کتاب مناسک و آیین‌های شیعی در هند

«مناسک و آیین‌های شیعی در هند» نوشته جبار رحمانی (متولد ۱۳۵۹)، حاصل مطالعات و یادداشت‌های حاشیه‌ای مؤلف در ایام تحصیل در سرزمین هند بوده و موضوع اصلی این کتاب، سنت شیعی در شمال هند (لاکهنو) با تمرکز بر مناسک عزاداری می‌باشد. در بخشی از مقدمه کتاب می‌خوانیم: سرزمین هند موزه‌ای زنده از تاریخ تمدن ایران است. رابطۀ عمیق و خاصی که دو تمدن ایران و هند در طول تاریخ داشته‌اند، به‌ندرت می‌توان میان دو منطقۀ مشابه دیگر یافت. این رابطه، فراتر از یک هم‌جواری جغرافیایی، مجموعه‌ای از ارتباطات فرهنگی و تمدنی بوده که بسیاری از ویژگی‌ها و تحولات طرفین را تحت‌تأثیر قرار داده است. حضور فرهنگ هندی در بسیاری از عرصه‌های فرهنگ مادی و غیرمادی جامعۀ ایرانی، بخشی از این ارتباط بوده و تأثیری که ایران بر سرزمین هند از دوره‌های تمدن هخامنشی و حتی تمدن‌های ماقبل آریایی فلات ایران داشته، سبب شده درنهایت طی یک دورۀ هشت‌صدساله، ایرانیان مهاجر بخش بسیار مهمی از تمدن اسلامی هند را تحت سیطرۀ نفوذ خودشان داشته باشند و زبان فارسی، زبان اصلی نخبگان سیاسی و فرهنگی و فکری هند باشد. مبادلۀ فرهنگی متقابل ایران و هند، از رهگذر مهاجرت‌های جمعیت‌شناختی که عمدتاً از جانب ایران به هند بوده، بستری از مسیرهای ارتباطی دائمی را فراهم می‌کرد. در این مسیرها، برساخته‌های فرهنگی طرفین وارد فضای فرهنگی طرف مقابل می‌شده است. علاوه‌براین‌ها، سرزمین هند نقش ویژه‌ای نیز برای تمدن ایران داشته که تاکنون، چندان مورد توجه محققان نبوده است. سرزمین هند به‌مثابۀ «دارالامان» فرهنگ و تمدن ایرانی، همیشه مأمن و پناهگاه بسیار حیاتی برای گروه‌ها و اجتماعات ایرانی در شرایط بحرانی و هجوم‌ها و حمله‌ها و غارت‌ها و خشکسالی‌های بسیار وسیع بوده است. در طول مراحل بحرانی تاریخ تمدن ایرانی، مهاجرت‌های مغان و سپس گروه‌های زرتشتی و همچنین مهاجرت‌های گروه‌های مختلف اسلامی، اعم از صوفیان، فقها، سیاستمداران و گروه‌های فرهنگی و مذهبی مختلف، به هندوستان، بیانگر نقش حیاتی هند برای تداوم میراث فرهنگی‌‌‌تمدنی ایرانی بوده است...