کتاب مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی

کتاب مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی اثری از محمدامین نوری نژاد است که در انتشارات ماهواره منتشر شده است.

عاقله، واژه‌ مونث عاقل از ماده عقل است. معنای آن در زبان عربی، منع، حفظ و بستن است. همچنین عاقله در لغت به معنای نگهدارنده و مواظبت كننده است. در اصطلاح حقوقی عاقله اینطور توصیف می‌شود: «بستگان ذكور نسبی پدر و مادری يا پدری به ترتيب طبقات ارث به طوری كه همه كسانی كه حين الفوت می‌توانند ارث ببرند به صورت مساوی عهده‌دار پرداخت دیه خواهند بود.»

در این کتاب نگاهی به مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی می‌اندازیم و ابعاد و جنبه‌های گوناگون آن را بررسی می‌کنیم.  

کتاب مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی را به چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم 

خواندن کتاب مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی را به تمام دانشجویان و دانش‌آموختگان رشته حقوق پیشنهاد می‌کنیم. 

بخشی از کتاب مسئولیت عاقله در حقوق کیفری اسلامی

مسئولیت در معنی عام آن از نظر قانون شامل مسئولیت مدنی و کیفری است و مسئولیت کیفری ناشی از جرم و یکی از بنیادهای حقوقی است که بدون اثبات آن، احقاق حق مفهوم عینی خود را از دست داده و صرفاً جنبه ذهنی خواهد داشت، زیرا در جریان رسیدگی به هر پدیده جزایی یگانه عاملی که حق را از قوه به فعل در آورده به آن عینیت می بخشد و به طور ملموس در اختیار صاحب حق قرار می دهد، اثبات مسئولیت کیفری است.

برای درک مفهوم واقعی مسئولیت از جهات گوناگون ناگذیر باید علاوه بر وجود تعهد و تکلیفی که از طرف مقام صلاحیت‌دار، وضع و برقرار می‌گردد، عوامل و شریط لازم دیگری را هم در نظر گرفت. در این باره لازم است که :

اولا: مشروعیت مقام یا مقامات صالحیت داری که حق وضع هرگونهقاعده یا تکلیفی را دارند مورد تأیید شخص مسئول و موظف قرار گیرد.

ثانیا: شخصی که دارای اهلیت قانونی است از وجود وظیفه و یا قوانین موضوعه، مطلع و آگاه گردد و توانایی انجام عمل و یا ترک آن را داشته باشد به این ترتیب ابعاد مختلف مفهوم مسئولیت و ماهیت آن با جمع شدن عوامل سه گانهزیر فراهم خواهد شد.

۱- آگاهی و اطلاع شخص، از قائده و يا تكليف و توانايی انجام و يا ترک آن.

۲- وجود اوامر و نواهی قانونی

۳- مشروعيت مقام واضع قائده و يا تكليف

فهرست

• مقدمه
• مسئولیت
• مفهوم لغوی مسئولیت
• مفهوم کلی مسئولیت
• مسئولیت در قرآن کریم
• مسئولیت اخلاقی
• مسئولیت اجتماعی
• جنبه های فردی و اجتماعی مسئولیت در فقه
• مفاهیم مسئولیت کیفری
• مسئولیت واقعی و انتزاعی
• مقایسه مسئولیت با تکلیف
• تفاوت میان مسئولیت و مجرمیت
• سابقه تاریخی مسئولیت
• مختصات مسئولیت در قدیم الایام
• ویژگی جمعی بودن مسئولیت
• تسرّی مسئولیت به اجساد و حیوانات
• موضوعی بودن مسئولیت
• مسئولیت عاقله
• مسئولیت عاقله
• نوع مسئولیت عاقله
• عاقله در لغت و اصطلاح
• افراد عاقله
• عصبه جانی
• ورثه جانی
• ورثه صاحب فرض
• ضمان عاقله در قانون
• ضمان عاقله از نگاه فقها
• نظریه دوم
• نظریه سوم
• نظریه چهارم
• بررسی نوع حکم مسئولیت عاقله
• مسئولیت عاقله در حقوق کیفری ایران
• اصل شخصی بودن مسئولیت
• مسئولیت کیفری ناشی از فعل غیر
• ضمان عاقله
• اقسام مسئولیت ناشی از فعل غیر
• منابع و مأخذ