دو ماهنامه حوالی ـ شماره ۱ ـ اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸
نویسنده:
انتشارات: مجله حوالی
خواندن جستار را از کجا شروع کنیم؟
3,187 بازدید
این یادداشت را با یک شوخی شروع می‌کنیم: «همه‌مان دست‌کم یک جستار خوانده یا نوشته‌ایم، حتی اگر این واژه را نشنیده باشیم!» که البته بعید است این روزها با استقبالی که از این فرم نوشتاری شده است، درباره‌ی آن چیزهایی ندانیم. جستار یکی از زیرشاخه‌های ناداستان است که به روایت یک واقعیت، یک تجربه‌ی زیسته و یا یک نظر شخصی می‌پردازد. البته انواع مختلفی دارد و می‌توانید درباره‌ی آن در یادداشت «جستار چیست؟» بیشتر بخوانید. اما اگر با جستار آشنایی دارید، وقت را هدر ندهیم و برویم سراغ اینکه خواندن جستار را از کجا شروع کنیم. در این یادداشت، چند نمونه جستار برای شروع جستارخوانی انتخاب کرده‌ایم. سعی کرده‌ایم هم سری به بهترین جستارها بزنیم و هم موضوعات متنوعی را در نظر بگیریم.
در کدام مجله‌ها به دنبال جستار بگردیم؟
اگر به مجله‌خواندن بیش از کتاب‌خواندن علاقه‌مندید، پیشنهاد می‌کنیم جستارخوانی و به‌طور کلی ناداستان‌خوانی را از مجله‌ها شروع کنید. خوشبختانه مجله‌های خوب و باکیفیتی در این زمینه فعالیت می‌کنند که تعدادی از آن‌ها را در ادامه معرفی می‌کنیم.
حوالی
در سال ۱۳۹۶ گروهی از جوانانی که هم در حوزه‌ی شهر فعالیت کرده بودند و هم پیش‌تر قلم به دست گرفته بودند، ایده‌ی تولید مجله‌ای درباره‌ی فضاهای شهری را در سر پروراندند. این مجله قرار بود در هر شماره، روی یک نقطه از شهر تمرکز کند، در پستوهای آن سرک بکشد و روایت‌های کمترشنیده‌شده‌ای از افراد مختلف درباره‌ی آن فضا را در کنار هم به چاپ برساند.
بستن تبلیغدو ماهنامه حوالی ـ شماره ۱ ـ اسفند ۹۷ و فروردین ۹۸
در سال ۱۳۹۷، اولین شماره‌ی حوالی با جستارها، گزارش‌ها و یادداشت‌های میدانی پیرامون «ترمینال» منتشر شد.
پس از آن شماره‌های بعدی با موضوعات «قبرستان»، «باشگاه و ورزشگاه»، «پل»، «خوابگاه»، «بیمارستان»، «متروکه» و «تره‌بار» نیز در دسترس مخاطبان قرار گرفتند. تمام شماره‌های مجله حوالی و نیز ویژه‌نامه‌های آن را می‌توانید در لینک زیر ببینید.
ناداستان
مجله‌ی فرهنگی هنری ناداستان، آن‌قدر اسم درست و دقیقی دارد که به معرفی اضافه‌ای نیاز ندارد. این مجله به سردبیری محمد طلوعی منتشر می‌شود و تحریریه‌ی آن تقریباً همان جمع آشنا و دوست‌داشتنی همشهری داستان هستند. این افراد این بار گرد هم جمع شدند و روی ناداستان به‌عنوان بهترین قالب ادبی برای بیان «واقعیت» و روایت تجربه‌های شخصی دست گذاشتند.
مجله ناداستان ـ شماره ۰۰۱ ـ فروردین ۱۳۹۸
مجله ناداستان ـ شماره ۰۰۱ ـ فروردین ۱۳۹۸
نویسنده:
انتشارات: ناداستان
آنچه انسان معاصر را درگیر میکند و به‌طور کلی زندگی در عصر حاضر، دغدغه‌ی مجله ناداستان و کلی‌ترین موضوعی است که روی آن کار میکند. روایت‌های این مجله در چهار بخش «روایت‌های مستند»، «روایت‌های زندگی»، «روایت‌های کهن» و «مشق ناداستان» آورده می‌شوند. اولین شماره‌ی ناداستان با موضوع «خانه» در اسفندماه ۱۳۹۷ منتشر شد.
در شماره‌های بعدی نیز به «کار»، «سفر»، «پول»، «بازی»، «غذا»، «ورزش»، «عشق»، «زندگی»، «تهران»، «اعتیاد» و«خانواده» پرداخته شد. این شماره‌ها را می‌توانید از طریق لینک زیر در اپلیکیشن طاقچه دریافت کنید.
فصلنامه ادبی سان
پیشنهاد بعدی ما برای جستارخوانی، فصلنامه ادبی سان است که آرش صادق‌بیگی سردبیری آن را برعهده دارد. هر شماره از این فصلنامه شامل ۶ بخش است که عبارتند از: داستان، تک‌نگاره، درباره داستان، زندگی‌نگاره، پیدا و پنهان و تک‌پرده. همان‌طور که از بخش‌های برشمرده مشخص است این فصلنامه تنها روی جستار تمرکز نکرده است اما در این فصلنامه به نمونه‌هایی از بهترین جستارها دسترسی خواهید داشت.
فصلنامه ادبی سان ـ شماره ۱ ـ زمستان ۹۷
فصلنامه ادبی سان ـ شماره ۱ ـ زمستان ۹۷
نویسنده:
انتشارات: فصلنامه ادبی سان و ناداستان
تحریریه‌ی سان در زمستان ۱۳۹۷ و در اولین شماره‌ی مجله‌ی خود به سراغ موضوعی خیال‌برانگیز رفت: «شب» و نوشته‌هایی به قلم افرادی مانند ناهید طباطبایی، عالیه عطایی، نسیم مرعشی، نیکزاد نورپناه، مجید قیصری و… منتشر کرد.
ترجمان علوم انسانی
فصلنامه‌ی ترجمان علوم انسانی ثمره‌ی وبسایت ترجمان است. وبسایتی که در سال ۱۳۹۱ با هدف محکم‌تر کردن ارتباط میان زبان فارسی و دیگر زبان‌های زنده‌ی دنیا شروع به فعالیت کرده بود و بر ترجمه‌ی نوشته‌های دست اول از اندیشمندان اصلی جریان‌های مهم فکری و نظری تمرکز داشت. حدود پنج سال بعد از آغاز‌به‌کار، فصلنامه‌ی ترجمان نیز متولد شد که بخشی از مقاله‌ها و جستارهای کمتردیده‌شده را به‌صورت مکتوب در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌داد.
دالان
در مسیر جستارخوانی پیشنهادی ما، نمی‌توان از مجله‌ی دالان چشم پوشید. این مجله‌ی فرهنگی و هنری در هر شماره پرونده‌ای برای یکی از خیابان‌های ایران باز میکند و جستارهایی مرتبط با تاریخ خیابان و ردپای آن در آثار هنری را تدارک می‌بیند و از این طریق قصه‌ی خیابان را برایمان تعریف میکند. دالان آن‌طور که تهیه‌کنندگانش می گویند: «…چنان‌که از نامش برمی‌آید، فضای واسط است: واسطی میان عینیتِ پیرامون ما و ذهنیت‌مان درباره‌‌اش، واسطی میان روایت‌های جمعی و فردی، واسطی میان تخصص‌ها و هنرهای گوناگون و واسطی میان دیروز و امروز».
مجله‌ی دالان
مجله‌ی دالان
نویسنده: پرشیا قره‌گوزلو
انتشارات: فصلنامه دالان
پرونده‌ی اول دالان به بلوار دوست‌داشتنی کشاورز تهران اختصاص داشت و نوید پورمحمدرضا، سعید خاقانی، فرامرز اصلانی، ترانه یلدا، کامیار صلواتی و … از جمله افرادی بودند که در محتوای این شماره مشارکت داشتند.
پرونده‌ی شماره‌ی دوم دالان نیز برای خیابان ولیعصر باز شد و به کنکاش روایت‌های مرتبط با این خیابان پرداخت.
آنگاه
دوماهنامه‌ی آنگاه در زمستان ۱۳۹۵ کار خودش را شروع کرد. این مجله در هر شماره از چهره‌های برجسته و نویسندگان رشته‌های گوناگون دعوت میکند تا ایده‌ها، افکار و تحلیل‌های خود درباره‌ی یک سوژه‌ی اختصاصی را بنویسند. در این مجله می‌توانید جستارهایی به قلم شاغلان عرصه‌های گوناگون هنری همچون معماری، هنرهای تجسمی، سینما، تئاتر، موسیقی و ادبیات بخوانید.
چند نمونه جستار فارسی برای شروع جستارخوانی
در مسیر جستارخوانی‌مان، پس از عبور از مجله‌هایی که در حوزه‌ی ناداستان و جستار رشد کرده‌اند، به ایستگاه کتاب‌ها می‌رسیم و پیشنهادات‌مان را با بهترین جستارها از نویسندگان ایرانی برای شروع آشنایی با این فرم ادبی آغاز می‌کنیم.
لذتی که حرفش بود
لذتی که حرفش بود
نویسنده: پیمان هوشمندزاده
انتشارات: نشر چشمه
لدتی که حرفش بود، شش جستار جذاب درباره‌ی دیدن و زیستن از پیمان هوشمندزاده است. این جستارها عبارتند از: «طبیعی»، «فراموشی»، «سکوت»، «خیال»، «لذت» و «تن ترسه». هوشمندزاده با قلمی دلنشین مشاهدات خود از جهان پیرامون و روزمر‌گی‌ها را برایمان ارمغان آورده است. اگر نگاهی به تصویر روی جلد کتاب بیندازید، اشیاء و خرت‌و‌پرت‌هایی را می‌بینید که روزانه با آن‌ها سروکار داریم و هرکدام‌شان ما را به یاد اتفاق، شخص یا کاری می‌اندازند؛ مضامینی هم که نویسنده به آن‌ها پرداخته، چنین فضایی دارند و یادآور تجربه‌های مشترک و جزئیاتی‌اند که دیده‌ایم و شاید فراموش کرده‌ایم.
درهای نیمه‌باز
درهای نیمه‌باز
نویسنده: شمیم مستقیمی
انتشارات: انتشارات حرفه هنرمند
انتشارات حرفه هنرمند از جمله ناشرانی است که جسته‌گریخته مجموعه جستارهایی منتشر میکند. یکی از بهترین جستارها یی که توسط حرفه هنرمند در دسترس قرار گرفته، درهای نیمه‌باز از یک جستارنویس جوان به نام شمیم مستقیمی است.
درهای نیمه‌باز درحقیقت مجموعه جستارهایی با محوریت جامعه است. نویسنده در مقدمه‌ی این اثر گفته است: «نوشته‌های این کتاب محصول تلاش‌های ذهنی است که در تاریک‌ترین لحظات که چشم چشم را نمی دید می‌کوشید به این سو و آن‌سو نگاه کند و به هر چه که می‌بیند فکر کند. این‌ها نوشته‌هایی است درباره‌ی همه چیز. و تنها وجه مشترک آن‌ها این است که در فاصله‌ی سال‌های بین ۸۸ تا ۹۲ نوشته شدند.»
خودِ نوشتن
بد نیست در خلال این مسیر جستارخوانی، کمی با جستارنویسی هم آشنا بشویم و چه چیزی بهتر از آنکه جستاری درباره‌ی نوشتن بخوانیم. کتاب «خود نوشتن» و کتاب بعدی، یعنی «قصه‌ها از کجا می‌آیند» را به همین منظور معرفی کرده‌ایم.
کتاب «خود نوشتن» سومین کتاب از مجموعه‌ی «هزارتوی نوشتن» از آثار احمد اخوت است که توسط نشر جهان کتاب منتشر شد. اخوت داستان‌نویس، مترجم و منتقد ادبی معاصر است که در این اثر، به نوشتن، خصوصیاتی که یک متن را به متن ادبی تبدیل میکند و مسائلی پیرامون نویسندگی می‌پردازد.
قصه‌ها از کجا می‌آیند
قصه‌ها از کجا می‌آیند
نویسنده: اصغر عبداللهی
انتشارات: نشر اطراف
اصغر عبداللهی را شاید به‌خاطر داستان‌هایش بشناسید، یا به‌خاطر دریافت سیمرغ بلورین جشنواره‌ی فیلم فجر برای فیلمنامه‌ی خانه خلوت. اما او جستارنویس خوبی هم است و یک اثر درباره‌ی فیلمنامه‌نویسی و زندگی باعنوان «قصه‌ها از کجا می‌آیند» منتشر کرده و در آن سعی کرده تجربه‌هایی را که در نوشتن به دست آورده، بیان کند.
چند نمونه از بهترین جستارها از نویسندگان غیرایرانی
گم شدن در انفرادی
گم شدن در انفرادی
نویسنده: ریچل اویو
مترجم: علی امیری
انتشارات: انتشارات ترجمان علوم انسانی
ریچل اویو نویسنده‌ی نشریه‌ی نیویورک‌تایمز است که اغلب درباره‌ی اتفاقات و آدم‌هایی می‌نویسد که از چشم دیگران دور مانده‌اند و در حاشیه نگه داشته شده‌اند. کتاب گم شدن در انفرادی نیز سه جستار خواندنی و تأمل‌برانگیز از او درباره‌ی درستی یا نادرستی مرگ مغزی، اختلال روانی و نژادپرستی است.
اویو در این جستارها به روایت ابعاد دیگری از ماجراها و اشخاص می‌پردازد که ممکن است ندیده باشیم و وسوسه‌مان میکند درستی افکار و نظراتی را که تابه‌حال داشته‌ایم، زیر سوال ببریم و در آن‌ها بازنگری کنیم.
اتاقی از آن خود
اتاقی از آن خود
نویسنده: ویرجینیا وولف
مترجم: معصومه مهرشادی
انتشارات: نشر روزگار نو
وقتی درباره‌ی بهترین جستارها صحبت می کنیم، نمی‌توانیم اسمی از اثر مشهور ویرجینا وولف، اتاقی از آن خود، نبریم. وولف در این کتاب، با نوشتن جستاری درباره‌ی زن و داستان، می‌کوشد جایگاه زنان در ادبیات و نویسندگی را به‌صورت واقع‌بینانه‌ای ترسیم کند. او همچنین به آنچه که زنان برای شناخته‌شدن در ادبیات نیاز دارند، اشاره میکند و با زبانی طنزآمیز و روایتی کشدار موانع نویسنده‌شدن برای آنان را شرح می‌دهد.
فقط روزهایی که می نویسم
فقط روزهایی که می نویسم
نویسنده: آرتور کریستال
مترجم: احسان لطفی
انتشارات: نشر اطراف
کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم ۵ جستار روایی از آرتور کریستال به انتخاب مترجم کتاب است که عبارتند از: «سخن‌گوی تنبل‌ها»، «لذت‌های گناه‌آلود»، «وقتی نویسنده حرف می‌زند»، «زندگی و نویسندگی» و «دیگر کتاب نمی‌خوانم».
کریستال، جستارنویس و فیلمنامه‌نویس آمریکایی است که در سال ۲۰۱۰ جایزه‌ی بهترین جستار آمریکایی را از آن خود کرد. او در این جستارها نگاهی نقادانه، طنزآمیز و موشکافانه به «نوشتن و خواندن» داشته و روایتش از زیستن در دنیای ادبیات را بازگو میکند. شاید جذاب‌ترین جستار از این مجموعه، آخرین آن باشد -«دیگر کتاب نمی‌خوانم»- که نویسنده از دلزدگی‌اش نسبت به کتاب خواندن برایمان می‌گوید.
پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این کتاب، یادداشت «معرفی کتاب فقط روزهایی که می‌نویسم» را هم بخوانید.
حواسپرتی مرگبار
حواسپرتی مرگبار
نویسنده: جین واینگارتن
مترجم: مجتبی هاتف
انتشارات: انتشارات ترجمان علوم انسانی
دو تا از بهترین جستارها که برای این یادداشت برگزیده‌ایم به جین واینگارتن روزنامه‌نگار، جستارنویس و هجونویس آمریکایی تعلق دارد که تاکنون دوبار جایزه‌ی پولیتزر برده است. واینگارتن در جستارهای کتاب «حواسپرتی مرگبار» به سراغ دو سوژه‌ی تکان‌دهنده و تامل‌برانگیز رفته است؛ در اولی آزمایشی طراحی کرده تا واکنش مردم به نوازندگی یک ویولن‌نواز دوره‌گرد را که از قضا یکی از بزرگ‌ترین نوازندگان ویولن جهان است، ثبت و روایت کند؛ و در دومی روایتی از یک اتفاق ناگوار ارائه میکند: پسربچه‌ای به علت حواسپرتی والدین در صندلی عقب خودرو رها شده و از گرما جان می‌سپارد.
چند نمونه جستار صوتی
برای آنکه جستارشنیدن را نیز تجربه کنید، سه پیشنهاد متنوع داریم.
زیر سقف دنیا
زیر سقف دنیا را به قلم و صدای محمد طلوعی بشنوید و همراه او به شهرهایی که در آن‌ها قدم گذاشته، بروید. طلوعی که سردبیری مجله‌ی ناداستان را نیز برعهده دارد، در جستارهای روایی این اثر، به بازآفرینی شهرها از دریچه‌ی چشمان کنجکاو و دقیق خود می‌پردازد.
درصورت تمایل می‌توانید نسخه‌ی متنی کتاب زیر سقف دنیا را از اپلیکیشن طاقچه دریافت کنید.
بخشی از کتاب صوتی زیر سقف دنیا را بشنوید.
زیر سقف دنیا
نویسنده: محمد طلوعی
گوینده: محمد طلوعی
انتشارات: رادیو گوشه
این هم مثالی دیگر
این هم مثالی دیگر، یکی از کتاب‌های مجموعه جستار روایی نشر اطراف و به قلم دیوید فاستر والاس و از بهترین جستارها است. نویسنده‌ای که در ۴۶ سالگی خودکشی کرد. شاید بپرسید چه لزومی دارد در معرفی کتاب به سرنوشت تلخ نویسنده اشاره کنیم؟ واقعیت این است که در این مورد خاص، قضیه متفاوت و تکان‌دهنده است. توجه‌تان را به این نکته جلب می‌کنم که «این هم مثالی دیگر» چهار جستار از حقایق زندگی روزمره است که نویسنده در تقدیم‌نامه‌اش گفته: ««این حرف‌ها درباره زندگی پس از مرگ نیست. حقیقتِ واقعی درباره زندگی قبل از مرگ است. درباره اینکه چطور به سی یا شاید پنجاه سالگی برسید، بی‌آن‌که بخواهید تفنگ روی شقیقه‌تان بگذارید.»
هرچند پیشنهاد می‌کنیم این کتاب را با صدای امیر پارسا بشنوید، اما درصورت تمایل می‌توانید نسخه‌ی متنی کتاب این هم مثالی دیگر را از اپلیکیشن طاقچه دریافت کنید.
بخشی از کتاب صوتی این هم مثالی دیگر را بشنوید.
این هم مثالی دیگر
نویسنده: دیوید فاستر والاس
گوینده: امیر پارسا
انتشارات: انتشارات شرکت توسعه محتوای لحن دیگر
از قیطریه تا اورنج کانتی
آخرین کتابی در این مسیر جستارخوانی به سراغش می‌رویم، آخرین اثر حمیدرضا صدر است که به خواست خودش، پس از مرگش منتشر شد. صدر به جز حضورش در رسانه‌ها و میادین فوتبالی، نویسنده‌ی خوب و شناخته‌شده‌ای نیز بود و چند رمان، خاطره‌نگاری، تاریخ‌نگاری و… از خود به جا گذاشت. از قیطریه تا اورنج کانتی شاید متفاوت‌ترین و اثرگذارترین نوشته‌ی او باشد؛ چراکه وقایع‌نگاری یک مرگ ازپیش‌تعیین‌شده است و این بار سوژه دقیقاً خود نویسنده و علاقه‌اش به سینما و فوتبال است.
این کتاب را با صدای رضا کیانیان و فاطمه معتمدآریا می‌توانید بشنوید.
بخشی از کتاب صوتی از قیطریه تا اورنج کانتی را بشنوید.
از قیطریه تا اورنج کانتی
نویسنده: حمیدرضا صدر
گوینده: فاطمه معتمدآریا
انتشارات: رادیو گوشه
کلام آخر
امیدواریم این مسیر جستارخوانی پیشنهادی برای شما به‌اندازه‌ی کافی لذت‌بخش و هیجان‌انگیز باشد و جستار را به لیست قالب‌های ادبی موردعلاقه‌تان اضافه کنید. پیشنهاد می‌کنیم در مسابقه‌ی «جستار» که با همکاری طاقچه و ناداستان برگزار می‌شود، شرکت کنید و جستارنوشتن را هم تجربه کنید.
درباره‌ی این مسابقه در یادداشت «مسابقه‌ی استعدادیابی جستار» بیشتر بخوانید.
اگر این مطلب را دوست داشتید، پیشنهاد می‌کنیم که مطلب زیر را هم مطالعه کنید
3,187 بازدید
بستن تبلیغ
طاقچه
اشتراک
ورود
1 دیدگاه
قدیمی ترین
