تصویرجلد کتاب برای افزایش مهارت تندخوانی

تکنیک‌های تندخوانی و کتاب‌هایی برای افزایش تندخوانی

733 بازدید

این روزها آنقدر حجم اطلاعاتی که به ذهن ما وارد می‌شوند زیاد شده است که گاهی می‌خواهیم سر به بیابان بگذاریم. ما نه می‌توانیم و نه می‌خواهیم که از هر چیزی سر در بیاوریم. اما اتفاقا می‌خواهیم آنچه که برایمان مهم است را عمیق بخوانیم، ببینیم یا بشنویم. از طرف دیگر شاید متاسفانه آن‌قدر زمان نداشته باشیم که بتوانیم در طول شبانه‌روز آن حجمی را که مد نظرمان هست بخوانیم و همین دلسردمان می‌کند.

حدس می‌زنیم که احتمالا واژه‌ی تندخوانی باعث شود مضطرب یا دلزده شوید و بگویید واقعا توان یادگیری مهارت جدیدی را ندارید که سرعت در آن حرف اول را می‌زند. حق دارید. مخصوصا وقتی که پای رقابت به میان آید. همین حالا اگر تندخوانی را در گوگل سرچ کنید، مطالبی بسیاری را درمورد تندخوانی می‌بینید که همگی به این نکته اشاره کرده‌اند که ایرانی‌ها «کندخوان» محسوب می‌شوند و سرعت خواندنشان پایین است و… (مگر می‌شود به این آمارها بدون درنظرگرفتن شرایط اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… اکتفا و اعتماد کرد؟!). نه. ما قرار نیست اینگونه شما را قضاوت کنیم. اصلا ما هم مثل شما می‌پرسیم واقعا تندخوانی چه فایده‌ای دارد و چرا باید همه چیز را در مسیر سرعت انداخت؟

به همین دلیل در این یادداشت از وبلاگ طاقچه می‌خواهیم نگاهی دیگر به تندخوانی بیندازیم. شما حتما هرروز سر و کارتان به متنی می‌افتد که بخواهید آن را بخوانید یا بشنوید. برخی از این متن‌ها حالت کاغذی دارند و برخی دیگر از آن‌ها در گوشی یا روی سیستم شما قابل رؤیت‌اند. در هر دو صورت، بعضی از آن‌ها را باید با دقت بیشتری «مطالعه» کنید و برخی دیگر را صرفا «بخوانید». درمورد فایل صوتی هم این صدق می‌کند، برخی را باید با دقت گوش کنید و برخی را صرفا بشنوید. منظور ما از تندخوانی بالاتربردن سرعت شما در حین خواندن هر متنی یا شنیدن فایل‌ها به‌ویژه کتاب‌هاست. اما در این افزایش سرعت، ابداً کیفیت خواندن و شنیدن شما پایین نمی‌آید و فهم و درک مطلبتان نه‌تنها کمتر نمی‌شود بلکه به ‌دلیل تجمیع تمرکز و حواس بیشتر هم خواهد شد. بنابراین این پیشنهاد خوبی برای شما خواهد بود تا بتوانید کتاب‌هایتان را بالاخره قورت بدهید و تمامشان کنید!

در این یادداشت قصد تحمیل کردن عدد خاصی را نداریم که خودتان را به آن برسانید. صرفا منظورمان این است که خودتان را با خودتان بسنجید و با انجام چند راهکار سرعتتان را کمی بالاتر ببرید. درضمن، نکته‌ی دیگری که در ادامه بر آن تمرکز می‌کنیم تفاوت محتوای کتاب‌ها و متن‌هاست. به همین دلیل بین فعل خواندن و مطالعه‌کردن تفاوت قائل شدیم.

قبل از آنکه سراغ معرفی چند راهکار برویم می‌خواهیم فرمولی را آموزش دهیم که با آن سرعت خواندنتان را در بیاورید. بعد از آنکه تکنیک‌های تندخوانی را برشمردیم چند کتاب شاخص در زمینه‌ی تندخوانی معرفی می‌کنیم تا در این باره بیشتر بخوانید. همچنین تکنیک‌هایی را برمی‌شماریم که شامل کتاب‌های الکترونیک و صوتی هم می‌شوند.

‌

فرمول سرعت مطالعه

برای آنکه ببینید شما در یک بازه‌ی زمانی خاص چه تعداد کلمه را می خوانید، این کار را انجام دهید: متنی تقریبا معمولی و ساده را انتخاب کنید. زمان‌سنج خود را روشن کنید و هرگاه متن تمام شد زمان‌سنج را متوقف کنید. تعداد کلماتی را که خوانده‌اید بشمرید و آن را به تعداد ثانیه‌هایی که صرف کرده‌اید تقسیم کنید. عدد حاصل‌شده را ضربدر ۶۰ کنید.

نتیجه یعنی تعداد کلماتی که شما به‌صورت میانگین در دقیقه می‌توانید بخوانید (اگر تعداد کلمات را تقسیم به تعداد دقیقه‌های صرف‌شده هم بکنید تقریبا همان عدد به‌دست می‌آید).

‌

تفاوت خواندن با مطالعه‌کردن (یا گوش‌کردن با شنیدن)

بسته به اینکه شما چه علایقی دارید و در مورد چه موضوعاتی می‌خوانید، می‌توانید کتاب‌های خودتان را دسته‌بندی کنید. بعضی متن‌ها خواندنشان ساده‌تر هستند و برخی دیگر مشکل‌تر. برای دسته‌ی اول اگر یک لحظه حواستان پرت شود کلیت متن را از دست نمی‌دهید و می‌توانید کل محتوا را درک کنید (به‌همین دلیل برای این دسته از خواندن استفاده می‌کنیم) اما برای دسته‌ی دوم، باید هر قسمت را متوجه شوید تا سراغ قسمت بعد بروید (فعل مطالعه‌کردن نیز برای این دسته مناسب‌تر است). نمی‌توان حکم کلی داد که کتاب‌های داستان در دسته‌ی اول قرار می‌گیرند. چون بعضی داستان‌ها مثل داستان‌های فوئنتس یا یوسا سخت‌خوان هستند و نمی‌توانید بدون درک جمله‌ای، وارد قسمت بعدی شوید. پس برای تندخوانیِ هر کدام از این کتاب‌ها، واحد زمانی خودتان را در نظر بگیرید. عموما تندخوانی برای کتاب‌های دسته‌ی اول به کار می‌رود. اما اگر کتابی را از دسته‌ی دوم انتخاب کردید تا با تندخوانی «مطالعه‌»اش کنید حتما از تکنیک‌های خاص خودتان استفاده کنید تا کیفیت مطالعه‌ی شما افت نکند. این قضیه برای کتاب‌های صوتی و پادکست هم صدق می‌کند. برخی کتاب‌های صوتی را می‌توانیم به‌راحتی گوش دهیم حتی اگر یک لحظه حواسمان پرت شود و برخی دیگر را نمی‌توانیم حتی لحظه‌ای از آن‌ها غافل شویم. پس به محتوایی که گوش می‌دهید یا می‌خوانید قبل از هرچیزی، دقت کنید.

‌

بستن تبلیغ

تکنیک‌های تندخوانی

در این قسمت چند تکنیک و روش ساده برای تندخوانی به شما معرفی می‌کنیم. این روش‌ها را در مورد کتاب‌های الکترونیک هم شرح می‌دهیم:

خط‌کشیدن

یکی از قدیمی‌ترین روش‌ها برای بالابردن سرعت خواندن، خط‌کشیدن زیر جملات است. این کار باعث می‌شود حرکت چشم شما خطا نرود. برای اینکه این کار را بهتر انجام دهید برای خودتان چند پاراگراف را انتخاب کنید، مثلا دو پاراگراف (بیشتر نباشد بهتر است) و از ابتدا تا انتهایش را بخوانید و همزمان زیرش خط بکشید. این کار باعث می‌شود خط‌ها را از دست ندهید. برای کتاب‌های الکترونیک که نمی‌توانید از قلم استفاده کنید، بهترین راه این است که از تکه‌ای کاغذ استفاده کنید و زیر جملات قرار دهید؛ کاغذی شبیه نشانگر. می‌توانید نشانگرتان را به گونه‌ای بسازید که شبیه یک کاغذ باشد اما فقط اندازه‌ی یک جمله درون آن سوراخ شده، بنابراین بقیه‌ی متن را می‌پوشانید.

‌

حرکت دست

اگر روی کتابتان حساس هستید یا امانتی است و نمی‌توانید در آن خط بکشید، بهترین وسیله برای شما انگشت دستتان است. با انگشتتان زیر جملات را خط فرضی بکشید و پیش بروید. هماهنگی بین مغز و دستتان باعث می‌شود متن را بهتر بفهمید.

‌

درون‌خوانی و بلندخوانی نکنید

اینکه هنگام خواندن متن، آن را بلند بخوانید یا در دل خود بلند بخوانید (درون‌خوانی/ لب‌خوانی)، باعث می‌شود سرعتتان پایین بیاید. بهترین کار برای تندخوانی، خواندن فقط از طریق چشم است. هرچه بیشتر با چشمتان بخوانید سرعت خواندن چشم شما نیز بیشتر می‌شود. درضمن، هنگام مطالعه، به جای حرکت‌دادن سر، چشمان خود را در طول سطور حرکت دهید. درواقع استفاده از بقیه‌ی اندام‌ها فقط باعث خستگی شما می‌شود.

‌

برنگشتن به عقب

اگر کتاب‌هایی در دسته‌ی اول (یعنی کتاب‌هایی برای خواندن و شنیدن) را انتخاب کرده‌اید و قسمتی از آن را از دست داده‌اید، برنگردید. ادامه دهید. از محتوای متن به کلیت آن پی خواهید برد.

‌

دیدزنی

شاید شما فقط می‌خواهید متنی را بخوانید و ببینید چه چیز مهمی در آن نوشته شده است. نیازی نیست کل آن را بخوانید. دیدزنی بکنید. یعنی نگاه سرتاسری به متن بیندازید و دنبال کلیدواژه‌ها بگردید. هروقت کلیدواژه را پیدا کردید نگاهی به جمله بیندازید و دوباره دنبال کلیدواژه‌ی بعدی بگردید. اگر کتاب الکترونیک می‌خوانید که کارتان راحت‌تر است؛ می‌توانید برخی کلیدواژه‌های مد نظر را جست‌وجو کنید تا زودتر به آن‌ها برسید. اگر به شما تقلب بخواهیم برسانیم باید بگوییم بعضی جلسه‌ها و همایش‌ها که از شما می‌خواهند کتابی را بخوانید، اما فرصت نمی‌کنید تمام آن را بخوانید، بهترین کار این است که دیدزنی بکنید. اینگونه دست‌کم متوجه می‌شوید کتاب چه ساختاری دارد، چه فصل‌هایی دارد و در مورد چه موضوعاتی سخن گفته است. اگر کتاب صوتی بود نگاهی به فهرست آن بیندازید؛ عمدتا مقدمه، پیش‌گفتار و فصل آخر اطلاعات خوبی به شما ارائه می‌دهند. از آن‌ها غافل نشوید.

‌

حذف عوامل پرت‌کننده‌ی حواس

سعی کنید در موقعیتی تندخوانی بکنید که کار ضروری دیگری ندارید. کسی قرار نیست شما را صدا بزند و گوشی موبایل هم با پیام‌هایش حواس شما را پرت نمی‌کند. برای مثال کتاب الکترونیک خود را در حالت آفلاین بخوانید یا وقتی کتاب کاغذی می‌خوانید گوشی موبایل خود را خاموش کنید.

‌

استراحت

هیچ مسابقه‌ای در جریان نیست و قرار نیست کسی که سریع‌تر از همه می‌خواند جایزه بگیرد. بنابراین فقط هدفتان این باشد که کتاب را خوب و باکیفیت و کمی سریع‌تر نسبت به گذشته بخوانید. سریع‌خواندن باعث می‌شود کمتر هم حواستان پرت شود. پس حتما برای خودتان زمانی برای استراحت اختصاص دهید. بهترین زمان برای استراحت، بین دو فصل یا دو بخش است.

‌

موسیقی

برخی از افراد با شنیدن موسیقی بی‌کلام حین مطالعه‌ی کتاب سرعت و کیفیت خواندشان بالاتر می‌رود. این گزینه را حتما امتحان کنید چون در خواندن شما تاثیر می‌گذارد.

‌

شنیدن روی دور تند

کتاب‌های صوتی امکانی دارند که می‌توانید صدای گوینده را با سرعت بیشتری بشنوید. اگر کتاب شما از همان دسته‌ی اول کتاب‌هاست، می‌توانید با ضریبی که برای شما مناسب است، سرعت خواندن گوینده را بالاتر ببرید.

‌

سرعت بالاتر در کتاب‌های الکترونیک

کتاب الکترونیک به دلیل ماهیتی که دارد اصولا زودتر خوانده می‌شود. ورق‌زدن کتاب الکترونیک راحت‌تر است. می‌توانید فونت، سایز، چینش جملات و پاراگراف‌ها و فاصله‌ی خطوط را به دلخواه خود انتخاب کنید و پس‌زمینه را به رنگی که برای چشم شما مناسب‌تر است در بیاورید. جملات در کتاب الکترونیک زودتر خوانده می‌شوند چون چشم راحت‌تر کلمات را پیدا می‌کند. درثانی، برخی کتاب‌ها از لحاظ فیزیکی سنگین هستند و گرفتن آن‌ها هم دردسری دارد. ولی کتاب الکترونیک این مشکل را ندارد. فقط ممکن است عده‌ای بگویند که خواندن کتاب الکترونیک چشمشان را اذیت می‌کند. این هم مثل هر موضوع دیگری به عادت شما برمی‌گردد. اگر مدتی خواندن کتاب الکترونیک را امتحان کنید چشم عادت می‌‌کند. فقط حتما روشنایی گوشی خود را بسنجید. اگر عینکِ مطالعه می‌زنید، حتما عینکی هم برای استفاده از گوشی تهیه کنید.

‌

مراقب سلامتی‌تان باشید

قبل از اینکه تندخوانی را شروع کنید، سری به چشم‌پزشک بزنید. شاید علت خسته‌شدن شما از مطالعه، ضعف چشمانتان باشد. مراقب چشمانتان باشید و سلامت آن را در اولویت قرار دهید؛ از تمرینات مربوط به تقویت عضلات چشم غافل نشوید (مثلا هر چند دقیقه به دوردست یا بالاوپایین/چپ‌وراست خیره شوید). درضمن هنگام تندخوانی به نحوه‌ی نشستن خود و نور اتاق دقت کنید.

‌

معرفی کتاب‌های تندخوانی

تندخوانی

نویسنده: رایان جیمز

مترجم: آرزو همایی فصیح

انتشارات: موسسه انتشارات فلسفه

خرید کتاب

رایان جیمز در این کتاب به ما می‌آموزد که چگونه یک کتاب را در یک روز بخوانیم و ترفندهای ساده برای افزایش سرعت خواندن و درک مطلب را نیز به ما یاد می‌دهد. در این کتاب با تاریخچه‌ی تندخوانی و همچنین باورهای نادرست درباره‌ی تندخوانی آشنا می‌شویم؛ مثلا اینکه وقتی تندخوانی می‌کنیم، از خواندن لذت نمی‌بریم یا درک مطلب ناشی از تندخوانی، از درک مطلب خواندن معمولی ضعیف‌تر است. در این کتاب با دو روش خواندن افقی و عمودی آشنا می‌شویم و اینکه چگونه تمرکز خود را در حین خواندن حفظ کنیم. درنهایت، آموزش می‌دهد که چگونه هرروز کتاب بخوانیم. آخرین فصل کتاب تمرین‌هایی برای تقویت چشم ارائه شده است.

‌

آموزش کاربردی تندخوانی در ۷ روز

نویسنده: کاوه حقوقی

انتشارات: انتشارات امید کویر

خرید کتاب

این کتاب با سایر کتاب‌ها کمی فرق دارد. کاوه حقوقی درصدد است در ۷ روز تندخوانی را با روشی که خود ابداع کرده است به شما بیاموزد. او از ۷ سطح در این کتاب بهره برده که قرار است شما قدم به قدم این ۷ سطح را پشت‌سر بگذارید. پیش از آنکه سراغ این ۷ سطح بروید حقوقی تمرینات مفصلی درخصوص سلامت و تقویت چشم به شما یاد می‌دهد که می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. او برای هر سطح تمریناتی آماده کرده است. تمرینات سطح ۱ بیشتر برای واکاوی سطح دید، دقت و تمرکز شماست. سپس آموزش می‌دهد که چگونه «خط‌بری» کنید. با تمرین‌های کتاب می‌توانید خط‌بری را بیاموزید و انجام دهید. سطح‌های دیگر نیز یکی پس از دیگری با تکنیک‌های جدید شما را برای تندخوانی مهیا می‌کنند (برای مثال افزایش کنجکاوی در طول مطالعه) تا در نهایت در سطح ۷ با تمام تکنیک‌ها آشنا شوید و به بالاترین سطح خودتان برسید. برخی از تمرین‌ها در طول تمام سطح‌ها تکرار می‌شوند فقط شما هر سطح در مرتبه‌ای بالاتر قرار خواهید گرفت.

‌

چگونه کتاب بخوانیم؟

در خلاصه‌کتاب چگونه کتاب بخوانیم نوشته‌ی مورتیمر جی آدلر و چالرز ون دورن قرار است یاد بگیریم فعالانه و موثر مطالعه کنیم، سطح اولیه‌ی ساختار و لغات کتاب را درک کنیم، بررسی کنیم که آیا این کتاب، ارزش مطالعه‌ی عمیق را دارد؟، در ابتدای مطالعه‌ی تحلیلی، موضوع اصلی و هدف نویسنده را تعیین کنیم!، نویسنده را درک کنیم، کیفیت محتوای کتاب را ارزیابی کنیم، مهارت مطالعه‌ی خود را در یک زمان و روی یک موضوع، در چند کتاب به‌کار بگیریم و در نهایت، قوانین مطالعه را با ژانرهای مختلف تطبیق دهیم. با خواندن این کتاب متوجه می‌‌شویم که کلید درک و فهم کتاب‌ها این است که روش‌های مشخص و ساده‌ای را به‌کار ببندیم تا به یک کتاب‌خوان فعال تبدیل شویم.

علاوه‌براین، برای درک با ارزش بودن محتوای هر کتاب، باید لغات و استدلال‌های کلی نویسنده را شناسایی کرده و آن را مطالعه کنیم. بهترین راه برای انجام این کار، مشخص‌کردن کلمات کلیدی است.

اگر از شیوه‌ی مطالعه‌ی فعالانه استفاده کنیم، بهره‌ی بیشتری از هر کتاب خواهیم برد؛ در نتیجه، با قرارگرفتن در جایگاه یک تحلیلگر، موفق به تحلیل و ارزیابی هوشمندانه آن کتاب خواهیم شد.

‌

قدرت تندخوانی

نویسنده: تونی بوزان

مترجم: بهناز پیاده

انتشارات: انتشارات پندار تابان

خرید کتاب

اگر حین خواندن کتاب حواستان مدام پرت می‌شود و به‌اصطلاح، خوانش‌پریشی دارید بهترین کتابی که می‌تواند به شما کمک کند همین کتاب است. تونی بوزان در کتاب قدرت تندخوانی به شما نشان می‌دهد که چگونه تمرکز خود را حفظ کرده و همچنین اطلاعات کتاب را در ذهنتان نگهداری کنید. سپس نشان می‌دهد که چگونه مغز و چشم دست‌ در دست هم می‌دهند تا سرعت خواندن شما بالاتر برود. بوزان همچنین بر روی واژگان کلیدی و مجموعه واژگان شما دست می‌گذارد تا به این وسیله تندتر بخوانید. بوزان می‌خواهد با خواندن این کتاب، سرعت خواندن شما در تمام قالب‌ها بالاتر برود؛ اینترنت، روزنامه، مجله، اینستاگرام، ایمیل و… . او می‌گوید برای افزایش سرعت خواندن و درک کامل محتوا باید این ۷ مرحله اتفاق بیفتد:

تشخیص
جذب
درک مطلب
دانش
حفظ و یادسپاری
فراخوانی
ارتباط

با خواندن این کتاب بهتر متوجه می‌شوید که چگونه این ۷ مرحله را سپری کنید و سپس بر مشکلات خواندن فائق آیید و به یک تندخوان حرفه‌ای تبدیل شوید.

صفر تا صد تندخوانی در ۳۰ روزطیبه عشقی در این کتاب با ساده‌ترین زبان توضیح می‌دهد که تندخوانی چیست. او پیش از آنکه وارد موضوع تندخوانی شود درمورد انواع هوش و خودشناسی اطلاعاتی را ارائه می‌دهد. سپس در فصل تندخوانی، تکنیک‌هایی برای تندخوانی معرفی می‌کند. بعد از آن، برای تقویت حافظه و تمرکز راهکارهایی عملی و اصولی پیشنهاد می‌کند؛ برای مثال از تکنیک‌هایی مثل تکنیک «نارنگی»، «آدم‌برفی» یا «منحنی فراموشی» بهره می‌جوید. و در نهایت در فصل آخر درمورد یادگیری زبان‌های خارجی و تندخوانی برای زبان‌های خارجی نکته‌هایی درخشان ارائه می‌دهد. این کتاب برای دانشجویانی که دوران امتحانات خود را می‌گذرانند، کسانی که در کار خود به تمرکز بالایی احتیاج دارند و همچنین زبان‌آموزان بسیار مفید است.

بخشی از کتاب صوتی مهارت‌های تندخوانی را بشنوید.