چگونه به دیگران نه بگوییم؟
در برابر خواسته‌های ریز و درشت اطرافیان چه برخوردی دارید؟ خودتان را مجاب می‌کنید که رضایت همه را جلب کنید؟ برای نه گفتن دنبال بهانه‌های عجیب و غریب می‌گردید؟ رک و راست فکر کنید و ببینید چقدر هنر نه گفتن دارید.
گاهی پیش می‌آید که نه گفتن برای تصمیم‌های روزانه ما تبدیل به چالشی دردسرساز می‌شود. کتاب هنر نگفتن اثر دامون زاهاریادس کمک می‌کند تا راحت‌تر از پس این موضوع بربیاییم. دامون در این کتاب می‌گوید وقتی مدام به دنبال بله گفتن به دیگران هستید مدام به خود و احساستان نه می‌گویید. برای همین ما هم برای یاد گرفتن هنر نه گفتن به سراغ این کتاب رفتیم و سعی کردیم خلاصه‌ای از نکته‌های آموزشی این کتاب را ارائه کنیم.
دامون زاهاریادس در کتاب هنر نه گفتن راهکارهای عملی و تکنیک‌های مفید برای نه گفتن ارائه می‌دهد و این نوید را به ما می‌دهد که هرچه بیشتر امروز «نه» بگوییم در آینده کمتر مجبور به گفتن آن خواهیم شد. در این کتاب یاد می‌گیریم که چطور با ادب و احترام و بدون احساس گناه نه بگوییم. در ادامه‌ی این مطلب بخشهایی از کتاب هنر نه گفتن را به طور خلاصه مرور می‌کنیم.
اگر می‌خواهید در این زمینه اطلاعات بیشتری به دست آورید، پیشنهاد می‌کنیم کتاب هنر نه گفتن را هم بخوانید:
چرا نمی توانیم نه بگوییم؟
قبل از اینکه به سراغ ارائه راهکارهایی در این زمینه برویم، بهتر است به صورت ریشه‌ای به این موضوع بپردازیم که نمی‌توانیم نه بگوییم! در کتاب هنر نه گفتن دلایل متعددی برای ناتوانی در نه گفتن عنوان شده است ازجمله:
برای «اجتناب از دلخور شدن اطرافیان»: اغلب افراد برای جلوگیری از ناراحتی فرد یا افرادی، از نه گفتن واهمه دارند. از نه گفتن نترسید، میتوانید همیشه درخواستی را که از شما می‌شود، با احترام رد کنید.
اگر فکر می‌کنید خیلی وقت‌ها خجالتی و کمرو هستید و نمی‌توانید احساساتت و نیازهایتان را بروز دهید، یادداشت «معرفی کتاب‌هایی برای رفع خجالت و کمرویی» را بخوانید.
برای «اجتناب از خودخواه به نظر رسیدن»: عموما مردم به این دلیل مدام بله می‌گویند که مبادا مخاطبشان فکر کند با آدم خودخواهی طرف است. اگر به طور مداوم نیازهای دیگران را در اولویت قرار دهید زندگی شما آسیب خواهد دید.
برای «کمک به دیگران»: کمک کردن به آدمی احساس رضایت می‌دهد اما اینکه همیشه در اختیار دیگران باشید نگاه کوته‌فکرانه‌ای به موضوع حمایت است. وقت، پول و توجه شما محدود است در بذل و بخشش دارایی‌های خود آگاهانه‌تر برخورد کنید.
به خاطر «عزت نفس پایین»: افرادی که فاقد عزت نفس هستند به اشتباه معتقدند که وقت آنها نسبت به سایر افراد ارزش کمتری دارد. وقتی نه می‌گویید در واقع میتوانید عزت نفس خودتان را بالاتر ببرید.
پیشنهاد می‌کنیم اگر احساس کمبود اعتماد به نفس می‌کنید، یادداشت «معرفی کتاب‌هایی برای افزایش اعتماد به نفس» را بخوانید.
برای «جلب توجه دیگران»: شما فکر می‌کنید وقتی به دیگران نه بگویید محبوبیت خود را از دست می دهید اما در حقیقت با رفتار درست و به‌جا می تواند محبوبیت و احترام بیشتری به دست بیاورید.
برای «ارزشمند به نظر رسیدن»: همه دوست دارند از آنها قدردانی شود اما بهتر است برای کمک به دیگران تا جایی پیش بروید که نیازهای شما را تحت تاثیر قرار ندهد.
برای اجتناب از «از دست دادن فرصت‌ها»: از نه گفتن به افراد مهمی مثل رئیستان می‌ترسید؟ آیا نگرانید که با نه گفتن جایگاه شغلی و ارزش خودتان را از دست بدهید؟ اگر نتوانید در لحظات مهم نه بگویید از کارهای اساسی جا می‌مانید.
برای اجتناب از “زورگویی احساسی”: افرادی که به آنها زورگو و قلدر احساسی می‌گوییم، آنقدر تحت فشارتان می‌گذارند تا به کار دلخواهشان تن دهید. تاکتیک زورگوهای احساسی داد زدن، تهدید کردن، فحش دادن و واکنش‌هایی از این دست است. از ترفند این افراد آگاه باشید و با یک نه گفتن قاطع، قدرت زورگویی را از آنها بگیرید.
به خاطر اجتناب از «درگیری»: گاهی اوقات اجتناب از بحث و درگیری غیرممکن است، آنقدر شجاع باشید که بحث و درگیری را بپذیرید و احساسات خود را در اولویت قرار دهید.
نه گفتن بدون احساس گناه
در کتاب هنر نه گفتن روی مواردی مانور داده می‌شود که بتوانید بدون احساس گناه «نه» بگویید. دامون زاهاریادس در کتاب هنر نه گفتن از تأثیر مثبت روند نه گفتن صحبت می‌کند و برای از بین بردن عادت به بله گفتن‌های بی‌پایان این راهکارها را پیشنهاد می‌دهد:
«صاف و صادق باشید»: وقتی مردم از شما تقاضایی دارید و نمی‌خواهید آن را انجام دهید عذر و بهانه‌ی الکی نیاورید، صریح و صادق برخورد کنید.
«وقت نخرید»: مخاطب خودتان را بلاتکلیف رها نکنید. نه گفتن راهکار محترمانه‌تری نسبت به تاخیرهای بیهوده است.
«به جای نه از کلمات دیگری استفاده کنید»: میتوانید به جای کلمه نه، از کلمات معادل استفاده کنید تا احساس بهتری منتقل کنید. برای مثال میتوانید بگویید «واقعا دلم می‌خواست کمک کنم اما سرم حسابی شلوغ است.»
«مسئولیت تصمیمتان را به عهده بگیرید»: اگر صادقانه بخواهیم نگاه کنیم، در بیشتر مواقعی که می‌گویید «نمی توانم»، در واقع «میتوانید». نه گفتن در بسیاری از مواقع برای طفره رفتن از انجام کاری است. مسئولیت تمام کارها و تصمیم‌های زندگی‌تان را برعهده بگیرید. در صورت نه گفتن، اگر دلتان خواست میتوانید یک دلیل هم عنوان کنید؛ یک دلیل درست و واقعی.
«بهانه نیاورید»: همه ما اگر آستینمان را بتکانیم صد تا از این بهانه‌ها پیدا می‌کنیم. از آوردن بهانه‌های الکی مثل «ناخوش احوالم»، «کامپیوترم خراب شده» و این دست موارد خودداری کنید زیرا بهانه‌گیری از ارزش شما در نزد مخاطب کم می‌کند. در کتاب هنر نه گفتن عنوان می‌شود که به راحتی نه بگویید زیرا صداقت بهترین سیاست است.
«از مخاطبتان بخواهید بعدا پیگیری کند»: اگر فکر می‌کنید بعدا میتوانید کاری برای طرف مقابلتان انجام دهید، از کسی که دست کمک دراز کرده است بخواهید که بعدا سر فرصت مناسبی مجددا موضوع را مطرح کند. در این صورت نشان می‌دهید که برایش ارش قائل شده‌اید اما وقت کافی ندارید و فشار از روی شما برداشته می‌شود. (این موضوع با زمانی که مطمئن هستید هیچ وقت نمی‌توانید کاری انجام بدهید و صرفا می‌خواهید «وقت بخریده تفاوت دارد. با خودتان صادق باشید و ببینید دقیقا به چه دلیلی می‌خواهید نه بگویید)
«دروغ نگویید»: حتی وقتی وقت خالی دارید اما مایل به انجام کاری نیستید دروغ نگویید. شما بیشتر از هرکسی مسئول زندگی خودتان هستید و اگر نمی‌خواهید کاری انجام دهید مجبور نیستید دروغ بگویید. همین‌طور شما مجبور نیستید نسبت به واکنش‌های منفی دیگران احساس مسئولیت کنید. یادتان باشد که واکنش‌های افراد جزوی از ویژگی‌های آنهاست و هیچ ارتباطی با شما ندارد.
«یک استراتژی جایگزین ارائه دهید»: در صورت امکان هرگز مخاطبتان را معطل نکنید. اگر نمی‌توانید یا نمی‌خواهید آنچه را که او می‌خواهد انجام دهید گزینه دیگری پیشنهاد کنید و یا میتوانید فرد دیگری را برای انجام درخواست او توصیه کنید.
«از خالی نبودن ظرفیتتان بگویید»: یک راهکار عالی برای نه گفتن تشریح مشغله‌های شما است تا نشان دهید واقعا وقت کمک کردن ندارید.
«قاطع باشید»: اگر مخاطبتان اصرار کرد دست‌پاچه نشوید و مسیر رفته را برنگردید، این موضوع می‌تواند به شما آسیب بزند.
«مودب باشید»: هرگز با مخاطبتان حتی اگر بی ادب باشد، بی‌ادبانه برخورد نکنید. سعی کنید هم مودب باشید و هم قاطعانه برخورد کنید.
با خواندن کتاب هنر نه گفتن چه موضوعات دیگری یاد می‌گیریم؟
وقتی همیشه بله بگویید و نیازهای دیگران را به خواسته‌های خود ترجیح دهید سرمایه بزرگی را از دست خواهید داد، این سرمایه‌ی وقت و عمر شماست! پنج دقیقه، پنجاه دقیقه و پنج روز روی هم تلنبار می‌شوند و یکباره خواهید دید حساب همه چیز از دستتان در رفته است.
در کتاب هنر نه گفتن از رد کردن درخواست دیگران به عنوان یک موضوع آموزشی یاد می‌شود به این معنی که می‌توان این مهارت را در وجود خود پرورش داد. بلد بودن هنر نه گفتن و انجام دادنش در واقعیت، دو چیز متفاوت است که در کتاب هنر نه گفتن راهکارهایی درباره هر دو موضوع آورده می‌شود. قطعا بارهای اول برای شما راحت نیست به دیگران نه بگویید. اما با گذشت زمان و با تمرین منظم نه گفتن قاطع و بی‌عذر و بهانه راحت‌تر می‌شود.
درباره نویسنده کتاب هنر نه گفتن:
دامون زاهاریادس، متخصص مدیریت شیوه‌ی زندگی، چندین کتاب درباره‌ی مدیریت زمان و بهره وری نوشته است و وبلاگ هنر بهره‌وری را به وجود آورد.
مریم زارع
