معرفی بهترین کتاب‌های آر. ال. استاین و ترتیب مطالعه آن‌ها

خانواده‌ی برنز به خانه‌ای جدید نقل‌مکان می‌کنند. پدر خانواده دانشمندی مشهور است که در زیرزمین به آزمایش‌های علمی مختلفی می‌پردازد، اما او از نتایج خطرناک و غیرعادی این آزمایش‌ها مصون نمی‌ماند. این آزمایش‌ها سبب می‌شوند که پدر به‌مرور به موجودی غیرانسانی تبدیل شود. هنری و کتی با دیدن این وضعیت متوجه می‌شوند چیزی در زیرزمین درست پیش نمی‌رود و  تصمیم می‌گیرند با آن روبه‌رو شوند.

واژه‌های این کتاب چنان به هیجان آغشته‌اند که می‌توانند مخاطب را ساعت‌ها بیدار نگه دارند و با رخنه‌ی وحشت زیر پوستشان آن‌ها را از سایه‌ها بترسانند. ترکیب وحشت و علمی‌تخیلی باعث می‌شود داستان علاوه بر جنبه‌ی ترسناک، با عناصر علمی پیوند پیدا کند، با این حال، تمرکز بر فضای وهم‌آلود داستان جای کمتری برای واقع‌گرایی می‌گذارد. همچنین شخصیت‌های داستان بیشتر ابزاری برای پیشبردِ ماجرا هستند، تا اینکه عمیقاً خواننده را تحت تأثیر قرار دهند. با وجود اینکه کتاب دارای پایانی غیرمنتظره است، اما در برخی قسمت‌ها قابل‌پیش‌بینی است.

لَری و دوست‌هایش در حال تمرین برای یک گروه موسیقی در گاراژ هستند. لری بطری مشکوکی پیدا می‌کند که رویش نوشته است: «دارو – استفاده نکنید!» اما کنجکاوی بر آن‌ها غلبه کرده و لری به امید رشد عضلاتش به کمک دارو، آن را روی پوستش امتحان می‌کند، اما به جای رشد عضله‌ها، موهایش با سرعتی وحشتناک افزایش می‌یابند و شکل‌وشمایلش را تغییر می‌دهند. لری به‌مرور تغییرات گسترده‌تری را تجربه می‌کند و هم‌زمان دوست‌هایش یکی‌یکی گم می‌شوند. 

این کتاب به‌خوبی یکی از دغدغه‌های اصلی نوجوانان، یعنی هویت‌یابی و ترس از تغییر را با زبانی ساده و جذاب شرح می‌دهد. «لقب من: هیولا» تمثیل قابل‌درکی از بلوغ است، با وجود اینکه آن را عمیقاً بررسی نمی‌کند. این کتاب نیز مثل سایر کتاب‌های استاین با پیچشی ناگهانی به اتمام می‌رسد و پایانی غافلگیر‌کننده دارد. این‌بار فضای وهم‌آلود داستان با معما پیوند خورده و ترکیب ترس، طنز و معما از دلایل محبوبیت این کتاب میان نوجوانان است.

بروک و دوست‌هایش در حال تمرین برای اجرای تئاتری مدرسه‌ای هستند که سال‌ها پیش به دلیل اتفاقاتی عجیب متوقف شده است. شایعاتی درباره‌ی شبحی واقعی وجود دارد که ادعا می‌شود سال‌ها پیش در همین سال تئاتر گم شده است. بروک و دوست‌هایش سعی می‌کنند راز این شبح را کشف کنند، اما با آغاز تمرین‌ها، اتفاقاتی غیرقابل‌توضیح برایشان رخ می‌دهد؛ از ناپدیدشدن وسایل در صحنه تا پیام‌هایی هشداردهنده؛ «اجرای این نمایش خطرناک است!»

این کتاب برداشتی نوجوانانه از داستان معروف «شبح اپرا» است که در آن راز و تعلیق به یکدیگر پیوند خورده‌اند. شخصیت‌ها با وجود واهمه‌ای که در دل دارند به‌دنبال کشف حقیقت‌اند و مفهوم شجاعت را برای نوجوانان ترسیم می‌کنند. فضای آشنای مدرسه و تعلیق مناسب تا انتهای داستان از جمله دلایل جذابیت این اثر برای نوجوانان است.

جیلیان و جکسون، دوقلوهایی که بعد از بازدید از غرفه‌ی پیشگویی یک مرکز خرید ناگهان توانایی عجیبی پیدا می‌کنند: آن‌ها می‌توانند فکر دیگران را بخوانند! اما طولی نمی‌کشد تا این قدرت جدید روی ترسناکش را نشان دهد. از جمله آنکه دانشمندی مرموز آن‌ها را دنبال می‌کند تا بداند چه در مغزشان می‌گذرد. 

قدرت‌های فراطبیعی از جمله ذهن‌خوانی از موضوعاتی است که نظر نوجوانان را جلب می‌کند. سایه‌ی وحشت بر داستان و تعلیق کافی از نقاط قوت این داستان است. از جمله نقدهای واردشده نیز پایان نسبتاً پیش‌بینی‌پذیر است که به نظر خوانندگان به اندازه‌ی کتاب‌های دیگر مجموعه غافلگیرکننده نیست. شخصیت‌های جیلیان و جکسون دوقلوهایی‌اند که توانسته‌اند با ویژگی‌های متفاوت و منحصربه‌فردشان توجه‌ی خوانندگان را جلب کنند.

هشدار! این آینه دری به دنیای ارواح است. نزدیک نشوید! 

دو برادر هنگام بازی‌های کودکانه به انباری طبقه‌ی بالا می‌روند و آینه‌ای مرموز می‌یابند که زندگی‌شان را دگرگون می‌کند. متوجه می‌شوند که اگر کسی به این آینه بنگرد به دنیای ارواح راه می‌یابد، شخصیتش تغییر می‌کند و به رباینده‌ی روح تبدیل می‌شود. اما دیگر دیر شده است. یکی از آن دو در آینه اسیر می‌شود و دیگری تلاش می‌کند بدون آنکه به چنگ رباینده‌ی روح بیفتد، برادرش را نجات دهد. 

این کتاب نیز مثل آثار دیگر آر. ال. استاین با ترس و وحشت پیوند عمیقی دارد. آینه‌ای که شخصیت‌ها را به دنیای ارواح می‌برد از عناصر ترسناک و جادویی است که به جذابیت بیشتر داستان کمک می‌کند. در این داستان تعامل ترس و شجاعت به‌خوبی ترسیم شده است؛ اینکه شخصیت چطور از رباینده‌ی روح وحشت دارد، اما برای نجات برادرش باید پا به میدان بگذارد. همچنین می‌توان آینه را نمادی روان‌شناختی برای کشف شخصیت و دنیای درون در نظر گرفت که روند داستان نیز این موضوع را بسط بیشتری می‌دهد.

برندون از همه‌چیز می‌ترسد؛ از صدای بلند، قطار وحشت و به‌خصوص از آدمکی به نام اسلپی که برادرش، ری‌گوردون، از مغازه‌ی جاناتان چیلر خریده و او را با این آدمک می‌ترساند. پدر و مادر ری‌گوردون فقط با این شرط به او اجازه داده‌اند شب سال نو مهمانی بگیرد که دیگر دست از ترساندن برادرش بردارد. با وجود این، اتفاقات عجیب و ترسناکی برای برندون می‌افتد که ظاهراً اسلپی در آن دست دارد. 

این کتاب جلد سوم از مجموعه‌ی Night of the Living Dummy و سومین حضور آدمک محبوب، اسلپی، در مجموعه‌ی ترس و لرز است. مانند سایر کتاب‌های این مجموعه، این کتاب نیز مملو از لحظات هیجان‌انگیز، ترسناک و معماهای حل‌نشده است. تعلیق این کتاب باعث می‌شود خواننده تا رسیدن به پاسخ نهایی از خواندن دست نکشد. همچنین، اسلپی نماینده‌ی ترس از چیزی است که نمی‌توان کنترلش کرد، چیزی ناشناخته که شخصیت‌ها در تلاش برای مقابله با آن هستند. از جمله نقدهایی که خوانندگان بر این کتاب وارد نموده‌اند کمبود در توسعه‌ی شخصیت‌هاست که اغلب برای پیش‌بردن داستان استفاده می‌شوند تا تأثیر عمیق بر مخاطب.

گریدی تاکر همراه با خانواده‌اش به فلوریدا نقل‌مکان می‌کند تا پدرش بتواند تحقیقاتی درباره‌ی سازگاری گوزن‌های باتلاقی با محیط جدید انجام دهد. خانه‌ی آن‌ها در نزدیکی «باتلاق تب» است، جایی که شایعاتی درباره‌ی حضور موجودات ناشناخته در آن وجود دارد. گریدی و خواهرش، امیلی، به کاوش در آن منطقه می‌پردازند و سرانجام با مردی منزوی که در کلبه زندگی می‌کند و سپس با سگی بزرگ به شکل گرگ آشنا می‌شوند. پس از وقوع اتفاقاتی عجیب از جمله کشته‌شدن حیوانات و شنیدن صداهای عجیب در شب، به این باور می‌رسند که گرگینه‌ای در آن منطقه حضور دارد و تلاش می‌کنند تا هویتش را شناسایی کنند.

فضای ترسناک و دلهره‌آور داستان به‌خوبی هیجان را در خواننده برمی‌انگیزد؛ از توصیف جنگل‌های تاریک تا برخورد ترسناک با موجودات گرگینه، همگی این کتاب را به تجربه‌ای مهیج تبدیل می‌کنند. اتفاقات غیرمنتظره با سرعتی مناسب به وقوع می‌پیوندند و اجازه نمی‌دهند خواننده کتاب را رها کند. ابراز و توصیف عمیق احساسات شخصیت‌ها در مواجه با خطرات باعث می‌شود بیشتر بتوان با آن‌ها همذات‌پنداری کرد. برخی از منتقدین از پایان ناگهانی و نیمه‌تمام داستان انتقاد کرده و همچنین توسعه‌ی بیشتر شخصیت‌ها را از نیازهای این کتاب می‌دانند.

رابی شیفته‌ی دنیای کمیک است و خودش نیز دستی در خلق شخصیت‌های کارتونی دارد. رابی به دلیل مشکلاتی که دارد به دکتر مانیسک مراجعه می‌کند، اما او یک روان‌شناس معمولی نیست، بلکه شخصیتی مرموز دارد و روش‌های درمانی‌اش عجیب و غیرعادی‌اند، مثل استفاده از کمیک‌ها و واقعیت‌های ترسناک‌. 

ترکیب دنیای واقعی و کمیک‌ها از جذاب‌ترین ویژگی‌های این داستان است که نوجوانان را شیفته‌ی خود می‌کند. مانند سایر آثار آر. ال. استاین، این داستان نیز از وحشت و هیجان بی‌بهره نیست. و شخصیت شیطانی دکتر مانیسک وحشت حاکم بر داستان را تقویت می‌کند. برخی از منتقدین بر این باوراند که پایان این داستان قابل‌پیش‌بینی‌تر از سایر کتاب‌های این مجموعه است و شخصیت‌های فرعی برخلاف دکتر مانیسک و رابی، کمی سطحی‌اند.

امیلی و هانا به همراه خانواده‌شان به جزیره‌ای دورافتاده به نام بالادورا سفر می‌کنند. در ابتدا این جزیره بهشت به‌نظر می‌رسد، اما به‌مرور چهره‌ی واقعی‌اش آشکار می‌شود. امیلی و هانا درمی‌یابند که این جزیره پُر از اسرار و قدرت‌های جادویی است که بر ذهن و احساسات افراد تأثیر می‌گذارند. جادوی حاکم بر جزیره حتی می‌تواند واقعیت را تغییر دهد. امیلی و هانا باید تصمیم‌های دشواری بگیرند تا جانشان را نجات دهند. 

از اصلی‌ترین موضوعات این کتاب چگونگی تأثیر جادو بر واقعیت است، اینکه چطور انسان‌ها می‌توانند در دام این جادوی عجیب‌وغریب بیفتند و تغییر کنند. عناصر ترسناکی مثل جزیره‌ای مرموز و جادوی قدرتمند و عجیب باعث می‌شوند فضای داستان به ترسناکیِ کتاب‌های دیگر این مجموعه باشد. شخصیت‌های پویا و پیوند معما و ترس از ویژگی‌های برجسته این کتاب است. با این حال، به نظر برخی منتقدین تعدادی از عناصر داستان کلیشه‌ای و در دیگر کتاب‌های آر. ال. استاین بارها تکرار شده‌اند. با وجود این، «جادوی جزیره بالادورا» تجربه‌ای مهیج برای نوجوانان به شمار می‌رود.

مترسک مرزعه‌ای نیمه‌شب‌ها راه می‌افتد. انگار زندگی‌اش در شب آغاز شده و با طلوع آفتاب پایان می‌یابد. جودی و خانواده‌ش که برای تعطیلات به این مزرعه آمده‌اند، از زندگی شبانه این مترسک بی‌اطلاع‌اند، تا اینکه جودی متوجه‌ی رفتارهای عجیب مترسک می‌شود و وحشت او را دربرمی‌گیرد. او تلاش می‌کند رازی را که در پس حرکت‌های عجیب این مترسک پنهان است کشف کند، زیرا گمان می‌کند این مترسک قصد آسیب‌زدن به دیگران را داشته باشد.

عنصر مرموز و ترسناکی مثل مترسکی که نیمه‌شب راه می‌رود به‌خوبی وحشت حاکم بر داستان را تقویت می‌کند. همچنین تعلیق و هیجانی که کشف رازها در پی دارد باعث می‌شود رها کردن این کتاب سخت شود. با وجود این، برخی منتقدین معتقدند که پایان این داستان کمی سریع و ناقص بوده و ممکن است برای کسانی که منتظر یک پایان پُرتنش‌اند، ناامیدکننده باشد.

جکسون و پسرعمویش، دنی، سر وقت صندوقی قدیمی می‌روند و عروسکی به نام اسلپی را در آن پیدا می‌کنند. اسلپی دوباره به زندگی برمی‌گردد و اتفاقات عجیب و وحشتناکی را رقم می‌زند. حال نه‌تنها خودش درگیر اعمال شیطانی است بلکه پسرش، به نام پسر اسلپی، را نیز به همراه خود دارد. این دو عروسک شیطانی قصد دارند تا دنیای انسان‌ها را به آشوب بکشانند و جکسون و دنی باید با کمک یکدیگر جلوی آن‌ها بایستند. 

بازگشت شخصیت محبوب اسلپی که در کتاب «سال نو با آدمک زنده» نیز حضور داشت، طرفداران این مجموعه را شگفت‌زده کرد. پیوند عمیق طنز و ترس در این کتاب به جذابیت آن می‌افزاید. جکسون و دنی از شخصیت‌هایی‌اند که ارتباط گرفتن با آن‌ها برای نوجوانان لذت‌بخش است. فضای مهیج و وهم‌آلود داستان نیز از ویژگی‌های بارز این کتاب مانند دیگر آثار آر. ال. استاین است. البته برخی منتقدین از پایان‌بندی این کتاب انتقاده کرده و معتقدند که پایان‌بندی می‌توانست هیجان‌انگیزتر باشد.