بهترین کتاب ها و رمان های سیاسی جهان

یک سال قبل از جنگ جهانی دوم است. اروپا در زمینه حکومت‌های دیکتاتوری تجربه‌های درخشانی کسب کرده است و جایی بهتر از آن برای یادگرفتن رموز دیکتاتوری وجود ندارد. دو آمریکایی مشکوک هم به همین امید راهی اروپا می‌شوند تا بتوانند بعد از اینکه کامل از راه و رسم دیکتاتوری آگاه شدند به آمریکا بروند و آنجا حکومت خودشان را تشکیل دهند. یکی در نقش راس حکومت و دیگری مشاور استراتژیک او. در همین حال است که با تومازوی آشنا می‌شوند؛ یک تبعیدی سیاسی ایتالیایی که در حال نوشتن کتابی است برای آموزش فریفتن دیگران…

یکی از بهترین رمان های سیاسی متعلق به اسلاونکا دراکولیچ است که به نوشتن کتاب‌هایی درباره کمونیست معروف است. دراکولیج در این اثرش، سری به موزه کمونیسم زده است و این بار از تمام کشورهای بلوک شرق در آن دوران می‌گوید. نکته جالب این کتاب این است که هر بخش یک راوی دارد و هر راوی یک حیوان است. مثلا طوطی دست‌آموز ژنرال تیتو، یا موشی که از لابه‌لای سوراخ‌ها زندگی مردم در برلین را تماشا کرده است و حالا از آن‌ها نوشته است. روایت کتاب راهنمای بازدید از موزه کمونیست از دو کتاب دیگر او، داستانی‌تر است و احتمالا همین موضوع هم سبب جذابیت بیشتر آن می‌شود؛ به خصوص برای آن‌هایی که دنبال روایت‌های داستانی هستند.

کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم یکی دیگر از کتاب‌های اسلاونکا دراکولیچ و یکی دیگر از بهترین رمان های سیاسی به انتخاب ما است که در آن به شرح زندگی در زاگرب، در دوران نفوذ و سلطه کمونیست پرداخته است. این کتاب البته از آن نظر جالب توجه است که توجه ویژه‌ای به مشکلات و مسائل زنان دارد ولی به طور کلی بیانگر زندگی در چنین وضعیتی است. یا شاید همانطور که خودش می‌گوید: « وضعیت ذهنی افرادی که مدت‌ها در چنین شرایطی زندگی کرده‌اند و البته که به راحتی هم قادر به تغییر آن و پاک کردنش از ناخودآگاه جمعی‌شان نیستند».

بوریس پاسترناک برای آنکه سیاست را در قالب یک رمان درآورد، شروع به نوشتن کتاب دکتر ژیواگو کرد؛ اثری که شاهکار او به حساب می‌آید. این کتاب هم از بهترین رمان های سیاسی است که می‌توانید بخوانید. دکتر ژیواگو داستان زندگی مردی به همین نام است که خوی عاشق‌پیشه دارد و دلش را به دو زن باخته است. اما مسیر زندگی‌اش تحت تاثیر مشکلات و رویدادهایی خارج از کنترلش، تغییر می‌کند.
این کتاب هم از آن دسته کتاب‌هایی است که سال‌ها در صف انتظار برای منتشر شدن ماند و در نهایت سی‌ودوسال بعد از اتمام کتاب، در روسیه منتشر شد. از روی این کتاب هم فیلم ساخته‌اند و هم سریال. نویسنده هم به دلیل نوشتن این اثر جایزه نوبل را از آن خود کرد. بنابراین اگر به دنبال کتابی خوب می‌گردید که هم داستانی جذاب داشته باشد و هم نشانگر مسائل سیاسی، این کتاب انتخاب خوبی به شمار می‌آید.

خواهران خانواده میرابال، خواهرانی که به پروانه‌ها معروف شدند، تمام عمرشان را صرف مبارزه با رژیم دیکتاتوری تروخیو در جمهوری دومینیکن کردند. خولیا آلوارز نیز داستانی بر اساس زندگی آن‌ها نوشت که به یکی از مهم‌ترین آثارش و یکی از بهترین رمان های سیاسی بدل شد: در زمانه پروانه‌ها.
خواهران میرابال در دوران کودکی و نوجوانی خود دوستانی جدید پیدا می‌کنند. یکی از این دوست‌ها، سینتیای مهربان است که رازی عجیب را با آن‌ها درمیان می‌گذارد: تروخیوی مهربان، رهبر باشکوه آن‌ها، همانی که عکسش در کنار عیسی مسیح و بره‌های کوچک در هر خانه‌ای وجود دارد، قاتل است! حالا خواهرها از این راز باخبر شدند و همین مسیر زندگی آن‌ها را عوض می‌کند. مسیری که به یک مبارزه همیشگی دربرابر ظلم رژیم دیکتاتوری بدل می‌شود.

«انتقام، قدیمی‌ترین انگیزه‌ای است که در کتاب‌ها نوشتند». وداع با کوبا، داستان یکی از همین انتقام‌ها است. بئاتریس پرز در خانواده‌ مرفهی متولد شده بود. خانواده آن‌ها از زمین‌داران بودند اما پس از روی کار آمدن دولت سوسیالیستی فیدل کاسترو، با شراکتی شدن زمین‌ها، آن‌ها تمام دارایی خود را از دست می‌دهند. از طرف دیگر، برادر دوقلوی بئاتریس که در نبرد علیه باتیستا، رئیس‌جمهور قبلی، جنگیده است و همیشه در کنار سوسیالیست‌ها بوده، به دست همرزمانش کشته می‌شود. همه این اتفاقات حس انتقام‌جویی بئاتریس را تقویت می‌کند و تلاش می‌کند با همین بهانه به فیدل کاسترو نزدیک شود. اما همه‌چیز آنطور که او برنامه‌ریزی کرده است، پیش نمی‌رود…

ژوزه ساراماگو، بینایی را در ادامه کتاب مشهورش، کوری نوشت. در داستان کوری، یک بیماری که خودش را به شکل نابینایی سفید نشان داده بود ناگهان در شهر شایع شد و زندگی را مختل کرد. دولت برای مهار بیماری، مکان‌هایی را به قرنطینه اختصاص داد. اما چیزی نگذشت که تقریبا تمام مردم به این مکان‌ها هجوم آوردند و در نهایت فاجعه رخ داد… حالا، بازماندگان و جان به‌دربردگان از آن بیماری، در این کتاب حضور یافتند. انگار آن‌ها به درکی عمیق رسیده‌اند. درکی که نشان می‌دهد از تاثیر سیاست بر زندگی خود آگاهند و این آگاهی را قرار است در شکل اعتراضشان به انتخابات نشان دهند…
این رمان، در حقیقت اعتراضی است به حکومت‌ها و دولت‌هایی که به نام آزادی سیاسی، مردم را از تمام حقوق خود محروم کرده‌اند و در عمل، دقیقا مخالف گفته‌ها و وعده‌های خودشان قدم برمی‌دارند. اگر به دنبال بهترین رمان های سیاسی هستید و رمان کوری را هم دوست داشته‌اید، بینایی را از دست ندهید.

تاریخ پر از درس‌هایی است که می‌تواند مسیر زندگی هر کدام از ما را تغییر دهد. اما در صورتی که از آن آگاه باشیم. تیموتی اسنایدر، بعد از اینکه دونالد ترامپ، به عنوان رئیس جمهور آمریکا انتخاب شد، در فیس‌بوکش پستی گذاشت و به آمریکایی‌ها هشدار داد: آینده‌ای سخت در انتظارشان است. این پست او بیش از هجده‌هزاربار به اشتراک گذاشته شد و او را ترغیب کرد تا نوشته‌اش را بسط دهد و بیست درسی را که بیان کرده بود با ذکر مثال در یک کتاب منتشر کند. کتابی که امروزه به نام در برابر استبداد می‌شناسیم. مثال‌هایی که او در این کتاب به آن‌ها ارجاع داده است، همگی از حکومت‌های شوروی و نازی انتخاب شده‌اند و دلیل انتخابش هم این گفته خودش است: «آمریکایی‌های امروز هیچ باهوش‌تر و خردمندتر از اروپاییانی نیستند که در قرن بیستم شاهد غلتیدن دموکراسی‌هایشان در دام فاشیسم، نازیسم یا کمونیسم بودند. مزیت ما در این است که شاید بتوانیم از تجربه آنان درس‌هایی بگیریم و حالا وقت خوبی برای این کار است.»
تیموتی اسنایدر، تاریخ‌نگار، نویسنده و استاد دانشگاه ییل و پژوهشگر متخصص در زمینه نازیسم و کمونیسم است و به همین دلیل می‌توان با اطمینان کتاب‌های او را به عنوان کتاب‌ها و منابع مفید برای مطالعات سیاسی انتخاب کرد و به همین خاطر در برابر استبداد یکی از بهترین کتاب های سیاسی است.

چطور می‌شود انسانی که درباره‌اش شایعه شده گوشت انسان می‌خورد، بسیار شوخ‌طبع باشد؟ الگوهای دیکتاتورهای بزرگ جهان چه کسانی هستند؟ وقتی مردم از گرسنگی جان می‌دادند، رهبران دیکتاتور آن‌ها چه غذایی می‌خوردند؟ چه غذاهایی را دوست داشتند و از چه غذاهایی ایراد می‌گرفتند؟ ویتولد شابوفسکی به قاره‌های مختلف جهان سفر کرد و با آشپزهایی که سال‌ها در آشپزخانه دیکتاتورها غذا می‌پختند صحبت و مصاحبه کرد تا از دریچه غذا به شخصیت‌های رهبران دیکتاتور پی ببرد و نگاهی هم به تاریخ این کشورها بیندازد. نتیجه تلاش‌های او در کتاب مصائب آشپزی برای دیکتاتورها، ثبت شده است. این کتاب را به خاطر زاویه دید جذابش باید در لیست بهترین کتاب های سیاسی قرار بدهیم.