کلیدر؛ جلد اول و دوم
نویسنده: محمود دولت‌آبادی
فرهنگ معاصر
نگاهی به زندگی و آثار محمود دولت آبادی ؛ شوالیه ادب و هنر ایران
11,598 بازدید
محمود دولت آبادی را از کجا شناختم؟ از کلیدر. سال کنکور بود… دو سه ماه مانده به موعد امتحان… کتابخانه می‌رفتم… یک روز بی‌اختیار از میان قفسه کتاب‌های آموزشی به سمت باقی قفسه‌ها کشیده شدم و کلیدر آنجا بود… و فکر می‌کنم باقی ماجرا و چگونه گذشتن آن چند ماه کاملا مشخص باشد…
چرا باید آثار محمود دولت آبادی را بخوانیم؟
محمود دولت آبادی و قلم روان و توصیف‌های بسیار دقیق و ظریفش چنان خواننده را مسحور خود می‌کند که بعید است بتواند او را رها کند. کافی است یک کتاب، چند صفحه و یا حتی چند خط از نوشته‌هایش را بخوانی و اسیر شوی… بی‌شک رد باقی کتاب‌ها و یادداشت‌هایش را گرفته و سری‌وار همه را خواهی خواند.
آثار دولت آبادی را که می‌خوانی یک شاخص در تو می‌بالد؛ سکون و سکوت حین خواندن. نوشته‌ها به‌گونه‌ای هستند که نمی‌توان زود و سریع خواند و رد شد. تک‌تک کلمات تو را همراه خود نگاه می‌دارند. مجموعه‌ای از کلمات چنان فضایی حقیقی برایت می‌سازند که بی‌اختیار ماندگار می‌شوی. گویی در هر کلمه، در پس هر جمله و یا هر تکه از یادداشت ایستگاه‌هایی بناشده تا در آنها توقف کنی و معنا را به جان بکشی و وقتی روح کلمه با جان تو آمیخت رخت برگیری و رو سوی ایستگاه بعدی پیش بروی. آنگونه‌اند که زمان را به توقف می‌کشانند. جنس نوشته‌ها چنان کششی دارند که بااینکه شاید اهل این‌همه مکث و تعلل و آهستگی نباشی اما نمی‌توانی نیمه رهایش کنی. نوشته‌ها چنان در تو ریشه دوانیده‌اند که از تو شده‌اند. اگر میان راه مسیر را عوض کنی آن نیمه جاندار در تو می‌ماند و حالا حالاها با پرسشی که «آخر چه شد؟» رهایت نمی‌کند. این خصلت دولت‌آبادی است که داستانی از او را اگر شروع کردی پایت بسته می‌شود به تخت روایت و تا انتها در مسیرش خواهی ماند و قهرمان‌هایش چنان واقعی‌اند که تا مدت‌ها در تو خواهند زیست؛ مثال گل‌محمد که همچنان در ذهن من بیدار و پابه‌رکاب است.
نگاهی به زندگی محمود دولت آبادی
محمود دولت آبادی زاده روستایی در سبزوار استان خراسان است و در میان نوشته‌هایش رنگ‌وبوی آن دیار به چشم می‌خورد. او از سختی‌ها گذر کرده و خود را از روستا به شهر و سپس شهری بزرگ‌تر و بعدازآن به تهران رسانیده است. او در این مسیر و برای گذران زندگی مشغول کارهای مختلف بوده تا سرانجام به کارهای هنری و اجرای تئاتر رسیده است. در این مسیر نه‌تنها با بزرگان عالم تئاتر و تصویر که با نویسندگان مطرحی نیز آشنا شد. این آشنایی‌ها کم‌کم مسیر پیش پای او را روشن‌تر می‌ساخت به‌گونه‌ای که به‌تدریج می‌دانست چه کاری را دوست داشته و از کدام گریزان است. او پس از چند تجربه هنری آن حرفه را هم کنار گذاشت و نوشتن را برگزید. برخی از داستان‌های او با رضایت خودش و یا بدون آن دستمایه ساخت اثری تصویری شده‌اند. دولت‌آبادی که نسبت به سرقت ادبی صورت گرفته و تا نتیجه‌ی متفاوت برآمده از داستان خود گله داشته است، در چندین مورد اعتراض خود را نسبت به این اتفاق‌ها اعلام کرده است. دولت‌آبادی که پیش از انقلاب زندان را نیز تجربه کرده درجایی گفته است که برخی از داستان‌های خود را در ذهن خود و زمانی که زندانی بوده، نوشته است.
بلند‌ترین رمان ایرانی
کلیدر؛ جلد اول و دوم
در میان آثار او که هرکدام ویژگی خاص خود را داشته و به‌گونه‌ای شاخص‌اند، کلیدر اتفاقی متفاوت است. رمانی ۱۰ جلدی که نوشتن آن چندین سال به طول انجامیده است. او این داستان بلند را بر اساس واقعه‌ای حقیقی که در دوران کودکی‌اش رخ‌داده نگاشته است؛ قتل گل‌محمد که به ایستادگی در برابر ظلم و جور اربابان شهره بود. وقایع ماجرا در سال‌های پرتلاطم پس از جنگ جهانی دوم رخ‌داده‌اند. دولت‌آبادی با تردستی تمام داستان را پیش برده و با افزودن چاشنی‌های متفاوتی چون عشق، آن را خواندنی‌تر کرده است. ظرایف داستانی و جزئیات توصیفی که او در جای‌جای کتاب از آنها استفاده کرده چنان‌اند که با خواندنش گویی خود آنجا بوده‌ای. وصف آدم‌ها و حیوانات و جنگل و منظره‌ها همگی بی‌نقص و در حد کمال‌اند. من هنوز در پس سال‌ها، تصویر دقیق جنگل و درختان و نور تابیده بر زمین از میان شاخساران و اسب و سوارش را پیش چشمانم دارم.
پیشنهاد می‌کنیم یادداشت «چرا باید کلیدر را بخوانیم؟» را هم حتما بخوانید. در این یادداشت نگاه کاملی به این کتاب داشتیم.
وزیری امیرحسنک
وزیری امیرحسنک
نویسنده: ابوالفضل بیهقی
انتشارات فیروزی
دولت‌آبادی در میان آثارش کتابی با نام «وزیری امیر حسنک» نیز دارد که آن را ادای دینی به بیهقی دانسته است. او که در اکثر قریب به‌اتفاق نوشته‌ها و کتاب‌هایش به تاریخ بیهقی ارجاع داده است تصمیم گرفت این داستان بیهقی را با زبان خودش روایت کند. این کتاب در حقیقت بخش‌هایی برگزیده از داستان «حسنک وزیر» بیهقی به‌علاوه بخش‌هایی است که نویسنده به آن افزوده است. دولت‌آبادی با این کار خود تلاش کرده خوانندگان و به‌خصوص جوانانی را که از خواندن ادبیات کلاسیک فارسی بیم داشته و آن را سخت و دشوار می‌دانند با آن آشتی دهد. این کتاب در حقیقت فتح بابی بر این قصد اوست. به همین منظور او تلاش کرده تا بخش‌های داستانی و پرکشش ماجرا را حفظ کند. حتی اگر داستان «حسنک وزیر» بیهقی را خوانده و یا آن را از زبان دیگران شنیده‌اید هم به شما توصیه می‌کنیم این کتاب محمود دولت‌آبادی را بخوانید.
عقیل عقیل
عقیل عقیل
نویسنده: محمود دولت‌آبادی
انتشارات نگاه
دولت‌آبادی که در اکثر داستان‌هایش رگه‌هایی از روستا و زندگی در مشقت و سختی‌های متعدد دیده می‌شود در کتاب «عقیل عقیل» نیز زندگی روستایی و گرفتاری‌های آن را دستمایه داستان خویش کرده است. سبک واقع‌گرایانه‌ی او در روایت ماجراهایی اینچنین به‌شدت کمک‌کننده است.
آینه
آینه
نویسنده: محمود دولت‌آبادی
طاقچه
داستانی دیگر از این نویسنده تحت عنوان «آینه» از پیشنهادهای طاقچه برای شماست. نویسنده در این داستان ماجرای انسان و هویت را دستمایه قرار داده است. گم‌شدن شناسنامه و تلاش در داشتن آن بهانه‌ای برای پرداختن به هویت فراموش‌شده‌ی قهرمان داستان است. این جمله از داستان را شاید بتوان اتصالی زیبا به همین معنا دانست: «مردی که در کوچه می‌رفت هنوز به صرافت نیفتاده بود به یاد بیاورد که سیزده سالی می‌گذرد که او به چهره خودش در آینه نگاه نکرده است».
روز و شب یوسف
روز و شب یوسف
نویسنده: محمود دولت‌آبادی
انتشارات نگاه
«روز و شب یوسف» داستانی است که سروکله‌اش در میانه نوشتن «کلیدر» پیدا شد. دولت‌آبادی درجایی گفته که نوشتن کلیدر را مدتی متوقف کرد چراکه داستان‌هایی در سرش می‌چرخیدند که دوست داشته آنها را نیز بر روی کاغذ بیاورد. دست‌نوشته‌های این کتاب پس از گذشت مدتی در میان دیگر یادداشت‌های نویسنده پیدا شد و به چاپ رسید.
نون نوشتن
نون نوشتن
نویسنده: محمود دولت‌آبادی
نشر چشمه
برای بسیاری از مخاطبین ادبیات داستانی، اطلاع از زندگی و شرح احوال نویسندگان محبوب و مطرح یکی از لذتبخش‌ترین انواع مطالعه به حساب می‌آید و وقتی خود نویسنده با قلم و سبک نوشتاری خاص خود، در مورد احوال و افکار خود نوشته باشد، این لذت دوچندان خواهد شد. کتاب نون نوشتن نیز دقیقا از این نظر که خود دولت‌آبادی در قالب یادداشت احوالات و افکار خود را نوشته است، برای مخاطبین جذابیتی ویژه دارد.
اگرچه کتاب نون نوشتن نیز مانند تمام آثار محمود دولت‌آبادی مورد توجه اهل فن و مخاطبین قرار گرفته است، اما حقیقت آن است که علت این اقبال با دیگر آثار او متفاوت است. این کتاب برعکس دیگر کتاب‌های مولف، یک کتاب غیرداستانی است که در آن نویسنده به سراغ شرح احوال و وقایع زندگی خود رفته و تلاش کرده است با بیان شفاف و صادقانه، آنچه را که در ذهن و ضمیر داشته است بر روی کاغذ بیاورد. نون نوشتن در واقع یاداشت‌های گاه و بیگاه مولف هستند که بدون نظم خاصی به نگارش درآمده‌اند.
11,598 بازدید
بنوشه فرهت
اشتراک
ورود
1 دیدگاه
قدیمی ترین
