کتاب عشق‌های خنده‌دار

«عشق‌های خنده‌دار» مجموعه داستانی از میلان کوندرا نویسنده نام‌دار اهل کشور چک است. این اثر درباره عشق است؛ نوعی از عشق که کوندرا به آن عشق خنده‌دار می‌گوید. کوندرای روشن‌فکر و هنرمند و خالق رمان «سبکی تحمل ناپذیر هستی (بار هستی)»، در این اثر برخی از مهم‌ترین عقده‌های مورد نظر فروید، روان‌شناس بزرگ را دستچین کرده و با چنان تردستی‌ای آنها را چرخانده است که عمیق‌ترین و تاریک‌ترین علایق انسانی ما را به تصویر می‌کشد. حکایت عشق‌های خنده‌دار شگفت‌آور و روشن‌گرند. دنیای کوندرا در این داستان‌ها پیچیده و پر از استهزا و پارادوکس است و زندگی را بی‌رحم و تحقیرآمیز و عصبانی‌کننده نشان می‌دهد و مهم‌تر از همه، جبری است که بر فضای آنها حاکم است. «مارتین توانایی انجام دادن کارهایی را دارد که من توانایی‌اش را ندارم. او هر زنی را در خیابان متوقف می‌کند. باید بگویم، در طول سال‌های درازی که او را می‌شناسم، به خوبی از این مهارت او سود برده‌ام؛ زیرا من هم به اندازهٔ او زنان را دوست دارم، ولی از چنین بی‌باکی و جسارتی برخوردار نیستم. از دیگر سو، خطایش این‌جا بود که همین عملی کردن ذوق هنرپیشگی‌اش را فی‌نفسه هدف می‌دانست. بنابراین، معمولاً بی‌آن‌که تلخی‌ای در کلامش باشد، می‌گفت مانند بازیکن خط حملهٔ تیم فوتبالی است که بی‌وقفه و متواضعانه توپ‌ها را به هم‌تیمی‌اش پاس می‌دهد تا با یک ضربه گل بزند و افتخاری ارزان را درو کند.» کوندرا در «عشق‌های خنده‌دار» قهرمانانش را واکاوی و تحلیل می‌کند و عریان در برابر خواننده قرار می‌دهد. او این کار را بی هیچ داوری انجام می‌دهد. قهرمانان این اثر به طرز غم انگیز و در عین حال مضحکی از شناخت واقعی یکدیگر و ایجاد رابطه‌ی عاطفی مطلوب عاجزند و هرآنچه بینشان باید درونی و جانانه باشد، سطحی و پوشالی است. چنین تعاملی از تمامی جنبه‌های متعالی عشق تهی است و آنچه عشق می‌نامند مسخره و رقّت‌بار است. در داستان‌های این کتاب، انسان‌ها گرفتار موقعیت‌هایی می‌شوند که به دست خود خلق کرده‌اند؛ اما خارج شدن از آن برایشان سخت و بغرنج می‌نماید. شرایط انسان‌ها را در دست می‌گیرد و دچار جبر موقعیت می‌کند.