قصه‌های تاریخی برای نوجوانان

1,944 بازدید

چرا باید تاریخ بخوانیم؟ احتمالا شما هم مانند همه این جمله را زیاد شنیده‌اید که «ملتی که تاریخ نخواند، محکوم به شکست است». اما مطالعه تاریخ به آن آسانی‌ها هم نیست. پیدا کردن منبع معتبر، یافتن کتابی که حقیقت ماجراهای رخ داده در دلِ تاریخ را بیان کند و نحوه‌ روایتش جذابیت و کشش داشته باشد، سخت است. اینطور مواقع می‌توان از داستان‌های تاریخی کمک گرفت. مزیت داستان تاریخی در نحوه‌ بیان ماجرا است. یک قصه تاریخی خوب می‌تواند کاری کند که تاریخ فرّار جایش را در ذهن و مغز ما باز کند.

در این یادداشت از وبلاگ طاقچه به سراغ قصه‌های تاریخی برای نوجوانان رفتیم. به این امید که خواندن این داستان‌ها بتواند آن‌ها را به خواندن تاریخ علاقه‌مند کند. راستی یادتان باشد که کتاب‌های خوب گروه سنی ندارند و شما در هر سنی که باشید، می‌توانید از خواندن یک کتاب خوب لذت ببرید. حتی اگر روی کتاب نوشته شده باشد: کتاب نوجوان!

‌

قبرستان عمودی

نویسنده: حمیدرضا شاه آبادی

نشر افق

اطلاعات بیشتر و خرید

مجموعه دروازه مردگان، بخشی از تاریخ معاصر و نزدیک به حال‌حاضر ایران است. زمانی که کم‌کم مدرنیته، ماشینی شدن و پدیده‌های شهری جای خودشان را در زندگی مردم باز کردند و البته مانند همیشه، تعصب، خرافات و باورهای کهنه، پوسیده و قدیمی هم خودشان را نشان دادند.
این مجموعه سه قسمت دارد؛ قبرستان عمودی جلد اول از این مجموعه‌ داستان جذاب و هیجان‌انگیز است.
رضاقلی، پسر نوجوانی است که در دوره‌ سلطنت شاهان قاجار زندگی می‌کند. او شاهد مدرنیزه شدن دنیایی است که در آن زندگی می‌کند. اتفاقاتی که به چشم می‌بیند برایش همراه با بهت و حیرت فراوان است. اما تفاوت او با دیگر آدم‌های هم دوره‌اش، روح آزادی‌خواهش است. او نمی‌تواند بپذیرد که مردمی باشند که ارباب باشند و عده‌ای دیگر، مانند رعیت در خدمت این اربابان باشند. آشنایی رضاقلی با میرزا حسن‌خان رشدیه سبب می‌شود که آزادی‌خواهی و عدالت‌طلبی در وجودش مانند شعله‌ای روشن شود و …

حالا پسر نوجوانی به نام مجید که در دنیای معاصر و همزمان با ما زندگی می‌کند، زندگینامه خودنوشت رضاقلی را پیدا می‌کند و داستان زندگی او را می‌خواند. او که تلاش می‌کند بفهمد او در کدام محله‌ها کار و زندگی می‌کرده، سفری را به دل شهر آغاز می‌کند و ماجراها از همین سفر آغاز می‌شود.

حمیدرضا شاه‌آبادی، در ادامه کتاب قبرستان عمودی که جلد اول از این مجموعه است، دو کتاب دیگر هم نوشته است: شب خندق و چاه تاریکی. برای کامل شدن داستان و درک بهتر تاریخ معاصر ایران به سراغ این مجموعه بروید و در دنیای سورئال داستانی غرق شوید.

مجموعه دروازه مردگان

‌

شن های زمان

نویسنده: کارلا جابلونسکی

مترجم: حسین شهرابی

نشر افق

اطلاعات بیشتر و خرید

کتاب شاهزاده ایرانی ترکیبی هیجان‌انگیز از تاریخ ایران در دوران سلجوقیان، ماجراهای اسرارآمیز حسن صباح و پیروانش در قلعه الموت، عشق، رویدادهای اسطوره‌ای و … است.
تهمینه، شاهدخت زیبایی است که بر شهر باستانی الموت فرمانروایی می‌کند. این منطقه، با تاریخ چندین هزارساله‌اش، رازهای بسیاری را در دل خود پنهان کرده است. اما توس، ولیعهد ایران به تحریک وزیر پادشاه که نظام نام دارد، تصمیم می‌گیرد به الموت حمله کند، شهر را تسخیر کند و آنجا را نیز به قلمرو خودش اضافه کند. سپاهیان به آنجا حمله می‌کنند و شهر مقدس را محاصره می‌کنند. حال باید دید که چه چیزی آن‌ها را به این حمله واداشته است؟

خنجری قدیمی که در دستان کاهن‌های الموت پنهان شده است، با قدرت‌های جادویی‌اش می‌تواند زمان را به عقب برگرداند. شن‌هایی که در دسته خنجر قرار دارند، زمان را کنترل می‌کنند. کاهن‌ها در تمام این سال‌ها تلاش کردند تا خنجر را پنهان کنند و امنیت جهان را به این وسیله تامین کرده بودند. اما حالا این خنجر قدرتمند و جادویی به دست، پسرخوانده امپراتور ایران افتاده است.

کارلا جابلونسکی، داستان‌های این مجموعه و قصه اول آن، شن‌های زمان را با الهام از تاریخ ایران در دوران سلجوقیان، سلطنت ملک‌شاه سلجوقی، وزارت خواجه نظام‌الملک طوسی و حسن صباح نوشته است. او با انتخاب نام‌هایی از دل کتاب شاهنامه فردوسی، روح ایرانی را هم به داستانش اضافه کرده است.

شاید با شنیدن نام این کتاب به یاد فیلمی به همین نام بیفتید که با بازی جیک جیلنهال در سال ۲۰۱۰ اکران شد. همچنین بازی ویدیویی شاهزاده ایران: شن‌های زمان در سال ۲۰۰۳ برای دستگاه‌هایی مانند پلی‌استیشن، ایکس‌باکس، ویندوز، تلفن همراه و … به بازار آمد. بعد از خواندن کتاب به تماشای فیلم بنشینید و اگر اهل بازی هستید، یک تجربه جالب و البته متفاوت از کتاب برای خودتان رقم بزنید.

مجموعه شاهزاده ایرانی

‌

قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب

اگر نگاهی به تاریخ ادبیات ایران بیندازیم، نام نویسندگان و شاعران بزرگی را می‌بینیم که قله‌های ادبیات را فتح کرده‌اند و آثاری آفریده‌اند که مردم در سراسر جهان می‌خوانند. آثاری که با گذشت هزاران سال، هنوز تازه‌اند و موضوعاتی جهان شمول دارند. خواندن داستان‌های تاریخی ادبیات ایران به ما کمک می‌کند تا هم زبان و فرهنگ خودمان را بهتر بشناسیم و هم دید بهتری به جهان و کشوری به دست بیاوریم که در آن زندگی می‌کنیم.

شاید تنها مشکل برای خواندن داستان‌های شیرین ادبیات فارسی، زبان دشوار آن باشد. مهدی آذریزدی، مرد بزرگی که در شکل‌گیری ادبیات کودک در ایران نقش مهمی دارد، با آفریدن مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب، این مشکل را حل کرده است. او در جلدهای یک تا هشت این مجموعه، قصه‌های کلیله و دمنه، قصه‌های مرزبان‌نامه، قصه‌های سندبادنامه و قابوس‌نامه، قصه‌های مثنوی معنوی، قصه‌های قرآن، قصه‌های عطار، قصه‌های گلستان و قصه‌های چهارده معصوم را برای کودکان و نوجوانان و به زبان ساده بازنویسی کرده است.

مجموعه قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب

‌

اکو؛ جلد اول

نویسنده: پم مونیوس رایان

مترجم: فروغ منصورقناعی

انتشارات پرتقال

اطلاعات بیشتر و خرید

به نظر شما مخلوط کردن کمی معجون جادویی با تاریخ، می‌تواند تاریخ را قابل تحمل‌تر کند؟ اتفاقی که در داستان‌های سه‌گانه اکو رخ می‌دهد، همین است: ترکیب تاریخ با عنصر جادو و البته هنر اسرارآمیز موسیقی. اینبار به کمک یک سازدهنی که قدرت جادویی دارد و درست زمانی که نوجوان‌ها به آن نیاز دارند، سروکله‌اش پیدا می‌شود.
فردریش، مایک و آیوی سه نوجوانی هستند که در زمان جنگ‌جهانی دوم زندگی می‌کنند. آن‌ها یکدیگر را نمی‌شناسند اما هرسه زخم‌خورده‌ی جنگ هستند و سرنوشتشان به کمک یک سازدهنی به یکدیگر گره می‌خورد. فردریش، پسرکی که در جلد اول از این سه‌گانه با او آشنا می‌شویم، در خانواده‌ای یهودی به دنیا آمده است و حالا باید در دنیایی که علیه یهودیان به‌پا خاسته است، زندگی کند و از جانش محافظت کند. او مشکل دیگری هم دارد، یک ماه گرفتگی روی صورتش دارد که برایش دردسرساز می‌شود…

مایک پسربچه یتیمی است که با برادرش زندگی می‌کند اما حالا جنگ میان او و برادرش فاصله انداخته است و آیوی که برادرش راهی جنگ شده است. زمانی که سازدهنی جادویی به دست این سه نوجوان می‌افتد، جادویی عجیب راهش را به زندگی این سه نفر باز می‌کند.

سه‌گانه اکو

‌

ایلیاد هومر

نویسنده: نیک مک کارتی

مترجم: حسین ابراهیمی (الوند)

نشر افق

اطلاعات بیشتر و خرید

درهم آمیختن تاریخ با افسانه‌ها و اسطوره‌ها کار دیگری است که می‌توان انجام داد تا خواندن تاریخ را لذت‌بخش‌تر کرد. اسطوره‌ها بازتابی از حال‌و‌هوای مردم و زندگی آنان هستند و بنابراین خواندنشان می‌تواند به درک بهتر ما از تاریخ کمک کند.
ایلیاد، یکی از قدیمی‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای جهان است. داستان جنگی ده ساله است که میان مردم یونان باستان و مردم تروا (ترکیه امروزی) صورت گرفته بود. جنگ خونین و طولانی که میان مردم آن‌ها درگرفت، بعد از دزدیدن هلن، زیباترین زن جهان آغاز شد. اما ماجرا، از سال‌ها قبل آغاز می‌شود؛ زمانی که سه ایزدبانو، خدای خدایان، خدای خرد و خدای عشق بر سر اینکه کدام یک از دیگران زیباتر است، باهم درگیر می‌شوند و تصمیم می‌گیرند به زمین بیایند و از یک انسان فانی نظرخواهی کنند.

داستان این کتاب، اودیسه و انه‌اید، سه تا از مهم‌ترین داستان‌های اسطوره‌ای مردم یونان باستان است. اما چرا ایلیاد، اثری بسیار مهم و ارزشمند به شمار می‌آید؟ هومر، شاعر نابینای ایلیاد با سرودن این اثر، در واقع یکی از مهم‌ترین منابع تاریخی را در اختیار ما قرار داده است؛ این کتاب منبعی است که از تاریخ بسیار قدیمی، تقریبا هزار سال پیش از میلاد مسیح برای ما می‌گوید.

‌

قصه‌های شاهنامه فردوسی به نثر روان (جلد۲)

نویسنده: نگار شادلو

نشر وزرا

اطلاعات بیشتر و خرید

اگر قصه‌های اسطوره‌ای برایتان جذاب است، حتما خواندن اسطوره‌های ایرانی هم به دلتان می‌نشیند. قصه‌هایی از رستم دستان، پهلوان قدرتمندی که در بزنگاه‌های تاریخی ایران را از چنگ دشمنانش نجات می‌داد، نبردهای افسانه‌ای او، قصه رزم او با سهراب، هفت‌خوانی که رستم پشت‌سر گذاشت تا کیکاووس شاه ایران را از دست دیو سپید نجات دهد، نبرد او با اسفندیار و هزاران داستان جذاب دیگر در دل شاهنامه فردوسی نهفته است.

اما چرا باید اسطوره‌ها را بشناسیم و داستان‌های اسطوره‌ای بخوانیم؟ اسطوره‌ها در واقع روایتگر بخشی از تاریخ هستند که جایی ثبت نشده‌اند. یا در واقع داستان‌های اسطوره‌ای، داستان‌های پیش از تاریخ هستند و از تاریخی که گمشده و ناشناخته است صحبت می‌کند. در واقع یک اسطوره از دل عقاید و سنن، آیین‌ها و رسوم، باورها و اعتقادات مذهبی بیرون آمده است و از همین‌رو، آشنایی با اسطوره‌ها به ما در درک تاریخ و حتی پدیده‌های تاریخی کمک می‌کند.

قصه‌های شاهنامه فردوسی به نثر روان، شاهنامه‌ای است که به نثر درآمده و به زبان ساده و امروزی برای کودکان و نوجوانان نوشته شده است.

‌

مجموعه افسانه‌های ملل

بخش دیگری از تاریخ، در دل قصه‌ها و افسانه‌هایی پنهان شده است که نسل‌به‌نسل و سینه‌به‌سینه از مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها به ما رسیده است. در تمام افسانه‌ها، می‌توان نبرد دو نیروی خیر و شر را دید. دو نیرویی که همیشه در جهان در حال جنگ و جدال هستند. در کنار این نبرد، هر افسانه از ارزش‌ها، سنت‌ها، فرهنگ و اوضاع اجتماعی آن سرزمین می‌گوید.

سفر به سرزمین‌های مختلف می‌تواند به ما کمک کند تا در کوچه‌های قدیمی قدم بزنیم، به داخل ساختمان‌های باستانی برویم و غذاهای تاریخی را بخوریم. اما برای روزگاری که سفر ممکن نیست، خواندن افسانه‌ها همان کار سفر را برایمان انجام می‌دهد. با خواندن هر افسانه، پا به سرزمینی جدید می‌گذاریم و با تاریخ آن سرزمین آشنا می‌شویم. کتاب‌های مجموعه افسانه‌های ملل، راهنمای بی‌نظیری است که ما را در این سفر تاریخی پر از هیجان همراهی می‌کند.

مجموعه افسانه‌های ملل

‌

دزیره (جلد اول)

نویسنده: آن‌ماری سلینکو

مترجم: کیوان عبیدی آشتیانی

نشر افق

اطلاعات بیشتر و خرید

رمان‌های تاریخی کتاب‌های جذابی هستند که ما را به دل پیچ‌و‌خم‌های یک ماجرای تاریخی قدیمی می‌برند. رمان تاریخی، تاریخ را با عناصر داستانی درهم می‌آمیزد و نتیجه، خواندن روایتی لذت‌بخش است. روایتی که خشکی تاریخ را کمرنگ می‌کند و در عوض، با کمک ماجراهایش، مخاطب را به خواندن و ادامه دادن ترغیب می‌کند.
کتاب دزیره، یکی از همان رمان‌های تاریخی خوب است که ما را به فرانسه می‌برد. زمانی که ناپلئون بناپارت در تلاش بود تا پادشاهی فرانسه را به دست بیاورد. تلاش‌های او برای رسیدن به قدرت، کشورگشایی‌هایی که انجام می‌داد و ماجراهای عاشقانه‌ای که با زنان مختلف از جمله دزیره، ژوزفین و … داشت در این کتاب روایت شده است. خواندن این داستان هم برای علاقه‌مندان به تاریخ و هم برای دوست‌داران کتاب‌های عاشقانه مناسب است. بنابراین می‌توان با خواندن این کتاب با یک تیر دو نشان زد!

‌

آن فرانک؛ خاطرات یک دختر جوان

نویسنده: آن فرانک

مترجم: شهلا طهماسبی

بنگاه ترجمه و نشر کتاب پارسه

اطلاعات بیشتر و خرید

حالا که کشورهای مختلفی در جهان دوباره درگیر جنگ شده‌اند، بد نیست که داستان یکی از خونبارترین جنگ‌های تاریخ را هم بخوانیم. جنگی که سه‌درصد از جمعیت کل جهان، یعنی جمعیتی معادل هفتادوپنج تا هشتاد میلیون کشته بر جای گذاشت؛ جنگ جهانی دوم.

در طول دورانی که کشورهای جهان به دو نیروی مقابل هم تقسیم شده بودند و علیه یکدیگر مبارزه می‌کردند، یک جریان وحشتناک دیگر هم رخ داد. دولت آلمان نازی به رهبری هیتلر، دست به کشتار و قتل‌عام یهودیان زد. جنایتی عجیب که سبب شد یهودیان بسیاری از محل زندگی خودشان فرار کنند. اردوگاه‌های کار اجباری، انجام آزمایش‌های غیرانسانی روی کودکان و … گوشه‌ای از جنایاتی بود که نازی‌ها مرتکب شدند.

اما در دل دختر نوجوانی که همراه با خانواده‌اش، در گوشه‌ای پنهان شده تا از دست نازی‌ها و سرنوشت شومش در امان باشد، چه می‌گذرد؟ آن فرانک، دختر نوجوانی بود که در طول جنگ‌جهانی دوم، به همراه اعضای خانواده و چندنفر دیگر از دوستانشان، در محل کار پدرش مخفی شدند. او هر روز در دفترچه‌ای که روز تولدش هدیه گرفته بود، خاطراتش را یادداشت می‌کرد. با جزئیات از همه‌چیز می‌گفت. از غذاهایی که خوردند گرفته تا حس‌و‌حال عاشقانه‌ای که تجربه می‌کند.

خواندن کتاب آن فرانک: خاطرات یک دختر جوان چهره زشت جنگ و نژادپرستی را به ما نشان می‌دهد و همزمان ما را می‌خنداند و به گریه می‌اندازد.

‌

چرا تاریخ می‌خوانیم؟

ما با خواندن تاریخ می‌توانیم از اشتباه کردن جلوگیری کنیم. اشتباه‌هایی که گاه نتایج جبران ناپذیری مانند جنگ به جا می‌گذارند. خواندن تاریخ، خواندن قصه‌ها، داستان‌ها و رمان‌های تاریخی و به‌طور کلی به‌دست آوردن یک دیدگاه درست نسبت به تاریخ می‌تواند از ما انسان‌هایی آگاه‌تر و مسئول‌تر بسازد. انسان‌هایی که اشتباهات گذشتگان را دوباره تکرار نمی‌کند!

اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید