چرا باید کتاب های ایرج پزشکزاد را بخوانیم؟

بنوشه فرهت

4,987 بازدید

ایرج پزشکزاد نویسنده و طنزپرداز معاصر ایرانی است که مهارت او در پرداختن به طنز و نوشتن طنازانه شهره عام و خاص است. او پس از گذران دوران مدرسه در ایران، دوره تحصیل دانشگاهی خود را در فرانسه گذرانده بود مدتی در ایران قاضی دادگستری بود و زمانی هم در وزارت امور خارجه مشغول به کار بود.

ایرج پزشکزاد به‌واسطه تحصیل در فرانسه زبان فرانسوی را به‌طور کامل آموخته و به آن مسلط بود و کمی بعد و به‌تدریج با زبان‌های آلمانی و انگلیسی نیز آشنا شد. باوجود سابقه کاری و تحصیلات دانشگاهی متفاوتش اما عشق اول و آخر او نوشتن و تنها نوشتن بود و در این امر چنان پیشرفت داشت و چنان آثاری از خود به‌جای گذاشت که آن پیشینه کاری چندان در معرفی او کاربردی ندارد. او کار را با نوشتن داستان‌های کوتاه آغاز کرد و به‌تدریج پیش رفت. در میان آثار او علاوه بر داستان‌های کوتاه و بلند چندین اثر تاریخی و چند مورد ترجمه نیز به چشم می‌خورد.

معرفی آثار ایرج پزشکزاد

ازجمله آثار او می‌توان به «گویایی از تاریخ»، «حاج مم جعفر در پاریس»، «شهر فرنگ از همه رنگ»، «دایی جان ناپلئون»، «ادب مرد به ز دولت اوست»، «ماشاالله خان در بارگاه هارون‌الرشید»، «بوبول»، «آسمون ریسمون»، «طنز فاخر سعدی»، «حافظ ناشنیده پند»، «به یاد یار و دیار»، «رستم صولتان»، «خانواده نیک‌اختر»، «بلیط خان‌عمو»، «پسر حاجی بابا جان» و «صندوق لعنت» نام برد. از میان همه اینها اما «دایی جان ناپلئون» معروفیت بسیار بیشتری دارد. در میان آثار تاریخی که از او برجای‌مانده می‌توان به «مروری بر واقعه‌ی ۱۵ خرداد ۱۳۴۲»، «مروری در تاریخ انقلاب روسیه»، «مروری در تاریخ انقلاب فرانسه» و «ریشه‌های اختلاف چین و شوروی» اشاره کرد.

معرفی آثار ترجمه او

در دنیای ترجمه هم آثاری چون «دزیره» اثر «آن ماری سلینکو»، «فردا گریه خواهم کرد» اثر «لیلیان روث»، «زندانی کازابلانکا» اثر «موریس دوکبرا»، «افسونگر دریا»، اثر «آلفرد ماشار»، «روزولت» اثر «سارا دلانو روزولت»،‌ «ملک مقرب در جمع شیاطین» اثر «موریس دوکبرا»، «دختر گرجی» اثر «موریس دوکبرا»، «افسونگران دریا» اثر «آلفرد ماشار»، «جمیله» اثر «هانری بوردو»، «دو سرنوشت» اثر «ویلکی کالینز»، «ماروا» اثر «موریس دوکبرا»، «شوایک سرباز پاکدل» و اثر «یاروسلاو هاشک» و «عدالت اجرا شده است» اثر «ژان مکر» را می‌توان حاصل تلاش و زحمت این نویسنده دانست.

از میان آثار ایرج پزشکزاد دو کتاب «ماشاالله خان در بارگاه هارون‌الرشید» و «دایی جان ناپلئون» را می‌توانید از طاقچه دریافت کنید. همچنین می‌توانید کتاب «زندانی کازابلانکا» را به ترجمه او و با صدای «حافظ کاظم‌زاده» در بخش کتاب‌های صوتی طاقچه بیابید.

‌

دایی جان ناپلئون

نویسنده: ایرج پزشکزاد

فرهنگ معاصر

اطلاعات بیشتر و خرید

حال بد نیست کمی با معروف‌ترین اثر ایرج پزشکزاد آشنا شویم. بی‌شک کسی نیست که تابه‌حال نامی از اثر معروف «دایی جان ناپلئون» نشنیده باشد. گرچه بیشتر این اثر را با فیلمی که به همین نام ساخته‌شده می‌شناسند و ناصر تقوایی را برای آفریدن چنین اثر هنری تحسین می‌کنند اما کیست که نداند موفقیت این اثر مدیون متنی بود که ایرج پزشکزاد نوشته بود. نوشته‌ای که به‌خوبی بر قامت یک فیلم‌نامه استوار ماند و توانست بر صفحه تصویر بنشیند و چنین شد که اثری هم در قالب کتاب و هم در قالب اثری تصویری توانست پرمخاطب بوده و بین اقشار مختلف مردم جایی برای خودش داشته باشد.

ازجمله ویژگی‌هایی که سبب شد کتاب «دایی جان ناپلئون» مخاطبان و طرفداران زیادی داشته باشد ویژگی‌های نوشتاری ایرج پزشکزاد بود. او با تردستی تمام شخصیت‌هایی خلق کرده بود که هرکدام برای خود نماینده قشری از جامعه بودند. به‌نوعی همه طبقات اجتماعی نماینده‌ای در داستان داشتند. نماینده‌ای که شخصیت او به‌خوبی و با مهارت تمام پرداخته‌شده و همانی شده بود که می‌بایست باشد؛ نسخه‌ای اصیل از آنچه در واقعیت وجود دارد. پزشکزاد بر پایه این شخصیت‌ها داستانی ساخت که گرچه داستان بود اما اصلا بدلی و قلابی نبود چراکه قهرمان‌هایش مابه‌ازاهای واقعی داشتند.

پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «معرفی و نقد کتاب دایی جان ناپلئون» را هم بخوانید.

همان شخصیت‌های خیالی اما واقعی‌اش بن‌مایه این داستان شده بودند و هرکدام ماجراهایی داشتند شبیه همه آنچه ما در زندگی عادی خودمان با آنها سروکار داریم. در کنار این شخصیت‌پردازی صحیح و حساب‌شده، این قلم روان و تسلط پزشکزاد به نوشتن بود که بار اصلی ماجرا را بر دوش داشت و اتفاقا او از پس همه‌چیز خوب برآمده بود. شخصیت‌پردازی‌های درست و دقیق و ساختار صحیح نوشتار سبب شده بود تا داستان باورپذیر و دل‌نشین بنماید و قلم روان پزشکزاد خواننده را همراهی وفادار نگه‌داشته بود.

او بیان ساده اتفاق‌ها و ماجراهای پیش رو را انتخاب کرده و در پی این تصمیم روندی را در پیش گرفت که درنهایت به تاثیرپذیری بی‌حدوحصر داستان بر مخاطب می‌انجامید. ناصر تقوایی در مجموعه تلویزیونی خلق‌شده نیز اصولی مشابه همین موارد را سرلوحه کار خود قرار داده بود و همین شد که آن اثر تصویری نیز طرفداران بسیاری داشته و دارد. این مجموعه در کنار میزان پرشمار طرفدار ازجمله مجموعه‌های تلویزیونی تاثیرگذار نیز به شمار می‌آید.

در توصیف کتاب این را هم می‌توان اضافه کرد که پزشکزاد در کتاب «دایی جان ناپلئون» ضمن یک تصویرسازی نقادانه از جامعه ایرانی به‌خوبی توانسته انعطاف و شادابی آن را نیز نشان دهد. او با همان قلم روان و روایت دل‌نشینش و در قالب مثال یک داستان به‌خوبی از زیروبم زندگی جامعه ایرانی و شخصیت‌های آن گفته است. پزشکزاد را می‌توان قصه‌گویی ماهر دانست. او این مهارت را در پیش بردن داستانی پر از اتفاق‌های مختلف به کار گرفته و اثری متکی بر قصه خلق کرده است. همه اینها در کنار هم باعث شده تا این اثر او به ۱۱ زبان دیگر نیز ترجمه شود.

پیشنهاد می‌کنیم اگر کتاب دایی جان ناپلئون را خوانده‌اید و یا سریال آن را دیده‌اید، و یا حتی به موضوعات تاریخی علاقه دارید، دیدن ویدیوکست رادیو نیست با موضوع «خانه اتحادیه» را از دست ندهید. در این اپیزود تیم رادیو نیست سراغ لوکیشن سریال دایی جان ناپلئون رفتند و درباره ماجراهای آن صحبت می‌کنند و تصاویر بکر و دسته اولی را به نمایش می‌گذارند. برای دیدن این ویدیو ابتدا فیلتر شکن را روشن کنید و سپس وارد لینک زیر در یوتیوب شوید:

مشاهده ویدیوکست رادیو نیست | خانه اتحادیه

‌

ماشاءالله‌خان در بارگاه هارون‌الرشید

نویسنده: ایرج پزشکزاد

فرهنگ معاصر

اطلاعات بیشتر و خرید

ماشالله خان دربان بانک است و در عین حال عاشق کتاب‌های تاریخی به خصوص کتاب‌هایی که درباره دوران هارون‌الرشید هستند. یک روز پیش مرتاضی هندی می‌رود و از او می‌خواهد که او را به دوران هارون‌الرشید بفرستد. وقتی ماشالله خان به هوش می‌اید خودش را دقیقا وسط دربار هارون‌الرشید می‌بیند. در این ماجراایرج پزشکزاد ماهرانه وضعیت جامعه را در قالب ماجراهای دربار عباسی و با زبانی طنز نقد می‌کند. خیلی‌ها باور دارند که دوران هارون‌الرشید دوران طلایی اسلام است، در حالی که ایرج پزشکزاد با نوشتن این کتاب قصد داشت بگوید چندان هم اینگونه نبوده و واقعیت چیز دیگری است.
بسیاری از منتقدین به سریل قهوه تلخ می‌گویند که مهران مدیری بدون اینکه نامی از این ککتاب ببرد، ایده و ماجرای سریالش را از این کتاب الهام گرفته است.

این کتاب در مرداد ۱۳۹۹ بعد از ۴۰ سال به صورت قانونی و با پرداخت حق کپی رایت به نویسنده منتشر شد.

4,987 بازدید

برچسب ها بهترین نویسندگان