بریده‌هایی از کتاب ماهی روی درخت

من بی‌عیب نیستم اما حداقل بدجنس هم نیستم.

حالا می‌دانم چیزهای بدتر از تنهایی هم وجود دارند.

«تو اشتباه کردی. همه اشتباه می‌کنن. فقط سعی کن جبرانش کنی، همین. جملهٔ معذرت می‌خوام، می‌تونه حسابی کمکت کنه.»

می‌گوید: «می‌دونی؟ از نظر منطقی،‌ اگه کسی نیاز داشته باشه بقیه رو کوچیک کنه، معنیش اینه که خودش از همه کوچیک‌تره.»

آخرش وقتی می‌رویم روی سِن، هیچ‌کدام از ما دوتا، دسته‌گل نداریم. اما لبخندمان از همه پَهن‌تر است.

بعضی وقت‌ها آدم‌ها حاضرند برای برآورده‌شدن آرزویشان هر کاری بکنند.

«خب... تنها یه‌چیزیه که به بودن و نبودنِ بقیه ربط داره؛ مثلاً تنهابودن یعنی با خودت باشی و هیچ‌کسِ دیگه‌ای دوروبَرت نباشه. هم می‌تونه خوب باشه و هم بد. می‌تونه انتخابی باشه. وقتایی که مامانم و داداشم سرِ کار باشن، من تنهام ولی مشکلی ندارم.» آبِ دهانم را به‌زور قورت می‌دهم و توی صندلی‌ام جابه‌جا می‌شوم. «اما بی‌کسی هیچ‌وقت انتخابی نیست، ربطی هم به این نداره که کسی پیشت باشه یا نه. وقتی تنها هستی ممکنه حسِ بی‌کسی هم داشته باشی اما بدترین نوعِ بی‌کسی، وقتیه که توی یه جمعِ بزرگ تنها باشی یا حس کنی که هیچ‌کسی رو نداری.»

«بهش می‌گن کارتِ ابرازِ تأسف. برای اونایی می‌فرستن که دلشون واسه یه نفر که مُرده، تنگ شده... نه برای مُرده‌ها.» «خب شاید اونی که مُرده بیشتر از بقیه دلش کارت بخواد!»

بعضی وقت‌ها آدم‌ها حاضرند برای برآورده‌شدن آرزویشان هر کاری بکنند.

به کلمه‌ها فکر می‌کنم. به قدرتی که دارند. به این‌که چه‌طور می‌شود مثل چوبِ جادو ازشان استفاده کرد؛ گاهی برای کارهای خوب، مثل کاری که آقای دَنیِلز می‌کند و باعث می‌شود بچه‌هایی مثل من و اُلیور حس بهتری نسبت به خودمان داشته باشیم. البته گاهی هم کلمه‌ها می‌توانند بد استفاده شوند، مثلاً برای آزردن. پدربزرگ می‌گفت باید با کلمه و تخم‌مرغ، بااحتیاط رفتار کرد، چون هیچ‌جوره مثل اولشان درست نمی‌شوند. هر چه بزرگ‌تر می‌شوم، بیشتر می‌فهمم که پدربزرگ چه‌قدر عاقل بود.

مردم خیال می‌کنند با کلمهٔ کُند، می‌توانند همه‌چیز را در مورد من بفهمند. انگار من یک قوطی سوپ هستم و آن‌ها می‌توانند روی قوطی را بخوانند و همهٔ چیزهای درونم را بفهمند. ولی خیلی چیزها در مورد سوپ هست که نمی‌توانند رویش بنویسند؛ مثلاً این‌که چه بویی می‌دهد؟ چه مزه‌ای دارد؟ یا این‌که وقتی سوپ می‌خوری، گرم می‌شوی.

«خب... تنها یه‌چیزیه که به بودن و نبودنِ بقیه ربط داره؛ مثلاً تنهابودن یعنی با خودت باشی و هیچ‌کسِ دیگه‌ای دوروبَرت نباشه. هم می‌تونه خوب باشه و هم بد. می‌تونه انتخابی باشه. وقتایی که مامانم و داداشم سرِ کار باشن، من تنهام ولی مشکلی ندارم.» آبِ دهانم را به‌زور قورت می‌دهم و توی صندلی‌ام جابه‌جا می‌شوم. «اما بی‌کسی هیچ‌وقت انتخابی نیست، ربطی هم به این نداره که کسی پیشت باشه یا نه. وقتی تنها هستی ممکنه حسِ بی‌کسی هم داشته باشی اما بدترین نوعِ بی‌کسی، وقتیه که توی یه جمعِ بزرگ تنها باشی یا حس کنی که هیچ‌کسی رو نداری.»

یادم می‌آید که قبلاً به خاطر تفاوتم با بقیه، هر روز احساس می‌کردم دارم یک بلوکِ سیمانی را دنبال خودم می‌کشم و دلم برای خودم می‌سوخت. حالا می‌فهمم هر کسی برای خودش یک بلوکِ سیمانی دارد و همه احساسِ سنگینی می‌کنند.

فکر کنم همه‌مان پوست‌کُلُفت شده‌ایم، یا حداقل اَدایش را درمی‌آوریم.

شاید واقعاً معنیِ برایم سخت است با نمی‌توانم یکی نیست.

اگه می‌تونستید انتخاب کنید که با یه نهنگِ قاتل داخلِ استخر باشید یا یه سنگ‌ماهی، انتخابِ شما کدوم بود؟» «خب معلومه! کی دوست داره کنارِ یه نهنگِ قاتل باشه؟» «ولی واقعیت اینه که در طبیعت، یه نهنگِ قاتل هیچ‌وقت به آدم حمله نمی‌کنه. هرگز! در واقع یه سنگ‌ماهی با سیزده‌تا ستونِ فقراتِ سمّی، چندین برابر برای آدم خطرناک‌تره. همه‌ش به خاطر کلمه‌هاست. اگه نهنگِ قاتل، اسمش نهنگِ مهربان بود، هیچ‌کس ازش نمی‌ترسید.»

“هر کسی به نوعی باهوشه، اما اگه یه ماهی رو مجبور کنی که از درخت بره بالا و بخوای بر این اساس قضاوتش کنی، اون‌وقت ماهی همهٔ عمرش رو به این فکر می‌کنه که چه‌قدر احمقه.”»

خیلی بهتر است ساکت باشی و مردم خیال کنند احمق هستی، تا این‌که حرف بزنی و همه را مطمئن کنی که احمقی.

همیشه همه بهم می‌گفتند زیادی کُند هستم. درست جلوی روی خودم. انگار آن‌قدر احمقم که نمی‌فهمم در مورد من حرف می‌زنند. مردم خیال می‌کنند با کلمهٔ کُند، می‌توانند همه‌چیز را در مورد من بفهمند. انگار من یک قوطی سوپ هستم و آن‌ها می‌توانند روی قوطی را بخوانند و همهٔ چیزهای درونم را بفهمند. ولی خیلی چیزها در مورد سوپ هست که نمی‌توانند رویش بنویسند؛ مثلاً این‌که چه بویی می‌دهد؟ چه مزه‌ای دارد؟ یا این‌که وقتی سوپ می‌خوری، گرم می‌شوی. من هم حتماً فقط یک بچهٔ کُند نیستم. این همهٔ من نیست. چیزهای دیگری هم دارم.

اگر به شیرکاکائو هم به اندازهٔ کافی بگویند آب‌پرتقال است، باورش می‌شود که واقعاً آب‌پرتقال است.