دارلا باید چه کار کند؟
نویسنده: گانت لوی
مترجم: ملیکا مرادی
انتشارات: انتشارات مهرسا
این یک دغدغه مشترک میان تمام والدین است که ای کاش کودکشان با یک دفترچه راهنما متولد میشد. دفترچهای که همهچیز را درباره بچهها گفته باشد و کار پدر و مادر را هم راحتتر کند. اما افسوس که قرار است برنامه متفاوتی در پیش داشته باشیم. قرار است خودمان را در دنیایی از کتابهای مختلف تربیتی غرق کنیم. گفتههای کتابها را روی بچهها پیاده کنیم، با روش آزمون و خطا جلو برویم و البته در نهایت دریابیم که کودک ما، موجودی منحصربهفرد است. ما میتوانیم کلیات را از کتابهای بزرگ جهان دریابیم اما باید آن را برای فرزند خودمان به صورت خاص، شخصیسازی کنیم.
امروزه تربیت یک کودک باهوش تبدیل به هدف والدین شده و تقریبا هر مادر و پدری به دنبال تقویت هوش فرزندش است. تقویت هوش کودکان به استراتژی و تداوم نیاز دارد. در این یادداشت خبر خوشی داریم و قرار است که استراتژیها، کتابها و راههایی که والدین را به این آرزو میرساند معرفی کنیم.
اگر مشتاقید با هوش هیجانی در کودکان و بزرگسالان آشنا شوید پیشنهاد میکنیم یادداشت «کتاب هوش هیجانی» را هم بخوانید.
هوش در کودکان به اشکال گوناگونی بروز پیدا میکند. در هر کودک هوش منطقی، ریاضی، یادگیری زبان، رقص یا ورزش، خلق اثر هنری و اشکال دیگر بروز پیدا میکند. یکی از واضحترین شکلهای آن، توانایی کودک در حل مسائل است. یعنی کودک بتواند مشکلات و مسائل را از راههای خلاقانه و آسانتری حل کند. این مسائل لزوما مسائل ریاضی یا معماهای المپیادی نیستند. بعضی وقتها به تجاربی فراتر از فضای مدرسه و کلاسها نیاز است تا هوش کودک برای حل مسائل تقویت شود.
کتاب هوش از انتشارات دانشگاه کمبریج توانایی حل مسئله را بخشی از هوش یا میوهی استفادهی درست از هوش نمیداند، بلکه آن را خود هوش معرفی میکند! به این معنی که کودکان میتوانند یکی یا چند تا از هوشهایی که به عنوان هوش هشتگانه معرفی میشوند را در سطوح مختلف تجربه کنند یا حتی هیچ یک از آنها را در سطوح بالا نداشته باشند، اما به خاطر توانمندیشان در حل کردن مسائل همچنان یک کودک هوشمند به شمار بیایند.
کودکان هوشمند در ابتدای خردسالی توانایی حل مسئله را کسب میکنند! سهسالگی بهترین زمان برای پرورش این هوش در کودکان است. حل مسئله، تعیین کنندهی دستاوردهای کودک در بزرگسالی در محیطهای آکادمیک، موقعیتهای شغلی و زندگی عاطفی است. بنابراین کاملا ارزش پروراندن و آبیاری شدن را دارد. کتابهای زیر برای پرورش حل مسئله کودکان مناسب هستند.
دارلا باید چه کار کند؟
نویسنده: گانت لوی
مترجم: ملیکا مرادی
انتشارات: انتشارات مهرسا
کتاب دلارا باید چه کار کند یک داستان با هشت پایانبندی متفاوت است و به پرورش مهارت و هوش برای حل مسائل در کودکان کمک میکند.
قهرمان اصلی داستان دلارا است که یک دختر باهوش و شجاع است، دلارا آرزو دارد که در آینده یک فضانورد شود و به مریخ و ماه پا بگذارد.
دلارا به کودکان بالای ۹ سال یاد میدهد که مشکلات همیشه سر راهشان قرار خواهد گرفت، چیزی که اهمیت دارد این است که چطور با این مشکلات مواجه شوند و موانع را از سر راه خواستههایشان کنار بزنند. به علاوه، دختران از نحوهی مواجههی دلارا با مشکلات یاد میگیرند که بلندپرواز و نترس باشند.
با یک فرصت چه کار می توانم بکنم؟
نویسنده: کوبی یامادا
مترجم: احمد تصویری
انتشارات: انتشارات مهرسا
ماجرای این کتاب داستان کودکانه از جایی شروع میشود که یک فرصت سر راه پسر کوچکی قرار میگیرد. پسر کوچک میداند که این یک فرصت است، اما نمیداند باید با آن چه کار کند.
کوبی یامادا نویسندهی کتاب با یک داستان توانسته به کودکان بیاموزد که یک فرصت کوچک در آینده تبدیل به یک اتفاق بزرگ میشود و باید فرصتها را دید و از آنها استفاده کرد.
شناختن انواع هوشها و نحوهی پرورش آنها یکی از راههایی است که به والدین کمک میکند تا هوش فرزندانشان را بهتر شناسایی کنند و آن را به خوبی پرورش دهند. اما پیش از شناسایی نوع هوش در فرزند، بد نیست که والدین سری به دوران کودکی خود بزنند و ریشهی این اشتیاق سوزان برای داشتن فرزندانی با استعدادی نبوغآمیز را در خود پیدا کنند.
دلهره های کودکی
نویسنده: آلیس میلر
مترجم: امید سهرابینیک
انتشارات: نشر نو
کتاب غمنامهی کودک تیزهوش یا دلهرههای کودکی که دو ترجمهی مختلف از کتاب آلیس میلر است، میتواند راهگشایی اساسی و تسکینبخش برای والدین باشد.
آلیس میلر در این کتاب به سادگی تجربههای تلخ و آلوده به دردی را بیان میکند که باعث شده افراد دست از آرزوها و رویاهای حقیقی خود بکشند و به دنبال کسب رضایت والدین خود به شکل افراطی بیفتند. مثلا افرادی که با موفقیتهای مالی، درسخواندن بیش از حد و دستکشیدن از لذتهای یک زندگی سالم به دنبال جلب رضایت والدین دویدهاند و در بزرگسالی به افرادی موفق اما ویرانشده یا گمگشته تبدیل شدهاند.
زحمات والدین برای تربیت فرزندانی باهوش در قدم اول کاملا قابل احترام و زیبا است، اما آرزوی داشتن فرزندی نابغه و میل به سرکوب فرزندان برای سوقدادن آنها به موفقیت هم باید بررسی یا تعدیل شود. این کتاب به والدین کمک میکند تا در قدم اول رنجهای خودشان را بشناسند و بعد به یاری فرزندان دلبندشان در مسیر موفقیت بپردازند.
استراتژیها و راههای بسیاری برای تقویت هوش کودک وجود دارد. یکی از این استراتژیها شرکتدادن کودک در تمیزکاری اتاق و خانه است.
دیتاهای یک تحقیق منسجم ۲۵ ساله نشان میدهد که محول کردن وظایف بسیار کوچک به خردسالان سهساله علاوه بر اینکه حس مسئولیتپذیری کودک را رشد میدهد، توانایی کودکان در حل مسائل را هم بالا میبرَد.
بیش از ۸۰درصد والدین آمریکایی که به فرزندشان وظایفی در تمیزکاری خانه را محول میکردند و در این تحقیق مشارکت داشتند، گزارش دادند که فرزندشان در مدرسه عملکرد بهتری داشته، همکاری و خلاقیت آنها در حل مسائل بیشتر مشهود بوده. این موضوع حتی در هنگام پیدا کردن موقعیت شغلی مناسب هم خود را نشان داده و بچههایی که در تمیزکاری شراکت داشتند، شاغلهای موفقتری شدند.
البته دو عامل موثر در این تحقیق مفرح کردن وظایف محول شده و همچنین سیستم پاداش بوده است. کودکانی که برای انجام چنین وظایفی پاداش دریافت میکردند، در آینده تمایل کمتری به نظم و دیسیپلین داشتند. اما کودکانی که پاداش دریافت نمیکردند، به نظم، حل مسئله و مسئولیتپذیری متمایلتر بودند.
یکی دیگر از استراتژیهای موثر برای تقویت هوش کودکان این است که به آنها اجازه داده شود تا اشتباه کنند. طبیعتا برای هر پدر و مادری سخت است که شاهد دست و پا زدنهای فرزندشان باشند. این در حالی است که طاقتآوردن و مشاهدهی تقلای فرزندان و تحمل خطاهای کودکان یکی از راههای پرورش قدرت تحلیل و خلاقیت آنها است.
اشتباه کردن کودکان، آنها را به سمت کشف دنیا و پیدا کردن راههای سریع و آسانی است که مسائل را به جواب میرساند. اکتساب مهارت حل مسئله بدون اشتباهکردن، زمینخوردن و زخمیشدن غیرممکن است و والدینی که به دنبال تقویت هوش کودکان هستند، باید از اهمیت حمایتکردن بدون دخالت مستقیم مطلع باشند.
همانطور که مطالعات نشان میدهند شکستها آموزگاران بهتری نسبت به موفقیتها هستند. پیتر مدسون، مدرس مدرسهی مدیریت بیواییو در آمریکا مثالی از صنعت پیشرفتهی هوانوردی میآورد که بهخوبی نشان میدهد چطور شکستها باعث پیشرفتهترشدن فناوری و بهبود سیستمها میشوند و برعکس موفقیتها میتوانند عاملی برای چشمپوشی از ایرادهایی جزئی با نتایج گران باشند!
ماموریت شاتل فضایی آتلانتیس در سال ۲۰۰۲ با موفقیت انجام شد، اما به دلیل این که نتیجهی نهایی موفقیتآمیز بود جداشدن قطعهی عایق از موشک و آسیبزدن به بوستر موشک را نادیده گرفتند. همین موضوع باعث شد در ماموریت دوم، تکرار همین اتفاق با خسارت جانی و مرگ خدمه همراه شود. بنابراین تابآوردن اشتباهات و حمایت از دور والدین میتواند باعث شود که کودکان خطاهای خود را بهتر درک کنند و مسائل را به شکل بهتری حل کنند.
صحبتکردن با کودکان، فعالیتهای دست جمعی، بازیهای خلاقانه در محیطهای باز، ارتباط خانوادگی و دوستانهی سالم میتوانند به خوبی کودک را به تجربههای جدید سوق بدهد.
خواندن منظم کتاب برای کودک از مهمترین استراتژیها برای تقویت هوش فرزندان است. خواندن کتاب مخصوصا داستانهایی که برای پرورش هوش و خلاقیت آنها طراحی شده، ذهن کودکان را وادار به پرسیدن سوالهایی میکند که محدودیتها را به چالش میکشد و قدرت استدلال، قوهی خلاقهی ذهن و منطق آنها را فعال میکند. مثلا وقتی که شخصیت داستان شنل قرمزی نمیتواند گرگ با لباس مبدل را از مادربزرگش تشخیص بدهد، باعث میشود کودکان سوالهایی بپرسند که منطق داستان را به چالش بکشد و فکرها و راهحلهای جدیدتری را خلق کنند.
مهم این است که به این سوالها، ساختارشکنیها و خلاقیت کودکان پر و بال داده شود و داستانهای جدیدی را به همکاری کودک خلق کرد که منطقیتر و باورپذیرتر باشد. همانطور که نیل گیمن نویسندهی مشهور میگوید که داستان کورالاین را با همکاری خلاقانهی دختر خردسالش طراحی کرده و نوشته است. ماجرا از این قرار است که نیل گیمن و دختر خردسالش تمام کتابهای کتابفروشی را خوانده بودند و تصمیم گرفتند یک داستان از خودشان خلق کنند. در این داستان دختری بازیگوش وارد دنیای دیگری میشود و برای نجات والدینش با هیولای دنیای دیگری میجنگد و معما را حل میکند.
مطالعاتی انجام شده که نشان میدهد والدینی که برای کودکانشان کتاب میخوانند، کودکان هوشمندتری دارند. البته این قاعده استثناهای زیادی دارد، اما توانایی فکرکردن، وسعت واژگان، خلاقیت و هوشمندی از جمله بروزات مثبت کتابخوانی والدین برای کودکان است. تحقیقی که انآیاچ منتشر کرد، بهخوبی تاثیر کتاب خواندن کودکان و نوجوانان در سنین مختلف از هفت تا شانزدهسالگی را مورد بررسی قرار داد و به وضوح تاثیر مثبت این عادت بر رشد آیکیو، رفتار، قدرت تشخیص و بیان آنها را مشاهده کرد.
در ادامه همراه ما باشید تا کتاب هایی برای تقویت هوش کودک و خلاقیت او به شما معرفی کنیم:
کلیدهای کشف و پرورش؛ هشت هوش در کودکان
نویسنده: کیتی کوک
مترجم: الهام محمدپور
انتشارات: انتشارات صابرین
این کتاب، یکی از کتابهای مجموعه کلیدهای تربیت برای کودکان و نوجوانان است. در این کتاب میتوانید همان نظریه هوشهای چندگانه را که درباره آن صحبت کردیم، بخوانید و با کمک راهنماییهایی که در کتاب آمده است، هوش مخصوص کودک خود را بیابید و به فرزندتان در پرورش آن کمک کنید.
کلیدهای پرورش هوش اخلاقی در کودکان و نوجوانان
نویسنده: میشل بربا
مترجم: فرناز فرود
انتشارات: انتشارات صابرین
هوش اخلاقی یکی از انواع هوش است و یکی از همان عناصر گمشده دنیای امروز است. خشونت روزبهروز بیشتر میشود و تقلب و دروغ به عنوان ارزش شناخته میشوند. برای اینکه کودکان و نوجوانان ما بتوانند خود را از این بحرانها حفظ کنند، ارزشهای صحیحی برای خود بسازند و زندگیشان را براساس اصول اخلاقی پیش ببرند، به کمک ما احتیاج دارند. این کتاب، همان راهنمایی است که برای اینکار به آن نیاز داریم.
کلیدهای پرورش هوش عاطفی در کودکان و نوجوانان
نویسنده: جون دکلر
مترجم: فرناز فرود
انتشارات: انتشارات صابرین
دنیا در حال تغییر و تحول مداوم است و کودکان نیز از آن مستثنی نیستند. اما آنچه که مهم است در این تغییرات شناخته شود و به آن اهمیت کافی داده شود، پرورش هوش عاطفی است. به این ترتیب، میتوانیم از بسیاری از مشکلاتی که در اثر نشناختن یا اشتباه در تشخیص عواطف و هیجانات به وجود میآید، جلوگیری کنیم.
بازی برای کودک نوپا
نویسنده: آتمن مککی
مترجم: وحید توکل صدیقی
انتشارات: انتشارات صابرین
هیچچیز بهتر از بازی به کودکان نمیآموزد. ما ممکن است بازی کردن را یک فعالیت بیهوده بدانیم، اما در مورد کودکان، این فعالیت، میتواند به مفیدترین فعالیتشان بدل شود و هرآنچه را که دوست داریم به کودک یاد بدهیم، به آنها بیاموزد. اگر برایتان سوال است که با کودکان نوپا چه بازیهایی میتوان انجام داد، کتاب بازی برای کودک نوپا را بخوانید. این اثر به این نیاز شما پاسخ میدهد.
کلیدهای خلاقیت هنری در کودکان و نوجوانان
نویسنده: سالی وارنر
مترجم: اکرم قیطاسی
انتشارات: انتشارات صابرین
خلاقیت یکی دیگر از استعدادهایی است که ما گاه از روی ناآگاهی نادیده میگیریم و یا آن را سرکوب میکنیم. امروزه انسانهایی موفقند که میتوانند خلاق باشند و ایدههای خلاقانهشان را عملی کنند. کودکان منابع خلاقیتند و با احترامی که از جانب ما دریافت میکنند، میتوانند قوه خلاقه وجودشان را پرورش دهند. کتاب کلیدهای پرورش خلاقیت هنری در کودکان و نوجوانان، کتابی است برای تمام والدین و مربیانی که ارزش این استعداد را درک کردهاند.
حواستو جمع کن (جلد اول)
نویسنده: فهیمه سیدناصری
انتشارات: موسسه نشر و تحقیقات ذکر
مجموعهی حواستو جمع کن یک مجموعهی متشکل از دوازده کتاب کودکانه است به قلم فهیمه سیدناصری. این کتابها برای گروه سنی الف طراحی شدهاند. گروه سنی الف خردسالان زیر شش سال هستند و والدین این خردسالان میتوانند برای تقویت هوش خردسالان خود در زمینههای ریاضی، زبان انگلیسی و مهارتهای نوشتاری استفاده کنند.
کتابهای مجموعهی حواستو جمع کن با استفاده از تکنیکها و تصاویر به خردسالان آموزش میدهد تا پیش از شروع دوران مدرسهی ابتدایی شکلها را بشناسند، ارتباطها را حدس بزنند، دقت و تمرکز بیشتری پیدا کنند، محیط اطراف خود، طبیعت، جانوران و گیاهان را تشخیص بدهند و طبقهبندی کنند و از پیش برای دوران مدرسه آماده شوند. علاوه بر آن، ریاضی، زبان انگلیسی، خواندن و نوشتن فارسی را یاد بگیرند.
کودک باهوش (جلد اول)
نویسنده: فاطمه ندافی
انتشارات: نشر کیمیاگر
مجموعهی کودک باهوش چهار کتاب را در خود گنجانده که هدف آنها رشد شناخت ذهنی کودکان زیر شش سال است. شناخت ذهنی کودکان به معنی قدرت فکر کردن و استدلال آنهاست. در حقیقت قدرت ذهنی کودکان بین شش تا دوازده سال به شکلی است که بتوانند درمورد چیزهایی فکر و استدلال کنند که آنها را ببینند یا بتوانند آنها را کم و زیاد، طبقهبندی یا به یکدیگر مرتبط کنند. مثل نشان دادن جمع و تفریق با کم و زیاد کردن سیبها و پرتقالها که در کتابهای درسی وجود دارد.
مجموعهی کودک باهوش با تکیه بر توانایی ذهنی کودکان در این سن و سال در سطوح مختلف ساده، مقدماتی، متوسط، پیشرفته، عالی و ممتاز هوش کودک را افزایش میدهد. کتاب اول سطح ساده دارد و تشخیص ارتباط و شباهتها را به کودک آموزش میدهد. کتاب دوم دقت دیداری کودک را افزایش میدهد. کتاب سوم جزئیات و دقت به آنها را به کودک میآموزد. کتاب چهارم ارتباط بین تصاویر را به کودک آموزش میدهد.
باشگاه مغز (۱)
نویسنده: تارا رضاپور
انتشارات: انتشارات مهرسا
مجموعه کتابهای باشگاه مغز برای کودکان و نوجوانان طراحی شده و در هر جلد از این مجموعه به سراغ موضوعی جالب برای آموزش به آنها رفته است. مثلا در باشگاه مغزِ یک نویسندگان کتاب توانمندیهای مغز را به مخاطب نوجوان خود میآموزند که در هنگام درسخواندن و آموختن مهارتهای جدید بسیار کاربردی خواهد بود.
این مجموعه در دو جلد توجه و تمرکز را آموزش میدهد و در یک جلد مجزا حافظه و یادگیری را بررسی میکند که برای دانشآموزان بسیار جالب و کاربردی خواهد بود. مجموعهی باشگاه مغز در جلدهای جدیدتر به سراغ موضوعات جالبتری مثل هوش هیجانی و انواع هوش هم رفته که خواندن آنها برای والدین و نوجوانان خالی از لطف نخواهد بود.
باشگاه مغز کودکان (جلد اول)
نویسنده: حامد اختیاری
انتشارات: انتشارات مهرسا
مجموعه کتابهای باشگاه مغز کودکان با هدف پرورش توانمندیهای مغز کودکان طراحی شده و مخاطب آنها والدین کودکان زیر هفت سالی هستند. در هر یک از جلدهای این مجموعه کتاب با سر و شکلی بازیگوشانه و با بهرهبردن از تصاویر و تمرینها، توجه، تمرکز، حافظه و یادگیری کودکان بین ۴ تا ۸ سال را هدف گرفته است تا این قابلیت مغز آنها را پرورش دهند. سرگرمی و جذابیت بصری در این کتابها لحاظ شده تا کودکان را با فرآیند یادگیری علاقهمند و مشتاق کند.
مجموعهی کتابهای باشگاه مغز کودکان میتوانند مورد استفادهی معلمان مدرسهی ابتدایی، مربیان پیشدبستانی و والدین کودکان زیر هفت سال قرار بگیرد تا با بهرهبردن از امکانهای ویژهی مغز یادگیری و هوش کودکان را افزایش دهند.
تربچه بگو نه
نویسنده: معصومه یزدانی
انتشارات: صدای آبی (انتشارات علمی و فرهنگی)
تربچه بگو نه یکی از داستانهای یک مزرعهی پرماجرا است که معصومه یزدانی آن را نوشته است. داستان از جایی شروع میشود که تربچه روز قشنگ و زیبای آفتابیاش را خراب شده میبیند و دلیل آن هم چیزی نیست به جز این که نتوانسته به درخواست پیازچه نه بگوید!
همانطور که از اسم کتاب مشخص است، در این کتاب داستان کودکانه و شاد، مهارت نه گفتن به کودک آموزش داده میشود. کودک با زبانی سرگرمکننده و از یاد نرفتنی یاد میگیرد که از نه گفتن خجالت نکشد و هر زمان که نباید به خواستههای دیگران عمل کند، به راحتی نه بگوید.
انتشارات علمیفرهنگی کتاب صوتی تربچه بگو نه را با صدای محیا ساعدی، مرتضی اصلانی و فاطمه سادات متولیان منتشر کرده است که این قصهی جالب را دلنشینتر میکند.
هوش پیش دبستانی
نویسنده: داریوش صادقی
انتشارات: انتشارات نیستان هنر
کتاب هوش پیشدبستانی با هدف پرورش توانایی ذهنی کودکان پیشدبستانی و خلاقیت آنها طراحی شده است. البته آموزگاران، مربیان مهد کودک و پیشدبستانی مخاطبان این کتاب در نظر گرفته شدهاند. تمرینها، تصاویر و محتوای کتاب نیاز به یک فرد بزرگسال دارد تا با کودک کار کند تا درک بینایی و هوش بصری کودک تقویت شود. والدینی که کودکان در سنین پیشدبستانی دارند هم میتوانند از محتوای کتاب برای فرزندشان استفاده کنند.
راه را پیدا کن!
نویسنده: زهرا سادات رضوی
انتشارات: انتشارات مهرسا
کتاب راه را پیدا کن از مجموعه کتابهای گردو است که هر یک از جلدهای با حال و هوای شاد و کودکانه توانمندیهای مغز مثل درک، توجه، حافظه و قدرت تحلیل کودکان زیر شش سال را افزایش میدهند.
کتاب راه را پیدا کن، ۴۴ شکل مارپیچی را در قالب معماهای قصهدار در خود گنجانده که کودک در هر یک از این تصاویر باید مثلا جوجه اردکی که گرسنه است و باید از راه درست به خانهاش برساند تا پیش مادرش دانه بخورد. یا کرم کوچکی که شیطنت کرده و در شبی که در خانهاش میهمانی دارد به شهربازی رفته! حالا کودک باید از راه درست و سریع کرم را به خانه برساند تا مهمانهایش پشت در نمانند! بعد از اینکه کودک معما را به درستی حل کرد، میتواند تصاویر را رنگآمیزی کند و از آن لذت ببرد.
هوش، دقت و توجه (جلد اول)
نویسنده: داریوش صادقی
انتشارات: نشر کیمیاگر
مجموعهی هوش، دقت و توجه یک مجموعهی ده جلدی است که برای خردسالان طراحی شده و داریوش صادقی آنها را تالیف کرده است. داریوش صادقی در رشتهی روانشناسی و مقطع کارشناسی ارشد فارغالتحصیل شده و بیش از ۲۵۰ کتاب و مقاله در حوزهی تربیت و رشد هوش کودکان را تالیف کرده است.
کتابهای این مجموعه به کمک بازی و سرگرمی و تصاویر به کودکان دقت و توجه را آموزش میدهند و همچنین هوش و تمرکز کودکان زیر شش سال را تقویت میکنند.
بخش عمدهای از فعالیتهایی که به عنوان تربیت کودک انجام میدهیم، در حقیقت همان رفتاری است که خودمان آموختهایم. اما ما همیشه میتوانیم رشد کنیم، پیشرفت داشته باشیم و بهتر شویم. رشد ما به رشد کودکانمان هم کمک میکند و ارتباطی را که میانمان وجود دارد، عمق میبخشد. پس خوب است از خواندن کتابهایی مانند شادترین کودک محله، مادر کافی، ارتباط بدون خشونت (زبان زندگی) و پنج زبان عشق کودکان غافل نشویم.
پینوشت: بخشی از یادداشتی که مطالعه کردید، به قلم صدف کاظمی، نویسندهی بلاگ طاقچه بود.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه