شطرنج دامیز
نویسنده: جیمز اید
مترجم: هنگامه خدابنده
انتشارات: انتشارات آوند دانش
وقتی اسم ورزش میآید، همه ما به دویدن و عرق کردن، هیکل قلمی یا ورزیده بهم زدن و باشگاه مناسب و غذاهای رژیمی فکر میکنیم، اما همه ورزشها مخصوص جسم و بدن نیستند، ورزشهای زیادی هستند که ذهن را به خود درگیر میکنند و انرژی ذهنی بسیاری میبرند. شطرنج، یکی از آنهاست.
شاید در دنیای جادویی مانند دنیای هریپاتر شطرنج کمی عجیبتر و وحشیانه به نظر بیاید اما در دنیای ما غیرجادوییها، شطرنج ورزشی است که مغز را حسابی به کار میگیرد و ذهن را آماده استراتژی ساختن و پیشبینی حرکتهای رقیب میکند. برای شطرنج یاد گرفتن و بازی کردن باید حسابی ذهن را نرمش داد. اما سوال اصلی اینجاست: آیا میشود شطرنج را در کتابها پیدا کرد؟
در این یادداشت به سراغ کتابهایی رفتیم که به نوعی به شطرنج مربوطند، از آموزش شطرنج گرفته تا داستانهای جذابی که با الهام از این ورزش و بازی جذاب نوشته شدهاند.
شطرنج دامیز
نویسنده: جیمز اید
مترجم: هنگامه خدابنده
انتشارات: انتشارات آوند دانش
شطرنج دامیز، یکی از کتابهای مجموعه دامیز یا همان مجموعه «به زبان آدمیزاد» است. کتابهای جالبی که درباره هر موضوعی که فکرش را بکنید، مطلب دارند و همه چیز را طوری توضیح میدهند که آدم انگشت به دهان میماند. میشود چیزی آنقدر ساده باشد؟ خلاصه اگر دوست دارید شطرنج بازی کردن را یاد بگیرید و به دنبال کتابی میگردید که اینکار را برایتان انجام دهد، این کتاب انتخاب خوبی برای شما است.
شطرنج و هوش مصنوعی
نویسنده: گری کاسپارف
مترجم: سارا ابراهیمی
انتشارات: انتشارات استدیو ۳۱
در شطرنج صحبت از تحلیل و استراتژی است. این همان چیزی است که در هوش مصنوعی هم شاهد آن هستیم. یعنی زمانی که ماشینها و کامپیوترها، درست مانند ما استدلال میکنند و واکنشهای مشابه یک انسان نشان میدهند. چیزی که در دنیای امروز ما، به عنوان یک امر طبیعی پذیرفته شده است و بخش عمدهای از کارها را هم به دوش گرفته است. اما در این میان، در مقابل شطرنج بازی و هوش مصنوعی کدام یک برندهاند؟
گری کاسپاروف که یکی از بزرگترین قهرمانان شطرنج سراسر جهان است به این سوال جواب داده است. او در سال ۱۹۸۵ با شکست دادن آناتولی کارپف لقب قهرمانی شطرنج جهان را از آن خودش کرد و این عنوان را تا هشت سال بعد همچنان حفظ کرد.
کتاب شطرنج و هوش مصنوعی ماجرای رقابت کاسپاروف با ابرکامپیوتر Blue Deep IBM در چند دوره شطرنج در اواخر دهه ۱۹۹۰ است. این کتاب تحلیلهای او را از هوش مصنوعی دربر دارد و به این سوال مهم جواب میدهد: آیا کامپیوترهای دانشمندان میتوانند شطرنجبازان را شکست دهند؟
اگر دوست دارید با کتابهای آموزش شطرنج آشنا شوید، چند کتاب به شما معرفی میکنیم که بسته به سطح خود میتوانید آنها را انتخاب کنید. اگر میخواهید به کودکان خود نیز شطرنج را بیاموزید گزینهای مناسب برای شما مهیا کردهایم.
شطرنج برای کودکان
نویسنده: یاسین حیات ابدی
انتشارات: انتشارات نظری
هیچ وقت برای شروع کاری دیر نیست، اما اگر در دوران کودکی و جوانی، کار یا علاقهای را آغاز و دنبال کنید، احتمالا به نتیجههای بهتری میرسید. به خصوص اگر قرار است که ذهن استراتژیک و پیشبینی کننده، خلاق و تحلیلگر را در خودتان (یا فرزندتان) تقویت کنید. شطرنج بهترین گزینه پیش روی شما است. حتما میدانید که هرچقدر بیشتر و بیشتر شطرنج بازی کنید، در آن ورزیدهتر میشوید، اما برای یاد گرفتن اصول شطرنج باید به کجا مراجعه کنیم؟ آنهم زمانی که سر و کارمان با بچهها است و باید با زبان خودشان با آنها حرف بزنیم؟ کتاب شطرنج برای کودکان اینجاست که به شما کمک کند.
۵۰ ترفند شطرنج برای مبتدیان
نویسنده: اریک دینا
مترجم: کیاشا آریا
انتشارات: انتشارات شکلات
در شطرنج، هوش و تخیل بسیار مهمتر از حافظه است. هرچقدر که تکنیکها و استراتژیهای بیشتری بلد باشید شانس برد شما در این بازی بالاتر میرود. با یادگرفتن قواعد و ترفندهای بازی شطرنج، قوهی تخیل و هوش شما تقویت میشود و میتوانید در وضعیتهای حساس و بحرانی بهترین راه را برای رهایی خود پیدا کنید و برندهی بازی شوید. اریک دینا، نویسندهی این کتاب، استاد فدراسیون شطرنج ایالات متحده است. او در این کتاب پنجاه نکتهی مهم را دررابطهبا بازی شطرنج در اختیار خوانندگان قرار داده است. نکات این کتاب هر سه مرحله از بازی را پوشش را میدهد و علاوه بر این، برای اکثر نکتهها یک تصویر وجود دارد که درک آن را برای شما راحتتر میکند. خواندن این کتاب به شما کمک میکند تا راحتتر در بازی شطرنج برنده شوید.
درسنامه شطرنج دانشگاه
نویسنده: رضا رستمی
انتشارات: انتشارات حتمی
شطرنج یک بازی استراتژیک و از کهنترین و شناختهشدهترین بازیهای دنیاست. قدمت این بازی که از آن بهعنوان ورزش ذهن نیز یاد میکنند، بیش از ۱۵۰۰ سال است. از ویژگیهای شطرنج این است که نه میتوان آن را کاملاً یک ورزش ذهنی دانست و نه میتوان گفت که تنها یک سرگرمی است. هنگامی که ما شطرنج بازی میکنیم، بخشهای زیادی از ذهن و جسم خود را به چالش میکشیم. شطرنج همزمان هم یک علم است، هم یک ورزش ذهنی و همبازی و سرگرمیای که خلاقیت ما را برمیانگیزد. یادگیری شطرنج در ابتدا ممکن است دشوار و پیچیده باشد؛ ولی اگر از منابع درستی استفاده کنید میتوانید آن را بهصورت خودآموز هم یاد بگیرید. کاظم موسوی ساداتی و رضا رستمی در فصلهای مختلف این کتاب، بازی شطرنج را به طور کامل و به زبانی ساده آموزش دادهاند.
آخربازی پیاده (مقدماتی)
نویسنده:
انتشارات: نشر مهاجر
بازی شطرنج سه مرحله دارد: شروع بازی، وسط بازی و پایان یا آخر بازی. آخر بازی در شطرنج مرحلهای است که در آن بیشتر مهرههای شطرنج از بازی خارج شدهاند و بر روی صفحهی بازی تنها چند مهره باقی مانده است. آخرین مرحلهی شطرنج، یکی از مهمترین بخشهای آن برای برد در بازی است. در شطرنج، نتیجهی بسیاری از بازیها در دقایق پایانی بازی مشخص میشود و به همین دلیل، تبحر در این مرحله شانس شما را برای برد بالاتر خواهد برد. کتاب آخر بازی پیاده شامل شیوههای مختلفی برای بهپایانرساندن بازی شطرنج است. مسائل و تاکتیکهای این کتاب را داود علینژاد از سایتها و منابع گوناگون گردآوری کرده است و مرحلهی آخر بازی شطرنج را به کمک تصاویر مختلف آموزش داده است. این کتاب یکی از بهترین منابعی است که میتوانید برای بالاتر بردن اطلاعات خود در این زمینه بخوانید.
بازیکنان در طی جریان بازی شطرنج با چالشهای متعددی روبهرو میشوند و اگر استراتژیهای لازم برای مقابله با چنین چالشهایی را بلد نباشند، باخت آنها حتمی است. اولین لحظهی بحرانی در لحظهی انتقال بازی از مرحلهی اولیه به وسط بازی اتفاق میافتد. بازیکنان که تا پیش از آن با استفاده از تجربه و قدرت خود جلو آمده بودند، حال باید از خلاقیت و دانش خود استفاده کنند. واضح است که در تمامی این مراحل هرکس که استراتژیهای بیشتری بلد باشد، شانس برد بالاتری دارد. در این کتاب شیوههای مختلفی برای بالاتر بردن توانایی و شانس بازیکن در بازی شطرنج ارائه شده است.
گامبی وزیر
نویسنده: والتر تویس
مترجم: علیرضا شفیعینسب
انتشارات: نشر مون
نمیشود از شطرنج حرف بزنیم اما سراغ یکی از پرسروصداترین سریالهای شبکه نتفلیکس نرویم. گامبی وزیر که از روی کتابی به همین اسم ساخته شده است و بازی آنیا تیلور جوی آن را به پربینندهترین سریال تاریخ این شبکه بدل کرده است ، داستان زندگی بت هارمون است، نابغه شطرنج!
بت هارمون نابغهای در بازی شطرنج است. اما مشکل اینجاست که تقریبا مانند تمام نوابغ دیگر، در زندگیاش با مشکلات و مسائل عجیبی دست و پنجه نرم میکند. اولین چالش شاید این باشد که او یتیم است و چالشهای بعدی که سر راهش قرار گرفتهاند، مشکلاتی از اعتیاد به مواد مخدر، الکل و … است. راستی چرا زندگی نوابغ اینقدر سخت و پیچیده شده است؟
فیلمی که فرانک و آلن اسکات از روی رمان والتر تویس، نوشتند در زمان همه گیری بیماری کرونا و قرنطینه پخش شد. درست زمانی که همه با ناامیدی درهای خانههایشان را به روی همه بسته بودند و اندوهی عجیب بر کل دنیا حاکم بود. اما همین سریال توانست کاری کند که علاقه و توجه مردم به این بازی جذاب و ورزش ذهنی خلاقانه جلب شود.
راستی اگر زندگی بت هارمون، ذهنتان را به خودش درگیر کرده است و دوست دارید بدانید چرا او که در زمینه خودش میدرخشید، باید با چنین مسائلی زندگی میکرد، مقاله صوتی رادیو ریرا درباره این سریال را گوش کنید. اگنس کالارد در مقاله صوتی اگر نابغه باشم، بداخلاقیهایم را میبخشی؟ به دنبال جوابدادن به همین سوال است.
بخشی از کتاب صوتی گامبی وزیر را بشنوید.
گامبی وزیر
نویسنده: والتر تویس
گوینده: فاطمه روشندل
انتشارات: رمانو
شطرنج باز
نویسنده: اشتفان تسو ایگ
مترجم: محمد مجلسی
انتشارات: راوی گنبد کبود
شطرنج بازی جذابی است که ذهن خلاق داستاننویسان بسیاری به سراغش رفته است. از شطرنج بزرگ و جادویی مجموعه هری پاتر گرفته تا شطرنج باز اشتفان تسوایک. همان داستان آقای ب که در کشتی سیاحتی به هم گروهیهایش یاد میدهد چطور با چتویک، قهرمان شطرنج مبارزه کنند تا بتوانند او را از میدان به در کنند.
حقیقت این است که او وکیل است و بیست سالی میشود که دستش به مهرههای شطرنج نخورده است. یعنی همان زمانی که با خود گفت اگر از گرفتاریاش نجات پیدا کند، دیگر به مهرههای شطرنج دست نمیزند…
اگر از طرفداران شطرنج بودید، حتما خودتان این کتابها را خواندهاید. اگر هم پیش از این شطرنج را به این چشم ندیده بودید، شاید با خواندن این داستانهای جذاب، نظرتان دربارهاش عوض شود. محمد مجلسی، که مترجم کتاب شطرنج باز است در مقدمه این کتاب درباره این ورزش اینطور گفته است: «شطرنج بازی عجیبی است؛ شاید تنها بازی در سراسر جهان باشد که شانس و تقلب و تصادف در آن راه ندارد. اما هدف نهایی این بازی مسخره به نظر میآید که باید از تمام قدرت فکری و هوشمندی خود کمک بگیریم تا بتوانیم شاه را که یک مهره چوبی بیش نیست، در گوشهای از صفحه شطرنج چنان گیر بیندازیم که از حرکت باز بماند و راهی برای گریز نداشته باشد…»
بخشی از کتاب صوتی شطرنج باز را بشنوید.
شطرنج باز
نویسنده: اشتفان تسو ایگ
گوینده: افشین زارعی
انتشارات: راوی گنبد کبود
کارپف از زبان کارپف
نویسنده: آناتولی کارپوف
مترجم: نیما فرحی
انتشارات: انتشارات کتاب یار مهربان
آناتولی کارپف، به مدت ۱۰ سال قهرمان شطرنج جهان بوده است. او در طی سالهایی که بازی میکرد، در بیش از ۱۶۰ تورنمنت شطرنج مقام قهرمانی را به دست آورد. در این کتاب ما با زندگی او از زبان خودش آشنا میشویم، به قلمروی ذهن او قدم میگذاریم و با افکار یکی از بهترین بازیکنان شطرنج دنیا روبهرو میشویم. آناتولی کارپف در این کتاب به زیبایی به شرح زندگی خود پرداخته و تمام فراز و نشیبهایی که طی کرده است را در اختیار خواننده قرار داده است. او از اولین آشناییاش با مهرههای شطرنج آغاز میکند و سپس به مسابقات مختلفی میپردازد که در طی زندگی خود در آنها شرکت داشته است.
شطرنج در برابر آینه
نویسنده: ماسیمو بونتمپلی
مترجم: ماندانا قهرمانلو
انتشارات: انتشارات افراز
در کتاب شطرنج در برابر آینه ما با پسربچهای آشنا میشویم که به دلایلی نامعلوم، تکوتنها در اتاقی محبوس شده است. این اتاق تقریبا خالی است و در آن تنها یک آینه، یک میز و یک صفحهی شطرنج وجود دارد. پسرک همانطور که به انعکاس صفحهی شطرنج بر روی آینه نگاه میکند، ناگهان احساس میکند که مهرهها در حال حرکت هستند و از او میخواهند که چشمانش را ببندد و به جهان ماوراءالطبیعهی پشت آینه سفر کند. این داستان که شباهت بسیاری با داستان آلیس در سرزمین عجایب دارد، یکی از بهترین داستانهایی است که از سوی نویسندهای ایتالیایی در سبک رئالیسم جادویی نوشته شده است.
شطرنج در هنرهای تجسمی جهان
نویسنده: پدرام حکیم زاده
انتشارات: شهر پدرام
پدرام حکیم زاده در این کتاب به مفهوم شطرنج در هنرهای تجسمی میپردازد و جایگاه آن را در سینما بررسی میکند. در ابتدای کتاب، خواننده با پیشینهای از فلسفهی بازی شطرنج، قواعد بازی و مفهومی که پشت هر یک از مهرهها قرار دارد آشنا میشود. در ادامهی کتاب، هنرمندان، فیلمسازان و نقاشان هنرهای تجسمی به تحلیل این بازی میپردازند و آن را از دید خود معرفی میکنند.
برای پیروزی در بازی شطرنج، استعداد مهمتر است یا تمرین؟ فرنان گوبه که از اساتید بزرگ شطرنج به شمار میرود، در این کتاب این بازی را از دید روانشناسی تحلیل کرده است. او به موضوعات مختلفی مثل فرایندهای شناختی تأثیرگذار بر تصمیمگیری، تأثیر حافظه در بازی شطرنج، تبعیضهای جنسیتی و زیبایی بازی شطرنج و مفهوم آن پرداخته است. این کتاب قصد دارد به ما نشان دهد که شطرنج تا چه اندازه بر ذهن آدمی تأثیر میگذارد.
استراتژیست در مقام یک شطرنج باز
نویسنده: مارک میلر
مترجم: سیدعلیرضا هاشمی
انتشارات: انتشارات دفتر پژوهشهای فرهنگی
مدیریت و رهبری هرگز کار آسانی نبوده است. ما برای اینکه دیگران را متقاعد کنیم که از ما دنبالهروی کنند و به ایدهها و افکارمان گوش دهند نیازمند استراتژیهای گوناگونی هستیم. بازیای که بیشترین شباهت را با رویکرد مدیران و رهبران دارد، بازی شطرنج است. میتوان صفحهی شطرنج را یک سازمان در نظر گرفت و مهرههای آن را کارمندانی که زیر دست مدیر کار میکنند. این مهرهها منفعل نیستند، بلکه هر یک از آنها توانایی منحصربهفردی دارند که بر روی کل بازی تأثیر میگذارد. چیزی که پیروزی شما را در بازی شطرنج حتمی میکند، تمرکز بالا و استفاده از تکنیکهای خلاقانه است. مارک میلر در این کتاب، مهارتهای مدیریتی را با استفاده از بازی شطرنج به ما یاد میدهد. ما با فردی خیالی به نام بلیک آشنا میشویم که بهتازگی کار خود را بهعنوان مدیرعامل یک شرکت کوچک با عملکرد ضعیف، آغاز کرده است. بلیک در طی داستان از روشهای گوناگونی برای بهبود عملکرد کارکنان خود استفاده میکند و با بهرهگیری از اصول اساسی شطرنج سعی میکند تا جلوی شکست سازمان را بگیرد.
بخشی از کتاب صوتی استراتژیست در مقام یک شطرنج باز را بشنوید.
استراتژیست در مقام یک شطرنج باز
نویسنده: مارک میلر
گوینده: سروش کشاورز
انتشارات: واوخوان
امید که شطرنج از این به بعد برایمان اینطور معنا دهد. مشکلاتمان را چنان در گوشه صفحه بازی گیر بیندازیم که راهی برای فرار و آسیب رساندن به ما نداشته باشند.
پینوشت: بخشی از یادداشتی که مطالعه کردید، به قلم صدف کاظمی، نویسندهی بلاگ طاقچه بود.
دانلود کتاب از اپلیکیشن طاقچه