چگونه کارمندان را به کتابخوانی ترغیب کنیم؟
ماه مارچ سال ۲۰۲۳ بود که سم دیویدسون، مدیرعامل شرکت نَشویل گفت: «من بابت خواندن هر کتاب به کارمندانم ۵۰ دلار تشویقی می‌دهم.» او دلایل زیادی برای این کارش داشت که یکی از آنها سرمایه‌گذاری روی آینده‌ی شرکتش بود؛ اما یکی از آن دلایل از همه جالب‌تر است! او می‌خواست رکورد ۲۵ کتاب در سال خودش را بشکند و برای این کار نیاز به چند جنگجو و رقابتی نفس‌گیر داشت تا باعث شوند خواندن کتاب‌های بیشتر برایش مهیج‌تر و اضطراری‌تر شود. برای همین دست‌به‌کار شد و چند رقیب اساسی در شرکتش برای خودش دست‌وپا کرد تا بتواند در سال بیشتر از ۲۵ کتاب را بخواند! اگر شما هم از جمله مدیرانی هستید که آینده‌ی شرکت یا کسب‌وکارتان را وابسته به کتاب‌خواندن کارمندانتان می‌بینید، این یادداشتِ وبلاگ طاقچه برای شما نوشته شده!
راهکارهایی برای ترغیب کارمندان به کتاب‌خواندن
سم دیویدسون در شرکتش یک‌سری پیش‌نیاز برای جنگ کتابخوانی تدارک دیده که باعث می‌شود رقابت را گرم و نفس‌گیر و در جریان نگه دارد. به همین علت، در این بخش از یادداشت، به راهکارها، میانبرها و ابزارهایی که برای ترغیب کارمندان به کتابخوانی نیاز داریم، می‌پردازیم.
دسترسی آسان، ارزان و سریع به تعداد زیادی کتاب متنی و صوتی
اجازه بدهید که این بخش را با یک پژوهش بین‌المللی توضیح بدهیم. در سال ۲۰۰۶ یکی از استادهای دانشگاه کورنل آمریکا تحقیقی را انجام داد که به‌وضوح نشان می‌داد در دسترس‌بودن (دوری یا نزدیکی) غذاها و قابل مشاهده‌بودن دو ویژگی هستند که بر عادات و مصرف غذایی بزرگسالان تاثیر می‌گذارند. در این تحقیق وقتی یک ظرف شیشه‌ای شکلات روی میز کارمندان قرار گرفت، این افراد دوونیم برابر بیشتر از میزان مصرف همیشگی‌شان شکلات خوردند. اما وقتی ظرف شکلات درداری که کمی هم کدر بود در فاصله‌ی کمی بیشتر از میزشان قرار گرفت، مصرف شکلات کارمندان پایین آمد.
هدف از توضیح این تحقیق این بود که آسان‌ترکردن هرچه بیشتر مسیر برای دسترسی به کتاب‌ها و رفع موانعی (هر چقدر کوچک یا بزرگ) مثل هزینه‌ی کتاب، زمان‌گیربودن کتابخوانی و… یکی از پیش‌نیازهای ترغیب کارمندان به کتاب‌خواندن است. برای آنکه کارمندان عادتی مثل کتاب‌خواندن را در خود نهادینه کنند، ابتدا باید از سختی‌ها، هزینه‌ها و موانعی که در این مسیر وجود دارد کم کرد. ایده‌ی اصلی این است که مسیر کتابخوانی را در حد خوردن یک لیوان چای سهل و بی‌دردسر کنیم و بعد آنها را با انواع مختلف جایزه تشویق و ترغیب کنیم تا بهترین نتیجه و ماندگارترین ثمره از این کار حاصل شود.
برای اغلب کارمندان هزینه‌کردن برای کتاب صرفه‌ی اقتصادی ندارد و احتمالا در برابر خرید کتاب مقاومت خواهند کرد. مخصوصا اگر کارمندانی باشند که ازدواج کرده و فرزند دارند، این مقاومت بیشتر هم خواهد بود. به همین علت استفاده از پلتفرم‌هایی که به آنها امکان استفاده از بی‌نهایت کتاب را بدهد، اولین مانع بر سر راه کتابخوانی آنها را کنار می‌زند.
دومین مانع زمان است. زندگی کارمندی شرایط خاص خودش را دارد و باید پذیرفت که کارمندان محدودیت زمانی دارند. چون آنها حداقل یک‌سوم از ۲۴ ساعت را در محل کار خودشان حاضر هستند، بنابراین فشارآوردن به کتابخوانی کمی بی‌رحمانه است. اما می‌توان به آنها توصیه کرد که از وقت‌های بلااستفاده‌شان مثل زمان‌های رفت‌وآمد در شهر، زمان‌های کوتاه انتظار، زمان‌هایی که در حال کارهای منزل هستند و… از کتاب‌های صوتی استفاده کنند.
سومین مانع دوری از کتاب‌فروشی‌ها است که باعث می‌شود افراد درمورد آن دائما دست‌دست کنند و درنهایت دلسرد شوند. بنابراین استفاده از پلتفرم‌های آنلاین کتاب همچون طاقچه می‌تواند بهترین پیشنهاد برای این دسته از کارمندان باشد.
عضویت در گروه کتابخوانی
راه‌اندازی یک کلاب گفتگو درمورد کتاب یا گروه کتابخوانی می‌تواند باعث شود که کارمندان احساس کنند به یک گروه تعلق دارند. احساس تعلق می‌تواند افراد را بیشتر ترغیب کند که یک کتاب را دسته‌جمعی بخوانند و درمورد آن با دیگران گفت‌وگو کنند، نظرات مختلف را بشنوند و سعی کنند که از زوایای جدید و متفاوتی به یک کتاب نگاه کنند.
از اهمیت نظرسنجی غفلت نکنید و نظر تمام اعضای کلاب را درمورد انتخاب کتاب، نحوه‌ی خوانش و جلسات بپرسید. به علاوه مهم‌ترین نکته برای راه‌اندازی یک گروه کتابخوانی در یک شرکت این است که حتما باید توجه داشته باشید که یک محیط امن و راحت برای اظهار نظر کارمندانتان فراهم کنید. هیچ فرقی نمی‌کند که این کلاب مجازی است یا واقعی، آنچه که به کلاب اهمیت می‌بخشد این است که همه‌ی اعضا اجازه‌ی حرف‌زدن دارند و قرار نیست کسی را بابت نظراتش تمسخر یا قضاوت کرد.
نکته‌ی دیگر در ارتباط با تشکیل گروه کتابخوانی شیوه‌ی مدیریت و راهبری آن است. حتما باید کسی مسئولیت این گروه را عهده‌دار شود و آن را در راستای اهدافی که برای آن تعیین شده پیش ببرد. بی‌هدفی از اهمیت این گروه می‌کاهد، پس برای آن اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت در نظر بگیرید. البته اگر دیدگاه سم دیویدسون را هم در نظر بگیریم و تشویق نقدی را هم برای اعضای آن در نظر بگیریم که کلاب ما بهتر و کامل‌تر می‌شود!
کتاب‌محوری در تمام برنامه‌های اجرایی
از سوی دیگر، اتکاکردن به کتاب و محتواهای تخصصی معتبر در تمام برنامه‌های اجرایی و تصمیم‌هایی که در شرکت گرفته می‌شود، یکی دیگر از گام‌هایی است که مدیریت یک کسب‌وکار می‌تواند آن را شروع کند و ادامه دهد. نیت ما از چنین کاری این است که کارمندان به‌وضوح مشاهده کنند که تصمیم‌گیری‌ها و اجرای تمام برنامه‌ها بر اساس منابع معتبر و کتاب‌ها هستند و همین موضوع باعث می‌شود که کارمندان با دیدن آثار و نتایج برآمده از چنین دیدگاهی نسبت به کتابخوانی ترغیب شوند.
آموزش‌های لازم برای مطالعه‌ی انفرادی و گروهی
به‌طور کلی، ما از مطالعه‌کردن اهدافی را دنبال می‌کنیم، ارتقای توانمدی‌ها، ارتقای کیفیت کار، ارتقای سطح زندگی، بهبود رابطه، افزایش درآمد و… می‌تواند از جمله اهداف ما از مطالعه‌کردن باشد. چه به شکل انفرادی و چه به شکل گروهی باید اهداف ما از مطالعه روشن و واضح باشد و برای رسیدن به هدفی که داریم، نیاز به یک مسیر دقیق، نقشه‌ای درست و شاید یک راهنما داشته باشیم. پس پیش از اینکه دست به دعوت افراد بزنیم، حتما پیش‌نیازها و آموزش‌های لازم را پیش‌بینی کنید. مثلا اگر کارمندان ما در ارتباطات عملکرد ضعیفی دارند و هدف ما از راه‌اندازی یک کلاب کتابخوانی بهبود این ضعف است، پس باید پیش از هرچیز هنر گفت‌وگوکردن و تحمل‌کردن نظرات مخالف را آموزش بدهیم تا در مرحله‌ی اول از ایجاد تنش و دلخوری میان اعضای گروه جلوگیری کنیم.
تشویق و بهادادن به افراد پرمطالعه سازمان
تشویق و دیده‌‌شدن اعضایی که دل به برنامه‌ی کتابخوانی داده‌اند و پرانرژی‌تر از سایرین برنامه را دنبال می‌کنند، به‌هیچ‌وجه نباید نادیده گرفته شود یا بی‌بها بماند. چنین موضوعی به‌راحتی می‌تواند دلسردی کارمندانمان و خالی‌‌‌‌شدن کلاب را برایمان به‌دنبال داشته باشد. بنابراین هدیه‌های هیجان‌انگیز شخصی‌سازی‌شده را فراموش نکنید!
خدمات طاقچه در جهت ترغیب کارمندان
با موضوعاتی که مطرح شد، جای شکی وجود ندارد که کتابخوانی در توسعه‌ی فردی و سازمانی نقش پررنگ و انکارناپذیری دارد و البته شرکت‌ها هم برای ترغیب کارمندان به کتابخوانی به دنبال راهکارهای موثری هستند. طاقچه با هدف ارتقای میانگین زمان مطالعه در کسب‌وکارها، موانعی مثل دسترسی محدود یا دشوار، کمبود زمان و دلسردی از هزینه‌ها را برطرف کرده و امکان دسترسی آسان و فوری به کتب متنی و صوتی را فراهم می‌کند. این پلتفرم نه‌تنها کارمندان را به کتابخوانی تشویق می‌کند، بلکه فضایی را ایجاد می‌کند تا عادت به مطالعه در سازمان‌ها شکل بگیرد و تبدیل به فرهنگی سازمانی شود. در همین جهت، فهرستی از فعالیت‌های طاقچه برای رسیدن به این هدف را مشاهده می‌کنید.
باشگاه کتابخوانی
طاقچه با ایجاد یک باشگاه کتابخوانی مجازی که هیچ محدودیت فیزیکی را برنمی‌تابد، اولین سنگ بنای ترغیب کارمندان را گذاشت. اعضای این باشگاه می‌توانند از امکانی به نام طاقچه بی‌نهایت استفاده کنند که یک کتابخانه‌ی اشتراکی است. طاقچه بی‌نهایت ۵ نوع اشتراک را در اختیار کاربرها می‌گذارد که با پرداخت حق عضویت می‌توانند به هزاران جلد کتاب الکترونیکی و صوتی دسترسی داشته باشند.
معرفی افراد پرمطالعه‌ی سازمان
باشگاه کتابخوانی طاقچه این امکان را به شرکت‌ها می‌دهد تا برای قدردانی از همکاران کتاب‌خوان، پرمطالعه‌ترین آنها را در بخشی اختصاصی معرفی کند. این ویژگی باعث افزایش هیجان و اشتیاق و همچنین شدت‌گرفتن میل به رقابتی سالم برای کتابخوانی می‌شود.
گزارش‌های شخصی‌سازی شده
یکی از اقدام‌های موثر در راستای تعیین هدف برای کتابخوانی سازمانی این است که اطلاعات دست اول و شخصی‌سازی‌شده‌ای در مورد باشگاه کتابخوانی شرکت در اختیار راهبر یا مدیر این بخش قرار می‌گیرد. طاقچه با امکان گزارش شخصی‌سازی‌شده این اطلاعات را در اختیار شرکت می‌گذارد تا راهبر بتواند با تحلیل این اطلاعات هدف‌های مطالعاتی دقیق و قابل دستیابی را تعیین کند. در این گزارش‌ها موضوعات پرمطالعه‌ی اعضای باشگاه کتابخوانی، اعضای پرمطالعه‌ی گروه، ساعات مطالعه در شبانه‌روز به تفکیک کتاب متنی، صوتی و پادکست به راهبر باشگاه کتابخوانی ارائه می‌شود.
کارنامه‌ی مطالعاتی
تفاوتی که کارنامه‌ی مطالعاتی با گزارش شخصی‌سازی‌شده دارد در این نقطه است که کارنامه‌ی مطالعاتی در دسترس خود کاربر قرار می‌گیرد و او می‌تواند با بررسی اطلاعاتی مثل میزان مطالعه‌ی روزانه، هفتگی و ماهانه اهدافی واقع‌بینانه را برای مسیر مطالعاتی خود تعریف کند.
برگزاری مسابقه‌های کتابخوانی
یکی دیگر از فعالیت‌های طاقچه در جهت تسهیل مسیر تشویق کارمندان به کتابخوانی، امکان برگزاری مسابقه‌های کتابخوانی است. کسب‌وکارها با درنظرگرفتن هدفی ویژه برای تشویق کارمندان به خواندن کتابی خاص، مسابقه طراحی می‌کنند. یک تاریخ مشخص برای خواندن کتاب در نظر گرفته می‌شود و داوطلب‌ها بعد از خواندن کتاب در مسابقه شرکت می‌کنند و درنهایت برندگان جوایزی را دریافت می‌کنند.
ارائه‌ی مسیر مطالعاتی
فروشگاه آنلاین طاقچه با درنظرگرفتن اهدافی که سازمان‌ها از کتابخوانی دنبال می‌کنند، می‌تواند مسیرهای مطالعاتی را پیشنهاد بدهد تا کتاب‌ها با دقت و تیزبینی بیشتری انتخاب شوند. گاهی محتوای برخی از کتاب‌ها نیاز به پیش‌نیازهایی دارند که طاقچه می‌تواند به‌خوبی این نکات را باتوجه‌به نیاز کارمندان شرکت‌ها در نظر بگیرد و مسیر مطالعاتی دقیق و پرجزئیاتی را در اختیار کسب‌وکارها بگذارد.
راهنمایی‌های لازم جهت دریافت کتاب مناسب هر شخص و مطالب پربازدید
طاقچه به عنوان پلتفرم فروش اینترنتی کتاب که از سال ۱۳۹۲ کار خود را شروع کرده، مرجع بسیار خوبی است که راهنمایی‌های لازم جهت دریافت کتاب مناسب اشخاص را به شرکت‌ها ارائه دهد.
کمک به تشکیل گروه‌های کتابخوانی در جهت نقد کتاب و…
یکی دیگر از نیازهای یک باشگاه کتابخوانی نقد کتاب‌هایی است که در این باشگاه خوانده می‌شوند. طاقچه می‌تواند به گردهمایی چنین جلساتی کمک کند.
خدمات ویژه‌ی سازمانی
علاوه بر تمام این خدمات، در نهایت طاقچه برای شرکت‌ها و کسب‌وکارهایی که تمایل دارند کارمندان خود را به کتابخوانی ترغیب کنند، خدمات ویژه‌ی سازمانی ارائه می‌دهد که شامل طرح‌های تخفیفی، کارت هدیه و… می‌شود.
شقایق ابراهیم‌زاده
