کتاب مطالعاتی در باب هیستری

افراد مبتلا به هیستری اساساً از یادآوری خاطراتشان رنج می‌برند.

یادآوری گذشته بدون دسترسی به عاطفه‌ی مرتبط تقریباً در همه‌ی موارد بی‌نتیجه خواهد بود.

اصل لذت در خدمت به اصل ثبات عمل می‌کند (همان، فصل ۷)

اختلاف‌نظر اصلی بین این دو مؤلف، که فروید بعدها بر آن تأکید می‌کرد، مربوط به نقش تکانه‌های جنسی در ایجاد هیستری بود.

همان گونه که فروید در فراسوی اصل لذت (همان جا) می‌گوید، به طرح این مسئله می‌انجامد که «اصل لذت» با اصل ثبات ارتباط تنگاتنگی دارد، و این‌که حتی اصل لذت در خدمت به اصل ثبات عمل می‌کند (همان، فصل ۷). ماهیت «محافظه‌کارانه» ای که فروید در آثار متأخرش به غرایز نسبت می‌دهد، و «وسواس تکرار» در این بخش آخر، نمودها یا تجلی‌های اصل ثبات قلمداد می‌شوند

«اصل ثبات» (این نامی بود که برای این فرضیه انتخاب شد) را می‌توان در چارچوبی که خود فروید در فراسوی اصل لذت، فصل اول، از آن استفاده کرد به این شکل تبیین کرد: «ابزار ذهنی سعی می‌کند کمیت هیجان موجود در خود را تا حد امکان پایین، یا دست‌کم، ثابت نگه دارد.»

این تصور که در این‌جا مسئله‌ی تلقین ناخودآگاه مطرح است، قابل قبول به نظر می‌رسد: بیمار انتظار دارد که با این رویه از تحملِ رنج و دردهایش فارغ شود، و همین انتظار، و نه بیان کلامی، است که عامل مؤثر است. اما، در واقع، این‌طور نیست. نخستین مورد اینچنینی در ۱۸۸۱ مورد بررسی قرار گرفت، یعنی دوره‌ی «پیش‌تلقینی». هیستری‌ای به شدت پیچیده به همین شیوه مورد تحلیل قرار گرفت، و نشانه‌هایی که برآمده از علل مجزا بودند، به شکل جداگانه رفع شدند.

در مورد هیستری معمولی، این‌که به جای یک آسیب واحد و عمده، با چند آسیب سهمی رو به رو شویم که در مجموع یک گروه از عوامل تحریک‌کننده را تشکیل می‌دهند، چندان غیرمعمول نیست. این عوامل فقط با روند تراکم توانسته‌اند تأثیر آسیب‌زا ایجاد کنند و از این لحاظ که تا حدی مؤلفه‌های یک داستان واحد رنج و درد هستند، به همدیگر مربوط‌اند. موارد دیگری هم وجود دارند که ضمن آن‌ها وضعیتی ظاهراً پیش پاافتاده با رخدادی فعال تلفیق می‌شود، یا این‌که اتفاق در زمانی رخ می‌دهد که فرد در برابر هر گونه عامل تحریک‌کننده‌ای به شدت آسیب‌پذیر است، و به همین دلیل، اتفاق مذکور به حد آسیب روانی می‌رسد، حدی که در شرایط معمول هرگز به آن نمی‌رسد، اما وقتی به این حد می‌رسد، تداوم می‌یابد و ماندگار می‌شود.

پنداری برای یافتن شرحی قانع‌کننده در باب از بین رفتن این مشارکت علمی، باید به چیزی ورای ظاهر کلمات چاپی نظر کرد. از نامه‌های فروید به فلیس این‌طور برمی‌آید که بروئر مردی پر از شک و تردید بوده، که همیشه در مورد نتیجه‌گیری‌هایش نامطمئن و متزلزل بوده است. با نگاه دقیق به بخش‌های مربوط به بروئر در کتاب مطالعات، با شخصیتی مواجه می‌شویم که تا حدودی به این توصیف فروید نزدیک است، و تصویر مردی را می‌بینیم که کم و بیش از اکتشافات قابل توجه خود واهمه داشته است. مسلماً دلشوره‌ی اکتشافات دلهره‌آورتری که در آینده شکل می‌گرفتند، او را بیش از پیش آشفته‌خاطر می‌کردند؛ و باز هم مشخص بود که تردیدهای عذاب‌دهنده‌ی همقطار فروید، او را عصبی می‌کرد و باعث می‌شد فروید حضور او را بر دست و پای خود مانند غل و زنجیر احساس کند.

اما اختلاف‌نظر اصلی بین این دو مؤلف، که فروید بعدها بر آن تأکید می‌کرد، مربوط به نقش تکانه‌های جنسی در ایجاد هیستری بود. اما در این‌جا نیز این اختلاف‌نظر آن‌طور که انتظار می‌رود، واضح و روشن بیان نمی‌شود. باور فروید به ریشه‌ی جنسی هیستری در بحث پیرامون روان‌درمانی (ص ۳۲۶) کاملاً مشهود است، اما او، بر خلاف کاری که در آینده انجام داد، هیچ جا تأکید نمی‌کند که هیستری همیشه و بدون استثنا، دلیلی جنسی دارد. از طرف دیگر، بروئر چند جا با لحنی مؤکد از اهمیت نقش جنسیت در روان‌رنجوری حرف می‌زند، به خصوص در بخش طولانی صص ۳۲۳ ـ ۳۲۵. برای مثال، او می‌گوید: «غریزه‌ی جنسی بدون تردید قدرتمندترین منبع برای افزایش مستمر تحریک (و در نتیجه، روان‌رنجوری) است.» (ص ۲۷۳)، و اعلام می‌کند (ص ۳۲۵): «اکثر قریب به اتفاق روان‌رنجوری‌های شدید در بیماران مؤنث در روابط زناشویی ریشه دارند.»