کتاب‌هایی برای افزایش اعتماد به نفس و عزت نفس در نوجوانان

احتمالا در طول دوران نوجوانی فرزند خود، با مشکلات و بحران‌های بسیاری روبه‌رو خواهید شد. مشکلاتی که نمی‌دانید چطور با آن مواجه شوید، چه برخوردی نشان دهید یا چطور راهنمایی‌های مفیدی به فرزندتان ارائه کنید. این لحظات بحرانی ممکن است برگرفته از دعوای فرزند شما با دوستش باشد یا به دلیل حرفی که خودتان زدید یا رفتاری که از خودتان نشان دادید. اما چطور می‌توان هنوز با وجود تمام این لحظات بحرانی، مدیریت اوضاع را به دست گرفت و به فرزند کمک کرد تا اعتمادبه‌نفسش را از دست ندهد؟

همانطور که پیش‌تر هم اشاره شد، برای اینکه کودکان و نوجوانانی با اعتماد به نفس تربیت کنیم، نیاز به الگو و نیز فضایی امن برای این کار داریم. چطور می‌توان الگویی برای اعتماد به نفس داشتن شد؟ چگونه باید فضای خانواده را به امنیتی برسانیم که برای پرورش اعتماد به نفس در کودک مناسب باشد؟ چطور می‌توانیم موانع موجود در این مسیر را از سر راه برداریم؟

گلهن استنهاوس در کتاب کلیدهای پرورش اعتماد به نفس در کودکان و نوجوانان با زبانی ساده به این سوالات پاسخ داده است؛ این کتاب در مجموعه کلیدهای تربیت کودکان و نوجوانان قرار دارد و ویژگی‌های بسیاری دارد. زبان ساده و روان، بیان مثال‌های بسیار و توضیح دادن مسائل به‌صورت عملی به والدین و مخاطبان کتاب کمک می‌کند تا مبحث مورد نظر خود به‌راحتی درک کنند. این کتاب در یازده فصل به چالش اعتماد به نفس در کودک و نوجوان پرداخته است و این چالش را در قالب موضوعات مختلفی مانند محبت کردن، گوش دادن به حرف‌های کودکان و نوجوانان، احترام گذاشتن، تشویق کردن، استفاده از قدرت و… توضیح داده است. 

چطور می‌توان عزت نفس داشت؟ عزت نفس یعنی احساس مثبتی درباره وجود خودمان داشته باشیم و خودمان را ارزشمند و کافی بدانیم. بااین‌حال برای رشد خود تلاش کنیم. عزت نفس به ما کمک می‌کند تا مدام خودمان را ارزیابی کنیم، اما در عین حال انتظاراتمان از خودمان واقع‌بینانه باشد. دستاوردهای خودمان را ببینیم، خود و هویت خودمان را بشناسیم، به ارزش‌هایی که داریم پایبند بمانیم و یاد بگیریم چگونه از احساس ترس و ناامنی رها شویم. 

کتاب عزت نفس برای نوجوانان اثری جذاب است که به ما کمک می‌کند تا عزت نفس را بشناسیم و آن را در وجود خودمان پرورش دهیم. این کتاب حاصل سال‌ها تجربه‌ی نویسنده از کار با گروه سنی نوجوانان است و به همین دلیل مثال‌ها و داستان‌هایی کاملا کاربردی و البته باورپذیر و واقعی دارد. 

احتمالا همه ما عبارت عزت نفس را شنیده‌ایم. عزت نفس درواقع تفاوت اساسی با اعتماد به نفس دارد. عزت نفس همان احساسی است که درباره خودمان داریم. باور داریم که انسان ارزشمندی هستیم و به این ترتیب خودمان را دوست خواهیم داشت. در واقع اگر فرد بتواند عزت نفس داشته باشد، می‌تواند استعدادهای نهان خود را بشناسد و برای پرورش آن‌ها برنامه‌ریزی کند، می‌تواند رشد کند، خلاق و آفریننده باشد و هر لحظه در مسیرش پیشرفت کند. اما چطور می‌توانیم به فرزند نوجوانمان کمک کنیم تا عزت نفس داشته باشد؟

برای بسیاری از والدین و تسهیلگران، موضوع اهمیت اعتماد به نفس نیست! آن‌ها به خوبی از اهمیت اعتماد به نفس در زندگی و نقش و تاثیر آن در رشد و پرورش کودک آگاهند. در نتیجه نیاز به راهنما، روش و شاید حتی دستورالعمل‌هایی دارند که به کمک آن اعتماد به نفس را در وجود کودکان تقویت کنند. این والدین، مربیان و تسهیلگران معمولا باور دارند که کودکان باید شاد، محترم، راستگو و خلاق باشند. اما چگونگی قرار گرفتن در مسیر تربیت کودکانی با این ویژگی‌ها، سوال اصلی آن‌ها است. چطور می‌توان کودکی پرورش داد که صادق، خوشحال و آفریننده باشد و اعتماد به نفسی بالا داشته باشد؟

محمود بهشتیان درکتاب سی و دو روش برای تقویت اعتماد به نفس در کودکان با بیانی ساده و قابل‌فهم و با کمک گرفتن از مثال‌های کاربردی روش‌هایی را برای تقویت اعتماد به نفس به ما نشان می‌دهد. ویژگی مثبت کتاب در این است که والدین می‌توانند از مطالب این کتاب برای کودکانشان در هر سنی که باشند، استفاده کنند. اما حتی اگر فرزند شما هنوز سه‌ساله نشده است، باز هم می‌توانید از آموزه‌های این اثر استفاده کنید. همچنین نویسنده تلاش کرده است تا مطالبی را که در کتابش گردآوری کرده است، با علم روز روانشناسی منطبق باشد. به این ترتیب کتابی که پیش روی شما قرار دارد، اثری کامل است که می‌توانید متناسب با نیازی که دارید، از آن استفاده کنید.

مرحله بعدی پس از اینکه اعتماد به نفس را در خودمان به وجود آوردیم چیست؟ اینکه چطور بتوانیم این اعتماد به نفس را نشان دهیم و در واقع از آن استفاده کنیم. کیت برتون و برینلی پلتز در کتاب ایجاد اعتماد به نفس به زبان آدمیزاد به شما می‌آموزند که چطور می‌توانید اعتماد به نفس را در وجود خودتان ایجاد کرده و از آن استفاده کنید. اگر بتوانید فردی با اعتماد به نفس باشید، می‌توانید کودکی با اعتماد به نفس نیز تربیت کنید. 

اگر شما هم سری کتاب‌های به زبان آدمیزاد، یا همان فور دامیز (for Dummies) را خوانده باشید می‌دانید که این کتاب‌ها درباره موضوعات مختلف نوشته شده‌اند و زبان ساده و قابل‌فهمشان سبب شده تا کتاب‌ها برای مردم بسیاری کاربردی باشد. می‌توان اینطور گفت که این کتاب‌ها موضوعات تخصصی را به زبان ساده و برای تمام افراد توضیح می‌دهند. 

هرچند خواندن کتاب‌های تخصصی درباره موضوعات مختلف می‌تواند به انسان‌ها در زمینه‌های متفاوت کمک کند، اما گاهی خواندن یک داستان خاص درباره موضوع مورد نظر تاثیرگذاری بیشتری دارد. کتاب تو برای من عزیزترینی نوشته مکس لوکیدو یکی از همین داستان‌های دلچسب است که مفهوم عشق بی‌قیدوشرط و پذیرفته‌شدن را روایت می‌کند و می‌تواند در پرورش عزت نفس کودکان موثر باشد. 

پانچلو، آدم چوبی است در دهکده‌ ومی‌کی‌ها زندگی در کنار آدم چوبی‌های دیگر زندگی می‌کند. یک روز پانچلو تصمیم می‌گیرد مانند بقیه اعضای دهکده توپ و جعبه جمع کند و برای این کار حسابی به دردسر می‌افتد. تا اینکه سروکله‌ ایلای، سازنده آدم چوبی‌ها و پانچلو پیدا می‌شود و به او یادآوری می‌کند که ارزشش به توپ و جعبه نیست…!