بریده‌هایی از کتاب درمان شوپنهاور

سرها را خم کنیم، در برابر قوانین و رمز و رازهای ظریف طبیعت، کلاه از سر برداریم، و سپس به دنبال زندگی کردن برویم.

زیستن در ناامیدی به بهانه فانی بودن زندگی، یا به بهانه اینکه هدف درونی والاتری وجود ندارد، ناسپاسی ناشی از بی‌خردی است.

تنها موهبت گرانبهای هستی، مقدس و شایسته احترام است.

با گذشت چندین سال، سده، و هزاره، سرسختانه در پی انکار فانی بودن، حتی به صورت موقت، بوده‌ایم.

شوپنهاور می‌گوید سرنوشت زن بسیار جذاب نیز همچون مرد بسیار عاقل و باهوش، تنها زندگی کردن است، چون سایر افراد، از شدت حسادت کور می‌شوند و نمی‌خواهند فرد برتر از خود را ببینند. بنابراین چنین زن و مردی، هرگز دوست صمیمی همجنس ندارند.

بیماران حاضر در جلسات گروه‌درمانی، دچار تغییراتی شگرف می‌شوند، ولی سایر اعضای گروه، آنها را در همان نقش پیشین می‌بینند. چنین رویدادی در نهاد خانواده هم شکل می‌گرفت. تعداد زیادی از بیماران درمان‌شده در مواجهه با اعضای خانواده، وضعیت را جهنمی می‌یافتند و مجبور می‌شدند در مقابل فرو رفتن به درون همان نقش پیشین، موضعی دفاعی اتخاذ و نیروی زیادی صرف کنند تا به پدر، مادر، خواهر و برادر خود بفهمانند که واقعا تغییر کرده‌اند.

دارایی درونی انسان، هرچه بیشتر باشد، از سایر افراد، کمتر می‌خواهد

همان لحظه‌ای که میریام را در کلاس دهم دید، عاشق شد، ولی در عین حال، او را مانعی در برابر دستیابی به انبوه زنانی می‌دانست که احساس می‌کرد حق دارد از وجود آنها متلذذ شود.

مرگ که دربرگیرنده همه علایق است، همیشه و در همه‌جا حضور دارد. سقراط آشکارا می‌گوید: «اگر می‌خواهی خوب زندگی کردن را بیاموزی، باید خوب مردن را یاد بگیری». از سنه‌کا هم چنین نقل می‌شود: «هیچ انسانی، طعم واقعی زندگی را احساس نخواهد کرد، مگر زمانی که برای ترک کردن آن، آمادگی داشته باشد».

هستی انسان، جز چرخه پایان‌ناپذیر خواستن، برآوردن، دچار ملال شدن و دوباره خواستن، چیست؟

«انسان در اصل، هرگز شاد نیست، بلکه همه عمر، در تلاش برای رسیدن به شرایطی است که تصور می‌کند برایش شادی می‌آورد و به ندرت به چنین هدفی دست می‌یابد و اگر هم دست یابد، پیآمدی جز ناامیدی، ناکامی، شکست، و بدون بادبان به ساحل رسیدن، ندارد. در آن صورت، میان شاد بودن یا بدبخت بودن، هیچ تفاوتی نیست، زیرا زندگی او، تنها لحظه‌ای در حال حاضر بوده که آن هم خیلی زود از بین رفته و به پایان رسیده است. »

«رستگاری را در آن می‌دانم که عبارات (چنان بود) را به (چنان خواستم)، برگردانم».

زیستن در ناامیدی به بهانه فانی بودن زندگی، یا به بهانه اینکه هدف درونی والاتری وجود ندارد، ناسپاسی ناشی از بی‌خردی است.

با هر نفسی که برمی‌آوریم، مرگ را که پیوسته در پی ضربه زدن به انسان است، به عقب می‌رانیم، هرچند که در نهایت، مرگ باید به پیروزی دست یابد، زیرا از لحظه تولد، سرنوشت ما را رقم می‌زند و با طعمه‌ای که در اختیار دارد، تنها مدتی کوتاه، پیش از بلعیدن آن، بازی می‌کند. در عین حال، ما با علاقه زیاد و نگرانی فراوان، تا حدی که می‌توانیم، به زندگی ادامه می‌دهیم، درست به همان شیوه دمیدن بر حباب صابون، در حالی که تردیدی نداریم سرانجام خواهد ترکید.

هایدگر باور دارد که نتیجه گرفتار شدن در شیفتگی روزانه، از دست رفتن آزادی و اسیر شدن گوسفندوار است.

تنها راه حفظ برتری در روابط انسانی، حفظ استقلال فردی است.

آنچه را دشمن نباید بداند، به دوست نگویید. همه روابط شخصی را رمز و رازی پنهان برای خود نگه‌دارید و با سایر افراد حتی دوستان صمیمی در میان نگذارید. هر موضوع بی‌اهمیتی که راجع به ما بدانند، با تغییر شرایط، تبدیل به نقطه ضعف ما می‌شود. عدم پذیرش احساساتی همچون عشق و نفرت، نیمی از خرد جهان به حساب می‌آید. نیم دیگر خرد، حرف نزدن و باور نکردن است. مادر سلامت و امنیت، بی‌اعتمادی است. ضرب‌المثلی فرانسوی نیز، این باور را تأیید می‌کند.

به محض برآورده شدن یکی از آنها، لحظاتی احساس لذت و رضایت می‌کند، ولی خیلی زود، ملال به سراغ او می‌آید و تا برآورده شدن یکی دیگر از آرزوها، از بین نمی‌رود. شوپنهاور این ویژگی را در انسانها، چنین توصیف می‌کند: آرزو، رضایت ناپایدار، و آرزوهای دیگ

اگر چنین است، اجازه می‌خواهم نکته دیگری را هم بگویم کرکگور به توصیف افرادی همت گماشته که مستغرق در ناامیدی مضاعف می‌شوند. یعنی در اوج ناامیدی، چنان خود را فریب می‌دهند که متوجه حضور احساس ناامیدی نمی‌شوند. شاید شما هم مبتلا به ناامیدی مضاعف باشید. بیشتر رنجهای انسان، ناشی از جذب شدن به سوی آرزوها و امیال است.

«در مقابل همه بی‌خردیها، کاستیها و پلیدیهای انسانی، باید گذشت نشان دهیم و به یاد داشته باشیم که آنچه می‌بینیم، در واقع همان بی‌خردیها، کاستیها و پلیدیهای خود ما محسوب می‌شود، زیرا این کاستیها در ذات انسان وجود دارد و ما نیز به آن تعلق، و آن را در درون خویش، نهفته داریم. نباید از سایر افراد، تنها به دلیل دارا بودن چنین پلیدیهایی، به این بهانه آزرده شویم که هنوز در ما پدیدار نشده‌اند. »