده است. به‌گفته انجمن کتابخانه آمریکا، این کتاب هشتمین کتاب ممنوعه و چالش‌برانگیز در کشور است. والدین، مدیران مدرسه و سایر منتقدان، زبان و خشونت در رمان را تقبیح کرده‌اند. این مخالفت‌ها و ممنوعیت‌ها به‌طور عمده از سال ۱۹۸۳ و در مدارس مختلف ایالات متحده آمریکا شروع شد.
بخشی از کتاب صوتی سالار مگس ها را بشنوید.
سالار مگس ها ویلیام گلدینگ
گوینده: فرهاد اتقیایی
خوشه‌های خشم
کتاب «خوشه‌های خشم» یکی دیگر از آثار نویسنده‌ی بزرگ آمریکایی جان اشتاین‌بک است که برای اولین‌بار در سال ۱۹۳۹ منتشر شد. این کتاب داستان یک خانواده‌ی مزرعه‌دار به نام «جود» را روایت می‌کند که از خانه خود رانده شده‌اند و مجبور به مهاجرت به کالیفرنیا شده‌اند. این رمان برنده‌ی جایزه ملی کتاب و جایزه پولیتزر برای داستان شده است و بعدتر در سال ۱۹۶۲ جان اشتاین‌بک برای نگارش این اثر و کتاب «موش‌ها و آدم‌ها» برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات شد. رمان که در نقد سرمایه‌داران نوشته شده است پس از انتشار ترسی بر جان زمین‌داران و سرمایه‌داران آمریکایی انداخت که با رواج یافتن این کتاب، نیروی کارگر خود را از دست بدهند و به همین خاطر، پس از اعلام نارضایتی این قشر درباره‌ی انتشار کتاب، این کتاب با عنوان ضددین و ضدکلیسا بودن تحریم و توسط مردم عام به آتش کشیده شد. علاوه‌بر این، خوشه‌های خشم پس‌از انتشارش نیز توسط حکومت کمونیست شوروی ممنوع اعلام شده بود.
بخشی از کتاب صوتی خوشه‌های خشم را بشنوید.
خوشه‌های خشم جان اشتاین‌بک
گوینده: آرمان سلطان‌زاده
پرواز بر فراز آشیانه فاخته
کتاب «پرواز بر فراز آشیانه فاخته» اثر کن کیسی نویسنده‌ی آمریکایی است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۲ منتشر شد. این رمان تجربیات بیماران در یک موسسه روانی را روایت می‌کند. پرستار ظالم، راچد، با فرآیندی سخت و بی‌وقفه، بر بخشی در بیمارستان روانی ایالت اورگان مدیریت می‌کند. او در این بخش بیماران را با داروهای بی‌حس‌کننده و تهدید به درمان با شوک الکتریکی روبه‌رو کرده است. اما نظام مدیریتی او با ورود مک مورفی مختل می‌شود. پرواز بر فراز آشیانه فاخته به‌عنوان اولین رمان خارق‌العاده کن کیسی، تصویری پرشور، بی‌پرده و به‌طور عجیبی صادقانه از مرزهای بین سلامت عقل و جنون است. این کتاب نیز در عین تحسین‌برانگیز بودن با چالش‌هایی مواجه شده است. این کتاب هرچند به‌طور عمومی در آمریکا ممنوع اعلام نشد، اما به‌علت محتوای نامناسب جنسی و بیان توهین‌آمیز به‌طور گسترده در مدارس مختلف ممنوع اعلام شد و از سال ۱۹۷۵ در پی اعتراض به محتوای نامناسب، از برخی کتابخانه‌ها حذف شد و در سال ۱۹۷۸ به‌طور کل در دبیرستان‌ها ممنوع اعلام شد.
بخشی از کتاب صوتی پرواز بر فراز آشیانه‌ی فاخته را بشنوید.
پرواز بر فراز آشیانه‌ی فاخته کن کیزی
گوینده: فرهاد اتقیایی
مادام بوواری
کتاب «مادام بوواری» اثر گوستاو فلوبر برای اولین‌بار در سال ۱۸۵۶ منتشر شد. این کتاب، داستان «اما بوواری»، زن جوانی است که در یکی از شهرهای استانی در فرانسه در قرن نوزدهم زندگی می‌کند. او از زندگی روزمره و غیرعاشقانه خود به‌عنوان همسر یک پزشک روستایی، چارلز بواری، ناراضی است. به همین دلیل از طریق فانتزی‌های عاشقانه به‌دنبال تجربه‌ی هیجان، اشتیاق و تحقق آن‌هاست. اِما تحت تأثیر رمان‌هایی است که می‌خواند، رمان‌هایی که به خواسته‌های او برای زندگی بزرگ‌تر دامن می‌زند. او معتقد است که عشق و خوشبختی واقعی را فقط می‌توان در داستان‌های پرشور ادبیات یافت. او که از ازدواج خود پشیمان است و محدودیت‌های زندگی در شهر کوچکش سرخورده‌اش کرده است، با امید به یافتن عشق و هیجانی که میل دارد، وارد یک سری روابط خارج از ازدواج می شود. کتاب مادام بوواری به محض انتشار در سال ۱۸۵۶ توسط دولت فرانسه ممنوع شد و فلوبر به‌دلیل پرداختن به تمایلات جنسی نامتعارف و آشکار در کتاب محاکمه شد. این محاکمه در ژانویه ۱۸۵۷ صوت گرفت و باعث بدنام شدن این اثر شد. با این حال پس از تبرئه فلوبر در ۷ فوریه ۱۸۵۷، «مادام بوواری» در آوریل ۱۸۵۷ با استقبال عمومی روبه‌رو شد.
بخشی از کتاب صوتی مادام بواری را بشنوید.
مادام بواری گوستاو فلوبر
گوینده: بهناز بستاندوست
مرشد و مارگاریتا
کتاب «مرشد و مارگاریتا» نوشته میخائیل بولگاکف رمانی است که پس از مرگش در سال ۱۹۶۷ منتشر شد. این رمان یکی از برجسته‌ترین آثار ادبیات روسیه در قرن بیستم به حساب می‌آید. این رمان چندین خط داستانی را با هم دنبال می‌کند و مضامین طنز، فانتزی و فلسفی را در بر دارد. داستان در دهه ۱۹۳۰ مسکو در رژیم استالین می‌گذرد که با ورود شیطان و اطرافیانش داستانی آغاز می‌شود. این رمان همچنین به یک رشته روایی دیگر نیز می‌پردازد، داستان پونتیوس پیلاطس و رویارویی او با عیسی مسیح. این جنبه تاریخی رمان مضامین ایمان، رستگاری و ماهیت خیر و شر را بررسی می‌کند. محور اصلی داستان، رابطه عاشقانه بین مرشد، نویسنده، و مارگاریتا است. مرشد و مارگاریتا به‌دلیل داستان‌سرایی غنی و تخیلی، ترکیبی از رئالیسم و عناصر خارق‌العاده، و تفسیرهای اجتماعی و سیاسی تندش مورد تحسین قرار می‌گیرد. اگرچه بولگاکف این رمان را در دهه ۱۹۴۰ به پایان رساند، اما در زمان حیات نویسنده به‌دلیل سانسور توسط شوروی منتشر نشد؛ چراکه این کتاب با نگاه انتقادی‌اش به حکومت ،به‌عنوان یک کتاب خرابکارانه معرفی شده بود.
بخشی از کتاب صوتی مرشد و مارگریتا را بشنوید.
مرشد و مارگریتا میخائیل بولگاکف
گوینده: مهبد قناعت پیشه
سلاخ‌خانه شماره‌ی ۵
«سلاخ‌خانه شماره‌ی ۵» رمانی نوشته‌ی کورت ونه‌گات نویسنده‌ی معاصر آمریکایی است که در سال ۱۹۶۹ منتشر شد. این کتاب به‌عنوان یکی از تأثیرگذارترین و مشهورترین آثار ونه‌گات شناخته می‌شود که عناصر علمی تخیلی، طنز، و مضامین ضدجنگ را درهم آمیخته است. این رمان داستان بیلی پیلگریم، سرباز آمریکایی را روایت می‌کند که در آغاز جنگ جهانی دوم توسط نیروهای آلمانی اسیر می‌شود. . بیلی وقایع زندگی خود ازجمله دوران جنگ و زندگی پس‌از جنگ را به‌صورت غیرخطی و ازهم‌گسیخته تجربه می‌کند. او در لحظات مختلف به این‌‌سو و آن‌سو از جمله بمباران آتش‌سوزی درسدن، واقعه‌ای که خود ونه‌گات به‌عنوان یک اسیر جنگی شاهد آن بوده است، سفر می‌کند. «سلاخ‌خانه شماره‌ی پنج» به‌دلیل سبک روایی متمایز، طنز تاریک و پیام قدرتمند ضدجنگش، بلافاصله مورد تحسین قرار گرفت. درحالی‌که این کتاب با استقبال عمومی روبه‌رو شد، به‌دلیل زبان صریح، محتوای جنسی و مضامین بحث‌برانگیز با چالش‌ها و تلاش‌های گاه‌به‌گاه برای سانسور و ممنوعیت نیز مواجه شده است. این کتاب در سال ۱۹۷۵ در لویت تاون شهر نیویورک، در سال ۱۹۷۹ در نورث جکسون در اوهایو، و در سال ۱۹۸۲ در لیکلند در فلوریدا به‌دلیل «صحنه‌های جنسی صریح، خشونت، و زبان زشت» ممنوع شد.
بخشی از کتاب صوتی سلاخ‌خانه شماره پنج را بشنوید.
سلاخ‌خانه شماره پنج کورت ونه‌گات
گوینده: علی دنیوی ساروی
دنیای قشنگ نو
رمان دنیای قشنگ نو به‌نوعی آنتی‌تز داستان ۱۹۸۴ بود. اگر جورج اورول از دیکتاتوری‌های کمونیستی الهام گرفته بود که مجاری اطلاعاتی را می‌بستند و همه‌ی مردم را دائماً زیر نظر می‌گرفتند، آلدوس هاکسلی از دیکتاتوری دیگری می‌گفت که رفتاری معکوس داشت؛ جایی که حکومت اطلاعات را محدود نمی‌کرد بلکه مردم را در معرض فوران اطلاعات قرار می‌داد تا نتوانند حقیقت را تشخیص بدهند. جایی که تکنولوژی همه‌چیز بود و معنای انسان را تغییر داده بود.
بیهوده نبود که دولت‌های غربی مخصوصاً آمریکا این کنایه‌های تند و سخت را به خود گرفتند، و برای سال‌ها اجازه ندادند این کتاب وارد برخی کتابخانه‌ها شود. زبان، ضدیت با خانواده و مذهب ازجمله بهانه‌هایی بودند که باعث ممنوعیت این کتاب در آمریکا شدند. کتاب به همین دلایل در ایرلند، استرالیا و هند هم برای سال‌ها مجوز انتشار نداشت.
داستان پادآرمانشهری هاکسلی در قرن بیست‌وششم اتفاق می‌افتد، زمانی که مهندسی ژنتیک همه‌ی دنیا را تغییر داده و فقر و جنگ و رنج را از بین برده، در کنارش زندگی را هم از همه‌ی مفاهیمش تهی کرده. همه‌چیز محصول مهندسی است و مطلقا هیچ احساس و عشقی وجود ندارد.
هاکسلی سه دهه بعد از نوشتن این کتاب اعلام کرد پیشگویی‌هایش خیلی زودتر از آنچه تصور می‌شده در حال رخ‌دادن است و دنیای قشنگ نو به‌سرعت دارد محقق می‌شود. کتاب در دوران جدید به‌شدت موردتوجه قرار گرفته و دائماً به آن ارجاع داده می‌شود.
بخشی از کتاب صوتی دنیای قشنگ نو را بشنوید.
دنیای قشنگ نو آلدس هاکسلی
گوینده: متین بختی
همسایه‌ها
کتاب همسایه‌ها ازجمله آثار شاخص احمد محمود نویسنده‌ی ایرانی است که نگارش آن در سال ۱۳۴۲ شروع شد و در سال ۱۳۴۳ به اتمام رسید. این کتاب بعد از سال‌ها، سرانجام در سال ۱۳۵۳ منتشر شد و پس از آن به‌دلایل سیاسی توسط رژیم پهلوی دستخوش سانسور و منع نشر شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ این کتاب مجدد به چاپ رسید تا پس از آن در سال ۱۳۶۰ به‌علت وجود تصاویر و صحنه‌های نامناسب جنسی مجدد ممنوع اعلام شد. «همسایه‌ها» زندگی مردم محله‌ای در تهران را در دوران پرتلاطم تغییرات سیاسی و اجتماعی روایت می‌کند. داستان به پیچیدگی‌های روابط انسانی می‌پردازد و موضوعاتی مانند عشق، دوستی، خیانت و مبارزه برای هویت فردی و اجتماعی را روایت می‌کند. این رمان تجربیات و دیدگاه‌های متنوع شخصیت‌های مختلف را به تصویر می‌کشد و چالش‌ها و درگیری‌هایی را که جامعه‌ی در حال تحول با آن‌ها روبه‌رو است، منعکس می‌کند. این کتاب در عین ممنوعیت یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های احمد محمود به حساب می‌آید.
8,832 بازدید
فاطمه حسین‌خانی
اشتراک
ورود
0 دیدگاه ها
