کتاب دزیره

کتاب دزیره اثر آن ماری سلینکو رمانی عاشقانه است که ماجرای زندگی دزیره کلاری همسر کارل چهاردهم و مادر اسکار اول را از زبان خودش شرح می‌دهد. این رمان که در قالب یادداشت‌های دزیره در دفتر خاطراتش -دفتری که پدرش به وی هدیه کرده است- روایت شده، داستان زندگی این دختر جوان از دوران عاشقی با بناپارت تا ازدواجش با ژان باپتیست برنادوت و ‌به قدرت رسیدنش‌ به عنوان ملکه سوئد را شرح می‌دهد. اتفاقات سیاسی و تاریخی مهمی در این کتاب بیان شده است مه خواننده را مجذوب خود می‌کند.

این کتاب را همایون پاکروان ترجمه کرده و با ویراستاری ارژنگ‌خرسندی در نشر جامی منتشر و برای خرید و دانلود در طاقچه ارائه شده است.

خلاصه داستان و موضوع کتاب دزیره

(هشدار: این بخش می‌تواند پایان رمان را فاش کند.)

داستان دزیره درباره دختری جوان به نام برنادین اوژنی دزیره کلاری است که در ۸ نوامبر سال ۱۷۷۷ در مارسی یه دنیا آمد. وی فرزند دوم فرانسوا کلاری تاجر ابریشم بود. دزیره طی اتفاقاتی با برادر ناپلئون آشنا شد. ژوزف بناپارت به خاطر پول و‌ مقام این خانواده با دختر بزرگتر به نام ژولی کلاری ازدواج کرد. در این بین رابطه عاطفی میان دزیره و ‌ناپلئون بناپارت که در آن زمان ژنرال بود شکل گرفت. ناپلئون که آتش آزادی‌خواهی و جنگجویی تمام وجودش را گرفته‌ بود اما با وجود فقر پول سفر به پاریس را نداشت، از دزیره که آن موقع نامزدش بود ۷۰ فرانک قرض گرفت و به سفر رفت. دو سال بعد ناپلئون به صورت یک‌طرفه نامزدی خود با دزیره را لغو کرد و با ژوزفین دوبوهانه که برایش منفعت بیشتری داشت ازدواج کرد. دزیره در نامه‌ای برای ناپلئون نوشت: «تو زندگی مرا به سوی بدبختی سوق دادی و من هنوز ناتوان در فراموش کردن توام.»

ناپلئون پس از تاجگذاری مقدار پول قرض‌گرفته از دزیره را برمی‌گرداند. دزیره نیز با یک ژنرال جوان فرانسوی به نام ژان باپتیست برنادوت ازدواج می‌کند. باپتیست برنادوت پس از نشان دادن لیاقت خود به پادشاه سوئد ولیعهدی و‌ پس از آن امپراطوری این کشور را به عهده می‌گیرد. حاصل ازدواج دزیره و ژان باپتیست فرزندی است به نام اسکار که وی نیز بعد از ولیعهدی به سلطنت می‌نشیند.

دزیره در زمان پادشاهی همسرش در سوئد در آن کشور نماند و به بهانه‌های مختلف به فرانسه بازگشت اما باز مجبور به بازگشت به سوئد شد و تاجگذاری کرد. وی پس از مرگ همسرش در سال ۱۸۴۴ قصد استعفا از مقام خود را داشت اما ملت سوئد اجازه چنین کاری به وی ندادند. دزیره پادشاهی فرزندش اسکار را دید و در سال ۱۸۶۰ در سن ۸۳ سالگی زندگی را بدرود گفت و در کنار مزار همسرش در کلیسای لوتران به خاک سپرده شد.

سرنوشت دختر یک تاجر از عشقی نافرجام به سلطنت سرگذشتی عادی نیست و این اتفاقات زندگی پر فراز و نشیب منبع الهام آن ماری سلینکو برای خلق کتاب دزیره و چنین اثر درخشانی بوده است. اثری که پس از گذشت سالیان دراز همچنان توجه خوانندگان را به خود جلب کرده و مخاطبان خود را دارد. این کتاب که روایت آن اول شخص و از زبان خود دزیره نوشته شده است بسیار متفاوت از آثار تاریخی هم‌عصر با خود است. آن ماری سلینکو تمامی اتفاقات و رخدادهای سیاسی، تاریخی و عشقی زمان دزیره را از زبان خود او در حالی که در دفتر خاطراتش یادداشت می‎‌کند نوشته است. دفتری که هدیه پدرش است و برایش ارزش بسیاری دارد.

توصیفات کم‌نظیری که در شخصیت‌های کتاب دزیره صورت گرفته است بسیار دقیق و جذاب است. یکی از این شخصیت‌ها ناپلئون بناپارت است. روایت پرتره ناپلئون شخصیتی بی‌رحم و از طرفی دوست‌داشتنی، سربازی فقیر که به خاطر مسائل مالی و فقر تن به ازدواج با دزیره داده است. پس از سفر به پاریس متوجه می‌شود که قرار نیست با ازدواج با دختر یک تاجر به مقامات بالا برسد و جایی که منافع بیشتری برایش دارد با بی‌رحمی تمام و قساوت نامزدی‌اش را برهم می‌زند و با شخص دیگری که نفوذ بیشتری دارد ازدواج می‌کند. این فرد نمونه بارز افرادی است که برای دستیابی به هر چیزی حاضرند از روی احساس دیگران گذشته و تنها منافع خود را می‌بینند و این اتفاقات تلخ و ناگوار زندگی دزیره دلیلی بر رها شدن در دام افسردگی نیست و بر حسب اتفاق با نشان دادن اعتماد و خلوص نیت همسرش ژان باپتیست به پادشاه سوئد جایگاه ویژه‌ای دریافت می‌کند و پس از چندین سال به پادشاهی می‌رسد. این پادشاه سرگذشت دزیره را تغییر می‌دهد و او را ملکه سوئد می‌کند اما قلب دزیره همچنان برای خانواده‌اش می‌تپد و سعی دارد تاجگذاری و مسئولیت را رها کرده و در کنار خواهرش باشد اما این مسئولیت تنها برای فرد نیست و مسئولیتی ملی است و مردم اجازه چنین کاری به وی نمی‌دهند.

دزیره با وجود ثروت و مقام تا آخر عمر عشق ناپلئون و شکست عمیقی را که بر اثر ترک شدن در دلش ایجاد شده بود، فراموش نمی‌کند.

خواندن کتاب دزیره را به‌چه کسانی پیشنهاد می‌کنیم؟

کتاب دزیره تنها یک رمان عاشقانه نیست بلکه با روایت موضوعات تاریخی و سیاسی انقلاب فرانسه خواننده را با این اتفاقات آشنا و با خود همراه می‌کند. اگر به خواندن کتاب‌های تاریخی علاقه‌مند هستید این رمان با زبانی ساده از زبان دزیره کلاری وقایع تاریخی را شرح داده و عشقی را که میان وی و ناپلئون است، روایت می‌کند. تلفیق موضوعی عاشقانه در کنار اتفاقات سیاسی آن زمان این کتاب را به شدت خواندنی کرده است.

چرا باید این کتاب با ترجمه همایون پاکروان را بخوانیم؟

رمان بلند دزیره در قالب خاطرات دختری جوان در طی چندین سال سعی دارد تاریخی را از نگاهی دیگر نشان دهد. از نگاه تاریخ‌نگاران تنها مسائل تاریخی اهمیت دارند اما از نگاه دختری جوان که بعد‌ها ملکه سوئد می‌شود و زندگی شخصی خود را در کنار این مضامین تاریخی روایت می‌کند شنیدنی و خواندنی است. روند رشد و به قدرت رسیدن ناپلئون بناپارت تا سرانجام تلخ وی همچنین زندگی دزیره از دختر یک تاجر تا ملکه سوئد لذت‌بخش خواهد بود.

درباره آن ماری سلینکو؛ نویسنده کتاب

آن ماری سلینکو نویسنده آلمانی- اتریشی است که در سال ۱۹۱۴ در دوران جنگ جهانی اول در وین متولد شد و دوران تحصیل خود را در وین و تحصیلات دانشگاهی خود را در رشته تاریخ به اتمام رسانید. وی روزنامه‌نگاری را از سال ۱۹۳۲ در روزنامه‌ای در وین آغاز کرد و به شغل خبرنگاری نیز مشغول بود.

اولین کتاب سلینکو با نام من دختری زشت‌رو بودم در همین سال‌ها ابتدا به صورت پاورقی و بعد در سال ۱۹۳۷ به شکل کتاب کامل چاپ شد. فیلمی که بر اساس این کتاب ساخته شد توسط فردریک تسلینک کارگردانی شد و این اولین اقتباس از کتاب‌های سلینکو بود.

آن ماری سلینکو با یک دیپلمات دانمارکی به نام اروین کریستیانس آشنا شد و در سال ۱۹۳۸ ازدواج کرد. پس از اشغال آلمان بود که آن ماری سلینکو با همسرش به دانمارک رفتند و آنجا با مجلات و مطبوعات همکاری داشتند. سلینکو داستان‌ها و مقالاتش را در همین مجلات چاپ می‌کرد. پس از اشغال دانمارک سلینکو و همسرش مجبور به ترک دانمارک و پناهندگی به سوئد شدند. درخشان‌ترین دوران نویسندگی آن ماری سلینکو سال‌های ۱۹۳۰ تا ۱۹۵۰ بود. وی با تحمل سختی‌ها و رنج‌های پناهندگی و مهاجرت‌های پی در پی همچنین وقایع جنگ جهانی دوم و از دست دادن خانواده‌اش در اردوگاه کار اجباری بود که کتاب‌هایی با موضوعات تاریخی و سیاسی نوشت. شاید این سختی و مرارت‌ها یکی از دلایل مهمی باشد که آن ماری سلینکو در کتاب‌هایش زنان و موفقیت آن‌ها را بررسی کرده است.

رمان دزیره که در سال ۱۹۵۱ منتشر شد یکی از آثار جاودانه جهان و جزء ادبیات کلاسیک محسوب می‌شود. وقایع روزنگار دختری چهارده‌ساله که دل به عشقی بدون پاسخ می‌بندد، اما دست روزگار سرنوشت او را به اوج می‌برد. آن ماری سلینکو زمانی که در سوئد زندگی می‌کرد درباره تاریخ کشور و زندگی پادشاهانش تحقیقات بسیار انجام داده بود و پس از مطالعه سرگذشت دزیره کلاری بود که داستانی بر پایه زندگی وی نوشت.

سلینکو حدودا از سال ۱۹۶۰ یعنی ۲۰ سال قبل از مرگش نویسندگی را کنار گذاشت و خود را بازنشسته کرد. وی در سال ۱۹۸۶ در سن ۷۲ سالگی درگذشت.

آیا رمان دزیره واقعیت دارد؟

آن ماری سلینکو نویسنده‌ی اتریشی-آلمانی این کتاب را با الهام از زندگی دزیره نوشته است. هر چند کتاب دزیره براساس واقعیت و اتفاقات واقعی است اما دخل و‌ تصرف و‌ تحریف و اغراق در روادید چاشنی هر روایت تاریخی است و این کتاب از این جریان مستثنی نیست.

ورود به بازار کتاب ایران و بهترین ترجمه

اولین ترجمه کتاب دزیره در ایران به همت آقای ایرج پزشکزاد خالق کتاب دایی جان ناپلئون صورت گرفته است.

ایرج پزشکزاد این کتاب ارزشمند تاریخی، عاشقانه را ترجمه و‌ نشر فردوس آن را منتشر و روانه بازار کرد. این ترجمه پس از گذشت سالیان دراز از انتشارش، همچنان یکی از بهترین ترجمه‌های موجود در بازار کتاب است. پس از آن ترجمه‌های مختلف دیگری توسط دیگر مترجمان همچون پرویز شهیدی در نشر مجید، کیوان عبیدی‌آشتیانی در نشر افق و عطیه بنی اسدی در نشر پارمیس انجام شده است. همچنین ترجمه روان و خواندنی همایون پاکروان در نشر جامی یکی دیگر‌از ترجمه‌های خوب این کتاب محسوب می‌شود.

از رمان دزیره چه اقتباس‌هایی صورت گرفته است؟

در سال ۱۹۵۶ فیلمی با نام دزیره برگرفته از رمان آن ماری سلینکو ساخته و اکران شد. این فیلم ۱۱۰ دقیقه‌ای به کارگردانی هنری کاستر و با ژانر درام‌تاریخی و بیوگرافی محصول کشور آمریکاست. فیلم دزیره به زبان انگلیسی سوئدی است و سرگذشت دزیره کلاری را براساس داستان روایت‌شده از نویسنده شرح می‌دهد. این فیلم در زمان انتشار بیش از ۹ میلیون دلار فروش داشته است. فیلم دزیره نامزد دریافت دو جایزه اسکار برای بهترین طراحی صحنه و بهترین طراحی لباس شده است.

قسمتی از متن کتاب دزیره

زن‌هایی که هر روز خودشان را در آینه نگاه می‌کنند متوجه پیر شدن‌شان نمی‌شوند حالا چهل و نه سال دارم آنقدر خندیده‌ام و گریه کرده‌ام که خط‌های ریزی در صورتم افتادند و دو خط گوشه دهانم مربوط به زمانی است که ژان باپتیست در نبرد لایپزیگ بود. کرم گل رز به پیشانی و گونه‌هایم مالیدم ابروهایم را که ایوت تمیز کرده بود شانه کشیدم، روی پلک‌هایم را نقره‌ای کردم همانطور که ژوزفین یادم داده بود.

چقدر نامه از گوشه و کنار کشور دریافت کرده‌ایم انگار سوئدی‌ها سال‌ها منتظر این تاجگذاری بودند این همه اشتیاق مردم برای ژان باپتیست قابل درک نیست آیا واقعاً فکر می‌کنند برای ملکه شدن تنها ازدواج با او کافی است؟ آیا متوجه نمی‌شود این تاجگذاری به معنای آخرین جواب مثبت من در رابطه با اوست؟

ژان باپتیست، من به عنوان عروس تو شرایط را می‌پذیرم جلوی محراب کلیسا زانو میزنم و قسم می‌خورم در هر شرایطی کنارت بمانم و اما از آنجا که عروس باید جوان و زیبا باشد صورتم را آرایش می‌کنم مردم از ساعت ۵ صبح امروز در خیابان‌ها آمده‌اند تا مرا هنگام عبور کالسکه‌ام ببینند، نباید آنها را ناامید کنم. بیشتر زنها در چهل و نه سالگی جوانی‌شان را از دست می‌‌دهند. بچه‌هایشان بزرگ شده‌اند و شوهر‌هایشان پا به سن گذاشته‌اند. در این سن زن‌ها دوباره متعلق به خودشان هستند اما برای من این‌طور نیست؛ تازه در در ابتدای راه هستم اما این من نبودم که سلسله‌ای تاسیس کردم صورتم را پودر میزنم، باید زیاد آرایش کنم چون وقتی ارگ کلیسا به صدا در می‌آید گریه‌ام میگیرد و دماغم سرخ می شود. ای کاش می‌شد فقط یک روز ... فقط یک امروز مثل یک ملکه بشوم ... خیلی میترسم ....

ژان باپتیست از پشت سرم گفت: دزیره چقدر جوان مانده ای حتی یک موی سفید هم نداری.