تراژدی تنهایی
نویسنده: کریستوفر دوبلگ
مترجم: بهرنگ رجبی
انتشارات: نشر چشمه
کتاب‌هایی درباره چهره‌های سیاسی ایران، نقش‌آفرینان تاریخ معاصر
249 بازدید
کشور پهناورمان ایران، تاریخ بسیار پرفرازونشیبی دارد. تغییر حکومت‌ها، فرمانرواها، جنگ‌ها، ازدست‌دادن اراضی، شکست‌ها و موفقیت‌ها، تغییرات سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و… هرکدام به‌نوعی مسیر کشور را تغییر داده‌اند. در این تاریخ طویل و پر حادثه، نباید از چهره‌های سیاسی غافل شویم. از نقش‌آفرینان اصلی که هرکدام به‌نوعی در سرگذشت و زندگی چند نسل از ایرانیان نقش داشته‌اند.
آشنایی با چهره‌های سیاسی از چند جهت حائز اهمیت است؛ اول و مهم‌تر اینکه به ما کمک می‌کند کشورمان را بهتر بشناسیم و درک عمیق‌تری نسبت به وضعیت حال پیدا کنیم. امروز مسافر گذشته است و برای بهبودش راهی نداریم جز اینکه به گذشته باز گردیم. ما با شناخت چهره‌های سیاسی متوجه می‌شویم که چه کسانی در بزنگاه‌های تاریخ نقش داشته‌اند و چطور مسیر کشور را تغییر داده‌اند. همچنین سفر به زندگی شخصیت‌های تاثیرگذار، ولو شخصیت‌هایی که محبوبمان نیستند، می‌تواند نکات جالب و آموزنده‌ی زیادی را برایمان به همراه داشته باشد، چراکه چهره‌های سیاسی هرکدام به نوبه‌ی خود جریان‌ساز بوده‌اند.
از طرف دیگر، شناخت انسان‌های جسور، انسان‌های شجاع و آزاده‌ای که توانسته‌اند برای آزادی، رفاه و شادی دیگران زندگی شخصی خودشان را فدا کنند، می‌تواند برایمان انگیزه‌بخش و راهنما باشد.
خوشبختانه در سال‌های اخیر کتاب‌های ارزشمندی در مورد شخصیت‌های سیاسی تاثیرگذار تالیف شده که بسیاری‌شان فارغ از ارزش سیاسی، به لحاظ داستانی نیز جذابیت‌های زیادی دارند. در این یادداشت از بلاگ طاقچه، تعدادی از این کتاب‌ها را معرفی می‌کنیم.
تراژدی تنهایی؛ همه‌چیز در مورد محمد مصدق
محمد مصدق، یکی از شناخته‌شده‌ترین چهره‌های سیاسی ایران، نخست‌وزیر کشور و از حامیان نهضت مشروطه بود؛ مردی آزادی‌خواه که هیچکس ولو مخالفانش، نمی‌تواند تاثیرگذاری او در تاریخ ایران را انکار کند. «تراژدی تنهایی» با قلم نویسنده‌ی انگلیسی، کریستوفر دو بلگ سفری تمام‌عیار به زندگی محمد مصدق است.
مصدق که بود؟ در چه شرایطی زندگی کرد؟ چطور وارد صحنه‌ی سیاست شد؟ چه اندیشه‌هایی داشت؟ نویسنده به تمام این سوال‌ها پاسخ می‌دهد. او از تولد مصدق شروع می‌کند و در ۱۵ فصل ورودش به سیاست، تحصیلاتش، اقدامات و تاثیرگذاری‌هایش، نحوه‌ی رسیدن به مقام نخست‌وزیری و… را به تفصیل شرح می‌دهد.
مهم‌ترین چیزی که تراژدی تنهایی را برای تمام مخاطبان ویژه می‌کند، نحوه‌ی نگاه نویسنده به شخصیت مصدق است. ما در این کتاب با مصدق به‌عنوان نخست‌وزیر ایران و چهره‌ای که بارها ازش گفته‌اند و نوشته‌اند آشنا نمی‌شویم، بلکه ابتدا او را به‌عنوان خودش، به‌عنوان انسانی مستقل از لقب‌ها و موقعیت‌ها می‌شناسیم. این مسئله باعث شده تراژدی تنهایی بین خیل آثاری که در مورد مصدق نوشته شده، اثری خاص و قابل‌اعتنا باشد. نویسنده با قلم روانی که گاهی به سمت طنز تمایل پیدا می‌کند، مرد عجیب و تاثیرگذار تاریخ ایران را به تصویر می‌کشد و از خلال آن به تاریخ ایران نیز می‌پردازد.
شناخت یکی از چهره‌های مهم از نگاه نویسنده‌ای غیرایرانی، فرصتی فراهم می‌کند تا مصدق و در کنار آن وضعیت ایران را بهتر و دقیق‌تر ببینیم و همچنین از قلم داستان‌گونه‌ی نویسنده لذت ببریم. کتاب کاملاً بی‌طرف نوشته شده و به ما کمک می‌کند خود واقعی محمد مصدق را ببینیم؛ با تمام نقاط قوت و ضعف و شجاعت‌ها و ترس‌هایش.
بخشی از کتاب صوتی تراژدی تنهایی را بشنوید.
تراژدی تنهایی
نویسنده: کریستوفر دوبلگ
گوینده: تایماز رضوانی
انتشارات: رادیو گوشه
معمای هویدا؛ رازگشایی از زندگی یک مرد تأثیرگذار
هویدا مرد عجیبی بود. یکی از نخست‌وزیرهای شاه و مردی روشنفکر که با بزرگانی مثل صادق هدایت، ابراهیم گلستان، صادق چوبک و… حشر و نشر داشت. او چهره‌ی پر رمزورازی بود که در سال‌های انقلاب اسلامی خودش را تسلیم کرد و در نهایت هم به دار آویخته شد.
کتاب معمای هویدا نقد یا تحسین عملکرد و زندگی امیرعباس هویدا نیست. بلکه زندگی‌نامه‌ای بی‌طرفانه و روشن است از مردی که فعالیت‌های مهم زیادی داشت و شخصیتش برای هیچکس روشن نبود. زندگی شخصی هویدا، علائقش، روحیاتش، پیوند دیرینه‌اش با هنر و… هرکدام به‌نوعی شخصیت مرموزش را هویدا می‌کنند. هویدا به معنی واقعی کلمه یک معماست؛ معمایی که رازگشایی‌اش می‌تواند برای هر مخاطبی جذاب و خواندنی باشد.
عباس میلانی کتاب معمای هویدا را با پژوهش‌های فراوان نوشت و با صدها نفر از دوستان، بستگان و آشنایان او مصاحبه کرد. حاصل کتابی شگفت‌انگیز و خواندنی شد که مطالعه‌اش برای همه‌ی علاقه‌مندان به تاریخ ایران ضروری محسوب می‌شود. زندگی شخصی هویدا، تحصیلاتش، ارتباطش با ادبیات و نویسنده‌های مهم ایران، فعالیت‌هایش در سال‌های قبل انقلاب، نحوه‌ی تسلیم‌شدن و مرگش، همگی و همگی با جزئیات نابی در این کتاب پرداخته شده‌اند. میلانی با رازگشایی معمای هویدا، از بخشی از تاریخ ایران نیز رمزگشایی کرده و اتفاق‌های ظاهرا کوچک ولی مهم آن سال‌ها را برای خواننده جمع‌آوری کرده است.
بخشی از کتاب صوتی معمای هویدا را بشنوید.
معمای هویدا
نویسنده: عباس میلانی
گوینده: امید تقوی
انتشارات: آوانامه
بستن تبلیغناصرالدین شاه قاجار؛ شخصیتی عجیب و رازآلود
ناصرالدین شاه قاجار
نویسنده: بهزاد کریمی
انتشارات: بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه
علاقه‌مند به تاریخ باشید یا نه، حتماً شنیده‌اید که دوران سلطنت ناصرالدین شاه قاجار، یکی از دوره‌های مهم تاریخ ایران محسوب می‌شود. مردی علاقه‌مند به هنر و نقاشی و خط، از طرف دیگر شاهی که یکی از پر آشوب‌ترین دوره‌های ایران را تجربه کرد و اقدامات اشتباه کم نداشت.
بهزاد کریمی در کتاب ناصرالدین شاه قاجار پنجاه سال سلطنت شاه را به تصویر کشیده و همچنین پرده از شخصیت پیچیده‌ی او برداشته است. کتاب با تولد ناصرالدین شاه قاجار شروع می‌شود و دوران کودکی، بزرگسالی، به‌سلطنت‌رسیدن، علاقه‌های شخصی، اقدامات اشتباه، ترس‌ها و شکست‌ها و نحوه‌ی حکومت او را به تصویر می‌کشد.
شاید روایت دورانی پنجاه‌ساله کاری بسیار دشوار به‌نظر برسد ولی کتاب ناصرالدین‌شاه قاجار سعی کرده ضمن روایت تمام اتفاق‌های مهم، از جزئیات نیز غافل نماند. به همین دلیل شما در این کتاب با چهره‌ای از شاه قاجاری روبه‌رو می‌شوید که احتمالاً پیش از این جایی ندیده‌اید.
نقطه‌قوت کتاب این است که به شکلی داستان‌گونه روایت شده و نویسنده‌ی بی‌طرف به روایت زندگی شاه و وضعیت ایران می‌پردازد. کتاب چهار بخش دارد که عبارت‌اند از: از کهن‌میر تا تهران، شاه و امیر، توطئه داخلی، کشاکش خارجی و از رویای دولت منتظم تا واقعیت جناب آقا.
امیرکبیر؛ مرد عمل تاریخ
امیرکبیر
نویسنده: عباس اقبال آشتیانی
انتشارات: انتشارات نگاه
صدراعظم ناصرالدین شاه، مرد دلسوز ایران، بنیان‌گذار مدرسه‌ی دارالفنون و یکی از مهم‌ترین چهره‌های سیاسی ایران، برای همه نامی آشناست. میرزا تقی‌خان امیرکبیر، مردی شایسته که با درایتش روی اشتباه‌های بی‌شمار شاه قاجار سرپوش می‌گذاشت و به سهم خود سعی می‌کرد نقشی در پیشبرد علم کشور داشته باشد.
کتاب امیرکبیر با قلم عباس اقبال آشتیانی، فرصتی است تا با یکی از مردهای شجاع و شایسته‌ی آسمان سیاست ایران آشنا شویم و او را به شکلی دقیق‌تر بشناسیم. کتاب از تولد و اصل و نسب امیرکبیر شروع می‌کند و گام‌به‌گام به صدارت، اقدامات، ارتباطش با ناصرالدین‌شاه، دشمنان و مخالفانش و نحوه‌ی کشته‌شدنش به دستور شاه می‌پردازد. نویسنده سعی کرده کنار بایستد و بدون جانب‌داری خواننده را در مقابل یکی از شخصیت‌های مهم کشور قرار دهد تا بار دیگر از نو میرزا تقی خان امیرکبیر را بشناسد.
خاطرات و اسناد رزم‌آرا؛ مرد میدان رزم و مبارزه
خاطرات و اسناد سپهبد حاجعلی رزم آرا
نویسنده:
انتشارات: انتشارات شیرازه کتاب ما
سپهبد حاجعلی رزم‌آرا، نامی که شاید به‌اندازه‌ی بقیه نام‌ها شنیده نشده باشد، ولی نقشی پررنگ و انکارناپذیر در تاریخ ایران ایفا می‌کند. رزم‌آرا شخصیتی نظامی بود که از سال‌های پایانی دوره قاجار به‌عنوان یکی از شخصیت‌های مهم در کشور فعالیت داشت و همچنین برای تأسیس ارتش نوین ایران تلاش بسیاری کرد.
زندگی و تولد رزم‌آرا، تحصیلاتش در فرانسه، ورودش به حوزه‌ی نظامی، تدریسش در دانشگاه، ریاست ارتش، نخست‌وزیری، ترورشدن و تمام حوادث زندگی عجیب و پرحادثه‌ی این مرد نظامی، در کتاب خاطرات و اسناد رزم‌آرا مطرح شده است. کتاب جدا از خاطرات بسیار خواندنی، عکس‌هایی از این شخصیت مهم و جالب را نیز دربرمی‌گیرد.
چهره‌های منفور در تاریخ معاصر ایران؛ تاریخ از نگاهی دیگر
چهره های منفور در تاریخ معاصر ایران
نویسنده: حبیب الله تابانی
انتشارات: انتشارات نگاه
جدا از شناختن انسان‌های جسور و تاریخ‌ساز، نباید از شخصیت‌های منفور تاریخ غافل بمانیم. شخصیت‌هایی که با اقدامات اشتباه و نسنجیده، به وطن و مردم خودشان آسیب زدند و به آن‌ها خیانت کردند. شناختن شخصیت‌های منفور می‌تواند جلوی تکرار اشتباهات را بگیرد و همچنین به ما نشان بدهد چطور شخصیتی می‌تواند به نقطه‌ی خیانت به وطن و هم‌وطنان برسد و پشت سرش ویرانه بر جای بگذارد.
حبیب‌الله تابانی در کتاب چهره‌های منفور در تاریخ به سراغ شخصیت‌هایی رفته که جلوی رشد کشور را گرفتند یا در راستای منافع شخصی خودشان به دیگران آسیب زدند. حاجی ابراهیم‌خان شیرازی کلانتر، میرزا نصرالله آقاخان نوری، وثوق‌الدوله، سرتیپ محمد درگاهی (قلعه‌بیگی)، سرلشکر محمدحسین آیرم، میرزا هاشم‌خان نوری اسفندیار، شاهزاده سلطان عبدالمجید میرزا عین‌الدوله و سید ضیاءالدین طباطبایی از افرادی هستند که در این کتاب نام برده شده‌اند.
نویسنده سعی کرده برای نام بردن از افراد، اقدامات اشتباه آن‌ها و تأثیراتش در زندگی مردم را با دلایل کافی توضیح دهد. ازاین‌رو، کتاب چهره‌های منفور در تاریخ اثری جسورانه است که این بار از سمت دیگری به شخصیت‌های تأثیرگذار نگاه کرده است.
خلیل ملکی؛ سیمای انسانی سوسیالیسم ایرانی
خلیل ملکی
نویسنده: همایون کاتوزیان
مترجم: عبدالله کوثری
انتشارات: نشر مرکز
در تاریخ معاصر ایران، نباید از نام خلیل ملکی ساده عبور کنیم. نویسنده، مترجم، روزنامه‌نگار و سیاست‌مداری باهوش و درایت‌مند. ملکی از حامیان ملی‌شدن صنعت نفت و از منتقدان سرسخت کمونیسم شوروی بود و یکی از ۵۳ نفری به‌شمار می‌رفت که همگی فعالان چپ بودند. او یکی از بنیان‌گذاران و اعضای مهم حزب توده بود و بعدها از این گروه به دلیل وابستگی به شوروی فاصله گرفت.
ملکی مقاله‌های بسیاری در مورد ملی‌شدن صنعت نفت نوشت و با خلق کتاب «تاریخ سوسیالیسم» شوروی را به باد نقد گرفت. شناخت خلیل ملکی، شناخت تاریخ معاصر ایران است. تاریخ ملتهبی که بزنگاه‌های بسیاری داشت و هنوز بسیاری از ابعادش برایمان روشن نیست.
زندگی خلیل ملکی به‌عنوان فعالی سخت‌کوش، مردی روشنفکر و تلاش‌گر، شخصیتی آزادی‌خواه و جسور که جرئت اندیشیدن و تصمیم‌گیری و اقرار به انتخاب اشتباه را داشت، نه‌تنها از لحاظ تاریخی، بلکه از لحاظ اجتماعی و روان‌شناختی نیز خواندنی و جذاب است.
امیرکبیر و ایران؛ میراث میرزا محمدتقی‌خان فراهانی
امیرکبیر و ایران
نویسنده: فریدون آدمیت
انتشارات: انتشارات خوارزمی
فریدون آدمیت، نویسنده و تاریخ‌نگار بزرگ ایرانی، در کتاب امیرکبیر و ایران آینه‌ای در مقابل یکی از تأثیرگذارترین شخصیت‌های سیاسی ایران گرفته و او را به ما می‌شناساند. میرزا محمد تقی خان فراهانی، صدراعظم دوران قاجار و مردی دلسوز و دغدغه‌مند بود. مردی که مردم را دوست داشت و برایشان گام برمی‌داشت. از تأسیس مدرسه‌ی دارالفنون گرفته تا انتشار روزنامه‌ی وقایع اتفاقیه.
فریدون آدمیت در کتاب امیرکبیر و ایران از شکل کلیشه‌ای و خسته‌کننده‌ی نگارش زندگی‌نامه فاصله گرفته و از زندگی پر فراز و نشیب امیرکبیر، برای خواننده داستانی خواندنی ساخته است. داستانی که نشان می‌دهد چطور مردی با شجاعت و جسارت خودش را به مقام‌های عالی رساند و در این مقام‌ها خوش درخشید.
جزئیات کتاب به‌قدری جذاب و گیرا هستند که می‌توانید با صورت تازه‌ای از امیرکبیر آشنا شوید و چهره‌ی نو و جدیدی از ایران را ببینید.
قوام‌السلطنه در آیینه تاریخ؛ نگاهی به مرد اقدامات بزرگ
قوام السلطنه در آیینه تاریخ
نویسنده: فاطمه تقی زاده
انتشارات: انتشارات گیوا
احمد قوام‌السلطنه آشتیانی مردی است که در تاریخ ایران نقش مهمی ایفا کرد. او از سال‌های آخر سلطنت ناصرالدین شاه به دنیای سیاست پا گذاشت و پنج بار (دوبار در دوران قاجار و سه بار در دوران پهلوی) نخست‌وزیر ایران شد. همچنین قوام‌السلطنه ده کابینه تعیین کرد و سه سال فرمانروای خراسان و سیستان بود. او همچنین مظفرالدین‌شاه را به امضای فرمان مشروطیت ترغیب کرد و در تمام بحران‌های کشور نقشی مهم و اساسی داشت.
این تجربه‌های گران‌بها و مهم باعث شده قوام‌السلطنه در تاریخ معاصر ردپای بسیار پررنگی داشته باشد. کتاب قوام‌السلطنه در آیینه تاریخ فرصتی است تا ضمن شناخت شخصیت خودش، اقدامات و تأثیراتش در سرنوشت ایران را هم بدانیم و از خلال این شناخت بتوانیم تاریخ کشور را بهتر و دقیق‌تر تحلیل کنیم.
آقایان علیه آقایان؛ یک داستان غم‌انگیز در خلال تاریخ
آقایان علیه آقایان
نویسنده: صفورا رهبری
انتشارات: انتشارات خوب
آقایان علیه آقایان روایتی تاریخی و بسیار خواندنی است. روایتی از خانواده‌ی ارمنی آقایان شامل الکساندر و پسرش فلیکس. فلیکس در سوئیس حقوق خوانده بود و ارتباط خوبی با محمدرضا شاه داشت، اما کودتای ۲۸ مرداد این رابطه‌ی خوب را برهم زد و پای فلیکس به پرونده‌های موادمخدر باز شد.
پدر اما وضعیت بهتری داشت. الکساندر هم یکی از اولین افرادی بود که برای تحصیل راهی اروپا شد. او بعد از تحصیل به ایران برگشت تا به مشروطه بپیوندد و اولین شرکت حمل و نقل ایران را تاسیس کرد.
آقایان علیه آقایان نه‌تنها روایتی تاریخی است، بلکه داستانی خواندنی است که زندگی یک پسر و پدر را روایت می‌کند و نشان می‌دهد که حوادث سیاسی و تاریخی چطور روی زندگی شخصی افراد تاثیر می‌گذارد و مسیرشان را تغییر می‌دهند.
بخشی از کتاب صوتی آقایان علیه آقایان را بشنوید.
آقایان علیه آقایان
نویسنده: صفورا رهبری
گوینده: اشکان عقیلی‌پور
انتشارات: رادیو گوشه
بر بال بحران: زندگی سیاسی دکتر علی امینی؛ خاطرات مرد تأثیرگذار
بر بال بحران روایتی از زندگی دکتر علی امینی است. نخست‌وزیر ایران و نوه‌ی مظفرالدین شاه قاجار. او در پاریس حقوق خوانده بود و به‌عنوان مردی روشنفکر و تحصیل‌کرده، در سپهر سیاسی ایران نقش مهمی داشت.
ایرج امینی با جمع‌آوری یادداشت‌های پدر و خاطراتش در نشریه‌ی کیهان لندن کتاب بر بال بحران را نوشت که یکی از بهترین کتاب‌ها در زمینه‌ی شناخت چهره‌های سیاسی به‌شمار می‌رود. کتاب زندگی دکتر علی امینی را از بدو تولد روایت می‌کند و به تحصیلات، دوران وزارت، ارتباطش با مصدق، نقشش در تصمیم‌های مهم ایران و نحوه تصمیم‌گیری‌هایش می‌رسد. اثری ارزشمند که ما را به زندگی مردی متفکر می‌برد که پر التهاب‌ترین روزهای ایران را تجربه کرد و در یادداشت‌هایش به مسائلی پرداخت که برای مخاطب امروز اهمیت بسیار زیادی دارند.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
250 بازدید
بستن تبلیغ
سپیده بیگدلی
اشتراک
ورود
1 دیدگاه
قدیمی ترین
