معرفی کتاب‌هایی که یک عکاس باید بخواند

مریم شعبانی

1,959 بازدید

تحقیقات نشان می‌دهند که طی تاریخ، حدود ۱۲.۴ هزار میلیارد عکس به شیوه‌های مختلف ثبت شده و این میزان تا سال ۲۰۳۰، به ۲۸.۶ هزار میلیارد خواهد رسید. از زمان اختراع عکاسی کمتر از ۲۰۰ سال می‌گذرد؛ با این همه، طی همین کمتر از ۲۰۰ سال، این رسانه تغییرات بسیار مهمی را در ذات خود و همچنین در بستر هنر تجربه کرده است. در سال‌های نخست اختراع عکاسی، ثبت هر عکس ممکن بود نیم ساعت طول بکشد، اما امروزه، تنها با در دست داشتن یک گوشی موبایل، می‌توانیم روزانه صدها عکس را به ثبت برسانیم. به همین دلیل، حتی اگر هنرمند یا عکاس نباشید، ممکن است علاقه‌مند باشید دانش خود را درباره‌ی عکاسی ارتقا دهید. اگر دانشجوی عکاسی، عکاس و یا صرفا علاقه‌مند به عکاسی و مطالب این حوزه هستید، خواندن این یادداشت که در آن قصد داریم چند کتاب مفیدی را که یک عکاس باید بخواند معرفی کنیم، می‌تواند برایتان جذاب باشد.

کتاب‌های عکاسی را در دسته‌بندی‌های متعددی می‌توان طبقه‌بندی کرد. در این مطلب قصد داریم هم کتاب‌هایی را مورد بررسی قرار دهیم که عکاسان بزرگ را معرفی می‌کنند، هم کتاب‌هایی که برای علاقه‌مندان به تاریخ عکاسی مفید باشند و هم کتاب‌هایی که عکاسی را به عنوان یک هنر و یا در کنار سایر هنرها می‌نگرند.

‌

تاریخ عکاسی

نویسنده: بیومونت نیوهال

مترجم: آذرنوش غضنفری

مرکب هنر

اطلاعات بیشتر و خرید

اگر علاقه‌مند هستید که اطلاعات بیشتری درباره‌ی تاریخ عکاسی داشته باشید، کتاب تاریخ عکاسی اثر بیومونت نیوهال یکی از کتاب‌هایی است که خواندن آن را به شما پیشنهاد می‌کنیم. بیومونت نیوهال نمایشگاه‌گردان، تاریخ‌نگار هنر، نویسنده و عکاس آمریکایی است که تاریخ عکاسی را در دانشگاه‌ها و موسسات مختلفی تدریس می‌کرد. کتاب مشهور او، تاریخ عکاسی، از نخستین انتشار آن در سال ۱۹۳۷، یکی از کتاب‌های کلاسیک، علمی و مهم در حوزه‌ی تاریخ‌نگاری عکاسی محسوب می‌شود که بعدها نیز نویسندگان بسیاری در نوشتن تاریخ‌نگاری‌های خود، از آن بهره گرفتند و محققان، پژوهشگران و علاقه‌مندان عکاسی نیز آن را بسیار تحسین کرده‌اند.

عکاسی از زمان ثبت اختراع آن در سال ۱۸۳۹ میلادی تا به امروز، تاریخ غنی و پرفرازونشیبی را پشت سر گذاشته است. نیوهال در کتاب تاریخ عکاسی، به بررسی تغییرات و جنبش‌های مهم عکاسی طی تقریبا صد سال اولیه‌ی اختراع آن، یعنی از همان سال ۱۸۳۹ تا ۱۹۳۷، هم به عنوان یک فناوری و اختراع جدید و هم به عنوان یک هنر مدرن پرداخته است.

بومونت نیوهال در کتاب تاریخ عکاسی، با بررسی ۳۰۰ عکس از عکاسان مشهور، مطالعه‌ای جامع و جذاب در حوزه‌ی روندها و پیشرفت‌های مهم در رسانه‌ی عکاسی از زمان ثبت شدن نخستین عکس‌ها ارائه کرده است.

‌

کلمات عکاسی

نویسنده: ژیل مورا

مترجم: کریم متقی

انتشارات حرفه نویسنده

اطلاعات بیشتر و خرید

کتاب کلمات عکاسی، اثر ژیل مورا، اطلاعات بسیار مهمی را از تاریخ عکاسی تا دوران معاصر آن ارائه می‌کند، اما نقطه‌ی متمایزکننده‌ی این کتاب آن است که تمام این اطلاعات را در قالبی فشرده ارائه می‌کند. این کتاب مانند یک واژه‌نامه، به ارائه‌ی وقایع و جنبش‌های اساسی عکاسی، نام افراد مهم و تاثیرگذار در آن‌ها و همچنین شهرها، کشورها و یا حتی قاره‌هایی که این وقایع و جنبش‌ها در آن‌ها مرکزیت داشته‌اند، می‌پردازد. آ‌ن‌چه در این کتاب می‌خوانیم، ممکن است به مفصلی بسیاری از کتاب‌های تاریخ عکاسی نباشد، اما اهمیت این کتاب شاید در همان فشردگی و جامع‌بودنی باشد که تمام وقایع مهم را در خود گنجانده است و به مخاطب اجازه می‌دهد که پس از مطالعه و بررسی عناوین مهم در تاریخ عکاسی، در باب هر کدام که علاقه‌مند بود، بیشتر تحقیق کند.

ژیل مورا، موزه‌دار و پژوهشگر فرانسوی و از متخصصین هنر مدرن آمریکا است. او تحقیقات و پژوهش‌های بسیاری را در زمینه‌ی عکاسی انجام داده است، بنابراین می‌توان از این کتاب نیز به عنوان یک منبع علمی و مناسب برای کسب اطلاعات در باب عکاسی استفاده کرد. آن‌چه در کتاب کلمات عکاسی مطرح می‌شود، همچون ادامه‌ی نام کتاب، راهنمای اندیشه‌ها، جنبش‌ها و تکنیک‌های عکاسی، از زمان اختراع آن تا سال ۱۹۹۷ است. در این کتاب همچنین نموداری تحت عنوان نمودار سیر تاریخی عکاسی ارائه شده که در یک نگاه، دسته‌بندی‌های مهم عکاسی را به همراه زمان‌بندی آن‌ها به مخاطب نشان می‌دهد.

خواندن این کتاب می‌تواند برای افراد بسیاری مفید واقع شود، از دانشجویان و پژوهشگران گرفته تا آن‌هایی که صرفا مشتاق هستند درباره‌ی عکاسی اطلاعات بیشتری داشته باشند.

‌

درباره‌ عکاسی

نویسنده: سوزان سانتاگ

مترجم: مجید اخگر

نشر بیدگل

اطلاعات بیشتر و خرید

کتاب درباره‌ی عکاسی، نوشته‌ی سوزان سانتاگ، یکی از نویسندگان و نظریه‌پردازان مشهور در حوزه‌ی هنر عکاسی است. درباره‌ی عکاسی از آن دسته کتاب‌هاییست که تمام خوانندگان و علاقه‌مندان به عکاسی می‌توانند از خواندن آن لذت ببرند، حتی اگر چندان مطلبی درباره‌ی این هنر نخوانده باشند.

سانتاگ در کتاب درباره‌ی عکاسی، پرسش‌هایی بنیادین و هیجان‌انگیز در باب این هنر مطرح کرده و سعی می‌کند به هر یک از آن‌ها پاسخ دهد. او عکاسی را به عنوان یکی از دست‌ساخته‌های مدرنیته مورد بررسی قرار می‌دهد؛ دست‌ساخته‌ای که از دل جامعه‌ی مدرن پدید آمده، اما خود منجر به ایجاد تغییرات بسیاری در این جامعه نیز شده است. عکاسی در وهله‌ی نخست، به عنوان هنری شناخته می‌شود که بیش از هر چیز، «واقعیت‌ها» را نشان می‌دهد؛ و یکی از موضوعاتی که در کتاب درباره‌ی عکاسی مورد بحث قرار می‌گیرد، اهمیت تصاویر و چیزهایی که در آن‌ها بازنمایی می‌شود در این جهان است.

با توجه به مسائل ذکرشده، مخاطب این کتاب لازم نیست الزاما با عکاسی سروکار داشته باشند، بلکه تمامی کسانی که تحولات عمومی جامعه و فرهنگ مدرن را دنبال می‌کنند و در مورد آن می‌اندیشند، می‌توانند مخاطب این کتاب باشند. اما کتابی است که یک عکاس باید بخواند.

‌

عکاسان بزرگ جهان

امروزه به واسطه‌ی پیشرفت تکنولوژی و شبکه‌های اجتماعی عکس‌محور، عکاسانی که عموما شناخته‌شده‌تر به شمار می‌روند، احتمالا عکاسانی هستند که حوزه‌ی فعالیت آن‌ها بیشتر به شبکه‌هایی مانند اینستاگرام و یا عکاسی تبلیغاتی معطوف شده است، اما تاریخ عکاسی سرشار از عکاسان بزرگی است که هر یک با فعالیت‌ها و تصاویری که به ثبت رسانده‌اند، این هنر را طی تاریخ به طرق مختلف دگرگون ساخته‌اند. اگر علاقه‌مند باشید که بدانید چه کسانی در ابتدا باعث اختراع عکاسی شدند، با شماری از عکاسان بزرگ و مهم آشنا شوید و برخی از عکس‌های آنان را نیز ببینید، خواندن کتاب عکاسان بزرگ جهان به سرپرستی برایان کو را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

برایان کو، مجموعه‌دار موزه‌ی کداک در نزدیکی لندن و متخصص فنون عکاسی، به ویژه فنون مورد استفاده در دوران اولیه‌ی عکاسی بود. کتاب عکاسان بزرگ جهان به سرپرستی برایان کو و همراهی نویسندگان دیگری از جمله دیوید آلیسون، ایمی بدیک، تری بینز، کالین فورد و یان جفری نوشته شده است.

مقدمه‌ی این کتاب، به سیری در تحولات فنی عکاسی اختصاص یافته است و طی فصل‌های بعدی کتاب، عکاسان مختلف و بزرگی از ابتدای تاریخ عکاسی، از افرادی که منجر به اختراع عکاسی شدند (مانند لویی ژاک مانده داگر) تا افرادی که جنبش‌های مختلفی را در این حوزه رقم زدند (مانند آلفرد استیگلیتز، اوژن آتژه و بسیاری از عکاسان دیگر)، مورد بررسی قرار گرفته‌اند.

‌

عکس به مثابه‌ی هنر معاصر

عکس به مثابه‌ی هنر معاصر در واقع مجموعه‌ای از ۷ مقاله در ۷ فصل است که طی آن‌ها، شارلوت کاتن، نمایشگاه‌گردان و نویسنده در حوزه‌ی عکاسی، به عناوین و موضوعات مختلفی در ارتباط با عکاسی و هنر پرداخته است.

فصل اول کتاب به نام هنر این است، به چگونگی ورود عکاسی به جرگه‌ی هنرهای معاصر و فاصله گرفتن آن از هنجارهای سنتی می‌پردازد. فصل دوم، روزی روزگاری، به داستان‌سرایی در عکاسی هنری معاصر اختصاص دارد. در فصل سوم، ددپن، به عکاسی ددپن که نوعی از عکاسی سرد، بی‌طرفانه، نافذ، دقیق و تاثیرگذار است، پرداخته می‌شود. در فصل چهارم، هرچیز و هیچ‌چیز، به این موضوع پرداخته می‌شود که اشیای روزمره، معمولی و موضوعات غیرانسانی چگونه می‌توانند در عکاسی، نامعمول و خارق‌العاده جلوه کنند. در فصل پنجم، زندگی صمیمانه، کارکرد عکاسی هنری معاصر در ارتباط با روایت‌های زندگی خانوادگی و صمیمانه مورد بررسی قرار می‌گیرد. فصل ششم، لحظه‌ها در تاریخ، به این موضوع می‌پردازد که چگونه عکاسی می‌تواند شیوه‌های زندگی و رویدادهای جهان را نمایش دهد. در نهایت در فصل هفتم کتاب به نام احیا و بازسازی، به تغییر موضع عکاسی از اوایل دهه‌ی ۱۹۷۰ به این سو پرداخته شده است.

خواندن عکس به مثابه‌ی هنر معاصر به افرادی توصیه می‌شود که به هنرهای جدید و معاصرتر علاقه‌مند هستند.

‌

اتاق روشن

رولان بارت یکی از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین نویسندگان و منتقدان در حوزه‌ی عکاسی محسوب می‌شود که مقالات و کتاب‌های متعددی را نیز در این زمینه از خود بر جای گذاشته است. اتاق روشن نیز کتاب کوتاهی از رولان بارت است که در سال ۱۹۸۰ منتشر شده است.

نام کامل این کتاب، اتاق روشن، یادداشت‌هایی در باب عکاسی است؛ در واقع در این کتاب بیشتر با یادداشت‌هایی شخصی از بارت مواجه هستیم تا متون انتقادی. بارت در میان منتقدان و پژوهشگران حوزه‌ی عکاسی، به فردی که همواره نظراتی ضدونقیض در باب این هنر داشته و همین نظرات را مدام طی سالیان تغییر داده است، شناخته می‌شود. در اتاق روشن نیز که آخرین کتاب این نویسنده‌ی فرانسوی محسوب می‌شود و تنها چند ماه پیش از مرگش به انتشار درآمده، بارت کاوش‌ها و نظریات شخصی خود در باب عکاسی را به تحریر درآورده است.

گفته می‌شود که بارت پس از مرگ مادرش، به عکس‌های او پناه برد و با نگاه کردن به آن‌ها، توانست با نوستالژی و خاطرات مادرش زندگی کند و همین موضوع، حس و حالی کاملا شخصی نسبت به عکاسی در او به وجود آورد. اتاق روشن از آن دسته کتاب‌هایی است که بارت در آن به طور خاص، ماهیت عکس‌ها و عکاسی و همچنین مفاهیم گره‌خورده با این هنر از جمله گذشته، مرگ و خاطره را بررسی می‌کند. بارت همچنین در این کتاب به تاثیرات عکس‌ها بر نگرننده‌ی آن‌ها، مانند همان تاثیری که تماشای عکس‌های مادرش بر او گذشته بود، می‌پردازد.

بارت نویسنده، نشانه‌شناس و فیلسوف فقیدی بود؛ بنابراین ممکن است کتاب‌های او در وهله‌ی نخست اندکی پیچیده به نظر برسند. اما از آن‌جا که اتاق روشن جستارهای شخصی او در باب عکاسی است، خواندن آن می‌تواند برای کسی که چندان از عکاسی چیزی نمی‌داند نیز بسیار لذت‌بخش باشد.

‌

عکاسی: درآمدی انتقادی

اگر قصد دارید کتابی جامع را که به مسائل و حوزه‌های مختلف عکاسی پرداخته باشد بخوانید، کتاب عکاسی: درآمدی انتقادی می‌تواند گزینه‌ی بسیار مناسبی برای شما باشد.

عکاسی: درآمدی انتقادی اثر ویراستاری‌شده توسط لیز ولز، نویسنده و استاد فرهنگ عکاسی و هنرهای رسانه‌ای در دانشگاه پلیموث انگلستان است. این کتاب یک کتاب مقدماتی منسجم است که مسائل نظری عکاسی را طی هفت فصل مجزا مورد بررسی قرار داده است. نقطه‌ی متمایزکننده‌ی این کتاب با سایر کتاب‌هایی که عکاسی و تاریخ آن را مورد بررسی قرار می‌دهند، داشتن همین نگاه «انتقادی» به حوزه‌های مختلف عکاسی است.

این کتاب جامع طی هفت فصل موضوعاتی از جمله نظریه‌ی عکاسی، عکاسی مستند، عکاسی مردم‌پسند و شخصی، عکاسی بدن، جامعه‌ی نمایش و تبلیغات، عکاسی هنری و عکاسی دیجیتال را مورد بررسی قرار داده است. همانطور که گفته شد، لیز ولز ویراستار انگلیسی این کتاب است و نویسندگانی از جمله دریک پرایس، پاتریشیا هلند، میشل هنینگ، مارتین لیستر و خود لیز ولز در نوشتن فصول مختلف این کتاب نقش داشته‌اند.

‌

چرا عکاسی هنری؟

اگر با هنر سروکار داشته باشید، احتمالا می‌دانید که هنر از جمله‌ی آن مفاهیمی به شمار می‌رود که از ابتدای تاریخ آن تا به امروز، تعریف درست و دقیقی از آن به دست نیامده است، زیرا آن‌چه در هر دوره‌ای از تاریخ به عنوان هنر شناخته شده ممکن است با دوره‌های بعدی تفاوت داشته باشد و افراد مختلف نیز می‌توانند نظرات شخصی و مختلفی در باب آن‌چه باید هنر محسوب شود، داشته باشند. بنابراین، این موضوع در باب عکاسی هنری نیز صدق می‌کند.

کتاب چرا عکاسی هنری؟، اثر لوسی سوتر، منتقد و مورخ هنر است. هر قسمت از این کتاب درباره‌ی موضوعات مختلف عکاسی هنری به بحث پرداخته است. در این کتاب انواع مختلفی از آثار عکاسی از جمله تصاویر سیاه‌وسفید و رنگی، عکس‌هایی که به همراه نوشتار منتشر می‌شوند، عکس‌هایی که در کنار سایر عرصه‌های هنر عرضه می‌شوند، عکس‌های مستند، عکس‌هایی که در اینترنت به انتشار درمی‌آیند و سایر انواع تصاویر عکاسانه، مورد بررسی واقع شده‌اند.

خواندن این کتاب را به افرادی توصیه می‌کنیم که علاقه‌مند هستند آن‌چه در قالب عکاسی به عنوان «هنر» شناخته می‌شود، بیشتر بشناسند. همچنین این کتاب می‌تواند برای افرادی مفید واقع شود که در کنار عکاسی صرف، به این که چگونه این هنر در برخی موارد می‌تواند در کنار سایر هنرها، آثاری تامل‌برانگیز و جذاب خلق کند، علاقه‌مند باشند.

‌

اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید