آیا در بازار ایران انحصار وجود دارد؟
پیش از این، یادداشتی در وبلاگ طاقچه با عنوان «انحصار چیست؟» منتشر کردیم. در آن یادداشت توضیح دادیم «انحصار» که این روزها بیش از قبل دربارهاش میخوانیم و میشنویم، به چه معناست و چه انواعی دارد. بعد از آنکه وضعیت انحصار در جهان را بررسی کردیم، نوبت میرسد به شناختن انحصار در بازار ایران.
انحصار چیست؟
انحصار یا مونوپولی زمانی در بازارها و صنایع شکل میگیرد که یک فرد، گروه یا شرکت با زیادهخواهی بتواند سهم بیشتری از بازار را به خودش اختصاص بدهد. این اتفاق معمولا با خریدن شرکتهای کوچکتر، کنار زدن رقبا و ایجاد مانع برای شکل گرفتن شرکتهای جدید میافتد. در این صورت تمام رقبای پیشین حذف میشوند و امکان ورود رقبا هم سختتر میشود که در نهایت خریدارها با گزینههای محدود مواجه میشوند.
در بازار انحصاری تعداد تولیدکنندگان و فروشندگان محصولات کم است و قیمت هم از طرف نهادهای قدرت و دولت تعیین میشود. بنابراین در این نوع از بازار رقابتی وجود ندارد، پس دلیلی هم وجود ندارد که تولیدکنندگان در جستجوی راههای جدید برای پایین آوردن قیمت محصولات به نفع مشتری یا رفع کردن نیازهای مشتری باشند. در ادامه ماجرا به شکلی پیش میرود که محصولاتی با تنوعی بسیار کم، قیمت بالا و کیفیتی پایین به بازار عرضه میشود.
تفاوت انحصار و رقابت انحصاری
یک بازار انحصاری کاملا محدود است، نوآوری و خلاقیت تولیدکننده در پایینترین حد ممکن قرار دارد و رضایت مشتری ارزش ویژهای ندارد. چرا که تولیدکننده و فروشندهی محصولات محدود هستند و تنها یک قیمت هم برای محصول وجود دارد، بنابراین مشتری گزینههای زیادی برای خرید محصول ندارد و در نهایت با ناچاری تن به خرید محصول میدهد.
نقطهی مقابل بازار انحصاری، بازار رقابتی است. در بازار رقابتی چندین و چند نوع از یک محصول وجود دارد. تولیدکننده از این موضوع باخبر است که باید رضایت مشتری را از لحاظ کیفیت محصول، کاربری و قیمت جلب کند، در غیر این صورت به رقیب خود میبازد و مشتری محصول متناسبتری را میخرد. به این شکل تولیدکنندگان دائما به دنبال این هستند که راهی برای بهبود محصول و خدمات خود پیدا کنند تا مشتریان را نسبت به شرکت خود وفادار نگه دارند.
هر دو بازار (بازار انحصاری و بازار رقابتی) دو سر یک طیف هستند؛ در یک سو بازار رقابتی با نهایت خلاقیت، نوآوری، سوددهی و رضایت مشتری و در سر دیگر بازار انحصاری با رکود، عدمتنوع و پایین آمدن نوآوری قرار دارد. درست در وسط این طیف نقطهای قرار دارد به نام انحصار رقابتی که ویژگیهایی از هر دو را به ارث برده.
در نوع سوم از بازار انحصار وجود دارد، اما نه به شکل پرفشار و صد در صدی. بلکه به این شکل که هر شرکت محصول انحصاری خودش را عرضه میکند، اما همچنان رقابت بین شرکتهای تولیدکننده و فروشنده وجود دارد. از طرفی قیمت از بیرون یا دولت به این شرکتها تحمیل نمیشود و قیمت هر محصول با توجه به نوع امکانی که شرکت به مشتری ارائه میدهد، تعیین میشود و در نهایت مشتری تصمیم میگیرد که از بین گزینههای موجود محصول مورد نظر خود را انتخاب کند.
انواع انحصار در بازار ایران
انواع مثبت انحصار
انحصار انواع و اقسام متفاوتی دارد و تمام انواع آن لزوما نتایج بدی به همراه ندارند. یکی از انواع انحصار که نتایج آن مثبت است، انحصار قانونی است که قوانین کپیرایت، حق و حقوق مولف، مصنف و صاحبان کسبوکارها را مشخص میکند و اولین کسی که یک محصول را اختراع یا تولید کرده باشد، میتواند از این قانون برای ثبت محصول خود بهرهمند شود.
در برخی موارد هم طبیعت و موقعیت جغرافیایی باعث ایجاد انحصار (انحصار طبیعی) میشوند. این نوع از انحصار مخصوص ایران نیست و در اغلب نقاط دنیا میتواند شکل بگیرد. مثلا شکلگیری انحصار الماس در آفریقای جنوبی به واسطهی معادن غنی و منحصربهفرد الماس در این کشور یا انحصار نفت و گاز در کشور روسیه که تکیهی بیش از حد کشورهای اروپایی بر تامین سوخت از این کشور را به دنبال داشت. انحصار طبیعی در ایران برای محصولاتی مثل خرما، زعفران، پسته و محصولاتی از این قبیل وجود دارد که به دلایل موقعیت جغرافیایی میتوان گفت که انحصار به شکلی طبیعی شکل گرفته است.
ممکن است که اصطلاح انحصار طبیعی درمورد نوع دیگری از انحصار (شکل امروزیتر آن در دنیای کسبوکار) هم به گوشتان بخورد. این نوع از انحصار وقتی شکل میگیرد که یک کسبوکار بتواند با جذب بهترین نیروها و پدید آوردن فضایی که نابغههای هر رشته در آن کار میکنند، بازی را به نفع خود کنترل کند و در دست بگیرد. در این نوع از انحصار خلاقیت و نوآوری به حداکثر خود میرسد و انگار که یک کسبوکار بسیار جلوتر از رقبای خود میافتد و رسیدن به آن تقریبا غیرممکن میشود. درست همان چیزی است که در بهترین شرکتهای دنیا مثل مایکروسافت، گوگل و اپل میبینیم. در حالی که در ایران هم این نوع از انحصار را در شرکتهای بزرگ دانشبنیان ممکن است مشاهده کنیم.
گذشته از انواع مثبت انحصار که گفته شد، انحصار در اکثر مواقع نتایج مخربی در پی دارد. از انحصار ساده گرفته تا انحصار مطلق و تبعیضآمیز که در ادامه توضیح مختصری را درمورد هر یک از آنها میدهیم.
انحصار ساده
انحصار ساده زمانی است که یک شرکت تنها تولیدکننده یا واردکنندهی یک محصول است، اما این موقتی است و به محض اینکه شرکتهای جدیدتر پا به میدان بگذارند، این انحصار از بین میرود. بنابراین شرکت قدرتی برای کنترل بازار در اختیار ندارد، نه قیمت را تعیین میکند و نه میتواند از ورود رقبا جلوگیری کند. فقط در بهترین زمان ممکن وارد بازار شده و سود و سهم خوبی را هم در اختیار دارد.
اولین کارخانهی قند ایران که اولین کارخانهی قند در خاورمیانه هم بود مثال خوبی برای این نوع از انحصار است. این کارخانه در سال ۱۲۷۷ در جنوب تهران (منطقهی کهریزک) با تحقیقات گروه بلژیکی و تلاشهای میرزا علیاصغرخان امینالدوله تاسیس شد. ۳۴ سال این کارخانه تنها تولیدکنندهی قند در ایران بود، اما از سال ۱۳۱۱ کارخانههای قند یکی پس از دیگری در شهرهای دیگر ایران ساخته شدند و شروع به کار کردند. با شکلگیری کارخانههای جدید (بین سالهای ۱۳۲۹ – ۱۳۱۱) در شهرهای کرج، ورامین، فسا، مشهد، میاندوآب و… صنعت قند در ایران هم جان بیشتری گرفت و تبدیل به یکی از سودآورترین صنایع کشور شد.
انحصار مطلق
این در حالی است که در انحصار مطلق یک شرکت تمام رقبای خود را حذف میکند یا آنها را به نفع خود (و به ضرر مشتری) زیر سلطهی خود درمیآورد. در این حالت یک شرکت توانایی پیدا میکند تا علاوه بر تعیین قیمت و اعمال محدودیت برای تنوع کالا، از ورود شرکتهای جدید (و طبیعتا نوآوریهای روز) هم جلوگیری کند. حذف رقبای قبلی و جدید به معنی پایدار شدن وضعیت به نفع یک شرکت برای مدت طولانیتر است که در نهایت این شرایط به ضرر مشتری است.
انحصار مطلق میتواند بعضی از افراد را خاص قلمداد کند و برای آنها امتیازاتی را قائل شود که در این صورت انحصار تبعیضآمیز شکل میگیرد. در این نوع از انحصار همچنان قواعد انحصار مطلق وجود دارد که قیمتها را تعیین میکند و مانع ورود محصولات رقبای دیگر میشود، اما برای عدهای اوضاع متفاوت رقم میخورد. یکی از مثالهای بارز برای این نوع از انحصار در ایران خودروسازی است که تولید خودرو مطلقا در انحصار تولیدکنندگان داخلی است. به علاوه خودروسازهای خارجی به دلیل تحریمها امکان ورود به بازار ایران را ندارند و تعداد نمایندگیهای خودروهای خارجی در ایران هم بسیار کم است.
انحصار عمومی
انحصار عمومی از سوی دولتها به محصولات اعمال میشود و معمولا هدف این نوع از انحصار کنترل کردن قیمتها به نفع جامعه است. این انحصار معمولا در شرایط غیرعادی و اضطراری انجام میشود و الزاما از ورود کالاهای دیگر جلوگیری نمیشود، اما ممکن است که به دلایلی هم این اتفاق بیفتد.
انحصار خصوصی
انحصار خصوصی از طرف یک شرکت یا مجموعه به محصولات خود آن مجموعه اعمال میشود. ممکن است که شرکت تصمیم بگیرد تا قیمت محصولات خود را به دلایلی کاهش بدهد یا تمام محصولات خود را از بازار جمع کند تا قیمتگذاری جدید انجام شود. این نوع انحصار کنترلی بر محصولات دیگر شرکتها ندارد و شرکتها معمولا با تغییر منابع تامینکننده یا تغییر استراتژیهای خود دست به این کار میزنند. مثلا شرکت آرایشی و بهداشتی پنبهریز برای تغییر دادن سر و شکل محصولات مخصوص بانوان و همچنین تغییر دادن استراتژی فروش خود برای مدتی کوتاه دست به این کار زد و بعد از مدتی محصولات با ظاهری جدید به مشتریان عرضه شدند.
انحصار غیرکامل
در این نوع از انحصار محصولات مشابه با اختلاف قیمت بسیار کم در بازار محدود هستند و یک حداقل و حداکثر برای قیمتگذاری وجود دارد. در این نوع از انحصار شرکتها در یک محدودهی مشخص امکان قیمتگذاری بر روی محصولات خود را دارند، اما کنترل بازار در دست تولیدکنندگان نیست. این نوع از انحصار از انواع قبلی منعطفتر است و پتانسیل برای نوآوری و ورود رقبای تازهنفس همواره وجود دارد. در ده سال گذشته که شرکتهای خدماتدهی آنلاین در ایران آرام آرام شکل گرفتند ابتدا تاکسیهای آنلاین اسنپ در سال (۱۳۹۳)، دو سال بعد تپسی (۱۳۹۵) و یک سال بعد از آن (۱۳۹۶) تاکسی سرویس آنلاین ماکسیم شکل گرفتند. هر یک از آنها استراتژی قیمتگذاری متفاوتی داشتند و هر یک باعث نوآوریهای جدید در این عرصه شدند.
نشانههای انحصار چیست؟
تمام انحصارها از ابتدا وجود نداشتند، در اغلب مواقع بعد از اینکه یک کمپانی به سود خوبی دست پیدا کرد، عوامل آن به فکر دستاندازی به باقیماندهی سهام بازار یا صنعت افتادند و انحصار را قدم به قدم شکل دادند. برای شکل گرفتن انحصار کافی است که رقابت از آن صنعت حذف شود و برای حذف شدن رقابت باید رقبا حذف شوند و ورود رقیب جدید هم با موانع بسیار همراه شود. چنین محدودیتی لقمهی چرب و نرمی است که تقریبا تمام انحصارگرها در سراسر جهان عاشقانه آن را دنبال میکنند.
بهعنوان یک مشتری وقتی میبینیم که تنوع محصولات از بازار رخت بر بسته و نام یک یا چند برند ویژه دائما تکرار میشود، باید پی ببریم که بر بازار سایهی انحصار افتاده است.
به علاوه ورود به برخی عرصهها برای همهی تولیدکنندگان راحت نیست و افرادی که تازه میخواهند وارد بازار انحصاری شوند باید از سدهای غیرمنتظره و غیرعادی بگذرند.
پیامدهای منفی انحصار
- محصولات تولیدشده در بازار انحصاری همیشه از آنچه که باید باشند، گرانتر هستند. چرا که همیشه راهی برای بهبود محصولات و خدمات وجود دارد که تنها راه برای تحقق این موضوع رقابت است. وقتی رقابت از چرخهی تولید حذف میشود، باید انتظار گرانی، کاهش کیفیت دائمی، عدم تنوع در محصولات، عدم خلاقیت و نوآوری را داشت. تمام این موارد در یک بازار انحصاری یکی پس از دیگری اتفاق خواهد افتاد. مثال بارز برای این موضوع تولید شدن خودروی پراید است. روند صعودی همیشگی قیمت این خودرو، کاهش چشمگیر و دائمی آن در طول سالهای تولید شدنش و از بین رفتن خلاقیت و نوآوری در تولید آن تماما یک به یک اتفاق افتادهاند.
- در تمام دنیا انحصارگرها وقتی که تمام قدرت یک بازار را قبضه کردند، به صرافت میافتند تا کل آن صنعت را به دست بیاورند و بعد از تصرف کامل صنعت به قدرت گرفتن در سیاست دست میاندازند. قدرت گرفتن سیاسی انحصارگرها در دنیا همیشه یکی از خطرات انحصار بوده و هست. جان دی. راکفلر یکی از منفورترین انحصارگرهای تاریخ آمریکا است که در ابتدا یک شرکت نفتی کوچک را اداره میکرد. کمی بعد تمام شرکتهای نفتی همردهی خود را از سر راه برداشت یا مجبور به فروش سهام کرد و در نهایت بعد از سالها اعتراضهای مدنی و وضع اولین قانون علیه انحصار مجبور شد تا هر آنچه را که تصرف کرده بود، بازگرداند.
مزایای رقابت در بازار چیست؟
بازار یک نهاد اقتصادی است که در دو سر طیف آن رقابت کامل و انحصار کامل قرار دارد. هر چه بازار یک کشور یه سمت رقابتگرایی کامل برود، اقتصاد پویاتر است. بنابراین میشود این نتیجه را گرفت که در دنیای امروز عمر انحصار به سر آمده و بازارهای انحصاری دیگر صرفهی اقتصادی ندارند. تنها یک راه برای خروج از چنین وضعیتی وجود دارد که آن هم رقابت است.
رقابت اول از همه با تفکر طراحی انسانمحور شروع میشود و با بیشتر شدن تعداد تولیدکنندگان و فروشندگان ادامه پیدا میکند. در تفکر طراحی انسانمحور، مشتریهای بالقوهی هر محصول شناسایی میشوند، بعد از بررسی کامل آرزوها و اهداف آنها، پروسهی طراحی محصول متناسب با نیازهای آنها شروع میشود. به این شکل محصولات با توجه به خریدارهای آن طراحی میشوند. از یک طرف تنوع به محصولات بازار اضافه میشود و از طرفی دیگر رضایت مشتریان به حداکثر میرسد. چرا که محصولات کاملا متناسب با مشتریان تولید میشوند و از طرفی مشتری بنا به هر علتی (از کیفیت تا قیمت محصول) ناراضی باشد، از تولیدکننده یا فروشندهی دیگری محصول متناسب خود را تهیه میکند. بنابراین هر تولیدکننده یا فروشنده موظف میشود تا دائما محصول یا خدمت خود را بهبود دهد و در غیر این صورت از چرخهی رقابت حذف شود. پس خلاقیت و نوآوری در تولیدات به حداکثر میرسد و قیمت محصولات تنوعی خیرهکننده پیدا میکنند که رضایت بیش از پیش خریداران و اقتصاد پویاتری را به ارمغان میآورد.
قوانین ایران برای انحصار
در فصل نهم و بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی ایران، قانونی برای جلوگیری از انحصار وجود دارد که این قانون با نام «قانون تسهیل رقابت و منع انحصار» شناخته میشود. این قانون حدودا ۸۴ ماده و بند دارد که در آن اشخاص حقیقی و حقوقی بخشهای عمومی، دولتی، تعاونی و خصوصی ملزم میشوند تا تمام بندها و مادههای آن را در کسبوکار خود به اجرا دربیاورند. در این قانون به موضوعاتی مثل قیمت، میزان عرضه و هرگونه عملی که منجر به اخلال در رقابت در بازار شود، پرداخته میشود. در این قانون حتی موضوعاتی مثل محدود کردن یا احتکار محصولات به منظور بر هم زدن نظم قیمتها در بازار هم ریز به ریز پرداخته شده و در نهایت به حق و حقوق تمامی طرفین قرارداد (تولیدکننده، خریدار، فروشنده و…) نسبت به یکدیگر میپردازد.
این موضوع در حالی است که تحریمها علیه ایران و همچنین عدم شفافیت بازار در کشور باعث شده تا فرصت برای انحصارگرها فراهم شود و بستر لازم برای شکلگیری انحصار در برخی از صنایع در ایران حاصلخیز شود. بنابراین یکی از راهکارها برای شکسته شدن سدهای انحصار در ایران علاوه بر اصلاح و تکمیلتر شدن قانون، فراهم کردن بستری در تمام صنایع است که در آن تعداد تولیدکنندگان و فروشندگان بیشتری برای محصولات وجود داشته باشد. همچنین باز شدن درهای واردات و عرضه شدن محصولات خارجی در بازار ایران میتواند راهگشا و اثربخش باشد. در چنین شرایطی است که تولیدکنندگان داخلی با محصولات مشابه خارجی وارد رقابت میشوند و کیفیت، کمیت و قیمت محصولات دستخوش تغییراتی شگرف و حیرتآور خواهد شد. تمام این موارد در کنار هم به نفع مشتری است و باعث رضایت روزافزون آنها میشود.
از طرفی دیگر از سال ۱۳۸۹ با گسترش زیرساختهای اینترنتی در کشور و تاسیس شدن فضاهای استارتاپی در ایران شورایی به نام شورای رقابت پایهگذاری شده که وظیفه دارد به حل مسائل حقوقی و قانونی مابین شرکتهای اینترنتی بپردازد. این شورا وظایف و اختیارات معینی دارد و به موضوعاتی مثل رقابت، اخلال در رقابت، انحصار، فسخ قراردادها، تفاهم، توافق و… میپردازد. شورای رقابت شامل سه کارگروه میشود که خودرو، مخابرات و برق را دربرمیگیرد. توسعهدهندگان و شرکتهای ارائهدهندهی محصولات و خدمات اینترنتی در کارگروه مخابرات این شورا گنجانده میشوند.
نمونههای مشهور انحصار در بازار ایران
در دههی گذشته اینترنت توانست بازار خدمات در ایران را زیر و رو کند و خدمات آنلاین با رشدی چشمگیر روبهرو شد. بدیهی است که در همین مدت منازعاتی بر سر انحصار، رقابت و قوانین آن، مطالبهی سهم بیشتر از بازار و مواردی از این قبیل بین ارائهدهندگان خدمات آنلاین شکل بگیرد. در این بخش به سراغ چند مورد از پر سر و صداترین نمونهها در ایران رفتهایم.
- ماجرای چیلیوری و اسنپفود
مهرماه سال ۱۳۹۸ بود که چیلیوری اتهامی مبنی بر «ایجاد انحصار در بازار سفارش آنلاین غذا» را علیه اسنپفود در شورای رقابت مطرح کرد. این دادگاه در اولین رای بخشی از اتهام چیلیوری را تایید و اسنپفود را به پرداخت جریمهی ۱۰۰ میلیون تومانی، اطلاعرسانی عمومی در جهت شفافیت و توقف رویهی ضدرقابتی ملزم کرد.
پیش از اینکه اسنپفود به این رای اعتراض کند، چندین ماه بود که علیرضا صادقیان (مدیرعامل چیلیوری) درمورد کارشکنیها و اقدامات ضدرقابتی اسنپفود در توییتر صحبت میکرد. با توجه به گفتههای او و آنچه که در رای اولیهی شورای ملی آمده اسنپفود در قراردادهایش با رستورانها از انعقاد قرارداد و همکاری با اپلیکیشنهای مشابه جلوگیری میکرده که با توجه به سهم ۸۰ درصدی اسنپ فود از بازار (در آن زمان) همین موضوع رقبای اسنپفود را تا مرز حذف از بازار برده بود.
یک سال پس از دادگاه اول و محکومیت اسنپفود، دادگاه بعدی بین این دو کسبوکار در دیوان عالی عدالت اداری برگزار شد و در رای شورای رقابت بازنگری صورت گرفت. این دیوان رای شورای رقابت را درمورد انحصارطلبی اسنپفود وارد ندانست و رقابت را در شرایطی سالم ارزیابی کرد.
در اسفندماه سال ۱۳۹۹ بود که چیلیوری بعد از شیوع کرونا و شرایط سختی که برای رستورانها و کافهها پیش آمد، تصمیم به خروج از بازار گرفت. اما شوک بعدی همچنان در راه بود! چرا که علیرضا صادقیان که به عنوان اصلیترین منتقد انحصارطلبی شناخته میشد، با انتشار یک توییت اعلام کرد که به گروه اسنپ پیوسته است.
این در حالی است که امروز اسنپفود تنها پلتفرم سفارش آنلاین غذا در ایران است و بعد از کرونا هیچ یک از رقبای این شرکت (ریحون، چیلیوری و…) در بازار سفارش آنلاین باقی نماندهاند.
- ماجرای مایکت و کافهبازار
در این ماجرا کمی هیجان و جنجالها بیشتر است! مایکت و کافهبازار دو مارکت اندرویدی ایرانی و مشهور هستند و کنار گوگل پلیاستور، استورهای سامسونگ و هواوی، فعالیت میکنند. در فروردین ۱۳۹۹، وحید امیریان مدیرعامل مایکت در توییتر رشتهتوییتی نوشت واعلام کرد یک توسعهدهندهی بازی از آنها خواسته بازیاش را از پلتفرم مایکت حذف کنند تا کافه بازار بپذیرد آن را در صفحه اصلیاش تبلیغ کند. مدیرعامل مایکت گفته بود هرچند بازار این روند را به شکل کتبی به توسعهدهندگان اعلام نمیکند اما توسعهدهندگان را بهصورت شفاهی مجبور به اجرای این قاعده میکند. مدیرعامل مایکتدر مصاحبهای با دیجیاتو دراینباره گفته بود:
«… نکته اینجاست که اساساً توسعهدهندهها میگویند اصلاً دوست ندارند با کافه بازار درگیر شوند. ما این روند را برای چند سال تحمل کردهایم. با توسعهدهندگان که صحبت میکنیم و حتی به آنها پیشنهاد میدهیم که ماهی ۲۰ هزار نصب به آنها میدهیم، باز هم میگویند که ما اینطور پروموشن کافه بازار را از دست میدهیم. میگویند کافه بازار ناراحت میشود که اپ ما جای دیگری هم باشد، هرچند به نفعمان است که چند جا حضور داشته باشیم. این اتفاق در طول سالها زیاد رخ داده؛ تا کنون چندان مستند نشده بود.»
از طرفی احسان کنگرانی، مدیر بخش بازی کافه بازار در برابر ادعاهای مطرحشده توضیح داد که تبلیغ بازی در صفحه اصلی کافه بازار محدود به بازیهایی که فقط در کافه بازار ارائه بشوند، نیست. آنچه که مطرح شده صرفا مربوط به یک طرح تشویقی پروموشن بوده است.
- ماجرای اسنپ و تپسی
اصل ماجرای شکایت تپسی از رقیب قدرتمندش اسنپ به مدتها قبل از طرح شکایت برمیگردد، اما روز ۲۷ آذر ۱۳۹۶ بود که تپسی تصمیم گرفت به خاطر فعالیتهای انحصارطلبانهی اسنپ به مراجع قانونی شکایت کند. ماجرا از این قرار بود که اسنپ همکاری رانندگانش با دیگر پلتفرمهای آنلاین را ممنوع کرده است. از طرفی دیگر با توجه به دسترسی اپلیکیشن به دستگاههای موبایل میتواند همکاری با پلتفرمهای دیگر را رصد کند و این موضوع هم از نظر تپسی نوعی سواستفاده از اطلاعات رانندگان است. به این شکل رانندگان بسیاری را از همکاری با تپسی دور نگه داشته و عملا بخش مهمی از نیروی کار را از رقبایش دریغ میکند.
این موضوع در شورای رقابت مطرح شد، اما در نهایت این شورا موضوع اختلال در رقابت را رد کرد و موضوع ایجاد مانع در رقابت را احراز نکرد. این ماجرا با بیانیهی اسنپ درمورد اینکه همیشه از ورود رقبا استقبال میکند و تلاش میکند تا در فضای آرام و محترمانه بر عملکرد خود متمرکز بماند، به پایان رسید.