چگونه کتاب صوتی تولید کنیم ؟

یکی از سوال‌های پر تکراری که در شبکه‌های اجتماعی با آن بر می‌خوریم این است که چگونه کتاب صوتی تولید کنیم ؟ به همین دلیل تصمیم گرفتیم یادداشت کوتاهی در مورد تولید کتاب صوتی بنویسیم. اگر تا به حال به کتاب صوتی گوش نداده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم سری به یادداشت «آیا گوش دادن به کتاب صوتی تقلب است؟» بزنید.

اگر بگوییم ما در عصر پادکست‌ها و کتاب صوتی زندگی می‌کنیم، بی راه نگفته‌ایم. آمار چندان دقیقی از وضعیت ایران نداریم. اما در آمریکا از بین سه دسته کتاب چاپی، کتاب الکترونیکی و کتاب صوتی، کتاب صوتی بیشترین میزان رشد را در سال ۲۰۱۶ داشته است. فقط در سال ۲۰۱۶ در آمریکا ۷۷ میلیون نفر به کتاب صوتی گوش داده‌اند و اغلب مشتری‌های کتاب صوتی به بیش از ۱۵ کتاب در سال گوش داده‌اند. حجم بازار کتاب صوتی در آمریکا از سال ۲۰۰۸ تا کنون به طور میانگین ۳۰ درصد رشد سالیانه  دارد که این یعنی ۴ برابر رشد سالیانه کتاب الکترونیکی.

آمار چندان عجیبی هم نیست. هنگام پیاده‌روی، رانندگی، در مترو و اتوبوس و تاکسی، هنگام آشپزی و انجام کارهای خانه و یا حتی در محل کار، می‌توان کتاب صوتی گوش داد.

حالا با وجود چنین تغییری در سبک مطالعه، این سوال که چگونه کتاب صوتی تولید کنیم هم معنادار می‌شود. در این یادداشت سعی می‌کنیم به سوالِ چگونه کتاب صوتی تولید کنیم، پاسخ دهیم.

کتاب‌های صوتی از کجا می‌آیند؟

 گاهی کاربران از ما می‌پرسند: «آیا به گوینده کتاب صوتی نیاز دارید؟» و جوابمان این است که ما در طاقچه کتاب صوتی تولید نمی‌کنیم. خب با این حساب کتاب‌های صوتی که در اپلیکیشن طاقچه وجود دارند، از کجا می‌آیند؟

طاقچه با ناشران کتاب صوتی مانند ناشران کتاب الکترونیکی همکاری می‌کند. ناشران کتاب صوتی با ناشران کتاب و گاهی با نویسنده‌های کتاب‌ها هماهنگ می‌کنند و در ازای پرداخت حق کپی رایت، کتاب را به صورت صوتی تولید می‌کنند. ناشرهای کتاب صوتی در بیشتر موارد از گوینده‌‌های حرفه‌ای استفاده می‌کنند و برای بخش‌های مختلف کتاب موسیقی متن می‌گذارند. دقیقا چیزی شبیه یک نمایش رادیویی. پیشنهاد می‌کنیم برای همکاری در تولید کتاب صوتی با ناشران صوتی در تماس باشید.

چگونه کتاب صوتی تولید کنیم ؟

بر اساس قانون کپی رایت می‌توان نهایتا تا ۱۰ درصد از محتوای یک کتاب را بدون پرداخت هزینه کپی رایت منتشر کرد. بنابراین اگر خودتان ناشر و یا نویسنده کتاب نیستید، باید در گام اول به قانون کپی رایت احترام بگذارید و با ناشر هماهنگ کنید.

مرحله بعد انتخاب کتاب مناسب است.

چه کتاب‌هایی برای تولید کتاب صوتی مناسب نیستند؟

با وجود همه جذابیت‌هایی که کتاب‌های صوتی دارند، اما بعضی کتاب‌ها گزینه مناسبی برای گوش دادن نیستند. این کتاب‌ها عبارتند از:

• کتاب‌های مرجع
• کتاب‌هایی با محوریت گردآوری نقل قول
• کتاب‌های طراحی داخلی و محوطه‌آرایی
• هر گونه کتاب‌های تصویر محور
• کتاب‌های آشپزی
• راهنماهای سفر

چه کتاب‌هایی برای تولید کتاب صوتی بهترین گزینه هستند؟

در عوض بعضی از کتاب‌ها  برای تولید کتاب صوتی گزینه خوبی هستند. مانند :

• کتاب‌های موفقیت و خودیاری
• کتاب‌های بیوگرافی و تاریخی
• کتاب‌های ژانر وحشت و معمایی
• کتاب‌های ژانر فانتزی و علمی-تخیلی
• کتاب‌های سلامت و تناسب اندام
• کتاب‌های عاشقانه
• کتاب‌های حوزه کسب و کار

فرمت‌های کتاب صوتی

درست مانند کتاب‌های الکترونیکی که در فرمت‌های epub، MOBI، PDF و غیره  تولید می‌شوند، کتاب‌های صوتی هم در فرمت‌های مختلفی تولید می‌شوند. فرمت‌هایی مانند WAV، M4B ،MP3، AIFF. بهتر است درباره تفاوت‌های هر کدام از این فرمت‌ها تحقیق کنید.

برای شروع چه امکاناتی نیاز است و هزینه تولید کتاب صوتی چقدر است؟

برای اینکه کتاب صوتی شما از کیفیت مناسب برخوردار باشد، بهتراست از تجهیزات مناسب برای این کار استفاده کنید. مهمترین تجهیزات برای این کار که بخش زیادی از هزینه تولید کتاب صوتی را شامل می‌شود، عبارتند از:

میکروفون مناسب

خرید میکروفونی که بتواند حداکثر میزان صدا را ضبط کند، مهم‌ترین کاری است که باید کرد. دو نوع میکروفون در بازار وجود دارد. میکروفون‌های داینامیک و کندانسور. میکروفون داینامیک برای کارهایی مانند آواز خواندن استفاده می‌شوند و میکروفون کندانسور برای کارهایی مانند ضبط صداهای آرام. بنابراین اگر می‌خواهید میکروفون پاسخ‌های حساس‌تری به صدا دهد، از میکروفون کندانسور استفاده کنید.قیمت میکروفون کندانسور از حدود ۲ میلیون تومان شروع می‌شود.

پاپ اسکرین

پاپ اسکرین یا پاپ فیلتر وسیله‌ای برای کم کردن نویز صداست که در مقابل میکروفون نصب می‌شود. قیمت پاپ فیلتر بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ هزار تومان است.

نرم افزار GarageBand  یا Audacity برای تبدیل کتاب به کتاب صوتی

از این نرم‌افزارها برای اصلاح صدا استفاده می‌شود که نصب آن بر روی کامپیوتر امکان‌پذیر است.

استودیو

اگر بتوانید تجهیزات را بخرید و  قصد دارید گویندگی کتاب صوتی را در منزل انجام دهید، باید محلی آرام و ثابت انتخاب کنید. اما می‌توانید به جای همه این‌ کارها یک استودیو ضبط صدا اجاره کنید. مزیت اینکار این است که در شرایط حرفه‌ای‌تری می‌توانید کار کنید. البته نکته مهم این است که اکثر استودیوها برای ضبط موسیقی هستند و تجهیزات این کار را دارند. قبل از اجاره مطمئن شوید برای کار شما استودیو مناسبی است. اجاره استودیوها معمولا به صورت ساعتی است و هزینه آن متناسب با شرایط روز تعیین می‌شود و نمی‌توانیم مقدار مشخصی برای آن بگوییم.

هنگام خواندن کتاب صوتی به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

اولین موضوع برای خواندن کتاب صوتی داشتن صدای خوب است. صدای خوب بیشتر نعمتی الهی است. اما فارغ از جنس صدا، گفتن بین ۸ تا ۹ هزار کلمه در ساعت  هم کار چندان راحتی نیست. مسلما فشار بسیاری به تارهای صوتی وارد می‌شود. باید مانند هر مهارتی،این مهارت را نیز با تمرین‌های مخصوص پرورش داد. قبل از شروع به ضبط صدا برای کتابهای صوتی، بهتر است کارهای زیر را انجام دهید:

• چیپس سیب‌زمینی بخورید. این کار باعث می‌شود رطوبت لب شما برای مدت زمان طولانی باقی بماند.
• از پمادهای لب استفاده کنید.
• لیوان آب ولرمی در کنار دستتان بگذارید.
• بسته به حجم کتاب ممکن است فرایند تولید چند روز و یا چند هفته طول بکشد. بهترین کار این است که با توجه به سرعتتان کتاب را بخش بخش کنید و هر بخش را در یک نشست بخوانید. اما اگر به هر دلیلی نتوانستید هر بخش را تمام کنید، حتما حواستان باشد قبل از شروع بخش دوم، بخش قبلی را به دقت گوش کنید و جنس و حس و حال صدایتان را در بخش اول دوباره تکرار کنید. در غیر این صورت شنونده به خوبی متوجه دو تکه شدن متن می‌شود.
• بهتر است هر روز در ساعت مشخصی کار ضبط را انجام دهید. صدای آدم‌ها در ساعات مختلف روز فرق می‌کند.

بعد از ضبط صدا برای کتابهای صوتی هم بهتر است این دو کار را انجام دهید:

• بعد از ضبط برای اصلاح فایل صوتی، آن را به دست یک ویرایشگر حرفه‌ای بسپارید.
• برای کتاب صوتی، صفحه‌ی جلد طراحی کنید. می‌توانید این کار را به دست یک گرافیست بسپارید.

پیشنهاد می‌کنیم یادداشت « کتاب صوتی را با صدای چه کسی گوش کنیم؟» را هم بخوانید.

معرفی بهترین گوینده های کتاب صوتی

به کتاب‌های صوتی مختلف گوش دهید

تولید کتاب صوتی هم مانند هر کار دیگری نیاز به این دارد که بدانیم دیگران چگونه این کار را انجام می‌دهند. برای اینکار بهتر است مدام به کتاب‌های صوتی و پادکست گوش کنیم. دقت کنید که برای فضای هر کتابی از چه نوع صدایی انتخاب شده. موقع بیان جملات، گوینده از چه لحنی استفاده می‌کند. برای مثال می‌توانید به این قسمت از کتاب صوتی ناطوردشت با صدای آرمان سلطانزاده گوش دهید.

پیشنهاد می‌کنیم سری به صفحه «با کتاب‌های صوتی دنیا را بشنویم!» بزنید و در آنجا با دنیای کتاب‌های صوتی بیشتر آشنا شوید.

تولید بریده کتاب صوتی

چند باری در کانال‌های یوتیوب انگلیسی زبان آدم‌هایی را دیده‌ام که بریده کتاب صوتی تولید می‌کنند و آن را با دیگران به اشتراک می‌گذارند. برای این کار همانطور که گفتیم نیاز به اجازه ناشر نیست. اگر به تولید کتاب صوتی به عنوان یک علاقه شخصی نگاه می‌کنید، این ایده می‌تواند شروع خوبی باشد. علاوه‌ براین پس از مدتی کانال یوتیوب و یا آپارات شما تبدیل به رزومه کاریتان می‌شود و می‌توانید آدرس آن را برای ناشران صوتی بفرستید تا اگر به گوینده نیاز داشتند، با شما تماس بگیرند.