کتاب‌هایی که برای تقویت حافظه باید خواند

این روزها خیلی‌ها از زیر بار حفظ کردن مطالب شانه خالی می‌کنند. چرا؟ چون تصور می‌کنند پاسخ هر سوالی را می‌توانند از گوگل پیدا کنند. اما واقعا به حافظه‌ای قوی دیگر نیازی نیست؟ مثلا وقتی در یک جلسه مهم کاری، کارفرما از ما سوالی می پرسد، می‌توانیم در گوگل جستجو کنیم؟ یا آیا پاسخ همه‌ی سوال‌ها در گوگل وجود دارد؟

واقعیت این است که داشتن حافظه‌ای خوب به اعتماد به نفس ما کمک می‌کند. هرسلی کتاب حافظه‌ی نامحدود را پس از بیست سال تحقیق و اکتشاف درباره‌ی روش کارکرد ذهن و حافظه نوشته است. در این کتاب او راه و روش استفاده‌ی درست و حداکثری از ذهن و حافظه را به ما یاد می‌دهد. کوین هرسلی یکی از معروف‌ترین استادهای حافظه است که سالانه صدها کنفرانش و ورکشاپ در سراسر دنیا برپا می‌کند. این کتاب هم از جمله کتاب‌های معروف در زمینه‌ی تقویت حافظه است که مدت‌ها در صدر کتاب‌های پرفروش آمازون قرار گرفته است. کتاب حافظه نامحدود را انتشارات نسل نواندیش به زبان فارسی منتشر کرده است.

این کتاب نتیجه یک سال تمرین‌های ذهنی و مختلف نویسنده آن یعنی جاشوا فوئر است. او در این کتاب با اتکا بر تحقیقات مختلف سعی می‌کند به ما کمک کند نگاهی متفاوت به حافظه و فرایند به خاطر سپردن مطلبی داشته باشیم. همچنین روشی را به عنوان «کاخ ذهنی» توضیح می‌دهد که به کارگیری آن می‌تواند در بهبود وضعیت حافظه ما کمک بسیاری کند.

این کتاب را بیل گیتس خوانده و مطالب آن را شگفت‌انگیز توصیف کرده است و مدت‌هاست که در فهرست پرفروش‌ترین کتاب‌های آمازون و نیویرک‌تایمز قرار گرفته است.

تقویت حافظه و ذهن در ده فصل از اینکه حافظه چیست می‌گوید. هارولد تیلور در فصل اول ساختار  ذهن و حافظه را می‌شکافد و در فصل دوم درمورد شگفتی‌ها و ظرفیت حافظه صحبت می‌کند. تیلور در فصل سوم راهکارها و پیشنهادهایی برای مراقبت بهتر و تغذیه‌ی مناسب ارائه می‌دهد. در فصل چهارم از اتفاقات طبیعی و واکنش‌هایی که ممکن است برای حافظه رخ بدهد می‌خوانیم. در فصل پنجم از یاری رساندن به حافظه تقویت آن می‌خوانیم. فصل شش و هفت در مورد ارتباط و همکاری مغز و حافظه است و سه فصل دیگر در مورد روش حافظه برای به یاد آوردن اطلاعات مختلف (دیداری و شنیداری و کلامی و…) است.

تمرین و تکرار باعث انتقال مطالب از حافظه‌ی کوتاه‌مدت به حافظه‌ی بلندمدت و تثبیت آن‌ها می‌شود. کتاب بهسازی فعال حافظه دارای صد تمرین کاربردی و کارآمد است که  باعث فعال کردن و تقویت حافظه می‌شوند و به سرعت تثبیت مطالب کمک می‌کنند. تمرین‌های کتاب نیاز به امکانات مخصوصی ندارند و  در هر شرایطی قابل اجرا هستند.

رفتارهایی که در کودکی در ما ایجاد شوند تاثیر و دوام طولانی مدت دارند. یعنی اگر در سن کم یاد بگیریم چطور مطالب را به خاطر بسپاریم و حافظه‌ی خود را تقویت کنیم هم در مراحل مختلف مثل تحصیل موفق‌تر می‌شویم و هم در بزرگسالی می‌دانیم چطور حافظه‌ی خود را تقویت کنیم. آموزش به وسیله‌ی بازی برای کودکان شادی‌آفرین است. کتاب تقویت حافظه و تمرکز کودکان برای گروه سنی حدود هفت تا دوازده ساله نوشته شده است. در این کتاب بعد از توضیح انواع حافظه، تمرین‌ها و بازی‌هایی آموزش داده می‌شود که به صورت انفرادی و گروهی قابل اجرا هستند . این بازی‌ها هم اختلالات یادگیری را برطرف می‌کنند و هم تمرکز و هوش و حافظه‌ی کودکان را تقویت می‌کنند. هدف این بازی‌ها ایجاد یک مهارت برای کودک است؛ بعد از اینکه کودک با تمرین بر روی یک مهارت تسلط پیدا کرد می‌تواند آن را در فعالیت‌های دیگر هم استفاده کند. بازی‌ها و تمرین‌ها با کاغذ و مداد یا فعالیت‌های حسی و حرکتی انجام می‌شوند و نیاز به امکانات بیش از این ندارند. اعتماد به نفس کودک اهمیتی برابر با توانایی‌های دیگرش دارد. اگر مهارت‌ها و تمرکز و حافظه‌ی کودک تقویت شود اعتماد به نفس او هم تقویت می‌شود.

 همانطور که از اسم مجموعه‌ی کتاب‌های  توصیه‌هایی برای زندگی پیداست، هدف این مجموعه شناساندن علمی بعضی از عوامل تاثیر گذار در زندگی و ارائه راهکارهایی برای بهبود و تقویت این عوامل است. یکی از کتاب‌های این مجموعه «چگونه صاحب حافظه‌ای برتر شویم؟» نام دارد. مایکل کورلند و ریچارد پاولوف در این کتاب مطالب را با نظمی که درک و به خاطر سپاریشان برای ما راحت‌ است، تقسیم‌بندی کرده‌اند.  کتاب شش بخش اصلی دارد که در آن‌ها بیست و هشت راهکار برای داشتن حافظه‌ی برتر پیشنهاد می‌شود. در بخش اول می‌خوانیم که خاطره چیست. این بخش در مورد رابطه‌ی  حافظه و خاطرات است. در بخش دوم درمورد رابطه‌ی جسم و روح و ارتباطشان با حافظه می‌خوانیم.  بخش سوم در مورد مفهموم حقیقت و واقعیت و درک ما از این دو و چیزی که ما واقعیت می‌دانیم است. بخش چهارم با عنوان «سعی کنید که یادتان بماند» راهکارهایی برای به خاطر سپاری مطالب و یادآوریشان ارائه می‌دهد. و در بخش پنجم و ششم روش‌های کاربردی ابتدایی و تکمیلی تقویت حافظه را می‌خوانیم.

دغدغه‌ی اصلی این کتاب مسئله‌ی زمان است. در کتاب مغز من در گذر زمان  از قابلیت‌های مغز و میانگین دوام و دلیل ضعیف شدن و شیوه‌ی تقویت‌شان می‌خوانیم. مطالب این کتاب به ما کمک می‌کنند تا با برنامه‌ریزی، توانمندی‌های ذهنیمان مخصوصا حافظه‌مان را تقویت کنیم و تا دوران کهنسالی از آن‌ها بهره‌مند باشیم. تارا رضاپور و حامد اختیاری در این کتاب بیشتر قصد انتقال اطلاعات داشته‌‍‌اند تا ارائه‌ی تمرین و راهکار.

«باشگاه مغز» کتاب کاربردی دیگری است از نویسندگان متخصص در زمینه‌ی علوم شناختی و علوم اعصاب که مکمل کتاب دیگرشان یعنی «مغز من در گذر زمان» است. «باشگاه مغز» منبع راهکارها و تمرین‌هایی است برای فعال کردن و به‌کارگیری توانمندی‌های مختلف مغز. این تمرین‌ها برای هفت بخش شناختی حافظه، توجه، مهارت‌های بصری-فضایی، حل مسئله و منطق، مهارت‌های محاسباتی، بازشناسی چهره و احساسات و مهارت‌های کلامی طراحی شده‌اند.